TR1UMPH Hitier ROOK DE BESTE 1 CENT SIGARET Litwinof naar Amerika? Verschrikkelijke toestand in Tsjoengking Geen opheffing bankgeheim in oorlogstijd Polen laat zich niet van de Oostzee terugdringen Geruchten over een benoeming :.Is ambassadeur der Sovjet-Unie in de Ver. Staten. Nog moer ontslagen? RUSLAND WIL VRIJHEID VAN HANDELEN HOUDEN. Te Moskou gaat liet gerucht, dat Litwinoff binnenkort tot ambassadeur der Sovjet-L'nie in de Verccnigde Staten zou worden benoemd De „Daily Express" weet te melden, dat gisteren alle hooge ambtenaren van Litvvi- nof's volkscommissariaat hun ontslag hebben gekregen. Dit besluit zou genomen zijn na een langdurige bespreking op bet Kromlin, die vier uren duurde. Litwinof krijgt een pensioen van slechts SO gulden in de maand. Deze berichten konden evenwel niet beves tigd worden. Wat zal Rusland doen? Men gelooft te Moskou over het algemeen niet, dat het vertrek van Litwinof te wijten is aan een Duitsche actie, evenmin gelooft men aan een toenadering tusschen Duitsch- land en de Sóvjet-Unie. Eerder neemt men aan, dat de Sovjet-Unie poogt zoolang mo gelijk zijn vrijheid van handelen te bewaren. Deze lezing sluit aan. bij hetgeen de cor respondent van het. Iisb. uit Londen meldt omtrent het nieuwe Britsche plan. Dit komt volgens hem in groole trekken hierop neer: Inplaats van het door Rusland verlangde drievoudige verbond, dat zich zou verplich ten aanvalsdaden in geheel Oost-Europa met geweld te beantwoorden, wenscht Enge land een verklaring van Ruöïand, dat het zich tegen een aanval op de reeds door Frankrijk en Engeland gegarandeerde stalen Polen en Roemenië, zal verzetten. Rusland zou zich daarbij echter in eerste instantie niet tegenover deze staten ver binden, maar tegenover Frankrijk en Enge land. d.w.z. de Russische bijstandsverplich- ting zou eerst van kracht worden, nadat Engeland en Frankrijk de door hen gega randeerde staten te hulp waren gekomen. Op deze wijze hoopt men tegemoet te ko men aan de vrees van Rusland, dat het, als puntje bij paaltje kwam, door de Weste- 'l lijke mogendheden, in den steek zou worden gelaten. Tevens hoopt men aan de bekende anti-Russische gevoelen van Polen en Roe menië tegemoet te komen door het proviso in te voegen, dat Rusland hen slechts te hulp zou komen voor zoover zij om steun zouden vragen en met de middelen waarom zij zouden verzoeken. Drieduizend slachtoffers bij het laatste Japansche bombardement De stad qcisoieerd. Latere berichten over het bombardemeut van Tsjoengking, den zetel der Chineesche regeering spreken niet van duizend, maar van duizenden dooden en gewonden. De ver verbindingen met andere steden zijn ver broken, tal van huizen staan in brand. Uit de korte berichten, die het United Pressbureau nog via den Chineeschen mari nezender kon geven, blijkt wel, hoezeer de stad aoor de bommenwerpers geteisterd is. In totaal hebben 32 Japansche bommenwer pers an den luchtaanval deelgenomen; zij vormden twee groepen, die afzonderlijk ope reerden en vooral de zakenwijk en de woon wijken bestookten. Talrijke hommen kwamen op de huizen neer, ook op het Britsche consulaat, dat, naai- officieel bevestigd wordt, verscheiden malen werd getroffen. Het bureau van de Franschc scheepvaartmaatschappij werd verwoest; de woningen van het scholencom plex en het ziekenhuis van de Fransch-Ca- uadecsche missie staan in vlammen, even als groote gebouwencomplexen in de indus- Iriecle wijk en in de woonwijken. Voor zoover bekend, zijn er lot nu toe veen buitenlanders onder de slachtoffers ge vonden. Men heeft echter nog geen overzicht van den omvang van de ramp, want tal van dooden liggen nog onder de puinhoo- pen van de vernielde huize Naar schatting werden op zeven stadswijken circa 100 bom men uitgeworpen. Tweede Kamer Onze verdedigingsvoorbereiding. Gistermiddag heeft de Tweede Kamer zon der hoofdelijke stemming aangenomen de ontwerpen van de wet Medewerking Verde digingsvoorbereiding, Algemeene Vorde- ringswet, Bodemproductvvet, Distributievvet, Prijsopdrijvings- en Hamstervvet, Zeesche pen vorderings wet, Wet behoud Scheepsruim- te en Zee- en Lucht vaart verzekeringswet. De tijdelijke wetten, waarvoor deze in de plaats zullen komen, zijn op het eind van September van het vorige jaar niet spoed door de Statcn-generaal aangenomen. Daar de voorbereiding dezer wetten uiteraard zeer onvolledig geweest is. heeft de regeering de gelegenheid gegeven, de definitieve vast stelling in een rustiger sfeer te bespreken- Het bankgeheim. Een amendement van den heer van Gel deren (s.d.) dat betoogt, uitdrukkelijk te doen uitspreken, dat ook bankinstellingen de verplichting opgelegd zal kunnen wor den tot het verstrekken van inlichtingen en het gedoogen van een onderzoek van de boeken, wordt na eenig debat verworpen met 55 tegen 26 stemmen. Een amendement-Kortenhorst (r.k.) wordt door den voorsteller ingetrokken, nadat de minister dc toezegging had gedaan de in stelling van een commissie te bevorderen, die den minister advies zal moeten uitbren gen inzake het toekennen van schadever goeding aan de betrokkenen. Twee amendementen-Albarda (s.d.), die op de laatste zeven ontwerpen waren in gediend en de strekking hebben den gel digheidsduur der wetten bij de bekrachti- gingsvvet op hoogstens zes maanden te stel len en het ontwerp van de bekrachtigings- wet uiterlijk binnen acht dagen na het Kon. Besluit te doen indienen, wordt bij alle wetten aanvaard, nadat minister Steen- berghe hiertegen geen bezwaar heeft ge maakt, indien de termijnen op respectieve lijk één jaar en veertien dagen zouden worden gesteld. De heer Albarda heeft de ze wijzigingen aangebracht. Uitvoering Distributiewet. Een amendement-Donker (s.d.) op de Dis- tributieWet, dat beoogt, de Uitvoering dezer wet in gemeenten met meer dan twee wet houders aan het college van burgemeester en wethouders op te dragen en niet aan den burgemeester alleen, wordt met 36 te gen 22 stemmen verworpen. De overige ontwerpen keurt de Kamer zonder debat goed. Dinsdagmiddag zal de Kamer de behan deling van de wijziging der Lager Onder wijswet voortzetten. DE OVERWINNINGSPARADE TE MADRID Datum nog niet bekend. Nog nooit is de datum van Franco's over- vvinningsparade te Madrid officieel vastge steld. In officieele kringen, krijgt men den indruk, dat dc parade niet langer zal wor den uitgesteld dan tot 20 Mei Telegrammen uit Algeciras gaven als datum 21 Mei, maar uit Malaga ontvangen berichten duiden er op. dat de plechtigheid 28 Mei geschieden zal. liet programma van de zégenïarsch zou bepalen, dat Iialiaansche en Duitsche corp sen voor de Spaansche troepen zouden mar- cheeren. Timmerman reed echtpaar omver Door Amsterdamsche rechtbank gestraft. Gisterochtend heeft de Zutfensche recht bank uitspraak gedaan in de strafzaak te gen W. W., timmerman te Amsterdam, die onlangs terecht had gestaan wegens dood door schuld. Hij had op den Zutfcnschen weg te Apeldoorn ter hoogte van het Apeldoorn- sche bosch een verpleger, die daar met zijn vrouw liep te wandelen, met zijn auto aan gereden, tengevolge waarvan de man werd gedood. De rechtbank veroordeelde verd., con form den eisch, tot twee maanden hechte nis en een jaar intrekking van het rijbewijs. PUBLICATIE STEUNVERGOEDING ERWTEN EN VELDBOONEN. De Nedeilandsche Akkerbouwcentrale maakt bekend, dat de steunvergoeding voor erwten van den oogsl. 1938, gedenatureerd van 1 t.m. 6 Mei 1939, zal bedragen f 1.60 per 100 kg. voor groene erwten, door han delaren gedenatureerd en voldoende aan het standaardmonster van kwaliteitsklasse C en f 1.10 per 100 kg. voor voedererwten, gede natureerd door telers, die deze erwten zelf hebben geteeld. De steunvergoeding voor veldboonen van den oogst 1938 in genoemd tijdvak door telers of handelaren gedenatureerd en vol doende aan de kvvaliteitseischen, zal f 1.50 per 100 kg. bedragen. 's Gravenhage. 5 Mei 1939. (Adv.) I JUfilelLeJk NIEUWELINGENDAG TE WIERINGER- WAARD. Op Zondag 21 Mei organiseert het district I Noord Holland van de Kon. Ned. Athletiek Unie een grooten nieuwelingendag ter pro-1 pageering van de athletiek, vooral bij de 1 voetballers en beoefenaren van alle andere wintersporten. Naast een volledig programma voor Cr klassers zijn voor de leden van niet bij de K.N.A.U. aangesloten vereenigingen de vol gende nummers ingevoegd: dames 100 M. hardloopen, hoog- en verspringen en hee- ren 100 M., 100 M., 1500 M., hoog- en ver springen en Zweedsche estafette. Het kan een interessante dag worden, vooral omdat, openharingen niet buitenge sloten zijn. Men bedenke hierbij, dat diege nen, die thans nog beginnelingen zijn, in 1910 tot de uitverkorenen voor de Olympi sche Spelen tc Helsinki kunnen behooren. Geen beperking van souvereiniteit op eigen grondgebied „Polen zal zich niet van de Oostzee laten terugdrin gen en zijn eer is onbetaalbaar". Deze twee verklaringen vormen den hoofdinhoud van de rede, welke de Poolsche minister van Buitenlandsche Zaken, kolonel Beek, in zijn antwoord op Ilitlcr's opzegging van het Duitsch-Poolschc verdrag in den Rijksdag, gisteren ter plenaire zitting van de Kamer van Afgevaardigden te Warschau heeft gehou den. Polen heeft geen enkele agressieve bedoeling, tegen wie ook, aldus Beek, doch het heeft ook geen 'enkele reden zijn souvereiniteit op eigen grondgebied te beperken. Dant- zig is geen uitvinding van Vcrsailles! De concessies, die Hitier stelt, zijn eenzijdig. Slechts als Duitschland zich laat leiden door vreedzame bedoelingen en een vreedzame methode van optreden volgt, is Polen bereid met het Duit sche Rijk te onderhandelen, zoo zeide de Poolsche diplo maat. „Ik maak van de bijeenkomst van het parlement gebruik, om zekere lacunes aan te vullen, welke de laatste maanden in mijn beleid tot uiting gekomen zijn. aldus Beek. De loop der internationale gebeurtenis sen zou ongetwijfeld, van den kant van den Minister van Buitenland sche Zaken een veelvuldiger optre den wettigen, dan mijn enkele uit eenzetting voo rde Senaatconunis- sie voor buitenlandsche zaken. Maar aan den anderen kant had de zoo snelle loop der gebeurtenissen terecht hei gebillijkt een openbare verklaring uit te stellen tot het oogenblik, waarop de cssen- tieole vraagstukken van onze politiek een meer rijpen vorm zouden aannemen. Dc ge\olgen voortvloeiende uit de verzwakking der collectieve internationale instellingen en uit «le diepgaande herziening der methoden van samenwerking tusschen de landen, wel ke ik overigens meer dan eens aan dc Ka uiers heb kenbaar gemaakt, hebben in de verschillende doelen der wereld een reeks nieuwe kwesties doen ontstaan. De gevolgen van die wijzigingen hebben, in den loop1 der laatste maanden, de gren zen van dc republiek bereikt. De overeenkomst met Engeland. De zaken behandelend in chronologische volgorde, zal ik in de eerste plaats onze overeenkomst met Groot-Brittannic vermel den. Ik zou vvcnschcn, dat de Poolsche open bare meening weet, dat ik van de zijde der Engelsehe staatslieden niet slechts een dfep begrip ontmoet heb voor de algemeene vraagstukken der Euyopecschc politiek, doch ook een zoodanige houding jegens ons land, dat ik niet de grootste openhartigheid en in volkomen vertrouwen alle essentieele kwesties zonder cenige reserve en zonder eenige twijfel open te laten, heb kunnen be spreken. Het staat vast, dat noch Engeland, noch Polen eenige agressie\e bedoeling hebben jegens wie ook, doch aan den anderen kant blijven zij zich stevig bewegen op het ge bied van eerbiediging van bepaalde funda- mcntecle beginselen in het internationale leven. Dc evenwijdig loopende verklaringen der leiders van de Franschc politiek toonen aan. dat Parijs en Warschau het er over eens zijn. dat de doeltreffendheid van ons defensief acroord niet verzwakt kan wor den door wijzigingen in de internationale conjunctuur, en dat dit accoord in tegen deel één der essentieele elementen moet vormen voor dc structuur van de Euro- pccsch politiek. De betrekkingen met Duitsch land. Dc minister besprak vervolgens de be trekkingen met het Duitsche Rijk en gaf een historisch overzicht van de toestandko- ming van het accoord van 1931. Het ver drag van 1931 was een poging om aan de geschiedenis der betrekkingen tusschen twee groote volken een gunstiger wending te geven. Uit dit oogpunt bezien, is dc ver breking van dit accoord iets van niet ge ringe beteekenis. Elke overeenkomst is slechts waard wat haar gevolgen waard zijn. zijn. Het Poolsch-Duitsche accoord was een overeenkomst van wederzijd- sche eerbieding en van goede nabuur schap. doch het verloor zijn werkelijk karakter van het oogenblik af, waarop dc neiging zich openbaarde om het zoo danig te iiiterprcteeren, dat dc vrijheid van onze politiek beperkt werd, of als mo tief tp gebruiken om van ons eenzijdige concessies te eischen, welke onvereenig- baar zijn met onze vitale belangen. Overgaande tot den huidigen toe stand, zeide Beek, dat hij met be trekkina tot de verschillende juri dische bezwaren welke van Duit sche zijde zijn opgeworpen, de ju risten verwees naar den tekst van het Poolsche antwoord óp 't. Duit sche memorandum, dat. vandaag aan de Duitsche regeering zal wor den overhandigd. Polen wil niet geïsoleerd worden. Zooals blijkt uit den tekst van het Duit sche memorandum, heeft de Duitsche regce- ring bij het nemen van haar besluit zich gebaseerd op persberichten, zonder de mee ning na te gaan van de Britsche regeering of van de Poolsche regcering wat het ka rakter van dc gesloten overeenkomst be treft. Evenwel bracht dit geen moeilijkhe den omdat ik mij terstond na mijn terug keer uit Londen bereid had verklaard, den Duilschen ambassadeur te ontvangen, die tot op heden gemeend heeft hiervan geen gebruik te moeten maken. Waarom is dit feit van belang? Het is duidelijk, voor iemand die logisch redeneert dat het geenszins het karakter, het doel of de omraming van het Poolsch-Britsche ac coord waren, welke tot dit besluit geleid hebben, doch wel het feit zelf. dat de over eenkomst gesloten was. En dat is op zijn beurt van beteekenis om de bedoelingen van dc Duitsche politiek te beoordcelen. Als namelijk de Duitsche regcering de non-agressieverklaring welke tusschen Polen en Duitschland in 1934 gesloten is, in tegenstelling tot haar vorige verklaring, zoodanig interpreteert als te zijn geinspireerd door de vvensch Polen te isoleeren en aan onzen staat een normale en vriendschappelijke samenwerking met de westelijke mogendheden onmogelijk te maken, dan zouden wij altijd zelf de interpretatie van dc hand hebben gewezen. Dantzig Wat Dantzig betreft, zal ik met eenige algemeene opmerkingen be ginnen. De vrije stad Dantzig is geen uitvinding van het verdrag van Versailles, Zij is een verschijnsel, dat sinds eeuwen bestaat. Zij is een voortvloeisel van een positieve mengeling van Poolsche en Duit sche belangen. De Duitsche kooplie den in Dantzig hebben de ontwikke ling en de bloei van die stad verze kerd, dank zij den ovcrzeesclicn handel van Polen. Niet slechts de ontwikkeling maar de be staansgrond van die stad vloeiden voort uit liet feit, dat zij gelegen is aan de mon ding van de eenige groote Poolsche rivier en aan den v oornaamsten spoorweg, welke op het oogenblik onze verbinding vormt met de Oostzee. De overwegende meerder heid der bevolking van Dantzig is thans Duitsch, maai- haar bestaan en welzijn han gen af van het economische potentieel van Polen. Wij hebben ons altijd geplaatst en plaat sen ons op het oogenblik vastberaden op het standpunt der rechten en belangen van onzen zeehandel en van onze maritieme po litiek te Dantzig. „Geen druk op de Duitsche meer derheid". Mij hebben niet gewild eenigen stelsel- matigen druk uit te oefenen ou de vrije na tionale, ideologische en culturcele ontwikke ling der Duitsche meerderheid in de vrije stad. Ik verneem, dat men dc annexatie van Dantzig bij het Duitsche Rijk opeischt. Nu ons voorstel van 26 Maart om gemeenschap- pcJijk het beslaan en dc rechten van de Vrije Stad te waarborgen zonder antwoord is ge bleven en ik integendeel verneem, dat men in dit voorstel een weigering ziet om te on derhandelen, hen ik wel verplicht mij af te vragen, waarom het in werkelijkheid gaat. Gaat liet om de vrijheden van de Duitsche bevolking van Dantzig, die niet bedreigd worden, om een prestige kwestie of gaat het om een voornemen, Polen van de Oostzee terug te -dringen? Welnu, Polen zal zich niet van dc Oostzee laten terugdringen. Dezelfde overwegingen zijn van toepassing op de verbindingen door onze provincie Pommeren. Ik leg den nadruk op die woorden „provincie Pommeren", Want de uitdrukking „corridor" is een kunstmatige uitvinding, omdat het hier immers een provincie be treft, welke van alle tijden Poolsch is geweest en slechts een uiterst klein percentage aan Duitsche kolo nisten bezit. Waarom gaat het? Wij hebben aan het Duitsche Rijk alle faciliteiten in de spoorwegverbindingen ver leend, wij hebben aan de burgers van dien staat toegestaan, om uit het Duitsche Rijk naar Oostpruisen te reizen zonder zich te behoeven onderwerpen aan douane- of pas- formaliteiten. Wij hebben voorgesteld analoge facilitei ten te onderzoeken voor het automobiel ver- keer en hier ziet men opnieuw de vraag verschijnen: waarom gaat het in werkelijk heid? Wij hebben cr geen enkel belang hij de Duitsche burgers te hinderen in hun ver bindingen met hun oostelijke provincies. Wij hebben echter geen enkele beweegreden, on ze souvereiniteit op ons eigen grondgebied tc beperken. Wat de eerste en de tweede kwestie be treft. t.w. die der toekomst van Dantzig en der verbinding door Pommeren, gaat het steeds om eenzijdige concessies, welke de Duitsche regeering van ons schijnt op te eischen. Een staat, die zichzelf respecteert Een staat, die zichzelf respecteert, doet geen eenzijdige concessies. Waar blijft dus de wederkeerigheid? In dat opzicht ont breekt den Duitschen voorstellen elke dui-' delijkheid. In zijn jongste redevoering sprak de Duitsche Rijkskanselier van een drievoudig garandccren der grenzen van Slowakije. Ik ben verplicht Ie verklaren, dat ik dat voorstel voor hel eerst vernomen heb uit de rede van den Rijkskanselier van 28 April. Eveneens is ons het voorstel om het. non- agressiepact met 25 jaar te verlengen in geen enkeJen concrclen vorm tijdens de jongste besprekingen voorgelegd. In die besprekingen kwamen zinspelin gen tc voorschijn, welke veel verder gingen dan de behandelde onderwerpen. Ik houd mij het recht voor om zoonoodig op deze kwestie terug te komen. Dc erkenning der grens, In zijn rede stelt de Duitsche Rijkskanse lier als een concessie zijnerzijds voor de tusschen Polen en Duitschland bestaande grens te erkennen en definitief te aan vaarden. Ik moet vaststellen, dat het er hier om zou gaan ons onbetwistbaar ei gendom de jure en dc facto te erkennen. Hieruit volgt dus, dat dit voorstel evenmin mijn standpunt kan wijzigen, dat de Duit sche eischen in de kwestie Dantzig en de autostrade eenzijdig blijven. In het licht van die overwegingen ver wacht gij van mij en terecht een antwoord op de laatste passage van het Duitsche me morandum: „indien de Poolsche regecring er belang aan hecht, dat de PoolschDuit sche betrekkingen opnieuw bij verdrag ge regeld worden, is de Duitsche regeering daartoe bereid". Het komt mij voor, dat ik in beginsel onze houding heb uiteengezet. Om den „vrede". Thans duidelijkheidshalve nog een samen vatting van mijn uiteenzetting. De beweeg reden oor het sluiten van zulk een accoord zou zijn „De vrede". Een woord, dat de Duitsche rijkskanselier in zijn rede met nadruk heeft genoemd. De vrede is onge twijfeld het doel der Poolsche diplomatie. Twee voorwaarden moeten vervuld worden wil dit woord zijn werkelijke waarde heb ben: ten eerste: vreedzame bedoelingen, t?n tweede: vreedzame methoden van optreden. Indien de Duitsche regeering zich in haar betrekkingen met ons land door deze twee beginselen laat lei den. is iedere bespreking mogelijk mits hierbij de beginselen welke ik zoojuist heb uiteengezet, in acht worden genomen. De vrede is een kostbaar en begeerens- waardig iets. Onze generatie welke den oor log heeft gekend, verdient stellig een tijd perk \an vrede. Doch de vrede, zooals vrij wel alle dingen op deze wereld, heeft een hoogon prijs welke evenwel begrensd is. N oor ons, Polen, bestaat het begrij) van een vrede tot eiken prijs niet. Er is in het leven der nienschen, der vol keren en der staten slechts één ding dat geen prijs kent: dat ding is de eer."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 2