DE PERS machtig Polen vereenigt zich om twee mennen in dienst van de spil Het Russische standpunt Frankrijk zoekt vrede en recht Chineesche drakentroon teruggevonden geestelijk wapen De Italiaansche journalist legt 't anders aan dan de Duitsche... Is het niet zonderling in een dagblad de verzuchting te lezen: „Ik zou gaar ne gezien hebben, dat men in de af- geloopen weken het verschijnen van alle couranten zou hebben kunnen verbieden; als men maar gedurende eene maand de opgewonden stem men zou kunnen laten zwijgen, dan zou de hoop om den wereldvrede te bewaren sterk vermeerderen"? Het is een uitspraak van kardinaal Hint- Jey, den aartsbisschop van Westminster en het blad, dat er met instemming melding van maakt, is de pauselijke Osservatore Romano De pers is een machtige factor. Onnoodig te zeggen, aldus een Romeinsche correspondent van de N. R. Ct„ dat de kar dinaal zinspeelde op een bepaalde pers, die door onjuiste voorlichting ;n door het ver spreiden van even sensationccle als leugen achtige berichten de rol gaat vervullen „niet van gedrukt maar van brandend papier naast een kruitvat zooals de Osservatore verder schrijft De gematigde organen vooral in de niet door partijdigheid verblinde klei ne landen zijn zich nog wel degelijk ervan bewust, dat de pers een machtige factor is in de ontwikkeling van de wereldgebeurte nissen en dat hij, die zich uit sensatiezucht of met bijbedoelingen \an deze macht be dient op een wijze, die voor het algemeene welzijn gevaar kan opleveren, voor eigen ge weten, voor zijn volk en voor andere volke ren, voor de geschiedenis tenslotte, een zwa re schuld op zich laadt. Madame Tabouis fantaseert. De Osservatore weet van deze sensatie zucht mee te praten. Bij de laatste Pauskeuze zijn er dwaasheden te over verkocht en nog steeds gelukt het niet om de valsche aan tijgingen, dat Italië getracht zou hebben in- vloed te oefenen op het Heilig College, ge heel te laten verstommen. Zelfs een zoo ab soluut dol bericht als dat van mevrouw Ta bouis, die ontdekt had, dat kardinaal Ver- dier voorbereidselen trof om in geval van oorlog den paus naar Frankrijk te laten over komen, ver van den Romeinschen dictator, die hem in zijn vrijheid zou belemmeren, werd geslikt en men vond het blijkbaar nog overtuigender, toen de welingelichte dame er bij wist te vertellen, dat niet Avignon maar het kasteel van Chambord ditmaal den uitgeweken Paus zou herbergen Het zal nog wel een paar maanden duren voor het Vaücaan erin geslaagd is, dit leugcnbericht in alle landen der wereld afdoende te be strijden. Niet alleen de Heilige Stoel beklaagt zich over de pers. We hebben allen kunnen lezen, of hooren, dat ook Hitier aan „dcmokratische Lügenpresse" de schuld geeft van den ge spannen toestand, waaronder wij gebukt gaan. Het staat echter te bezien of zijn ver maan wel even gerechtvaardigd is als dat van het Vaticaan. Als men geregeld van de Duitsche pers kennis neemt dan zou men den Duitschen heeren willen raden de hand eerst eens in eigen boezem te steken. De toon van sommige nazistische organen is vaak van een gehalte, dat zelfs in do oorlogsjaren door pamfletten, die geen andere bedoelingen had den dan de oorlogsstemming op peil te hou den, niet werd overtroffen. Hoe is het in Italië? Het Nederlandsche publiek, waarvoor de Duitsche bladen allicht gemakkelijker toe gankelijk zijn dan de Italiaansche is uit den aard der zaak geneigd te veronderstel len, dat dat het bij den spilgenoot wel niet anders zijn zal. In zijn algemeenheid zou zulk een oordeel zeer onjuist zijn. Strikt on partijdige berichtgeving mag men pok in de Italiaansche bladen niet verwachten; daar toe is het land te nauw bij de politieke ver wikkelingen betrokken. Maar toch is de toon der pers, die in vroegere jaren wij herinneren ons heftige perscampagnes tegen Oosten rijk, Zuid-Slavië, Duitschland, Frank rijk in de periode 19281935 vaak ongemeen heftig kon zijn, in de meeste gevallen vrij gematigd. En kele kleine, weinig gelezen organen maken daarop een uitzondering. Dit verschil van toon is zoo opvallend, dat het soms tot misverstand aan leiding geeft. Zoo heeft men b.v. in Frankrijk de wijze, waarop de Italiaansche pers op de bood schap van Roosevelt reageerde, zooveel ge matigder gevonden dan de reacties in het derde rijk, dat men daaruit een verschillen de houding der beide regeeringen meende te kunnen afleiden, wat weldra een vergis sing bleek. Wij neigen, aldus de N.R.Cf., tot de over tuiging, dat dit verschil in toon van de pers der beide landen niet alleen in dit geval als een verschil van meening of althans van houding tusschen de beide totalitaire lan den werd geinterpréteerd. De openbare meening wordt be ïnvloed. Al is echter de toon der groote Italiaan sche bladen heel wat beschaafder dan in sommige andere landen het geval is, daar mee willen wij nog allerminst zeggen, dat de pers zich niet schuldig zou maken aan het verspreiden van partijdige inzichten. Grof onware berichten, zooals men die in de aan overmaat van fantasie lijdende Fran- sche pers herhaaldelijk aantreft, zal men hier niet vaak kunnen aanwijzen, doch wel is de interpretatie der berichten vaak sterk tendentieus. De geheele pers volgt nu een maal een van hoogerhand voorgesdhreven richtlijn en daaraan worden de berichten aangepast. Op die wijze kan toch het geheele beeld dat de lezer zich vormt, indien hij argeloos genoeg is om niet het vooropgezette oogmerk te doorzien, een beeld zijn dat dermate partijdig is, dat er langzamerhand in het le zende publiek gevoelens van haat en afkeer gewekt worden tegen bepaal de landen of personen, welke op den duur gevaarlijk worden voor het vredig samenleven der naties. Vertrouwen In Chamberlaln wordt geschokt. Sprekend in dit verband is, dat niet één Italiaansch blad heeft medegedeeld, dat En geland bereid is ook het derde rijk een ga rantie te verleenen, zooals Polen, Roeme nië en Griekenland die ontvingen. De le zing, dat de „veiligheidsgordel" een agres sieve omsingeling zou zijn, is de eenige, die hier verspreid wordt en langzamerhand ver mindert bij het groote publiek, dat geen ge legenheid heeft andere stemmen te hooren, het vertrouwen n de rechtvaardigheid van Chamberlain een vertrouwen, dat voor en na zijn bezoek aan Rome algemeen was. Geraffineerd De onophoudelijke propaganda voor alles wat Duitsch is, blijft op den duur natuur lijk niet zonder invloed, al zijn hier dan ook bij de groote massa, die de Duitschers misschien bewonderen kan, doch nog steeds niet met hei» sympathiseeren, zekere tegen standen te overwinnen. Door tegelijkertijd den spilgenoot in ieder opzicht op te hemelen en Frankrijk en Engeland telkens weer in een minder mooi licht te stellen, toont zich juist in de laatste weken de Italiaansche pers een machtig geestelijk wapen in dienst van de spil. En een wapen, dat successen vermag te boeken. Waar de grove Duitsche methoden den lezer wel zeer snel moeten afstompen en onverschillig laten, kan de Italiaansche pers door haar betrekkelijke gematigdheid bij velen haar doel bereiken. Maar dat doel is tot nu toe niet datgene, hetwelk hem voor oogen staat, die in de pers een middel ziet om het wederzijdsch begrip onder enkelin gen en volkeren te bevorderen. Onze Oost Handel in Chineesche vrouwen Op streng onderzoek aangedron gen. Het lid van den Indischen Volksraad, de lieer H. H. Kan heeft een schriftelijke vraag tot de regeering gericht, met het verzoet spoedig een gestreng onderzoek te willen doen instellen naar den handel in jeugdige Chineesche vrouwen, welke in verschillen de dagbladen en ook door de Chineesche pers is gesignaleerd. Deze vrouwen zouden aldus de N.R.Crt., naar Indië worden ver kocht, voor prostitutie bestemd zijn en door middel van valsche papieren en door mede werking van Chineesch personeel van den immigratiedienst, in Indië worden toegela ten. Het zedenschandaal Eisch tegen vier verdachten. De officier van Justitie te Batavia eischte tegen een Europeaan wegens een zedenmis drijf een jaar gevangenisstraf. Beklaagde was reeds voor andere feiten van denzelfden aard eerder tot een jaar veroordeeld. Tegen drie andere Europeanen eischte de officier, naar de N.R.Crt. meldt, gevangenis straffen varieerende van zes tot achttien maanden. Eindelijk verzoening tusschen Rydz Smigly en Witos. Van landschapsschilder tot dic tator. (Van onzen correspondent te Warschau) De crisis om Dantzig heeft in Po len mede tot gevolg gehad, dat de verschillende politieke partijen en persoonlijkheden den strijdbijl voor- loopig begraven hebben om het bui tenland een beeld van zoo groot mo gelijke eensgezindheid te geven. Polens toekomst ligt in de handen van twee mannen. Maarschalk Rydz Smigly, practisch de dictator van het land, was voor een amnestie voor de politieke tegenstan ders. De voornaamste van hen is Vinccnti Witos, de leider der boerenpartij, die on langs uit de verbanning teruggekeerd is om met den maarschalk te spreken. Witos be hoefde niet toe te geven, dat hij in het jaar 1930, nadat hij drie maal minister-president van Polen geweest was, de „misdaad" be gaan zou hebben, het regime ten val te wil len brengen. De maarschalk deed, alsof hij deze geschiedenis reeds lang vergeten was. Zoo heeft Witos mede kunnen helpen aan de schepping van het nationale front, dat tot stand is gekomen onder den druk der eischen van den buurman in het westen. Zal dit front onder de leiding van twee zoo ver schillende persoonlijkheden de noodigc duurzaamheid bezitten? Pilsoedski's erfgenaam. Edward Rydz Smigly was een van de jongste Poolsche generaals, toen hij plotse- Boodschap van den Franschen president. In zijn boodschap aan het Fransche par lement ter gelegenheid van zijn herkiezing heeft president Lebrun gisteren verklaard, dat hij de herkiezing heeft aangenomen om de wereld te toonen, dat Frankrijk een geest van stabiliteit en doorzettingsver mogen bezit. Hij achtte het zijn plicht toe te geven aan zijn raadslieden in deze zaak PRESIDENT LEBRUN. Frankrijk verlangt den vrede te be waren, het wil in rust arbeiden aan zijn socialen vooruitgang, doch nie mand mag eraan twijfelen dat het vastberaden is zijn recht te verde digen met een kracht, Frankrijk waardig. Er is geen offer, dat het hiervoor niet zou willen brengen en hieraan werkt het met alle kracht. Het vertrouwen van Frankrijk berust op de kracht van zijn leger te land, ter zee en in de lucht, de rijkdom van zijn bodem en zijn koloniaal rijk, door zijn geestelijke waarden en door zijn vriendschapen in de wereld, welke onlangs wederom zijn geble ken bij de reis, welke president Lebrun heeft gemaakt naar een bevriend land (En geland) waar hij enthousiast is ontvan gen en ten slotte sterk door de eenheid van alle Franschen, die bereid zijn de meest zw-are taak te vervullen voor de verdedi ging. De president zal zijn taak met kalm vertrouwen vervullen. DUITSCHLAND EN DE OLYMPISCHE WINTERSPELEN. De Duitsche Rijkssportleider von Tscham- mer und Osten heeft aan den voorzitter van het organisatiecomité voor de Olympische Winterspelen 1940 te St. Moritz in antwoord op de tot Duitschland gerichte uitnoodiging den volgenden brief gezonden: „Ik dank U voor de uitnoodiging tot deel neming aan de Olympische winterspelen. Het Duitsche Olympische Comité kan echter op het huidige oogenblik nog niet tot aan vaarding daar van besluiten, daar de bctee- kenis der spelen als olympische wedkamp door het ontbreken van den grootsten tak van wintersport, het skiloopcn, aanzienlijk is afgenomen. Het Duitsche Olympische Co mité zal zich te gelegener tijd, wanneer de kwestie van de deelneming der skiloopers definitief is geregeld, veroorloven op uw uit noodiging terug te komen." ling na den dood van Pilsoedski aan de macht kwam. Pilsoedski had uiting gege ven aan den wensch, dat Rydz Smigly „dé eerste verdediger van het land en de eerste medewerker van den president" zou zijn. Zoj werd de lange, blonde, gladgeschoren soldaat de sterke man van Polen, hoewel velen meenden, dat de doode maarschalk nimmer te vervangen zou zijn. Rydz Smig- ly's titel was inspecteur-generaal van het leger. Binnen zes maanden werd hij tot maarschalk bevorderd en sindsdien heeft hij het vertrouwen, dat zijn groote voorgan ger in hem stelde, volkomen gerechtvaar digd. Rydz Smigly is in 1886 geboren én begon zijn loopbaan als schilder. Hij is ook een groot vriend van muziek evenals bijna alle Poolsche staatslieden. In 1914 kwam hij sa men met Beek in het Poolsche Legioen. Daar werd de schilder van landschappen spoedig de rechterhand van Pilsoedski. Ter wijl de generaal door de Duitschers gevan gen gehouden werd, reorganiseerde zijn leer ling het jonge Poolsche leger, dat later de bolsjewisten voor Warschau terugwierp. Paderewski als bemiddelaar. Sinds eenige jaren nu regeert Rydz Smig ly Polen, hoewel hij in naam president Moscicki te gehoorzamen heeft en door de Sejm gecontroleerd wordt. In rang staat hij boven den minister-president en boven den president van het parlement. Tot nog toe echter heeft deze jonge maarschalk, die in Polen een groote populariteit geniet, zich politiek op geen enkele wijze gebonden. Zoo kon het gebeuren, dat de socialisten hem tot een der hunnen proclameerden, want hij had eens in de provisorische regeering in Llublin in het jaar 1918 een oproep der linksche partijen mede onderteekend. En zoo kon het ook geschieden, dat de boeren voor hem demonstreerden en hom tezamen met hun leider Witos, die in d-% verbanning leefde, toejuichten. Witos, de rebel. Nu is Vincent! Wit06 teruggekeerd. Hij was gedurende de economische crisis van „Samenwerking vereischt we derkeert gheid." „Engeland en Frankrijk zonden, door het verdedigen van Polen en Roemenië, zichzelf verdedi gen en niet de westelijke grens der Sovjet Unie." De „Iswestija" wijdt een hoofdartikel aan de politieke gebeurtenissen der laatste we ken in Europa en zegt dat hiermede de toe stand een groote wijziging heeft ondergaan. De militaire alliantie tusschen Duitsch land en Italië heeft een nieuwen slag toe gebracht aan den toestand, welke voordien in Europa bestond. De hoop van sommige landen, dat Italië van Duitschland zou kun nen worden gescheiden, moet thans defini tief worden opgegeven. Europa staat thans voor een gemeenschappelijke Duitsch-Itali- aansche politiek, welke tegen Engeland en Frankrijk gericht is. Refereerende aan de geruchten over de houding der Sovjet Unie ten aanzien van de aan den gang zijnde onderhandelingen inzake de vorming van een „vredesfront tegen de aanvallers" zegt het blad: De Sovjet Unie stond en staat nog op het standpunt, dat Indien Frank rijk en Engeland werkelijk een hin derpaal tegen de agressie in Euro pa willen opwerpen, een gemeen schappelijk front van wederzijdschen bijstand gevormd zou kunnen wor den, in eerste instantie van de vier voornaamste mogendheden in Euro pa, n.1. Grootf-Brittannië, Frankrijk, de Sovjet Unie en Polen, of mins- tens van de drie mogendheden: Groot-Brittannië, Frankrijk en de Sovjet-Unie, en dat deze drie mo- Italianen mogen geen koffie drinken In het fascistische Staatsblad roept de Italiaansche minister Sta race alle partijleden op geen koffie t« drinken of het verbruik tot een minimum te beperken, „ten einde aldus die landen er in te laten loo- pen, die voor hun koffie niet met Italiaansche goederen, maar met goud betaald willen worden." Onze handelsverhouding met België Belgische landbouwers wenschen een andere basis voor de verdra gen. Gisterochtend zijn in tegenwoordigheid van den minister van landbouw, de Aspremont- Lynden, de Katholieke landbouwgroepen van de Belgische Kamer en Senaat bijeen gekomen. Na de vergadering is een commu niqué gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat de groepen ten aanzien van het Belgisch Nederlandsche handelsverdrag hun stand punt handhaven, n.1. dat de Belgische re geering zelf moet kunnen beslissen over productie, markten en het handhaven van prijzen. Dit houdt in, dat de groepen een algeheele wijziging verlangen van de begin selen, welke tot nu toe hebben gediend als basis voor de verdragen van de laatste ja ren. Rydz Smigly. het jaar 1925 op den voorgrond getreden en had een jaar later een regeering gevormd, die spoedig daarop door Pilsoedski ten val werd gebracht. In 1930 werd hij beschuldigd van samenzwering tegen den maarschalk en tot een gevangenisstraf van 18 maanden veroordeeld. Een van de drie rechters ver zette zich tegen dit vonnis, wijl hij van Wi tos' schuld niet overtuigd was. Deze was in- tusschen naar het. buitenland gevlucht en zette van daar uit zijn oppositie tegen het regime voort. Zijn aanhangers onder de boeren organiseerden steeds nieuwe stakin gen. In Augustus 1937 werden duizenden van hen in het Zuid-Westen van het land gearresteerd. Eenigen tijd geleden heeft nu de regeering een verzoeningsactie ingeleid en president Moscicki ontving de leiders der partijen. In- tusschen heeft Witos den beroemden Pool- schen musicus-politicus Paderewski bezocht, die eveneens tot zijn aanhangers behoort. Deze heeft klaarblijkelijk bij de verbroede ring van Rydz Smigly en Witos een be langrijke rol gespeeld. gendheden, gebonden door een pact van wederzij dschen bijstand vol gens het beginsel der wederkeerig- heid, de andere staten van Oost- en Midden-Europa, welke door agressie bedreigd worden, dienen te waar borgen. Wederkeerigheld? Opgemerkt moet worden, aldus het blad, dat deze duidelijke en fundamenteel defen sieve en vreedzame houding der Sovjet- Unie geen instemming bij Engeland en Frankrijk heeft gevonden. Engeland heeft, met instemming van Frankrijk, tegenvoor stellen gedaan, doch deze zouden de Sov jet Unie in een ongelijke positie brengen hoewel zij precies dezelfde verplichtingen op zich zou moeten nemen als Engeland en Frankrijk. Men zegt ons, dat Engeland en Frankrijk, door Polen en Roemenië te verdedigen, feitelijk de westelijke grens der Sovjet Unie verdedigen. Dat is niet waar, want de westelijke grens der Sovjet Unie is niet tot Po len en Roemenië beperkt, en boven dien zouden Engeland en Frankrijk door het verdedigen van Polen en Roemenië 'zohzelf verdedigen en niet de westelijke grens der Sovjet Unie. Zij hebben immers een pact van weder- keerigen bijstand met Polen, dat op zijn beurt verplicht is Engeland en Frankrijk te beschermen. Roemenië zal genoodzaakt zijn Polen te volgen, en dus de rol te spelen van indirecten bondgenoot van Engeland en Frankrijk. De Sovjet Unie daarentegen, wel ke geen pact van wederkeerigen bijstand met Engeland, Frankrijk of Polen heeft, zou al deze drie staten moeten verdedigen zon der van hen eenige hulp te ontvangen en uitsluitend op eigen krachten moeten ver trouwen. De Sovjet Unie zou dus weer in een ongelijke, positie verkeeren. Samenwer king, zoo besluit het blad, vereischt weder- keerigheid, en waar wederkeerigheid ont breekt, kan geen werkelijke samenwerking tot stand komen. Het kostbare stuk werd met Ne- derlandsch stoomschip ver voerd. De vroegere drakentroon van het keizerlijke China, wélke in 1937 tijdens den opmarsch der Japan- neezen uit Peking was meegeno men en krachtens 'n overeenkomst tusschen mevrouw Theodore Roo sevelt Jr. en mevr. Tsjang Kai Sjek op dé wereldtentoonstelling te New York zou worden geëxpo seerd tqn bate van het fonds voor Chineesche oorlogsslachtoffers, zou op reis van Amsterdam naar New York spoorloos verdwenen zijn. Mevrouw Roosevelt had de mededeeling ontvangen, dat de troon, die naar het heet te, "voor twee millioen dollars verzekerd zou zijn, en die destijds over Siberië naar Nederland vervoerd was, met het Neder landsche s.s. „Zaandam" van de Holland- Amerika Lijn in New York zou aankomen. Toen men, na aankomst van het schip, de lading onderzocht, bleek de troon er niet bij te zijn en thans heeft mevr. Roo sevelt aangifte van de vermissing gedaan bij het federale bureau van onderzoek. De vergeten kist Urenlang heeft men in de grootste opwinding verkeerd, totdat Woens dagavond de verdwenen Chineesche keizertroon plotseling teruggevon den werd. Hij werd ontdekt in een groote kist, welke op de kade stond en waarnaar niemand had omge keken. De kist was geadresseerd aan een pro fessor in Californië. Het kostbare voor werp, dat naar thans blijkt, in Amsterdam voor 30.000 gulden verzekerd was, is dus terecht; een aanvankelijk zeer raadsel achtig geval heeft hiermede zijn nuchter* ontknoopdng gevonden. Onderwijzeres beleedigde Hitier Dantziger rechtbank veroordeelt haar. De 44-jarige onderwijzeres Clara Grin- cel is door de rechtbank van Dantzig tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld wegens beleediging van den Führer. Zij zou zich in het bijzonder hebben verzet tegen de religieuze politiek van het natio- naal-socialisme en zij zou gezegd hebben, dat het geld van de kerken door den staat werd gestolen en dat de geestelijken wer den mishandeld. Zij heeft deel uitgemaakt van den Nationaal-Socialistischen Bond van Onderwijzeressen, doch is hier onlangs uit verwijderd. BELEEDIGING VAN EEN JOODSCHE VOLKSGROEP. Geldboete van f 25— opgelegdw De Haagsche rechtbank veroordeelde gis teren den 44-jarigen kunstschilder M. M„ redacteur van „Volk en Vaderland", onder wiens verantwoordelijkheid in het num mer van 30 December 1938 van genoemd blad een artikel verscheen, waarin belee- digende uitlatingen over de Joden voor kwamen, tot een geldboete van f 25.subs. 25 dagen hechtenis. De eisch was f 200.subs. 100 dagen hechtenis.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 6