Iets over Tabak
DILMFMTTS'
Keife jonqeM en meiljeA,!
Daar zijn we weer, vrienden en vriendin
nen. Na een week „vacantie" van de brief-
schryverij, liggen er thans weer diverse
epistels op m'n schrijftafel, waarin jullie je
wederwaardigheden van de laatste dagen
vertellen.
Als ik dit schrijf flonkert een zalig voor
jaarszonnetje op m'n bureau. Het is een
plezier er in te zitten werken. Het geeft je
gedachten aan de zomer, die komende is en
dus... aan de vacantie. De grote vacantie,
die iedere dag dichterbij komt en waarnaar
jullie natuurlijk al weer verlangen. Net als
ik dat vroeger deed.
Het boek is van de week gewonnen door:
JACOB DE GOEDE, Oudesluis.
En nu de briefjes:
Jan Mekker, Oudesluis, Hoe gaat het
nu met je Jan? Al weer helemaal opge
knapt? Ik hoop het maar, want om met die
mooie dagen zoals we die nu hebben, te bed
te liggen, is niets gedaan. Dat je van moeder
niet met inkt op bed mocht schrijven is te
begrijpen. Stel je voor dat je een klodder
op de dekens laat vallen...
Trijntje Kryger, Oudesluis. Nee, een
lange brief is het niet geworden Trijntje en
dan nog wel van jou, die daar zo'n bolle
boos in bent. Nu, volgende week beter, hè?
Heeft de taart goed gesmaakt? Maar hoe
kan ik dat eigenlijk vragen. Natuurlijk
heeft hij dat. Ik heb 'm gezien en het water
liep uit m'n mond. Zo kostelijk zag hij eruit.
Tot volgende week!
Janske Peetoom, Winkel.. Je hebt dus
een paar leuke dagen op Callantsoog gehad
met de Paaschvacantie Dat vind ik fijn.
En wat werkte het weer mee! Nee, over de
Paasvacantie hebben jullie vast en zeker
niet te klagen gehad. Dat is wel eens anders
geweest.
Was het versje in het poè'zie-album naar
je genoegen? Ik lees van wel. Nu, daar ben
ik blij om.
Ennie Bos, Noord-Scliarwoude. Ik lees
dat je bent overgegaan naar de zesde klas.
Dat wordt al wat Ennie. Het einde van
je schooltijd begint zo al aardig op te
schieten. Heb je al plannen wat te begin
nen als je er af komt? Zo ja, dan moet je
me die eens schrijven. Afgesproken?
Jeltje Peetoom, Noord-Scharwoude.
Wat een gezellige brief krijg ik van jou
Jeltje! En allemaal over de konijnen. Je
houdt zeker geweldig veel van die rimpel-
neuzen, he? Nu, ik ook, hoewel ik er
niets tegen heb om er zo af een toe Zon
dags een te verorberen. Doe jij dat ook?
Piet van Dorselaar en Jannie Bypost,
Oudesluis. Kijk, een paar nieuwe namen.
Welkom in ons midden. Ik hoop, dat we
goeie vrienden worden. Ik lees dat jullie de
Paastentoonstelling heel mooi gevonden
hebt. Nu, dat klopt, zij was mooi. Dag!
Stynie Hemke, Noord-Scharwoude. Ook
al in de zesde klas. En ook al een vrien
dinnetje, dat me schrijft, dat ze het er niets
moeilijk vindt. Nu, dat is wel een bewijs dat
het naar je zin gaat. Maar goed aanpakken,
dan kom je met vlag en wimpel door de
laatste klassen.
Hilda Bestevaar, Scha gen. Ja, met de
Pasen heb ik ook nog even in de duinen
gelegen, maar dat werd me toch gauw
een beetje al te koud. Het was daarvoor
nog te vroeg in het 't jaar. Maar we hebben
over de vacantie inderdaad niet te klagen
gehad. Integendeel, ze was mooier dan we
in verscheidene jaren gewend waren.
Bep Tysen, Anna Paulowna. Ik lees
dat je het raadsel makkelijk vond Bep. Nu,
eindelijk was er eens iemand, die niet op
me moppert over die altyd moeilijke raadsels.
Ik zal deze week dus maar eens een extra
moeilijk plaatsen...
Bedankt voor je gezellige brie Bep. Kryg
ik er volgende week weer zo een?
Trien Tysen, Anna Paulowna. Ja, de
ansicht heb ik ontvangen Trien en ik dank
je er vriendelijk voor. Ik vond het erg
aardig van je dat je me niet vergeten had,
zelfs jn ie vacantie niet. Jot volgende week
Trien!
Jan Brommer, Barsingerhorn. Dat
was maar een klein briefje Jan, dat ik van
de week van je mocht ontvangen. Zo klein
als ik dat eigenlijk van jou niet gewend
ben. Wist je geen nieuws? Wat je me alle
maal vroeg hoort in de kinderrubriek niet
thuis.
Krijg ik volgende week weer eens een
voetbalverslag van je?
Frida de Lange, Anna Paulowna, Dat
is heerlijk Frida, overgaan en dan voor je
goede gedrag een fiets krijgen. Dat noem
ik nu eerst met recht boffen. Heb je er al
op gereden? Daarover moet je me volgende
week eens het een en ander schryven.
Annie Rademaker, Petten. Dat was
een fijne, gezellige brief Annie. Ik merk,
dat jy de kunst van schrijven nog niet ver
leerd hebt. Trouwens, je schrijft meestal
dikke brieven en... met een massa nieuws.
Er stond inderdaad twee weken geleden een
abuis in het raadsel. Hebben jullie er erg
veel last van gehad?
•Aafke Wit, Nieuwe Niedorp. Heeft
Johan het beok al uit Aafke? En hoe heeft
hij het gevonden? Ik hoop van mooi, want
dat is de bedoeling. Lees jij het zelf ook?
Dat kom ik zeker volgende week allemaal
wel van je te horen?
Jack v. d. Cappelle in Schagen heeft ge
weldig van zijn vacantie genoten. Fijn is
dat, zeg! Maar als je nu weer naar school
gaat, moet je goed je best doen, hoor, want
in je brief vond ik nog wel enkele foutjes.
Jan Stöve, Schagerbrug. Was je niet
bang op de veemarkt tussen zoveel koeien
en paarden, Jan? Als ik je was zou ik er
maar nigt al te dicht bij komen. Zo aan je
brief te zien, zou ik zeggen: je moet zeker
later boer worden? Heb ik niet goed gera
den, Jan?
Lena de Boorder stuurde mij uit Zand
dijk zulk een mooie brief. Dat hadden jul
lie allemaal eens moeten zien. Op het pa
pier was een allerliefst plaatje van Sneeuw-
wittje en de Zeven Dwergen gedrukt. Maar
je moet goed je best doen, Lena, om nog
mooier te schryven.
Geri Dekker uit Schagerbrug schrijft me
natuurlijk wel gauw, of hij overgegaan is,
want dat zal toch wel. Ik zie, dat je erg van
je vacantie genoten hebt in de omgeving van
Schoorl. Zelf ben ik er vaak geweest, maar
altijd vond ik het er even mooi.
Jacob de Goede stuurt me uit Oudesluis
een brief, met net zoo'n mooi plaatje er op
als Lena de Boorder. En onder dat plaatje
staat: „Leentje kan piano spelen..." Loer
jy al pianospelen, Jacob, of heb je geen piano
thuis? Je hebt het zeker te druk voor je
nieuwe rapport.
Als Wim Boontjes" nu nog eens voor zijn
vader een kippenhok teert, moet hij goed
oppassen dat hy zyn gezicht niet verbrandt.
Het was deze week wel een erg kort briefje
Wim, volgende keer komt er zeker een hele
dikke. Daar reken ik vast op.
Dat was nog ens even fijn, Marie, dat je
in Groet logeren #mocht. Zo heb je wel een
goede vacantie gehad, om uit te rusten.
Maar nu weer hard aan het werk op school.
Zorg dat de meester tevreden over je is.
Jacob de, Vries en Cor Sterk hadden wel
een beetje langere brief kunnen serhijven,
en dan zoveel doorhalingen, foei! Maar dat
zal wel beter worden. Tenminste daar reken
ik op.
Alweer zo'n mooi vel Avro-postpapier.
Deze brief is van Hendricus Peetoom. Eigen
lijk kan ik je niets terugschrijven, want je
vertelt me helemaal niets deze keer, Henk.
Dina Jimmink uit Schagerbrug. Hartelijk
gefeliciteerd met je verjaardag. Jullie heb
ben het druk gehad thuis, zeg, met zoveel
logé's. 't Is nu zeker wel weer wat rustiger,
nu de Paasch-vacantie voorby is.
Jammer dat je nu net voor de overgang
ziek geworden bent, Pietje de Vet- Beter
schap hoor. Spelen de jonge poesjes al of zijn
ze nog blind? Als ze eerst maar een paar
weken' oud zijn hè, dan zijn ze geweldig leuk.
Ik vind het erg aardig van Bet», Gré en
Tini Aarsen uit 't Zandt dat ze den Kinder
vriend niet vergeten, al hebben ze nog zoveel
vriendinnetjes te gast.
Overal krijg ik toch maar de brieven van
daan. Trynie v. Loenen schryft me zo'n keu
rige brief uit Noord-Scharwoude. Ja, alle
raadsels zyn niet even makkelyk, Trijnie,
maar ik zie wel, dat je er je best opdoet. Ga
zo maar door.
Hebben Wim en Piet Schroevers uit Scha
gen mij even goed bedacht, met zo'n dikke
brief. Zo moesten alle kinderen schryven,
want als ik nu de brief van Nellie Kaashoek
uit Oudesluis zie, dan is die maar heel dun.
Je had zeker weinig tyd voor nly, Nellie. Ik
hoop maar dat het raadsel helemaal goed is.
De mooiste brief kreeg ik van Kees van
der Gragt uit Diemen. Een pluim! Je hebt
maar een goeden oom, die je zulke mooie
duiven geeft, 't Is nu voorjaar, misschien
gaan ze wel een nestje bouwen. Maar dan
moet je eerst wat takjes in het hok gooien.
Piet en Spaantje Zeeman uit Schagerbrug.
O, ik ben dol op radys; als ze groot genoeg
is, moet je me beslist wat van die lekkere
rode bolletjes brengen. Ik zie, dat jullie
allebei zo van aardrijkskunde en geschie
denis houdt. Doe maar goed je best.
Klaas Borst, Keins. Zul jy wel voor
zichtig zijn, als je op Texel indiaantje aan
't spelen bent, en met pijl en boog aan het
schieten bent? Want dat is maar een ge
vaarlijk spelletje hoor! Weet je waar ik erg
benieuwd naar ben Wat jy nu weer alle
maal met je figuurzaag hebt gezaagd.
Francientje de Witte, Kolhom. Dat
vind ik jammer, dat je niet eens een paar
regeltjes aan me schryft. Nu wordt het vol
gende keer zeker een dubbeldikke brief.
Goed? Afgesproken!
All Kaper uit Kolhorn. Jy hebt maar
fyn van je vacantie genoten zeg! En nu
zeker weer hard aan het werk op school?
Zorg maar dat de meester of de juffrouw
want wat hebben jullie eigenlijk over
je tevreden is. Dag.
Ik geloof, dat ik alle kinderen nu terugge
schreven heb, als er een vergeten is, moet
hij maar niet boos zyn. Allemaal weer je
uiterste best doen op het raadsel, en dan kryg
ik volgende week weer stapels brieven van
jullie.
Met harteUjke groeten van:
Oplossing raadsel vorige week
Horizontaal:
1. spaak; 5. club; 6. ha; 8. etser; 10. rz;
11. re; 12. paardenmarkt; 17. aa; 18. v.o.;
19. ei; 20. krultang; 21. erg.
Verticaal:
1. scherm; 2. platzak; 3. au; 4. a b; 7. gre
tig; 9. erker; 12. pak; 13. aar; 14. rul; 15.
Eva; 16. non.
Goede oplossingen ontvangen van*
Bep T., .Anna Paulowna; Trien T., Anna
Paulowna; Annie en Fietertje K., Heer
Hugowaard; Jan D., Anna Paulowna; Frida
de L., Anna Paulowna; Annie R., Petten;
Annie, Aafje, Cor en Johan W., N. Niedorp;
Jan B., Barsingerhorn; Jan M., Oudesluis;
Tryntje K., Oudesluis; Nellie P., Kolhorn;
Janske P., Winkel; Ennie B., N.-Scharwou-
de; Jeltje P., N.-Scharwoude; Stynie H.,
N.-Scharwoude; Hilda B., Schagen; Jack
v. d. C., Schagen; Jan S„ Schagerbrug;
Lena de B,, Julianadorp; Geri D., Schager
brug; Jacob de G., Oudesluis; Wim B., Scha
gerbrug; Jacob B., Oudesluis; Marie B.,
Schagerbrug; Hanedoes; Hendricus P.,
Keinsmerbrug; Dina J. Schagerbrug; Trynie
v. L„ N.-Scharwoude; Bets en Gre en Tini
A.; Wim S.. Schagen; Piet S.. Schagen;
Nellie K., Oudesluis; Ali K.. Kolhorn; Fra-
cientje de W., Kolhorn; Piet en Sjaantje Z.,
Schagerbrug.
Nieuwe Raadsels
i.
Ik draag een paarsrood ponneke,
Rondom mijn mager lyf,
Ik straal gelijk een zonneke.
Als ik mijn kopje wryf,
Dan geef ik warmte.
Dat duurt een korte tyd,
Maar daarna ben ik meestal
Meteen mijn kopje kwyt.
n.
Een lijfje vierkant en wit,
Dat vol met oogen zit,
Geen handjes en geen voetjes,
Een hoofdje ook al niet,
Doe niets dan rollebollen.
En 'k wed, je raadt me niet.
Natuurlijk hebben 'jullie allemaal wel si
garen en sigaretten gezien. Jullie vader of
ooms roken zeker ook en dat vindt ieder
een heel gewoon. Natuurlijk moeten jonge
mensen niet roken, want dat is helemaal
niet goed en de meeste ouders verbieden
hun kinderen ook om te roken voor ze een
bepaalde leeftijd bereikt hebben. Dat is
heel goed te begrijpen, want roken kan je
meer kwaad doen dan goed, als je nog zo
jong. bent.
Toch is het wel interessant om het een
en ander over tabak te horen. Niet velen
van jullie zullen weten, dat de tabak door
Columbus van Amerika naar Europa werd
gebracht. Toen hij in Amerika kwam, zag
hij daar mensen, die gedroogde bladeren
in een ander gedroogd blad rolden, toen
het ene einde aanstaken en aan het andere
einde zogen. Ze noemden die bladeren „ta-
baccos."
Zo leerden de Europeanen het eerst ta
bak kennen.^Al gauw verbreidde de tabak
zich in de vorm van snuiftabak over heel
Europa en men meende zelfs, dat er een
geneeskrachtige werking van de tabak uit
ging, zodat men het zieken aanbeval. Maar
tegelijk met de mensen, die enthousiaste
rokers werden, kwamen er mensen naar
voren, die niets van de tabak wilden we
ten en zo ontstond een heftige strijd, die
eigenlijk nog steeds voortduurt. Want nog
zijn er heel veel mensen, die streng tegen
roken zijn.
Maar lang niet altijd was het werkelijk
„tabak", wat de mensen rookten. Overal
werden surrogaten aangetroffen. Zo is nog
steeds het „hennep-roken" in sommige stre
ken erg in trek. Dat roken niet alleen een
zaak van de laatste eeuwen is, bewijzen
vele geschriften, die wij van de antieken
over hebben. Zo vertelt de Griekse ge
schiedschrijver Herodotus, die omstreeks
het jaar 450 voor Christus leefde, ons, dat
de Scythen hennepzaden op gloeiende ste
nen legden en zich door de geur van die
brandende zaden lieten bedwelmen. Een
Latijns schrijver vertelt, dat de Thraciërs
hetzelfde deden. Ook uit opgravingen van
Germaanse gebieden blijkt, dat de hennep
daar welbekend was als genotmiddel.
Het staat dus wel vast, dat de mensen
al lang voor onze tijdrekening iets derge
lijks als ons roken kenden en dat zij daar
In grote bossen worden de tabaksbladeren
te drogen gehangen.
plezier in hadden, hoewel pas na de in
voering van de Amerikaansche „tabak" het
roken werkelijk tot een gewoonte werd ge
maakt.
Wie de tabakbelasting uitvond.
In Italië noemt men tabak wel „Herba
di stato" en dat betekent „Kruid van de
staat". Die naam is niet zo gek, want de
tabak brengt bijna alle staten heel veel
geld op. Degene, die het eerst belasting op
de tabak liet heffen, was helemaal geen
voorstander van de rooktabak, maar zelfs
een groot tegenstander. Het was de Engel
se koning Jacob I, die kort na 1600 een
belasting op de tabak hief om daardoor te
voorkomen, dat het tabaksverbruik zich te
snel zou uitbreiden. Maar enige tijd later
bleek al, dat de verbreiding van de tabak
niet te stoppen was en dat er zelfs heel
veel geld binnenkwam door de belasting.
En nu kwamen ook anderen op het idee
om geld te verdienen door de tabak. De
hertog van Mantua Gorgonza üit Italië was
de eerste, die een tabaksmonopolie voor
zijn huis stichtte en zo zorgde, dat de ta
bakcultuur onder toezicht van zijn eigen
familie kwam te staan.
Tegenwoordig zijn er heel veel staten,
die een tabaksmonopolie hebben, maar
toch zyn er nog steeds veel met een vrije
tabakhandel.
Het spreekt vanzelf, dat men ging onder
zoeken of het voordeliger is om een tabaks
belasting en monopolie in een staat te heb
ben, dan een vrije tabakhandel. Maar de
gegevens van de verschillende staten we
ken tot nu toe sterk van elkaar af en zo is
men op het idee gekomen om een tabak
congres te houden, waar alle landen aan
mee kunnen doen. De landen sturen hun
vertegenwoordigers naar het congres, dat
aan het eind van de maand September in
Bremen gehouden zal worden. Men zal
praten over de kwestie van het tabaksmo
nopolie en verder over verschillende vraag
stukken van het roken zelf. Het spreekt
vanzelf, dat de rookliefhebbers met span
ning dit congres tegemoet zien en erg be
nieuwd zijn tot welke resultaten men zal
komen.
DOOR
EDGAR RICE
BURROUGHS
13,
Bij Het aanbreken van den dag begonnen
iTarzan en Stanley Wood naar Gonfala te
>z-j ken. Tegen de middag ontdekten de
s> ucrpè ogen van den aanin~r> voor wien de
jn u'.ir geen geheimen had de resten van
eJü ïtamp het kamp van waaruit Spike
en Troll hun slachtoffers ontvoerd hadden.
Tarzan liet zich op een knie zakken en be
keek de plek scherp. Nu was hij een jungle
detective. die de sporen bestudeerde, welke
de booswichten in het woud hadden achter
gelaten. De verkoolde takken van het reeds
lang gedoofde vuur. het verschroeide gras.
alles had een boodschap voor zyn in de jungle
getrainde hersenen. Het feit, dat men hier
had gekampeerd was voldoende, zelfs voor
Wood. Zijn bloed kookte, toen hij tot de con
clusie kwam, dat die mannen zijn geliefde
Gonfala hadden ontvoerd. „Zij is in handen
van die vervloekte schurken," raasde hij.
„En maar Tanzan viel hem in de rede.
„Er was minstens één blanke man, misschien
twee", zei hy langzaam, „de rest waren in
boorlingen, zes of acht. Zij hadden geen
vuurwapenen, tenminste niet toen zij hier
kampeerden." De ogen van Wood gingen
wijd open van verbazing over de kunde van
den jungle-koning. „Hoe weet je dat?" sta
melde hij.
