Adolf Hitier vijftig jaar Staatsingrijpen verzwakt de volkskracht DE WERELD HlF De Velser tunnels Dantzig als verjaarscadeau Postvlucbteo 18 Apr- op Iodit weinig woorden Van schildersknecht tot stichter van het Groot- Dmtsche Rijk De man, die beschikt over het wel en wee van het Der de Rijk; de man, die zijn geestdriftige volgelingen en zijn niet minder fanatieke tegenstanders bij tientallen millioenen telt; de man, op wien in angstige spanning de oogen der geheele wereld zijn gericht deze man, Adolf Hit Ier, viert op 20 April zijn 50sten geboortedag. Het merkwaardige feit doet zich voor, dat hij, die regeert over het wel en wee van het groote Duitsche Rijk, van huis uit zelf niet een Rijks- Duitscher is! Naar men weet is hij geboortig uit Braunau aan de Inn, een klein plaats je ir» Oostenrijk. Formeel is Hitier dus eerst Rijksduit- scher sedert de aanhechting van Oostenrijk aan het Der de Rijk. Als zoon van een eenvoudig douanebeambte aan schouwde hij het levenslicht op 20 April 1889; en weinig hebben zijn ouders kunnen denken, welke toekomstige grootheid onder hun dak was geboren! Uit zijn jeugd is zoo goed als niets bekend; ook Hitier zelf schijnt zich daarover niet uit te laten. In zijn jongelingsjaren ech ter reeds toonde hij een open oog te hebben voor realitei ten, voor de nationale en so ciale stroomingen van zijn tijd. Het bijeenbrengen van een aantal volken van zeer uiteenloopenden aard onder den dubbelen adelaar van OostenrijkHongarije zonder innig gemeenschappelijk verband, be schouwde hij als een dwaasheid. Reeds toen leefde in hem de groot-Duitsche volksidee, welke hij zou verwezenlijken in de stichting en ontwikkeling van het Derde Rijk. Van nederig onbekende tot be- kleeder der hoogste machtspo sitie. Het merkwaardigste in de ongelooflijke carrière van Adolf Hitier is, dat niets heeft kunnen doen voorzien, dat hij ooit de aange wezen man zou zijn tot het vervullen van een dergelijke roeping. Zijn enorme macht en populariteit onder het Duitsche volk hebben zich niet ontwikkeld langs lijnen van geleidelijkheid. Integendeel: zijn ster is eensklaps opgegaan aan den politickcn hemel, als een ster van de allereerste groot te. Z^n macht is de belichaming van een denkbeeld, waaraan hij hardnekkig heeft vastgehouden na het voor Duitschland zoo jammerlijke einde van den wereldoorlog. Het denkbeeld van een vernederd, overwon nen Duitschland was ondraaglijk voor den man, die vier jaar lang als vrijwilliger zijn plaats had ingenomen aan het front. Hij wordt lid van de z.g. Deutsche Arbeiter- partei, die zich een herleving ten doel steit van de oude nationale politiek. Doch bevre diging vindt hij daar niet in. Het zwakke, verziekte Duitschland heeft behoefte aan iets anders, betere, om zich te ontworstelen aan den na-oorlogschen chaos. Er is een persoonlijkheid noodig, om redding te bren gen; doch in het verslapte, terneergeslagen Duitschland waren in die jaren geen man nen van formaat te vinden. Men nam den toestand, zooals die was, zonder ernstige po gingen in het werk te stellen 9111 er verbe tering in te brengen. Hitler bezit de macht van het woord. Hitler's geheele wezen kwam in opstand tegen dezen staat van zaken. Hij slaagde er in, een klein aantal aanhangers om zich heen te verzamelen, met wie hij in 1920 de Duitsche Arbeiders Partij stichtte, aan wel ken naam men tegen Hitler's zin het voorvoegsel „Nationaal-Socialistische" ver leende. In deze partij kon hij zijn gaven ontplooien. Hit Ier weet te spreken. Aan deze onschat bare gave dankt hij, naast andere sterke eigenschappen, zijn succes. In en door deze, aanvankelijk weinig be- teekenende, N.S.D.A.P. voert hij een krach tige propaganda voor zijn denkbeelden, zijn kiealen. De „Vökische Beobachter" wordt zijn lijforgaan, dat hem dient om zijn denk beelden onder het Duitsche volk te ver breiden. Aanvankelijk met slechts zeer ma tigen uitslag. Doch Ilitler is een man. die met de fanatieke energie van een over tuigde, van iemand, die vast gelooft in de principes, welke hij verkon digt, op hetzelfde aambeeld blijft hameren en met succes. Hij treedt op in vergaderingen, o$ bij eenkomsten. Hij spreekt en het Duitsche volk luistert. Het luistert in steeds grooteren getale en met stijgende belangstelling. Het voelt in Hitier den profeet, den leider, die het zal binnenvoeren in het beloofde land, die Duitschland groot en vrij en machtig zal maken Doch de tegenstand in het eigen land want Hitier heeft zich steeds be schouwd als Duitscher groeit, naarmate zijn succes grooter wordt. Partijen trachten een compromis met hem te sluiten, doch hij weigert standvastig. Want dit typeert den toenmaligen Hitier reeds, dat hij in zijn vaan had geschreven: „Alles of niets!" een leuze, die hij ook later getrouw zou blijven. Oprichting van S.A. en S.S. Hit Iers partij groeide tegen de verdruk king in. Wanneer in den loop van 1922 de partijgenooten worden aangevallen hij oen vergadering in hot Braubaus te Mi'mchen, neemt men het besluit tot oprichting dor S.A. (Sturmabteilung", later aangevuld door de S.S. (Schutz- Staffel), welke laatste be stemd is om Hitler persoonlijk veiligheid en zekerheid te verschaffen. Op 8 en 9 No vember 1923 waagt de partij in München den greep naar de macht, die echter mis lukt. Hitler wordt gevangen genomen en krijgt vestingstraf, zijn partij werd ontbon den, doch nauwelijks is Hitler in vrijheid, of ook de N.S.D.A.P. herrijst, sterker dan te voren. Ondanks haar rocrigheid en vooral tegen de communisten gcrichten strijd telde Hitler's partij in 1930 nog slechts betrekke lijk weinig leden. Door de in dat jaar plaats hebbende Rijksdagontbinding trad zij even wel geheel onverwacht op den voorgrond: niet minder dan 100 leden van den nieuw gekozen Rijksdag konden worden geacht, de richting der N.S.D.A.P. te zijn toegedaan. Van dien tijd af was Hitler's schepping een factor van beteekenis; en deze beteekenis nam steeds toe. Hitler ontplooit zijn macht. Dan komt 1933 het jaar, waarin Hitler feitelijk de macht in handen krijgt door zijn benoeming tot Rijkskanselieiv Dit geschied de op 30 Januari. Nu toonde hij zich de lei der. Steunende op de kracht, die het totali taire Duitschland in staat was te ontwik kelen, verhoogde hij het aanzien van het Rijk naar buiten. Een van zijn eerste op zienbarende handelingen was het verlaten van den Volkenbond een daad van vér strekkende beteekenis. Op 12 November van hetzelfde jaar schreef hij een plebisciet uit; met overweldigende meerderheid werd zijn optreden door-het volk goedgekeurd. De verschillende rijken, waaruit Duitschland was samengesteld, verloren hun onafhan kelijkheid en werden verklaard tot admini stratieve onderdeelen van het Rijk. Toen in den zomer van 1934 Pre sident von Hindenburg overleed, werd een wet afgekondigd, krach tens welke het ambt van Rijkskan selier en Rijkspresident werd ver- eenigd. Hierdoor werd Hitler het eenige hoofd van den Duitschen staat: de Führer. Onder Hitler be staat de taak van liet Parlement hoofdzakelijk in het aanhooren der verklaringen van den Führer, op 't gebied van zoowel de binnen- als de buitenlandsche politiek. In 1936 ontbonden, werd het vervangen door een ander dat, evenmin als het vorige, een oppositie-partij kent. De voornaamste bepalingen van het Verdrag van Versailles ten aanzien van Duitschland zijn door Hit ler te niet gedaan. Wij wijzen hier slechts op de herbewapening, de bezetting van lin ker- en rechter-Rijnoever, de aanhechting van Oostenrijk, de wederaanhechting van na don oorlog afgescheiden ge-bieden, uit breiding van land- zee-, en luchtmacht, enz. Het sluiten van een verbond met Italië, waardoor de as BerlijnRome ontstond, is eveneens Hitler's werk. „Als men ons maar vreest." Hitler heeft de groote kunst verstaan om zich als het ware in de door hemzelf ge kozen richting te laten voortstuwen door menschcn, die het slechts weinig of in het geheel niet, met zijn denkbeelden eens wa ren, om hen ter zijde te schuiven, zoodra hij het doel, dat hij zich onmiddellijk had gesteld, had bereikt. Vele omstandigheden, zooals die vroeger in het Duitsche Rijk be stonden, en de geestesgesteldheid van een groot deel van het Duitsche volk hebben zijn taak gemakkelijk gemaakt, toen zijn partij eenmaal vasten voet had gekregen. Op hem persoonlijk is het woord van toe passing, dal hij menigmaal bezigt, spreken de over het groote en, dank zij hem, steeds grooter wordende Duitschland: „Men mag ons haten als men ons maar vreest." Wel nu die haat en die vrees draagt een groot deel der wereld buiten de Duitsche gren zen Hitler en zijn rijk dan ook in ruime ma te toe. De redenen daartoe zijn vele en van zeer verschillenden aard: de Jodenvervol gingen, de op kerkelijk gebied genomen maatregelen, de bewapeningswedijver met de andere landen, de expansiezucht, de eco nomische druk op verschillende landen, de as BerlijnRome dit alles heeft in tal rijke landen een geest van verzet en zucht tot repressailles wakker geroepen. Doch op zijn 50sten verjaardag toont Hitler zich krachtiger, onverzéttelijker, vastberadener dan ooit; de verpersoonlijking der ijzeren wilskracht, onverschillig hoe men zijn denk beelden en de door hem toegepaste metho den ook moge be- of veroordeelen. NOORDZEEKANAAL WORDT VERBREED. In aansluiting aan reeds verschenen pers berichten over de tunnels te Velsen, deelt de A.N.W.B. thans het volgende mede. De spoorwegtunnel en de tunnel voor ge woon verkeer zullen op 500 M. ten oosten van het pontveer gelegd worden op een diepte van ongeveer 22.50 N.A.P. bestuo-ide wegen kunne I tri necwe acyikWinycn bestaand* spoo'lyn 1 omgelegd, m De tunnel voor gewoon verkeer zal onder den vaarweg van het ter plaatse van de tunnels tot circa 300 M. te verbreeden Noordzeekanaal een horizontaal gedeelte van 150 M. lengte verkrijgen, waaraan de opritten onder een helling van 1 28.5 tol een lengte van circa 645 M. zullen aan sluiten. De opritten, welke gedeeltelijk als tunnel, gedeeltelijk open worden uitgevoerd, vinden hun beëindiging in een verkeers plein, waar nieuw aan te leggen wegen verbindingen zullen vormen met de be staande wegen. Op het Zuidelijke verkeersplein zal de weg AmsterdamVelsen worden aangeslo ten, terwijl ook een verbinding met den ouden Rijksweg HaarlemVelsen tot stand zal worden gebracht. Op het noordelijke verkeersplein zal Wijkeroog worden aange sloten, terwijl de provinciale weg Bever wijk-Uitgeest over de omlegging om Be verwijk heen zal worden gevoerd en daar mede tevens kruisingvrij in verbinding ge bracht. Het geheele nieuwe tracé zal, be houdens de verkeerspleinen, kruisingsvrij worden aangelegd, en evenals de tunnel en de nieuwe verbindingswegen alleen voor mo torrijtuigen bestemd worden; rijwielpaden worden dus niet aangelegd. Het langzame verkeer zal van de veer pont gebruik moeten blijven maken, het geen in verbahd met den vrij grooten om weg, welken het locale verkeer door de tunnel zou moeten maken, weinig of geen tijdverlies op zal leveren. De tunnel verkrijgt een rijbaanlengte van 7 M. en een doorrijhoogte van 4.20 M.: de vc lichting zal zoodanig worden ontworpen, dat een geleidelijke overgang van het felle daglicht naar de kunstverlichting in de tunnel zal worden verkregen. Onze Oost Geen ongewenschte elementen op Bali Volkshoofden wenden zich tot de regeering. De Raad van Justitie te Batavia veroor deelde een Europeesch ambtenaar wegens een zedenmisdrijf tot vijftien jaar gevange- nistraf. Tegen een andere Europeaan werd anderhalf jaar geëischt, en tegen een der den twee jaar. Verder werd de zaak tegen een Europe aan uitgesteld; in afwachting van de ver dere behandeling is beklaagde op vrije voe ten gesteld. De officier van Justitie heeft nog een Eu ropeaan uit Menado in verband met de zedenmisdrijven preventief laten stellen. De volkshoofden van Bali hebben, naar aanleiding van de recepte ze- denschandalen, der regoering ver zocht te willen besluiten tot uit wijzing van ongewenschte elemen ten, opdat terugkeer naar Bali, ook na expiratie van de straf, uit gesloten zal zijn. De Raad van Justitie bepaalde, aldus de N.R.Crt., een nieuwe reeks van rechtsdagen, en wel voor de behandeling van diverse za ken, betrekking hebbende op de zedenaf- faire, een zaak tegen een Bandoengschen dokter op een ander misdrijf betrekking hebbende, terwijl ook de groote verduiste ring bij „Bavosta" nog in Mei zal worden behandeld. Opnieuw Poolsch-Dultsche on derhandelingen? Hoewel officieel tegengesproken, blijft te Berlijn het gerucht in omloop, dat Duitsch land met Polen zou hebben onderhandeld over de teruggave van Dantzig aan Duitsch land, „als verjaarscadeau voor Hitler." Oorlogsschepen naar Memel. Vrijdag worden te Memel vijftien Duit sche oorlogsschepen, waaronder de kruiser „Nuernberg" verwacht). MEN ROEPE NIET TE GAUW DE OVERHEID TE HULP!! REDE VAN DEN MINISTER-PRESIDENT. Voor de afd. Groningen van „Patrimonium" die haar zestigjarig bestaan viert en te vens de 25-jarige werkzaamheid van haar woningstichting herdenkt, heeft de minis ter-president, dr. H. Colijn, gisteravond ge sproken over „zelfwerkzaamheid." Spreker ving aan met woorden van geluk wonsch en herinnering. Toen Patrimonium in het leven werd ge roepen was er' op de maatschappelijke toe standen en verhoudingen ook in ons land heel veel aan te merken. De loonen waren zeer laag, de werktijden soms buitensporig lang. Deze toestanden riepen dringend om ver betering en ze zijn ook geleidelijk verbe terd, al zijn nog niet alle wenschen ver vuld. Echter wordt in dit leven het goede maar zelden onvermengd genoten. Ongetwijfeld is b.v. de zelfstandige ont wikkeling der menschelijke persoonlijkheid een zaak van de grootste beteekenis, maar de ervaring heeft op niet te weerspreken wijze geleerd, dat het ongebonden individu alisme der 19e eeuw tot ernstige misstan den heeft geleid, die alleen door een ingrij pen van overheidswege konden worden be streden. Maar ook omgekeerd: het voortdurend in grijpen en beschermen, het regelen zelfs van de zijde der overheid, hoezeer noodig en hoezeer geleid hebbend tot verbetering in de toestanden, dit alles is niet kunnen geschie den zonder ergens schade te berokkenen. Indien men toch op onbevangen wijze een vergelijking gaat maken tusschcn den volksgeest omtrent het jaar 1SS0 en dien van heden, clan dringt met onweerstaanbaren drang de overtuiging naar voren: de staats werkzaamheid heeft zegenrijke ge volgen gehad, maar de drang naar zelfwerkzaamheid is in breede krin gen van ons volk verzwakt. Ook in onzen eigen kring. Offers voor de school! Laat ik een enkel voorbeeld noemen om te verduidelijken wat ik eigenlijk bedoel. De schoolstrijd is op financieel terrein einde 1920 beëindigd. De toestand van 's lands financiën dwingt thans evenwel tot allerlei versoberingen in de publieke huishouding. Dus één in de school. Veel zou op dit gebied beter kunnen zijn, indien de offervaardigheid voor de school ons sierde zooals zij dit onze ouders en grootouders deed. Zelfs met een kwart van die offervaardigheid zouden we thans al tevreden zijn en veel kunnen verbeteren. En waarom faalt het ons zelfs aan dat kwart offervaardigheid? Omdat de overheid nu al nagenoeg 20 jaar de lasten van het onderwijs heeft gedragen, daarom zijn wij aan het dragen van dien last, zelfs van een klein deel van dien last, ontwend. De zelf werkzaamheid van den enkeling en van de maatschappelij'-c groepen, loopt gevaar in de verdrukking te geraken tot onberekenbare schade voor onze volkskracht. Er wordt om gevraagdl Dit alles geschiedt niet, althans in Neder land niet, uit begeerte naar zulk een staats- bcheersching van het leven. Ze wordt ons goeddeels opgedrongen door de internatio nale toestanden en verhoudingen op finan cieel en economisch gebied, maar dat neemt niet weg, dat de schadelijke uitwerking er van op den volksgeest ook zóó zijn invloed gevoelen doet. De Staat dirigeert in Nederland nog niet alles, maar ook hier te lan de ontbreken de stemmen niet, die luide roepen om nog sterker staats ingrijpen en die dus feitelijk aanstu ren op verzwakking van zelfstandige volkskracht. Verhouding tusschen overheid en volk. De breede volksmassa hoort den één aan dringen op onbeperkte staatsmacht en er vaart aan de andere'zijde, dat de overheid steeds dieper in het leven ingrijpt, dat de ruimte voor zelfwerkzaamheid steeds meer inkrimpt en de taak der overheid voortdu rend groeit. Naast elkaar ontwikkelen ge dachte en daad zich in dezelfde richting en in die gelijkvormigheid van actie schuilt nu een ernstig gevaar voor de zuiverheid van het waardeeringsoordecl met betrekking tot de principieel juiste verhouding tusschen overheid en volk, tusschen staatsmacht en zelfwerkzaamheid. Het onderscheidingsver mogen in dit opzicht verzwakt en dreigt ten slotte geheel te loor te gaan. Welke gevolgtrekkingen moeten we nu aan deze beschouwing ontlcencn? Aller eerst deze, dat we groote voorzichtigheid moeten betrachten wanneer het er om gaat den machtigen staatsarm te hulp te roepen, zoodra we op onzen weg iets tegenkomen, dat ons niet erg bevalt en dat, naar ons oordeel, verbetering behoeft. Ware volkskracht en zelfwerkzaamheid zijn onafscheidelijk met elkaar verbonden. Naarmate do zelfwerkzaamheid grooter is zal de volkskracht zich in gunstiger zin ontwikkelen en die toegenomen volkskracht prikkelt dan op haar beurt, zoo besloot Dr. Colijn, weer tot grooter zelfwerkzaamheid. Emoe (terugreis) Oehoe (heenreis) Gier (terugreis) Vertrek van J Athene 18 Apr. |Basra 18 Apr. Jodhp. 18 Apr. (heenreis) A'dam 18 Apr. Aankomst t« IA dam 18 Apr, jjodhp. 18 Apr, Basra 18 Apr. Singap. 18 Apr, jMedan 18 Apr. [Athene 18 Apr. Pierlot wil speciale volmachten. Pierlot heeft in een vergadering der rechterzijde van de Kamer medegedeeld, dat hij zich voorstelt de Kamer een wetsontwerp voor te leggen, waarbij de regeering speciale volmachten vraagt. De Wolga uitgediept. Europa's langste ri« vier, de Wolga, zal over de volle lengte van drieduizend kilometer tusschen Mos kou en Astrakan via Gorky en Rybinsk tot een diepte van twee en een halve meter worden uitgebaggerd. De Wolga is de be langrijkste waterweg in de Sovjet-Unie en. lioudt de verbinding tot stand tusschcn Moskou via de Maryinskkanalen met de belangrijkste Russische centra van grond stoffen. Britsche stenn voor gevluchte Spaansche kinderen. In het Lagerhuis heeft Butler meegedeeld, dat, de Britsche regeering een nieuwe bijdrage van 40.000 pond ter be schikking zal stellen van de internationale commissie voor steun aan gevluchte Spaansche kinderen. Bovendien heeft de regeering besloten, 500 ton levensmiddelen aan de Spaansche regcering te schenken, voor uitdeelingcn aan de armen en be- hoeftigen te Madrid. Een knaap van een steur gevangen. In de Kaspische Zee is een ongewoon groote steur gevangen. De visch leverde 63 kilo caviaar op. Industrieele productie van Sovjet Rusland stijgt. Volgens de gegevens van de com missie voor het Sovjet-Russische staats plan is de industrieele productie in het eerste kwartaal van dit jaar, vergeleken met dezelfde periode van 1938, met 14.5 procent gestegen, Slowakije thans een evenwichtig land. Minister-president Tiso heeft gisteren in een vergadering van het bestuur van de« Slowaaksche volkspartij ten aanzien van den binnen- en buitenlandsch-politieken toestand verklaard, dat de toestand in den Slowaakschen staat geconsolideerd is. Ook de buitenlandsch-politieken atmosfeer is voor Slowakije verbeterd. De Slowaaksche landdag is tegen 25 April bijeengeroepen. 34 personen bij spoorwegongeval omgeko- men. Tengevolge van het spoorwegonge val bij Majdia gisteren zijn, naar officieel wordt gemeld, 34 personen om het leven gekomen. Geen vliegmachines boven Berlijn. Vatf 19 April om 19 uur tot 20 April om 20 uur zal Groot-Berlijn voor alle luchtvaartuigen verboden terrein zijn. Lijnvliegtuigen zul len slechts vanuit Zuidelijke richting het vliegveld BerlijnTempelhof mogen nade ren. Slowakije officieel anti-joodsch. De Slo waaksche regeering heeft een wet, gericht tegen de Joden, aangenomen. Deze wet verbiedt Joden advocaat of notaris te wor den en beperkt het aantal Joodsche advo caten tot 4 procent, van het geheele advo- catencorps. Bovendien zal een Joodsch ad vocaat slechts voor Joden kunnen optre den. Lindbergh in actieven dienst. Lindbergh', die kort geleden uit Europa in de Vereenig- de Staten is teruggekeerd, is in actieven dienst van het Amerikaansche luchtcorps geroepen, met ingang van heden. De mi nister van oorlog, Woodring, heeft giste ren een desbetreffende verklaring afgelegd. Lindbergh was reserve-officier van het luchtcorps. Hij zal chef van het luchtcorps worden en een onderzoek instellen naar de Amerikaansche luchtvaartfaciliteiten voor het luchtcorps. Verbetering van het PanamakanaaL D$ koopvaardijcommissie uit het Huis van Af gevaardigden, heeft een wetsontwerp goed gekeurd, dat beoogt een crediet van 2.771 millioen dollar beschikbaar te stellen voor verbetering en verbreeding van het Pana- makanaal. Het eerste crediet voor het I Juli 1939 aanvangende begrootingsjaar zal beperkt blijven tot 15 millioen dollar. Hitler te Berlijn. Hitler is gistermiddag 0111 drie uur te Berlijn aangekomen. Hij be gaf zich onmiddellijk naar de rijkskan selarij. Bulgaarsche gezant naar Sofia vertrokken. De Bulgaarsche gezant te Londen is naar Sofia vertrokken om met den Bulgaarschen premier overleg te plegen. Italiaansche militaire uitgaven ver hoven di raming. De uitgaven op de begrootingen van oorlog, marine en luchtmacht voor 1938—1939, die op 31 Mei afloopen, zijn 572 millioen lire boven de raming gestegen. Een bedrag van 438 millioen komt daarbij op rekening van het ministerie van oor log. Geen ontmoeting tusschen koning Carol en Prins Paul. Van bevoegde zijde wordt nogmaals verklaard, dat van een ontmoe ting tusschen koning Carol en Prins Paul van Joegoslavië niets bekend is en dat zulk een ontmoeting vooralsnog onwaar schijnlijk is.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 2