i
Eere aan onze Landmacht!
Met de Tromp op oefening
Drie dagen langs de grens
Verdubbeling
motorrijtuigenbelasting
voor dieselauto's
Jan Soldaat staat op wachtnacht en dag
Wij vellen een boom met trotyl
Op een Brabantsch dorpsplein
Laatste dag aan de grens.
Al deze'"journalisten, al deze bur-
gers-in-hart-en-nieren, voelen zich
zoo langzamerhand zonder uitzon
dering kapitein van den Generalen
Staf. Hun hoofden zitten volgepropt
met strategische wijsheden, met
nieuwe uitdrukkingen en met niet
geringe parate kennis ten aanzien
van de landsverdediging. Men
spreekt er over, alsof men het zijn
leven niet anders gedaan heeft.
Wij zijn alle verbaasd over hetgeen we
gezien hebben. Verbaasd, omdat wij niet
wisten dat daar inderdaad een gordel
van versperringen langs de grens getrok
ken is. Een gordel van kazematten, stellin
gen, bivakken, wegversperringen, forten en
aparte mitrailleur-opstellingen.
Waar men komt: daar vindt men thans
aan de grens de NederlandSche soldaat. En
zij het geen toonbeeld van elegantie en
geen martiale figuur van den eersten rang,
hij heeft het geweer aan de voet, de hand
aan de mitrailleur en hij beseft in zijn
diepste binnenste, dat er iets van hem ver
wacht wordt.
Men zal op hem kunnen rekenen, moch
ten de omstandigheden wellicht een om
mekeer ten ongunste nemen.
Wij vellen een boom.
Dien laatsten dag hebben wij een boom
versperring aangelegd. „Ergens" in Brabant,
vonden wij een stelling.. Vlak erbij stonden
de dubbele rijen boomen. Een werd er
uitgezocht. Een statige den, die wel niet
de eeuwen getrotseerd had, maar zéker tal-
looze decennia.
juist toen Kapitein Paters zich ging
bemoeien met het vuurkoord en de stelling
commandant ons vriendelijk op de bijzon
derheden v. d. spring-festijn wees (zelfs jour
nalisten komen in extase als er iets te
explodeeren valt arriverde de burge
meester. Deze magistraat zocht een ande
ren boom uit, uit vrees voor zijn mede vroe-.
de vaderen, die er waarschijnlijk niet mee
zouden accoord gaan, dat men zoo maar
willekeurig te werk ging.
Er kwam -een andere den, nóg hooger,
maar iets krommer. Dat ding moest er, vol
gens den burgemeester, tóch uit.
Het werd prachtig. Met welk een accu
ratesse werd de gordel van trotylblokjes
om den stam gelogd. Hoe werd do dikte
gemeten van de den en hoe verheugden
wij ons bij voorbaat over den ondergang
van deze woudreus.
De film-operateurs stonden klaar. Als
scherpschutters achter hun batterijen. In
ieder apparaat een nieuw lint celluloid
Enkelen waren, als ze permissie gekregen,
hadden, i n don boom geklommen. Waar
aanschouwt men meer beroepsijver dan bij
persfotografen?
Dan gaat de lont branden. Even zien we
een kleine vonk hij de plaats waar zij door
een windlucifer is aangestoken, en dan
gaan we tellen. De lont brandt 1 centi
meter per seconde en zij is 60 centimeter
lang. Precies een minuut.
We staan op 100 meter afstand. De
mond wijd open en de ooren met
de wijsvingers toegestopt. Op advies
van kapitein Paters. En die kan er
van meepraten.
57... 58... 59... 60...T
Nog even... en dan davert een
ontzettende knal door de vredige
stilte van het Brabantsch landschap.
Een knal, die mijlen en mijlenver
gehoord wordt. Die de vogels op
kilometers afstand uit de boomen
jaagt en die waarschijnlijk enkele
ruiten heeft doen trillen in hun
sponningen, zoo niet erger
Gevelde reus.
Als de rook wat weggewaaid is. hollen we
ln gesloten gelederen terug naar datgene
wat eens een den was. Het blijkt een ge
velde reus te zijn. Een geknakte grootheid.
(van onzen specialen verslaggever)
Dwarë over den weg. Waar de ontploffing
hééft.; plaatsgevonden is het hout tot pulver,
tot poeder geslagen.
Het was voor velen de eerste maal dat
ze de ontzaglijke uitwerking van trotyl
aanschouwden. Het zal op hen een zeer die
pen indruk gemaakt hebben.
Dit was één boom.
In een minuut kan men zoo tweemaal
20 boomen vellen. Die met de kruinen naar
elkaar toebuigen.
Zoo maakt men wegversperringen,
die weliswaar geen Chineesche
muren zijn, maar die toch een op
rukkende tank-colonne enkele uren
een lcelijke handicap kunnen bezor
gen.
En dan zwijgen wij maar van de
anti-tankkanonnei), van de mitrail
leurs die deze versperringen weer
dekken.
Waarlijk, indringers zullen aan
onze grenzen warm ontvangen wor
den.
Op een Brabantsch dorpsplein.
Langs de linie's, de voorthobbelende keu
kenwagens, langs troepen oefenende sol
daten, langs transpirecrende reserve-luite
nants, komen we door een aardig dorp.
Zoo'n èclit Brabantsch speelgoed-plaatsje
van roede dakjes, van een prachtig plein
midden in de nederzetting, en van een paar
ossen met bellen aan de horens. Als je
schilder was zou je het zoo uitteekenen.
Op het dorpsplein spelen kinderen. Ver
stoppertje en schuilevink. Een hond slaapt
en op het, terrasje van het rustige bierhuis
liggen twee handelsreizigers te soezen.- De
zon staat uitbundig boven op de muziektent
te trillen.
Maar achter de muziektent gaapt een
donkere kuil en in die kuil glanzen de loo-
pen van anti-tankgeschut. Soldaten liggen
er naast. Ze bestrijken de toegangsstraat
van bet dorp. Munitie ligt voor de hand.
Nacht en dag wordt het dorp be
waakt. Buiten ligt een andere stel
ling. Ook naclit en dag bewaakt.
Maar de kinderen spelen en de
reizigers soezen en de hond slaapt.
Alen kijkt als niet -eens meer naar
de soldaten, met uitzondering van
de winkelmeisjes in hét warcnhüisje,
die hun hart reeds vergeven hebben
aan Jan Soldaat, die uit verre stre-
ken, heel uit „Holland", naar dit
vergeten en eenzame grensnest in
Brabant kwam.
De coulissen.
Langs de Belgische grens liggen de ver
dedigingslinies, soms twee, drie rijen breed.
En daartusschen ziet men dan datgene wat
kapitein Paters noemt „de coulissen" van
het land. Watertjes, boomrijen, watertjes,
boomrijen, een berm, enzoovoorts.
Het is niet eenvoudig voor een opmarcliee-
rende armee hier door te komen, vooral niet
omdat sedert enkele weken overal loopgra
ven aangelegd zijn, waarin ontelbare mi
trailleurs, van zwaar en licht kaliber, op
gesteld zijn.
Als we ze bekijken toonen de jongens vol
trots hun werk. Nu, ze kunnen graven, de
ze kerels. Het is geen wonder dat de Bra-
bantsche meisjes hun hart verliezen aan
deze ferme knapen, ook al is hun uniform
door al dit ondergrondsche werk nu niet
direct meer een gala-costuum...
Aan de kust.
We rijden voort. Dwars door Brabant,
over groote steden, over een breed water
en een machtige brug, welker naam bij
ierier Nederlander tusschen de 8 en de 80
jaar bekend is. Nog een uur later en we
komen aan de kust.
Na drie dagen zien we de zee weer. Ket
send donderen de Noordzeebrckors tegen de
natuurlijke .barrière: het strand, 't Trillend
schuim vlokt weg over de pieren, en als wol
De verdedigingswerken langs de Nederland-
sche kust. Loopgraven in de duinenrij langs
de Noordzee.
lige konijnen buitelen de schuimkoppen
over het zand. Honderden meters weg.
Overal aan liet strand prikkeldraad. En
achter het prikkeldraad: versperringen.
Streng bewaakt. Geen burger mag ze zien en
alleen de dertig pers-menschen zijn de uit
verkorenen die er een oog op (en in) mogen
slaan, zij het dat de stellingcomniandant,
die haastig is komen aanrennen, ons met
slechts weinig sympathie aanziet Het
is voor hem hier het heilige der heiligen.
Aan de zee is geploeterd en gepeesd.
Hier aan de zee is het de wind, die
iedere gegraven kuil weer dicht
stuift. Wat men vandaag gegraven
heeft moet blijvend opengehouden
worden, opdat het morgen niet vol-
gewaaid is. Een voortdurende strijd
van menschen tegen de elementen.
Ze loopen met groene en blauwe bril
len rond, de officieren en soldaten.
Als ze het niet doen zouden ze blind
worden van het steeds in de oogen
waaiende zand.
In degegraven stellingen weer mitrail
leurs en anti-luchtvaartgeschut. Hoezen er
over voor liet stuiven, maar de munitie klaar
er naast. En permanent bewaakt. Ook aan
de zee is onze Landmacht paraat.
Achter de eerste stellingen weer andere'
hierin zien wij de mortieren. Zwaar geschut,
dat indirect een doel in zee kan bestoken.
Prachtig materiaal, waarover kapitein Pa
ters, als hij er over verteld, in enthousiasme
geraakt.
Het zal voor een denkbeeldigen vijand
niet eenvoudig zijn van de zeezijde de kust
te bestoken. Behalve datgene wat de land
macht hier in petto beeft, en de marine,
zijn daar de gevaarlijke banken en stroo
mingen die den toegang tot de kust sedert
eeuwen uiterst gevaarlijk gemaakt hebben.
Als men daarbij dan nog de z.g. oorlogs-be-
tonning in gebruik neemt (waarbij de nor
male betonning verdwijnt en een andere, ge
heime, wordt aangebracht), dan zal een vij
andelijk eskader bij een landing waarschijn
lijk op niet geringe moeilijkheden stuiten.
Ziedaar, onze bewaking aan de grenzen.
Een beschrijving van de groote defensieve
kracht, met name aan de landzijde, van ten
slotte vrij beperkte verdedigingsmiddelen.
Wat hier bereikt is, mag met groote waar
deering genoemd worden. Zoowel voor wat
betreft de economische aanwending van het
materieel als de geest onder de troe
pen.
Alle toegangswegen tot het land zijn ge-
vechtsklaar en het is de bedoeling der regee
ring dit alles in permanenten staat te hou
den, een maatregel die wij slechts kunnen
toejuichen.
Do Hollander aan de grenzen kan weer
rustig slapen.
Er wordt voor hem gewaakt en mocht eens
de nood aan den man komen, dan moge hij
ervan overtuigd zijn, dat de grens-troepen
hun en zijn huid zoo duur mogelijk zullen
verkoopen.
Eerste Kamer
Betreffend wetsontwerp aan
genomen.
In de vergadering der Eerste Ka
lmer was gisteren aan de orde het
wetsontwerp tot wijziging van de
motorrijtuigcnbelastingwet (verdub
beling van de motorrijtuigenbelas
ting voor auto's met andere dan.
benzinemotoren).
De heer van Voorst tot Voorst (r.k.) is de
eerste spreker, die zegt het te betreuren,
dat het wetsontwerp de mogelijkheid opent
om ook de houtgastractie in deze belas
ting te betrekken. Door vrijstelling ware een
mogelijkheid geschapen om onzen hout
stand te verbeteren.
De heer Van Citers (a.r.) acht het wets
ontwerp principieel niet in orde, daar het
alle dieseltractie extra belast, doch de
9tationnaire dieselmotoren en de diesel-
rail tractie vrij laat. Wil men de diesel
motoren belasten, dan moet men het in
een algemeenc regeling doen.
Volgens den heer von Bönninghausen (n.
s.'b.) voert het wetsontwerp een belasting
in, welke in strijd is met de belangen van
ons volk.
De heer de Zeeuw (s.d.) betoogt, dat
deze belasting een een extra-verzwaring be-
teekent voor de gemeenten, die gebruik
maken van autobussen met dieseltractj>
Prins Bernhard in het kraaiennest
Een dag bij onze Marine is altijd
ie kort!
De flottieljeleider der Koninklijke Mari
ne, Hr. Ms. Tromp, is in zee en de zoek
lichten, opgesteld rond de basis der Neder-
landsche Marine, worden gericht op het
snelle sohip, dat in de avondaren van Dins
dag het laatste gedeelte van een ééndaag-
sche oefening afwerkt.
Deze schietoefening, welke 's morgens be
gon, werd, zooals reeds door ons werd ge
meld, bijgewoond door Z. K. H. Prins Bern
hard, die per sloep op de Tromp was aan
gekomen, welke op de reede van Den Hel
der voor anker lag. De Prins was verge
zeld door kapitein ter zee, jhr. E. J. van
Holthe, adjudant van H. M. de Koningin,
en van zijn adjudant, kapitein J. K. H. de
Roo van Alderwerelt.
De Commandant van de Marine te Wil
lemsoord, Schout-bij-Nacht H. Jolles, maak
te eveneens de geheele oefening mede.
Het was ongeveer elf uur, toen Prins
Bernhard aan de haven van Nieuwediep
aankwam, waar een sloep hem te kwart
over elf voor de statietrap van „de Tromp"
bracht. Prins Bernhard werd met de mili
taire eerbewijzen ontvangen. Hij was ge
kleed in de uniform van luitenant ter zee
le klasse.
Onmiddellijk na aankomst van den
Prins werden de ankers gelicht en kalm
voer „de Tromp" naar het lichtschip
Haaks, waar de schietproeven zouden worg
den gehouden. Er stond veel wind, het
schip stampte nogal hevig, temeer, omdat
deze Nederlandsche flottieljeleider geheel op
snelheid is gebouwd en daardoor buitenge
woon rank is.
Zeemansverhalen
In de longroom van de officieren, wier
sterke zeemansverhalen altijd grage ooren
vinden, merkt men evenwel van slingeren
weinig en al pratende kortten wij den tijd
tot het oogenblik, dat de eerste oefening
zou beginnen. Hierbij was het de bedoeling
dat „De Tromp" zou varen met een snelheid
van ongeveer 28 mijl, waarbij dan met al
le kanóns aan voor- en achterdek salvo's
zouden worden gegeven op een schietschijf,
welke door een sleepboot werd voortgetrok
ken.
Een indrukwekkend salvo.
Om twee uur was het met de verhalen
gedaan en onder leiding van den luitenant
ter zee 2e klasse, M. Smal, begaven wij ons
naar de brug, vanwaar wij de schietoefening
veilig konden bijwonen. De gebruikelijke
watten werden rondgedeeld en hoewel men
geneigd is, te lachen om dezen voorzorgs
maatregel. krijgt men onmiddellijk na het
eerste salvo lust -om-de heele doos watten
rond de ooren te'bevestigen, w-ant de klap
is inderdaad „indrukwekkend"
De officieren hadden hun posten ingeno
men bij het vuurleidingstoestel, dat overdag
gebruikt wordt en toen de schijf op onge
veer 6 k.m. in zicht was, werd de roode vlag
geheschen ten teeken, dat er geschoten zou
worden. Vlak daarop daverde het eerste sal
vo over het water. Na een halve minuut
kon men met het bloote oog zien, dat in de
buurt van den denkbeeldigen vijand spuiten
water omhoog werden geworpen op de
plaats, waar de granaten in het water te-
richt kwamen.
De luchtdruk op het schip zelf is
ook al vreeswekkend. Een enorme
vuurstraal schiet uit den mond van
het kanon en het is alsof het schip
aan een zijde uit het water wordt
gelicht. Ook hiermee doet men
ervaring op, want men weet niet
welke de uitwerking is van zulk een
schot op het schip zelf: de moge
lijkheid bestaat, dat er door den
luchtdruk aan boord „stukken ge
maakt" worden. Een gevolg hiervan
was bijvoorbeeld, dat de frigidaire
onklaar raakte, zoodat bij het diner
de eerste officier in plaats van bier
te drinken, een „bierplombière" te
eten kreeg
De Prins bij de voorste geschut»
torens.
Heen en weer varend werden zoo in den
middag 15 salvo's afgegeven, hetgeen \vi)
zeggen, dat de vijand 90 schoten op ziet
zag afgevuurd...
Prins Bernhard was steeds in de buurt
van de beide voorste geschutstorens. D«
Prins fotografeerde vrijwel doorloopend,
liet zich door den commandant van „D|
Tromp", kapitein ter zee L. A. C. M. Door
man, inlichten over de uitwerking van eej
treffer en hij klom tenslote in het kraaien
nest om van daaraf zoowel het voor als he
achterschip te kunnen overzien.
Zoo werden door „De Tromp" enkel
„runs" ondernomen, de machines werktei
op volle kracht, zoodat het achterschip bijna
onder water werd gezogen, de schoten rol
den over het water en aan boord was het
een en al bedrijvigheid, waarbij een „bun
ger" niet goed weet, waar hij zich moet op
bergen...
Dm 3 uur was de eerste oefening afge-
loopen. De tweede schietpartij zou plaat!
vinden in den avond. Wanneer het geheel
donker zou zijn.
Gezelligheid kent geen tijd,
Men behoeft zich niet af te vragen hoe
men aan boord van een schip der Nederland
sche marine zijn vrijen tijd zal doorbren
gen. De gulle gastvrijheid van onze zee
lieden is daarvoor te bekend. D zeon brak
inmiddels door, de wind ging liggen
wanneer men er niet zoo zeker van was
varen op een zwaarbewapend schip, zou
men zich kunnen wanen op een passagiers
schip, dat een „Cruise" maakt door de wa
teren van de Noordzee. In de officiersion-
room werd vocht geschonken, dat naar
verluidt een zeeman en den burger uit
muntend vrijwaart voor zeeziekte. Korte
cursussen in de techniek van schieten
werden aan de buitenstaanders gegeven en
tegelijkertijd werd -er veel verteld door
hen, die vaak verre reizen deden.
De tweede oefening.
Om 8 uur, na het diner, maakten wij ons
klaar voor de tweede oefening. De nacht
was helder en de maan trok zilveren stre
pen over het water. In de verte aan de
kust spelden de zoeklichten van de kust
verdediging door de lucht en zij streelden
langs de contouren van „De Tromp" welke
zulk een nuttig oefeningsobject vormde.
Ergens in het water dreven twee schiet
schijven. Met onze oogen slaagden wij er
niet in, de duisternis te doorboren, maar
het nachtriohttoestel keek scherper dan wij.
De officieren stonden op zij van de brug
en toen „de Tromp" wederom op volle
kracht was gekomen, de schuimmassa's
aan beide zijden van de boeg op-kolkten,
flitsten eensklaps de enorme blauwe zoek
lichten van het schip aan en den vijand
lag als het ware in het daglicht. De kanons
spuwden vuur, eerst aan stuurboord, daar
na aan bakboord en de granaten vlogen
op het doel af.
„Tweehonderd, meneer".
De officier van de wacht op de brug gaf
met eentonige stem de koers aan, wclktf
prompt herhaald werd door een roerganger:
„Tweehonderd, meneer", honderdnegentig,
meneer..."
Op een gegeven moment werd een vis-
scher in het nauw gedreven en „de Tromp"
vuurde niet. Maar kort daarop begon het
gevecht' opnieuw. Tot 's avonds tien uur
toe... De kanonniers konden inrukken en
de officieren kwamen in de longroom nog
wat napraten over de afgeloopen oefe
ning.
Terug naar de reede.
Inmiddels voer .de Tromp" terug naar
de reede om in den nacht te rusten.
Nadat de Prins van boord was gegaan,
begaf hij zich per auto van Den Helder
naar Soestdijk. Daarna was het onze beurt
om naar de wal te worden teruggebracht.
Een dag bij de Marine is altijd te
kort, is een evenement in vele op
zichten: officieren en matrozen zijn
paraat, dat is belangrijk.
Morgen zal „de Tromp" deelnemen aan
de vlootdagen, welke te Rotterdam worden
gehouden. De flottieljeleider zal dan van
IJmuiden naar Rotterdam varen om daar
aan het feest luister bij te zetten.
De minister antwoordt.
In zijn antwoordt zegt de minister van
Financiën, mr. de Wilde, dat de bedoeling
van bet ontwerp alleen is de bestaande
onbillijkheid op te beffen, dat de benzine
auto's wel belasting voor de trekkracht
betalen en de diesclauto's niet. Spr. be-
stri'dt de bezwaren van de verschillende
sprekers en merkt op, dat deze belasting
niet te vroeg komt, maar veeleer aan den
laten kant is.
Na re- en dupliek wordt het wetsontwerp
z.h.s. aangenomen met aanteekening, dat
de nationaal-socialistcn geacht worden te
hebben tegengestemd.
De vergadering wordt hierna gesloten.
Goede vangst voor de
kuiken-crisiscontroleurs
Duizenden broedeieren vernietigd.
De politie te Barneveld heeft gisteravond
laat een auto aangehouden waarmede ne
genhonderd ééndagskuikens zonder de
noodige documenten vervoerd werden. Tij
dens het onderzoek verklaarde de bestuur
der de kuikens in Ede te hebben gehaald
in opdracht van een pluimveehouder uit
Nijkerk.
De gemeentepolitie waarschuwde den cri
sis-opsporingsdienst. en de politie te Ede.
In het holst van den nacht werd in Ede
een inval gedaan in een villa, bewoond
door den heer G. Op den zolder werd een
frauduleuze broedinstallatic aangetroffen,
die een capaciteit had van 16.000 eieren en
nog in volle werking was. Drieduizend
eieren haalde de politie uit de laden, waar- j sl
op ze werden vernietigd. De machine werd, w
evenals de in Barneveld achterhaalde kui- ff
kens, in beslag genomen en tegen de be-.l
trokken personen is proces-verbaal opge- I
maakt. Daar vermoedelijk nog meer per- i v
sonen in deze zaak betrokken zijn, zet de
politie het onderzoek voort. 4
CENTRAAL GENOOTSCHAP VAN KINDER
HERSTELLINGS- EN VACANTIE-
KOLONIES.
De algemeene vergadering te
Hoorn.
Het Centraal Genootschap voor Kinder-
herstellings- en vacantiekolonies zal op 29
April a.s. zijn algemeene vergadering te
Hoorn houden.
B. en W. van Hoorn zullen de afgevaar-
digden ter begroeting op het raadhuis ont
vangen.
Behalve behandeling van de gewone huis
houdelijke zaken en jaarverslagen, bevat
de agenda punten over de wenschelijkheid
van het bezoeken der kinderen door de
ouders tijdens de verpleging, over meer ge
centraliseerd reizen der kinderen en over
een actie bij sommige gemeentebesturen tot
het geven of verhoogen van een reeds toe
gekende gemeentelijke bijdrage in de kos
ten van verpleging.
Verder zal de inspecteur van de volksge
zondheid voor de drie noordelijke provincies
dr. P. Muntendam, een inleiding houden
over de vraag: „Nazorg, wat kunnen we
doen om de met de verpleging verkregen
resultaten beter te behouden?"
Onder leiding van de afdeeling Hoorn en
de V.V.V. zullen de congressisten een auto
tocht door Hoorn en de omstreken maken»
