POLEN wil met Duitschland spreken DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Hitier confereert te Berchtesgaden Het Britsche koniagspaar vertrekt Beck's rede te Londen gunstig beoordeeld Bezorgdheid in Italië Liftkoker als schoorsteen BRUIDSFOI O's Pro en contra Centraal Vluchtelingenkamp Geen accoord tusschen Serven en Kroaten? Laan, Schagen, Tel. 20. ZATERDAG 6 MEI 1939. 83e Jaargang. No. 10873. (%»r<{wUV. Uftg.-Mif „Ho*o«tk Noofdaffcwortie*"" HET POOLSCHE ANTWOORD LAAT RUIMTE VOOR NIEUWE ONDERHAN DELINGEN, DOCH WARSCHAU LAAT NIET MET ZICH SPELEN. In een nota, welke gistermiddag om 6 uur aan de Duitsche regeering is overhandigd, heeft Polen Ber lijn uitvoerig van repliek gediend. Deze nota is dus geko men weinige uren na Becks rede, waarvan men den in houd op de volgende pagina vindt afgedrukt. In het ant woord van Polen wordt uiteengezet, dat er geen sprake is van schending van het Duitsch-Poolsche vriendschaps verdrag van 1934 en dat de Britsch-Poolsche overeenkomst daarmede niet in strijd is. Eerst wordt in de Poolsche nota de tekst der overeenkomst van 1934 behandeld, welke steunde op twee beginselen. Het afzien van het gebruik van geweld in de betrekkingen tusschen Polen en Duitsch land en een minnelijke regeling door vrije onderhandelingen van de geschilpunten, die zich zouden kunnen voordoen in de betrek kingen tusschen de twee staten. De Poolsche regeering heeft steeds op de ze wijze de verplichtingen opgevat, die voor haar uit de genoemde verklaring voortvloei den. In dien geest was zij er toe bereid haar betrekkingen van nabuurschap met het Duitsche rijk te vormen. Vervolgens verklaart Polen de moeilijkhe den ten aanzien van Dantzig, voorzien te heb- ien, toen de Volkenbond bergafwaarts ging daardoor een verwarde situatie ontstond, e Duitsche regeering onttrok zich echter aan elke bespreking en verklaarde zelfs dat |He DuitschPoolsche betrekkingen geen Tttioeilijkheden behoorden op te leveren op grond van Dantzigsche problemen. Eerst na de gebeurtenissen van September 1938 deed de Duitsche regeering Polen het voorstel om over te gaan tot besprekingen ten aanzien van een wijziging in den toe stand te Dantzig en over doorgangswegen tusschen het Duitsche rijk en Oost-Pruisen. Hoewel de Poolsche regeering verrast door den urgenten vorm, die aan aldus ingediende voorstellen gegeven werd, en door de omstandigheden, waaronder zij werden geformuleerd, heeft zij zich, bezield door den wensch om de goede betrekkingen met het Duitsche rijk te handhaven, niet onttrokken aan besprekingen, waarbij zij echter van oordeel was, dat (ie Duitsche eischen op grond van hun aldus geformuleerden inhoud van Poolsche zijde niet zouden kun nen worden aanvaard. Het Poolsche standpunt. 1. De Poolsche regeering stelde voor een gemeenschappelijke, Poolsch-Duitsche garan tie te geven voor het afzonderlijke bestaan van de Vrije Stad Dantzig, welker regime gegrondvest zou worden eenerzijds op de vol ledige vrijheid van liet binnenlandsch be staan der plaatselijke bevolking en ander zijds op de eerbiediging van de rechten en de belangen van Polen. 2. De Poolsche regeering was bereid met de Duitsche regeering alle nadere regelingen te hestudcerei), die van technisch standpunt het doorgaand verkeer per spoor en langs don weg van personen, die zich van Duitsch rijksgebied naar Oost-Pruisen begaven, zou den kunnen vereenvoudigen en vergemak kelijken. De Poolsche regeering liet zich leiden door de gedachte alle mogelijke faciliteiten te ver-' leencn, welke de Duitsche onderdanen in staat zouden stellen met een minimum van hinderpalen over Poolscli gebied te reizen. Een maand daarna kwamen de Duitsche eischen. Het. spreekt vanzelf dat onderhandelingen, waarbij een staat eischen stelt, terwijl de an der verplicht is ze zonder wijzigingen of re serves te aanvaarden, geen onderhandelin gen vormen in den zin van dc verklaring van 1934, en evenmin in overeenstemming zouden kunnen zijn met de vitale belangen en de waardigheid van den Poolschen staat. De Poolsch-Britsche garantie. De Poolsche regeering wijst als volkomen ongegrond alle verwijten en bezwaren van de hand ten aanzien van de z.g. onver- eenigbaarheid van de wederzijdsclie Poolscli Britsche garantie van April 1939 en de PoolschDuitsche verklaring van 1934. Deze garantie heeft een zuiver defensief karakter en bedreigt Duitschland in gee- nen deelc. evenmin als het PoolschFran- sche bondgenootschap, welks verenigbaar heid met de verklaring van 1934 door Duitschland werd erkend. Door dc Poolsche regeering te. verwijten zich gebonden te hebben tot het waarbor gen van de onafhankelijkheid van Groot- Brittanje en door dat te beschouwen als 'n verbreking door Polen van de verklaring van 1934, laat Duitschland na rekening te houden met zijn eigen verplichtingen ten aanzien van Italië, waarover de Rijkskan selier op 30 Januari 1939 heeft gesproken en in het bijzonder met zijn verplichtingen jegens Slowakije, vervat in liet acoord van 18 en 23 Maart 1939. Hoewel de Poolsche regeering niet. dc meening deelt van de Duitsche regeering, volgens welke de overeenkomst van 1934 door Polen zou zijn overtreden, zou zij des alniettemin bereid zijn, wanneer dc Duit sche regeering er prijs op zou stellen, dat de Poolsch—Duitsche besprekingen op nieuw in een verdrag op den grondslag van goede nabuurschap zouden worden ge regeld, voorstellen van dien aard in ont vangst te nemen, aonder voorbehoud van haar principieele opmerkingen die hier boven in het. memorandum tot uitdrukking zijn gebracht. Hij bespreekt Becks rede viel zijn staf. Geen bijzondere mili taire maatregelen tegenover Dant zig meer noodig. OOSTPRUISEN ZIT VOL TROEPEN. Dc Wilhelmstrasse weigert kortweg ook maar dc geringste aanwijzing tc geven voor de gedragslijn, die Duitschland zal volgen ten aanzien van de rede van Beek. In dc Duitsche pers is geen, regel van de rede verschenen. Hitier heeft gister-middag de rede van Becl# besproken met den Duit- schen minister van Buitenlandsche Zaken von Ribbentrop, den leider van dc nationaal-socialisten te Dant zig Foerster en Greiser, den presi dent van den senaat van Dantzig, Von Ribbentrop, die gistermiddag per auto uit München tc Berchtes gaden is aangekomen, heeft Foerster cn Greiser van hun hotel afge haald en naar de villa van den Führcr gebracht. Duitschland gereed om naar Dantzig op te rukken. Wal; de militaire voorbereidingen betrofl is Duitschland ongetwijfeld volledig gereed om zoo noodig naar Dantzig op te rukken, Men geeft te Berlijn toe, dat Oost-Pruisen vol troepen is, zoodat geen buitengewone maatregelen noodig zouden zijn. Er is ech ter geen enkele aanwijzing voor een militair optreden op dit oogenblik. Dc Duitsche bladen wijden veel aandacht, aan de besprekingen, die lieden cn mor- -gen aan het. Comomeer tusschen Von Rib bentrop en Ciano worden gevoerd. Dc An- griff spreekt over een ernstige waarschu wing van Italië aan Polen. „Polen heeft de keus. Met de politiek der spil mogendheden is geen marchandeeren mogelijk." Goedcreis, wenscht heel Enge land. Alle bladen wenschen het Britsche Ko ningspaar, dat vandaag naar Canada ver trekt, goede reis. De Times schrijft dat de reis zonder voorbeeld is. Het feit, dat de wolken boven het internationale tooneel laag hangen, is geen reden om deze grootc gebeurtenis uit te stellen of op tc geven. De reis van bet Koninklijke Paar naar hun on derdanen in Canada cn liet bevriende Amc rikaansche volk kunnen misschien dc wol ken doen optrekken. Ook te Rome is men optimistisch In Dantzig meeningen verdeeld. Ofschoon omtrent de rede van Beek nog niets officieels is medegedeeld, is hekend, dat dc indruk te Londen hoogst gunstig is. Men is in diplomatieke kringen te Lon den van oordeel, dat de rede zich onder scheidt door gematigdheid en vastberaden heid en de deur voor onderhandelingen open laat. Dc opmerkingen van Beek over de een zijdige opzegging van het Poolsch-Duitsche non-agressiepact zullen, zoo verklaart men, ongetwijfeld dien staten, aan welke Duitsch land thans soortgelijke accoordcn voorstelt, te denken geven. ROME. De eerste indruk te Rome schijnt niet ongunstig te zijn In politieke kringen wijst men op de gematigdheid van toon en'taal en vooral op het feit, dat Beek geen nieu we eischen heeft gesteld, in tegenstelling met hetgeen de Poolsche perscampagne deed, vermoeden. Men is van oordcel, dat dc rede dc bruggen tusschen Warschau cn Berlijn niet heeft afgebroken en liet woord aan Hitier laat. DANTZIG. Te Dantzig heeft men met groot e aandacht naar dc rede van Beek geluisterd. In krin gen, die niet tot de nat.-socialistische partij behooren, wijst men op liet kalme en gema tigde karakter van de rede. In nat.-socia listische kringen wijst men op dc passage, waarin Beek verklaart, dat Polen nooit zal toestaan dat het van de zee wordt afge sloten cn men beschouwt dit deel der rede als een uitdaging. Publiek te Rome zeer verontrust. KINDEREN BIDDEN VOOR BE HOUD VAN DEN VREDE. Te Rome, dat tot nu toe een bijna onna tuurlijk aandoende kalmte heeft bewaard, is thans een zij het ook zeer matig gevoel van onrust bemerkbaar. Dc onophoudelijke bezoeken van liooge regceringspersoncn uit Duitschland, Hongarije, Zu^dslavië, Roemenie enz. maken, dat ook de gewone man in de straat steeds meer gaat beseffen, dat er iets ernstigs op til schijnt te zijn. Daarbij komt, dat er ook nu nog geregeld enkelingen on der dc wapenen worden geroepen. Voor wien wat beter is ingelicht, werkt ook dc aanwezigheid van de Duitsche oor logsschepen in de Middellandsche Zee niet geruststellend en vooral zijn het de bezoeken van de laatste dagen, het bezoek van den Duitsche chef v. tl. generalen staf en thans dc zoo onverwachte ontmoeting tusschen v. Ribbentrop en graaf Ciano die aanleiding geven tot allerlei vermoedens. Het bericht dat thans ook maarschalk Góring in San Rerno is aangekomen, draagt ook alweer tot deze onaangename verrassingen toe. Het is ook den gewonen krantenlezer niet ontgaan, zegt de Romeinsche corr. van hei Hdbld., dat von Brauchitsch, trots het nood weer in Noord-Afrika. toch de Italiaansche versterkte plaatsen bij de grens tusschen Libye cn Egypte heeft willen bezoeken. Het geschil tusschen Polen en Duitschland waar over de Italiaansche bladen zeer uitvoerig berichten, werkt ook op de stemming cn zoo kan men wel zeggen, dat de openbare mec- ning tc Rome op dit oogenblik den toestand eigenlijk als weinig minder dreigend be schouwt dan in September van het vorige jaar. De kerken, die elk jaar in dc aan Maria gewijde Meimaand drukker bezocht worden dan andere maanden, zijn dit jaar naar het ons wil voorkomen, nog voller en tal van ouders volgen den oproep van den Paus om liun kinderen ter kerk te voeren cn ze te la ten bidden voor het behoud van den vrede. De radio in dienst der werkloosheidsbestrijding Pleidooi van Dr. Colijn voor dc „Centrale van Werkloozenzorg". Op Maandag 8 Mei a.s. zal van 8.15 uur 9.30 uur n.m. een bijzondere uitzending ge schieden van de Centrale voor Werkloozen zorg (gesticht op initiatief van den Raad van Nederlandsche Kerken voor practisch christendom). In deze uitzending zullen o.m als sprekers optreden dr. Colijn, minister president, Jhr. mr. dr. H. A. v. Karnebeek commissaris der Koningin in dc provincie Zuid Holland en Dr. W. de Vlugt, burge meester van Amsterdam. De Voorz. van dc „Centrale" dc heer W. J. Hemmes, zal het slotwoord spreken. Deze uitzending is te beschouwen als de inzet van de vijfde collecte-actie. Dc uitzending geschiedt op de golflengten 1875 cn 415.5 M. cn wordt verzorgd door de Nederlandsche Christelijke Radio Vcrceni- ging. Oefenreis Amerikaansche adelborsten afgelast Het Amerikaansche ministerie van marine heeft onverwacht zonder opgaaf van reden, de jaarlijksche oefenreis van adelborsten naar Europa afgelast. Dc adelborsten zou den dit jaar met de slagschepen „New York", „Texas" cn „Oklalioma" een bezoek brengen aan Antwerpen, Rotterdam, Stockholm, Hoi sinki en Edinburg. Italië waarschuwt zijn vriend Polen Geen houding aannemen, die Hitier afstoot. In een commentaar op de rede van-Beek eeft de .Giornale d'Italia" den Polen den raad tegenover de Duitsche eischen geen houding aan tc nemen, die een verzoening met Duitschland onmogelijk of onzeker zou maken. Na een beroep op de Poolsch Italiaansche vriendschap gedaan te hebben besluit hot. blad: „Door deze eenvoudige en openhartige uitnoodiging vertrouwt Ita lië Polen de bestudeering en de verant woordelijke beslissing toe van een pro bleem, dat sedert 1919 bestaat en thans in een eindstadium komt". Hotelbrand te Utrecht. Hedennacht omstreeks drie uur hoorden voorbijgangers een plof op het Stationsplein te Utrecht cn za gen daarop vlammen uitslaan uit het hotel Kagenaar. Zij verbraken een van dc ruiten en drongen zoo het pand binnen., waar zij ontdek ten, dat een bak met hcctc asch, welke in een spijslift was geplaatst de oorzaak van dezen brand was, die zich snel uitbreidde, daar de liftkoker als een schoorsteen werkte en het vuur zich reeds aan de bo venverdieping mededeelde. De eigenaar van het hotel, dc heer Jes- sen, zijn cchtgenoote en drie kinderen kon den evenals de pensiongasten nog bijtijds worden gewaarschuwd cn in allerijl spoed den zij zich langs dc trap naar beneden. Een van de pensiongasten, die daartoe geen kans meer zag, wist nog de brandlad der aan de achterzijde van het pand te be reiken en kon op die wijze ontkomen. Na een uur van inspannenden arbeid heeft, dc brandweer het vuur weten machtig tc worden. Het pas kortgeleden gerestaureerd hotel heeft, evenwel, zoowel door het vuur als door liet, water ernstig geleden. De brandschade wordt door verzekering gedekt. Het is dc brandweer mogen gelukken een geldkistje inhoudende een bedrag van f 1200 waarvan men vreesde, dat het verloren was gegaan in ongeschonden staat naar bui ten te brengen doch enkele -effecten en an dere waardepapieren zijn verloren gegaan. Dit nummer bevat 16 pagina's DE BILT SEINTt Verwachting: Gedeeltelijk be wolkt, geen regen van be- tcekenis, zwakke tot mati gen wind uit Zuidelijkt richtingen, zelfde tempera tuur. ARTISTIEKE FOTOGR. KUNSTATELIER ARP AD MOLDOVAN NIEUWE N1EDORP Geopend dagelijks, ook 's Zondags. Het omstreden gebouw der Artillerie-inrichtingen De E-egeering zet door. Naar wij vernemen, heeft het Rijk, na dc verwerping door de Tweede Kamer van het door den minister van Defensie aangevraag de crcdict voor den bouw van een nieuw administratiegebouw voor het staatsbedrijf der Artillerie Inrichtingen te 's Gravcnhage zich nog niet tot het gemeentebestuur ge wend. Het is dus nog geheel onzeker wat met liet terrein zal gebeuren, of het bouwwerk zal worden afgebroken of alsnog zal worden afgemaakt. Dit laatste is uiteraard zonder meer volstrekt onmogelijk. De gemeente 's Gravenhage zal echter, naar ons werd verzekerd, in dezen voorloo- pig geen stappen doen en een afwachtende houding aannemen. Naar de N.R.Crt verneemt, zal de door de Kamer afgestemde post voor bedoeld gebouw opnieuw bij dc Kamer aanhangig worden gemaakt. In de toelichting is wijziging ge bracht. „Plaatsing in een kamp moet uitzondering zijn." De Tweede Kamer heeft verslag uitgebracht over het wetsontwerp tot stichting van" een centraal vluchte lingenkamp, waarvoor de regeering één millioen gulden aanvraagt. Vele leden betwijfelen of de stichting van écn centraal kamp wel de beste oplossing is. Zij" vreezen, dat een goede selectie dan moei lijk kan plaats hebben en brengen bezwaren van godsdionstigen, zedelijkcn cn sociaal psychologischen aard te berde. Een onder brenging der vluchtelingen in vijf of zes kampen van klein formaat verdient de voor keur. Andere leden stemmen in met de gedach te van één centraal kamp. Men kan dan beter rekening houden met de behoefte aan scholen, ontspannings-oorden. Door anderen wordt gevraagd, hoe de minister zich voorstelt den vluch telingen arbeid te verschaffen. Het inrichten van afzonderlijke afdeelin- gen in liet kamp voor protcstantschc en roomsch katholieke vluchtelingen is^onnoo- dig en tc kostbaar, omdat er te weinig van deze categorieën personen zijn, merken weer anderen op, terwijl verscheidene Kamerleden den indruk hebben, dat de stichtingskosten van liet gohcelc kamp te laag geraamd zijn. Gaat de Ned. Scbeepsbouwmij. een slagschip boawen? Marine voert informatorische besprekingen. Het Vk. verneemt, dat onlangs informato rische besprekingen hebben plaatsgevonden tusschen de marine-autoriteiten en de No- dcrlandsche Scheepsbouw-Maatschappij over den evcntueelcn bouw van een slag schip. Grondslag van deze zeer voorloo- pige besprekingen waren schetsteekeningcn van een schip van pl.ra. 28.000 ton, waar van de bouwkosten ongeveer 80 imilliocn guldens zullen bedragen en dat gedurende 31/2 jaar werk zou kunnen geven. Zooals bekend heeft minister Van Dijk op 22 Febr. j.1. in dc Eerste Kamer liet volgende ver klaard over den evcntueelcn bouw van slag schepen c.d.: „Teneinde echter gereed te zijn, wan neer de regeering zich door de omstandig heden genoopt zou zien tot plannen van verderstrekkenden aard, heb ik opdracht gegeven verschillende plannen uit te wer ken cn gegevens te verzamelen. Dat is niets anders dan voorbereidend werk." De Hrvatski Dncvnik, het orgaan van de Kroatische boerenpartij, meldt in een spe ciale editie, dat het accoord tusschen Serven. cn Kroaten is verworpen. Matsjek, de leider der Kroatische boeren partij, zal de afgevaardigden van het Kroati sche volk bijeenroepen, om hun rekenschap tc geven van het mislukken der sedert 3 April gevoerde onderhandelingen en met hen do gevolgen van deze mislukking te bestu- deeren. Naar het persbux'eau van den minister-pre sident echter mededeelt, zijn de onderhande lingen over een regeling van het Kroatische vraagstuk niet afgebroken. Veeleer worden de voorstellen, uitgewerkt bij de besprekin gen tusschen Tswetkowitsj en Matsjek, ver der bestudeerd. Uiteengezet wordt, dat de kwestie, waar het hier om gaat, is het hou den van volksstemmingen in dc gebieden met gemengde bevolkingen. De jaarlijksche kosten. Gevraagd wordt, op welk bedrag de mi nister de jaarlijksche exploitatiekosten schat. Een raming daarvan on tbreekt in dc memo rie van toelichting. Eenige leden zijn tot de slotsom gekomen, dat de jaarlijksche uitga ven, rente cn aflossing inbegrepen, waar schijnlijk het. millioen gulden overschrijden. Verwacht de minister dat de particuliere liefdadigheid jaren achtereen een zoo groot bedrag zal opbrengen? Wie komen er in het kamp? Zeer belangrijk is, zoo wordt van verschil lende zijden opgemerkt, dc vraag, welke normen dc regeering stelt voor opneming in een kamp. Men dient er ziöh voor te hoeden dat de normale, behoorlijke door dc vervol ging zwaar getroffen personen samenge bracht worden met ongewenschte elementen Zelfs met het begrip „illegaal" moet men zeer voorzichtig zijn. Volgens vele leden moet plaatsing in een kamp uitzondering zijn en is onderbrenging bij particulieren nog in vele gevallen mogelijk cn gc- wcnscht. Verblijf in een kamp is een zwaar tc dragen leed. I11 het verslag vinden wij voorts een pleidooi voor bevordering van de emigratie. Verder een passage, welke de Nederland sche vluohlelingenpolitiek nadeolig noemt voor ons land en het plan-Musscrt voor een Joodscli tehuis in Guyana toejuicht. Dit standpunt wordt tenslotte van andere zijde ernstig bestreden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1