ertog van Windsor pleit voor den vrede DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Ernstig beroep op de leiders der volkeren Engeland licht Japan in Inkrimpen van steunverleening Hollaodsche melkknecht in Duitschland vermoord Moordaanslag na echtscheiding Economische samenwerking met onze Oost crCo u runt Laan, DINSDAG 9 MEI 1939. Schagen, Tel. 20. 83e Jaargang. No. 10875. KV. Utg.-Miy WwdMwiliw' jd- id, De Hertog van Windsor (ex-koning van Engeland) heeft gisteravond vanuit Verdun een radiorede gehouden tot de Vereenigde Staten. Nu ik, zoo zeïde hij o.m.. van deze histo rische plaats tot us preek, hen ik mij diep bewust van de tegenwoordigheid van het [groote gezelschap der dooden en ik ben er van overtuigd, dat zij, zoo zij hun stem konden laten hooren, met mij zouden zijn in wat ik ga zeggen. Ik spreek voor niemand dan mij zelf en zonder voorkennis van eeni- ge regeering. Ik spreek alleen maar als soldaat uit den laatsten oorlog, wiens vurigste bede is, dat zulk een wreede en vernietigende waanzin zich nooit meer van de menschheid mees ter zal maken. Ik verbreek mijn vrij willig stilzwijgen thans alleen in verband met het duidelijk aanwezige gevaar, dat wij alleen nader kunnen komen tot een herhaling van de gru welijkste gebeurtenissen, die zich een kwart eeuw geleden hebben voorge daan. De ernstige spanning in den tijd, waarin •Wij leven, dwingen mij, mijn stem te ver heffen, om uiting te geven aan het alge meen verlangen, verlost te worden van de vrees, waarin wij leven en terug te keeren tot normale omstandigheden. Ik kan mij niet beroepen op bijzondere staatsmanskennis, doch ik heb tenminste het groote geluk de wereld te bereizen en zoodoende de menschelijke natuur te kun nen bestudecren. Deze waardevolle ervaring heeft bij mij de diepe overtuiging gewekt, dat er geen land is, welks volk oorlog wenscht. Ik geloof, dal dit geldt voor de Duitsche natie, zoowel als voor de Britsche natie, waartoe ik behoor en de Fransche na tie, op wier vriendeiijken grond ik thans woon. De vraagstukken, die ons op dit oogeniblik be<zig houden, zijn slechts de weerspiege ling op grooter schaal van de afgunst en achterdacht van het alledaagsche leven. In ons persoonlijk contact streven wij er allen naar, in harmonie met onze medemenschen te leven, anders zou de moderne beschaving nooit ontstaan kunnen zijn! Gaan wij thans die beschouwing ver woesten, door internationaal niet te doen, wat wij indiVideuel geleerd hebben wel te doen? Na gewezen te hebben op het ontmoedi gende van alle schadelijke propaganda en zijn leedwezen te hebben uitgesproken over het gebruik van woorden als omsingeling en agressie, besloot de hertog, dat in brec- deren geest dan van zuiver persoonlijke of nationale belangen naar vrede moet worden gestreefd. Uit naam van hen, die in den laat st en oorlog vielen, doe ik een dringend beroep, zeide hij, op alle politieke leiders, zich vastberaden van deze taak te kwijten. Ik doe een beroep op hen uit naam van de levenden, wier bestaan en geluk in hun handen is en ik doe in het bijzonder een beroep op hen uit naam van de heden- daagsche jeugd, met al haar onschatbare mogelijkheden van toekomstig nut voor de menschheid! Gezantschap der Sovjet-Unie te Boekarest? Potemkin heden te Warschau. Na het bezoek van den plaatsver- vangenden volkscommissaris van Buitenlandsche Zaken der Sovjet Unie aan Boekarest, wordt in wel ingelichte kringen aldaar vernomen, dat de Sovjetregeering binnenkort een gezant te Boekarest zal benoe men. Sinds een jaar worden de zaken der Sov jet Unie te Boekarest door een zaakgelas tigde geleid. Hedenavond wordt Potemkin te Warschau verwacht. Het is niet buitengesloten, dat hij nog denzelfden avond een onderhoud zal hebben met Beek. Morgenochtend zal Potemkin zijn reis naar Moskou voortzetten. Omtrent den stand der Engclsch- Russische onderhandelingen. Engeland heeft Japan volledig in gelicht over den huidigen stand der Engelsch-Russische onderhandelin gen. Men hoopt nu, dat Japan deze be leefdheid zal beantwoorden door Engeland mede te deelen, wat er precies aan de hand is met de leven dige politieke en militaire bespre kingen van Japan met Duitschland en Italë. Lord Halifax, de Britsche minister van buitenlandsche zaken, heeft den Japanschen ambassadeur Sjigemitsoe, kort geleden op het ministerie ontboden en met hem een lang gesprek gevoerd, waarin beide staats lieden uiting gaven aan hun wederzijdsche grieven. Sjigemitsoe zou zich volgens U.P. ernstig beklaagd hebben over den Engelschen steun aan China. Hij betoogde, dat de regeering van Tsjoeng Iving, die door Engeland fi nancieel gesteund wordt, onder den invloed staat van Sovjet Rusland. Hij zou zelfs naar men vertelt, de staking van den Britsclien steun aan China gevraagd hebben. Dit zou dan den weg vrij moeten maken voor een verbetering van de EngelschJapansche be trekkingen. Arita, de Japansche minister van buiten landsche zaken, heeft inmiddels te Tokio een rede gehouden, waarin hij zeide, dat Japan de Britsche onderhandelingen met Rusland niet kan negeeren, ondanks de uit sluiting van het Verre Oosten daarbij. Hij voegde er aan toe dat de anti-komintern versterking behoeft, omdat Japan het hoofd moet kunnen bieden aan de komende inter nationale ontwikkelingen, ofschoon een on middellijke verslechterig van de Europecsche situatie onmogelijk is. Roosevelt's boodschap was naar Arita's meening bestemd voor binnenlandsch ge bruik in Amerika, doch tevens om de we reld op te zetten te"-en Duitschland en Ita lië. Een direct effect tegen de anti-komin- ternstaten was echter niet bedoeld. Duifsch-Ifaliaansch blok omvat 150 millioen menschen Het strekt zich uit van Oostzee tot Noord-AIrika. - Duitschland verontwaardigd dat de wereld zoo weinig verrast is. De speciale correspondent van de „Deut sche Allgemeine Zeitung" te Milaan schrijft dat het JJuitsch-Italiaanscne verbond in de geschiedenis bekend zal zijn „als het ver bond van Milaan, bet zal waarschijnlijk to Berlijn geteekend worden en de onder- tockcning zal de gelegenheid bieden voor nieuwe samenkomst van de staatsman nen der beide staten" De minister van buitenlandsche zaken graaf Ciano, is intusschen vanmiddag hier uit Milaan te Rome teruggekeerd, waar hij door een groote menigte werd toegejuicht. In hun commentaren op het pact van Milaan, schrijven de Romein- sche bladen, dat de alliantie de per manente vorming beteekent van een blok van volkeren, dat zich nit- strekt van de Oostzee tot de knsten van Noord-Afrika, bestaande nit 130 millioen menschen, waarbij men nog kan voegen de tien millioen burgers van Hongarije en de tien millioen van het Italiaansche koloniale rijk, tezamen dus 150 millioen menschen. Met dit formidabele blok moeten de mogendheden, die het hebben uitge lokt, rekening houden, zoowel in vredes- als in oorlogstijd. Voor alle in Milaan bestudeerde vraag stukken en vooral voor de netelige kwesties der Duitsche en Italiaansche eischen, is een handelwijze overeengekomen, welke geïn spireerd wordt door een sterken wil naar vrede en samenwerking. Daarom is behal ve de alliantie van Milaan, geen enkel nieuw uitzonderlijk feit aangekondigd dat de rust ih Europa zou kunnen verstoren. Echter zouden de verschillende verant woordelijke regeeringen zich sterk vergis sen, wanneer zij die politieke rust van Ita lië en Duitschland uitlegden als een uit- noodiging om de vraagstukken welke een oplossing vereischten in het archief te ber gen, of als een aanmoediging tot provoca ties. Zal Zondag Mussolini spreken? Er loopen geruchten, dat Mussolini in een Zondag te Turijn te houden rede de Itali aansche eischen zou willen herhalen. Het is duidelijk, dat de twee ministers te Milaan wel degelijk ook over het Poolsche vraagstuk hebben gesproken; dat Italië daarbij verzoenend is opgetreden, staat, volgens het Hsb., buiten twijfel en juist in de omstandigheid, dat het verdrag wordt aangekondigd, zou men een. bewijs mogen zien, dat de Italiaansche verzoeningspogin gen ook wel succes hebben gehad. Immers, dat het initiatief om tot een mi litair verdrag te geraken van Duitsche zij de uitging, zal wel niemand betwijfelen en dat Mussolini niet lichtvaardig een verbond zal aangaan, dat hem morgen in een oorlog zou kunnen verwikkelen om een voor Ita lië zoo weinig beteekenend vraagstuk als Dantzig, mogen wij ook aannemen. Duitschland beleedigd. In Duitschland is men er slecht over te spreken, dat het buitenland betrekkelijk zoo weinig notitie neemt en zich niet verrast toont door het militaire verbond met Rome. De Duitsche bladen houden zich in groote opmaak met het verbond bezig en gaan door materiaal te verzamelen over mishandelin gen van Duitsche burgers in Polen. De Poolsche pers beweert, dat Duitschland het accoord met Italië noodig had om zich op een nieuw succes te kunnen beroepen, ge zien de vele nederlagen welke -het den laat- stcn tijd geleden heeft. Berlijn wilde den Duitschers bewijzen, dat men op Italië kan rekenen. Het lijdt geen twijfel, dat Italië geen oorlog wil en om Dantzig geen catastrophe wil riskeeren. De socialistische „Dziennik Lidove", ziet in het pact een poging tot in timidatie en bedreiging jegens de wereld, dus jegens Polen. Duitschland weerlegt „onthullingen" Ook Polen was niet zuiver op de graat De Nationalzeitung keert zich tegen ze kere „onthullingen" als zou Duitschland aan Polen bepaalde voorstellen gedaan hebben inzake bet herstel van een onafhankelijke Ookraine, waarbij Polen tot werktuig eener agressieve Doiitsche politiek zou worden. Het blad zegt, dat men in Warschau eerder bad kunnen onthullen, dat Polen in vroe ger tijden niet ongenegen was af te zien van thans zoo belangrijke gebieden als den cor ridor, wanneer het zich aan Litauen had kunnen schadeloos stellen. In verband met arbeidsmogelijk heden in land- en tuinbouw. Voor de provincie Friesland is thans door den minister van Sociale Zaken machtiging verleend om, evenals in voorgaande jaren, in verband met den voorjaarsarbeid in land- en tuinbouw, in 'n groot aantal ge meenten personen, die in werkverschaffing of steunverleening zijn opgenomen, gelei delijk te doen afvloeien, dan wel in een en kel geval de plaatsing geheel stop te zetten. Zeer binnenkort zullen ook in_ sommige andere provincies overeenkomstige rege lingen worden getroffen. Wederom Amerikaaoscbe vliegers voor de K.L.M. Thans negen buitenlanders in dienst. Naar bet Hsbl. meldt zijn op Schiphol twee Amerikaansche vliegtuigbestuurders aan gekomen, die deze week in dienst zullen treden van de K.L.M., zulks in verband met het tekort aan vliegers bij deze maatschap pij. Het zijn de heeren August H. J. Rose, van de T.W.A., en Richard A. McMakin, van de United Airlines, die ieder ruim 1000 vlieg uren op de Douglas-vliegtuigen hebben. In totaal heeft de K.L.M. thans zes Ame rikanen, een Zweed, een Duitsclier en een Deen in dienst, waarmede, naar men ons mededeelt, althans voorloopig een leemte in de pex-soneelsterkte is aangevuld. Opnieuw een Sovjetambassadeur te Warschau Begin van toenadering tusschen Rusland en Polen? Tot ambassadeur der Sovjet-Unie te Warschau is de vroegere gezant te Athene, Charonoff benoemd, waar mede de sinds het najaar van 1937 leegstaande post weer bezet is gewor den. - Voorspeld wordt, dat een toenadering tus schen Polen en Rusland de volgende stap zal zijn in Oost-Europa, om het hoofd te bie den aan een mogelijke herleving van Hitler's „Drang nach Osten". In diplomatieke kringen hecht men, vol gens een V.P. bericht, veel beteekenis aan hot beozelc van Potemkin aan Warschau en aau de benoeming van een nieuwen Russischen ambassadeur te Warschau, een post, die reeds bijna anderhalf jaar vacant was. Men acht dit in het bijzonder van belang na den val van Litwinoff, omdat Polen dik wijls heeft beweert, dat Litwinoff verant woordelijk was voor de slechte verhouding tusschen Polen en Rusland. Niet alleen werd Litwinoffs politiek van collectieve veiligheid te Warschau afge keurd, maar bovendien bestond er een sterke persoonlijke afkeer tusschen Beek en Litwi noff. Uit Moskou wordt intusschen zoowel door het ministerie van buitenlandsche zaken als door de Poolsche ambassade het bericht te gengesproken, dat de Russische ambassadeur te Warschau reeds officieel benoemd zou zijri. Gruwelijk misdrijf in Westfalen. Een Nederlander is in Duitschland het slachtoffer geworden van een laaghartigen moord. De verslagene is de 38-jarige melkknecht Jacobus van Dam uit Gouderak, op wien in het Weslfaalsche plaatsje Vollern nabij Munster een roofmoord is ge pleegd. Zaterdagmiddag vervoegde zich bij de ou ders van het slachtoffer, die aan den IJsel- dijk vlak bij Gouderak een boerderijtje heb been, een man, die, aldus de Tel., kwam in- formeeren of Jacobus van Dam thuis was, dan wel of de ouders wisten, waar hij zich 'xcvond. De bezoeker was iemand uit 't Zand in Noordliolland, die als melkknecht in Duitschland werkt en met Van Dam bevriend was. Deze Nederlan der was sinds kort met verlof naar ons land gekomen en hij had op zich genomen naar zijn vriend te infor- ineercn, omdat deze Vermist werd. Hij was Van Dam sinds eenïge dagen kwijt daarom was afgesproken, dat de vriend ,,'ons zijn verblijf hier te lande zou trach ten te weten te komen waar de vermiste was, terwijl een in Duitschland achtergeble ven kameraad daar een onderzoek zou in stellen. Van deze laatste had de met verlof gegane arbeider Vrijdagavond bericht ont vangen, dat Van Dam nog niet terecht was, doch dat naar de verdwijning een gerechte lijk onderzoek werd ingesteld. Een ontstellende gewaarwording. De vriend kwam bij de ouders. 64 en 65 jaar oud zijnde, op het oogenblik, dat de familie juist in de krant gelezen had, dat een Nederlander, Jacobus van Dam, in Vollern was vermoord. Wel stond de woon plaats er niet bij, maar 't bleek aanstonds uit de bijzonderheden van het krantenbe richt, dat het slachtoffer de vermiste melk knecht was. Het was uiteraard een ont stellende gewaarwording voor de ouders, die het droeve nieuws alzoo van buiten af moesten vernemen, want in Duitschland hadden zij, hoewel hun zoon al sinds 24 April vermist werd, en de moord, blijkens een courantenbericht, al eenige dagen moest zijn uitgekomen, geen enkele mede- deeling ontvangen. Chantage. De feiten, zooals zij werden gepubliceerd, luidden, dat van Dam op 20 April uit huis was gelokt door een Nederlander B. en een zekeren K., wiens nationaliteit niet vermeld is. B. vertelde Van Dam, dat hij van hem. eenige dingen wist, die voor den verslage ne zeer onaangename gevolgen zouden hebben indien ze bekend werden. Ais prijs voor stilzwijgendheid werd de motorfiets gevraagd, welke Van Dam korten tijd gele den in Duitschland had gekocht. Van Dam weigerde op deze chantagepoging in te gaan waarop B. te zamen met K. hem met een bijl den schedel moet hebben ingeslagen. Het lijk hebben de daders in een vijver la ten zinken. Het slachtoffer werden de schoenen uitgetrokken, die K. aandeed. De voeten van het lichaam van den vermoor de hebben de daders verzwaard met een gewicht van 20 Kg. Daders gearresteerd. Toen Van Dam op 24 April nog niet te recht was en zijn vermissing naar buiten bekend werd, volgde een onderzoek van de justitie, dat na eenige dagen tot de aan houding van B. en K. leidde. Nadat contact was gezocht met de Duit sche autoriteiten, ontvingen de zwaarbe proefde ouders gisterochtend een telegram, dat vermeldde, dat het lijk vrijgegeven was en naar Holland kon worden gebracht.. Van Dam was gehuwd en vader van twee kinderen, doeh leefde gescheiden. Hij was een eigenaardige man en niet ten volle bij zijn verstand; vroeger is hij in een gesticht verpleegd geweest. Dit nummer bevat 8 pagina's EERBERICHT DE BILT SEINT* Verwachting: Iels warmer dan gisteren, gedeeltelijk be wolkt, droog weer, zwakke tot matige Noordelijke tot Oostelijken wind. Alg. vooruitz.: Aanhouden van het droge weer. Drama in de hoofdstad. Gistermorgen om zeven uur heeft een 46- jarige petroleumventer te Amsterdam, die sedert oenigen tijd van zijn 48-jarige vrouw gescheiden leeft, zich via 'n raam toegang verschaft tot een woning in de Boomstraat, waar zijn echtgenoote thans verblijf houdt. Hij had zich daartoe in het bezit gesteld van een ladder, welke hij tegen den gevel van het huis plaatste. Nadat de man was binnengeklom men, begaf hij zich naar de kamer, waar de vrouw zich ophield. Er ont stond een ernstige twist tusschen den petroleumventer en zijn hevig geschrokken vrouw, tijdens welke de man eensklaps een bijl te voor schijn haalde en de vrouw te lijf ging. De vrouw werd slechts even geraakt Zij zag kans naar buiten, de straat op te vluch ten, waar zij een surveilleerend agent aan hield, die zich met de vrouw naar de wo ning begaf. De petroleumventer had inmiddels echter het huis verlaten en bevond zich in de Boomstraat, toen de agent kwam aan loopen De tnan, die zich tijdens de afwezigheid der vrouw in de polsen had gesneden, bloedde ernstig en werd, nadat de agent den G.G. en G.D. had laten waarschuwen, naar het Wilhelminagasthuis overgebracht. „Geen crisismaatregelen, maar een onderdeel van onze econo mische politiek". Aan de ministers van Koloniën en van Economische Zaken is uitgebracht het rap port van de commissie-Hart over de economi sche samenwerking tusschen Ned.-Indië en Nederland. De commissie acht blijkens dit rapport, den tijd niet rijp voor een alomvattend en slui tend stelsel van economische samenwerking tusschen beide gebiedsdeelen; zij volstaat daarom met eenige voorstellen tot verbete ring van den huidigen toestand. Haar algemeene conclusie is, dat be doelde samenwerking niet langer een geheel van crisis-maatregelen dient te zijn, doch een blijvend onderdeel van de economische politiek van het Koninkrijk. Wij lezen in liet rapport, dat er thans geen aanleiding bestaat tot de invoering van nieuwe contingenleeringen en van de thans geldende contingenteeringen enkele in aan merking komen voor opheffing na een zeke ren overgangstermijn. Voor die opheffing zal dan de overweging gelden, dat voor die ge vallen liet belang van Indië van een zoo laag mogelijk prijsniveau zwaarder dient te we gen dan liet, belang, dat de hierbij betrokken landen hebben hij de bescherming van hun afzet in onze Oost. De nijverheid. Wat de Indische nijverheid betreft, dient buitengewone bescherming te worden ver meden en is voor speciale protectionisti sche tarieven van invoerrechten geen plaats. Het zal kunnen voorkomen, dat de ont wikkeling van de Indische nijverheid on vermijdelijk mede brengt, dat invoer in In- die ook invoer uit Nederland wordt vervangen door Indische productie. De medewerking van Nederlandsch kapitaal en Nederlandsche werk kracht aan de industrieelc ontwik keling van onze overzeeschc gewes ten is overigens een groot en veel zijdig belang, zoowel voor dc Indi sche nijverheid op zichzelf, als voor de Nederlandsche industrie, die zoo doende haar arbeidsveld eer vergroot zal zien dan verkleind. Bij de Nederlandsche deelneming aan groo tere Indische bedrijven is ook een moeder- lan dsche exportbelang betrokken, o.m. met het oog op een mogelijke toekomstige co ördinatie. Het rapport geeft voorts een aantal maat regelen aan, om de organisatie van de eco nomische samenwerking tusschen ons land en den Archipel te doen slagen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 1