Schagen muziekstad
Bond van op Coöp* grondslag
werkende Zuivelfabrieken
HET CONCOURS
Middagwedstrijd
Goede muzikale prestaties,
veel belangstelling en mooi weer
EERSTE DAG VAN 'T GROOTE MUZIEK-
CONCOURS IN ALLE OPZICHTEN UIT
MUNTEND GESLAAGD.
De eerste dag van het groote mu
ziekconcours v. den Westfrieschent
Bond van Harmonie- en Fanfare
corpsen is uitmuntend geslaagd en
heeft zeer veel menschen naar
Schagen gebracht. Een groot deel
daarvan woonde het concours in
den muziektuin bij. Opnieuw bleek
weer welk eeii schiterende gelegen
heid Schagen hierin bezit en hoe
betreurenswaardig het is, dat zij
niet vaker in dienst wordt gesteld
van de kunst en de ontspanning!
Het weer heeft zich uitmuntend
gehouden. Hierdoor bleven de gasten
ook in Schagen en konden dancings
en café's zich in een druk bezoek
verheugen. Er waren velen die vlag
den, wat getuigde van goeden bur
gerzin.
Tegen half twaalf verzamelden zich di
verse genoodigden in de raadszaal van het
Gemeentehuis, voor de
OFFICIEELE ONTVANGST.
We merken o.a. op, B. en W., verschil
lende raadsleden, het Hoofdbestuur West.
Frieschen Bond, de heeren W. J. Bruul,
Heiloo, voorz.; D. C. Nijdam, Hoorn, secr.,;
P. Brinkman, Andijk, penningm.; D. Brug
man, Winkel, vice-voorz. en J. Dammes,
Twisk, comm. De Juryleden, de heeren A.
L. Hazebroek, Rich. Heukeroth en K. H:
Kerkhof. Eerecomité, naast Burgemeester J.
Cornelissen, eerevoorz. en Mr. Dr. J. A. E.
Buiskool, voorz. en Mevr. A. Schenk-Zwaag,
de heeren Notaris P. de Boer, J. Th. Kroo-
ne, S. Plukker, P. Rezelman, gem.-architect.
De eereleden van Schagens Harmoniekapel,
de heeren C. Schen/k, Jac. Stins, Joh. W.
Govers, J. Krans. Het Bestuur van Schagens
Harmonie ka pel, met Mevr. A. Jansenvan
Ham, den heer Jac. Jansen, dirigent en
verder de heeren H. Starreveld, voorz., J.
C. J. de Geus, 6ecr., R. Rus 2e secr., G. Ko
ning,p ennn., S. K. de Jong 2e penn., C.
Prins en H. van Winsum, comm. Afge
vaardigden van deelnemende vereeniginecn
De burgemeester zegt het een aangename
taak te vinden, het concours, dat vandaag
en Zondag gehouden wordt met. enkele
woorden te openen. Zonder verder in bij
zonderheden te treden, wil hij twee colleges,
welkom heeten, het Hoofdbestuur van den
Westfrieschen Bond van Harmonie- en
Fanfarecorpsen en het Bestuur van de jubi-
leerende vereeniging Schager Harmonie.
Welk een gewichtige dag voor u, zegt spr.,
Zeventig jaar hebt gij lief en leed met de
gemeente gedeeld, zeventig jaar hebt gij een
prettige sfeer in Schagen gebracht. Aan
vele gelegenheden gaaft gij uw medewer
king, noem ik slechts de rit van de Ouden
van dagen en de tocht der schoolkinderen.
Daarvoor breng ik u gaarne dank en hul
de. Reeds eerder had ik gelegenheid u ge
luk te wenschen met uw jubileum, ik her
haal mijn gelukwensch nogmaals gaarne.
Moge het u gegeven zijn onder uw bekwa
men dirigent nog vele lauweren te oogsten!
Ik begrijp dat 't bestuur vele zorgen heeft
gehad, de voorbereidingen voor dit con
cours te doen slagen, gezien de moeilijke
tijdsomstandigheden. Nog is er geen reden
voor optimisme, maar nu staat het con
cours gereed te gebeuren. Schagen is ge
reed haar gasten als centrumgemeente
waardig te ontvangen, onze muziektuin
heeft zijn mooiste kleed aangetrokken. Wij
betreuren de dagen, toen in onzen muziek
tuin goede concerten werden gegeven^ toen
er zelfs groote muziekfeesten werden gege
ven. Wij kunnen helaas niet met den dich
ter spreken van een nieuwe lente, een
nieuw geluid, doch zijn verheugd dat al
thans voor één keer, de dagen van vroeger
voor een oogenblik herleven! (Applaus).
De bondsvoorzitter spreekt,
Hierna neemt de bondsvoorzitter, de heer
Bruul het woord en zegt dat ondanks de
gewoonte van de officiecle ontvangsten bij
de concoursen, deze ontvangst toch weer
heeft getroffen door de hartelijkheid. Spr.
brenet daarvoor den burgemeester en het
gemeentebestuur bijzonderen dank. Als 'n
muziekconcours kon worden afgemeten
naar de blijken van sympathie, zou dit
concours zeker buitengewoon slagen. Spr,
hoont op mooi meer.
Zich speciaal richtende tot de Schager
Harmonie, herinnert spr. aan de dagen,
toen deze vereeniging werd opgericht. De
vereenigingen waren nog dun gezaaid,
maar reeds toen waren er mannen in
Schagen, die van aanpakken wisten! Dit
is nog zoo, getuige de strijd die de Har
monie heeft gevoerd op de algemeene ver
gadering om het concours in Schagen te
kriigen. Met genoegen heeft spr. vernomen
welk een vooraanstaande plaats de Har
monie in Schagen inneemt en spr. hoopt
dat zij nog jaren zal blijven de gevierde
club en bovendien een trouw lid van den
Westfrieschen bond.
Spr. huldigde het bestuur van de Harmo
nie niet bloemen. (Applaus).
Welkom heet spr. de leden en betreurt
het dat door ziekte van den dirigent Pran
ger de vooraanstaande vereenigingen Zuid-
scharwoude, Dirkshorn en Winkel ontbre
ken. Spr. weet dat de heer Pranger deze
dag met zijn hart hij het concours is en
wenschte hem spoedige beterschap. Verder
hoopt en vertrouwt spr. weer op een vreod-
zamen strijd. Het waarnemen van de pres
taties der zustervereeniging is de groote
waarde van het concours.
Speciaal heet spr. ook de juryleden wel
kom, de grootmeesters der instrumentale
kunst. Spr, hoopt dat dit concours mag sla
*er> voor Schagen in het algemeen en voor
de Harmonie in het bijzonder.
Het woord aand e gastvrouwe.
De heer Starreveld, voorzitter van de
Harmonie brengt zijn eerbiedige dank aan
H.M. de Koningin, H.K.H. Prinses Juliana
en Ziine Excelentie den commissaris der Ko
ningin voor het beschikbaar stellen van
huldeblijken. Verder dankt hij het dage-
Iijksch bestuur der gemeente Schagen, dat
de voorbereidingen zoozeer, verlichtte; het
eerecomité en verder in het algemeen allen
die blijken van sympathie toonden.
De jury wenscht voorzitter een zware taak,
als stimulans voor de deelnemende corpsen
en hoopt dat het concours in alle deelen
mag slagen.
Een mooi huldeblijk
biedt het eerelid de heer Govers aan, een
foto van de Harmonie in de oprichtingsda-
gen, afkomstig van wijlen den heer W. Va
der. Enthousiast roemt spr. de wilskracht
en de daadkracht van het bestuur, dat de
voetstappen van zijn voorgangers heeft ge
vormd.
De burgemeester, biedt als voorzitter van
het eere-comité een barometer aan voor
den dirigent, welks corps de beste prestaties
levert.
Met het aanbieden van den eerewijn wordt
de plechtigheid besloten.
EERSTE AFD. FANFARE.
Door Wilskracht Saamgebracht,
Venhuizen, dir. P. Ham.
verplicht nummer „Le fete des fleurs" van
Manière.
Het corps is een goede eersteling, musi
ceert meestal ongedwongen.
Over het algemeen een goede uitvoering
van de echt Fransche muziek, die in het
begin wel heel erg aan compositie van De-
bussy doet denken.
Het vrije nummer „Jane" van Jules Wa-
tcllc versterkt den indruk, van geoefend
heid en degelijke muzikale leiding. Het
verplichte nummer beviel ons als geheel be
ter.
Concordla, Abbekerk, dir. B.
Koolhaas.
Verplicht nummer „Rhapsodie sur des
Airs Corses", van Barat. Het corps heeft het
zich met dit nummer niet gemakkelijk ge
maakt. De voordracht is hier en daar wat
slordig en de zuiverheid is eveneens niet
zoo bijzonder. Daarentegen is de nuancee
ring veel beter. Een zeer muzikale direc
teur, die Koolhaas! Voor het vrije nummer
is een oud paardje van stal gehaald, de
steeds dankbare ouverture „Rose Marie"
van Ylessing. Het is verdienstelijk maar
wat doezelig. Onze algemeene indruk is
dat het het corps wat tegen zit, maar het
staat muzikaal hooger dan zijn voorganger.
EERSTE AFDEELING HARMONIE.
„Kunstzin" Julianadorp, dir.
Joh. van Glabbeek.
verplicht nummer „Vallee du Drail", van
Boyer.
Ér wordt vlot maar wat vlak gemusi
ceerd, het klankgehalte, de zuiverheid zijn
echter zeer goed. Het tempo schijnt ons re
delijk langzaam genoeg.
Het spontane heeft wat te lijden onder
een al te voorzichtige voordracht. Als vrij
nummer wordt gegeven de vierdeelige suite
Souvernir de Biaritz van Dupois. Het weinig
oorspronkelijke langdradige werk wordt
evenals het verplichte nummer wat tam
gespeeld.
AFD. UITMUNTENDHEID FANFARE.
„Excelsior*, Nieuwe Niedorp, ddr.
B. Koolhaas.
verplicht nummer „Jericho", Poêrne-Sym-
phonique, Bernay. Het is niet slecht, wat
wazig echter, het „staat" niet. Een echt
concoursnummer, theox-etisch opgebouwd
met een zeer speciale harmonie, meer een
étude dan een concertstuk. Algemeene in
druk:. het corps heeft zich er goed „door
geslagen" Het vrije nummer „Ariana" van
Boyer is veel beter. Dit werk met de Wag-
neriaansche effecten krijgt een uitstekende
vertolking.
Ook hier valt rustige directie van Kool
haas weer op.
AFD. UITMUNTENDHEID HARMONIE
Schagens Harmoniekapel, dir.
Jao. Jansen.
Verplicht nummer „'1 Attaque du Moulin
suite van Alfred Bruneau.
Het stuk, dat wij ï-eeds bespraken bij gele
genheid van het jubileumconcert in het
Noordh. Koffiehuis blijkt intusschen nog
eens duchtig doorgenomen te zijn, en komt
over 't geheel goed tot z'n recht. Het eerste
modorato gedeelte, klinkt gaaf en de groo
te opgave in het tweede blijkt thans niet
meer tez waai". Glaszuiver en glanzend in
zijn toon en klankkleur, techniek, samen
spel en nuanceering zijn vooi'treffelijk! De
tweede partijen van het koper zijn nu ook
veel beter ai blijven de trombones nog het
zwakke punt. We vooi-spellen het corps een
dikke eerst prijs. Als vrij nummer hooi-en
we weer Die Entfürung aus dem Serail, de
bekende ouverture van Mozart en ook hierin
is het corps over het algemeen gelukkig.
Een technisch foutje bij de pistons, die uit
glijden over een cadans verstoort even de
illusie van volkomen gaafheid.
De jury gaf dirigent Jansen (die voor op
vatting o.a. een 10 had) een bijzonder com
plement met de opmerking dat zijn corps
zeer vooruit is gegaan.
EERE-AFDELING FANFARE.
Vier corpsen dingen in deze afdeeling
mede en viermaal hooren we nu eenzelfde
verplicht nummer „Tarras Boulba" van
Alex Georges; een zeer dankbaar werk, met
een Oostersche inslag, doch vol van techni
sche voetangels en klemmen. Programma
muziek, waarin de sfeer van de woestijn ge
legenheid te over geeft tot een effectvolle
vertolking.
Tavenu, Opperdoes, dir. Jn. Ma-
sereeuw.
Er zijn fx'aaie trompetten bij dit corps,
mild van klank. De voordracht is zeer goed,
zuiverheid en muzkale opbouw laten niets
te wenschen over.
Merkwaardig is hoe de dii'ecteur met wei
nig middelen, bijna slap dirigeerend, zulke
uitstekende ï-esultaten weet te bex-eiken.
Het vrije nummer Grande Marche de Con
cert van Em. de Wardeleer bevestigd den
indruk dat de volgende coi-psen een toer
zullen hebben Opperdoes te slaan.
Excelsior, Andijk-West. Dir, C.
Boeijer Jzm
De vertolking van het verplichte nummer
is zeer fi'isch, zonder dat de details er on
der lijden de nuanceering is niet zoo fijn,
en overh et algemeen ish et wat zwaar op
de hand, door de opvatting van den dirigent
die alles wat breeder opvat dan zijn
voorgangei'. Het slot is bijzonder goed!
Dirigent Boeyer heeft nog niets van zijn
vitaliteit verloren. Het vrije nummer de be
kende, door de radio zelfs populaire ouvei*-
ture Fra Diavolo van Auber is niet zoo
goed, het tempo te langzaam, het klankge
halte niet steeds even fraai, het geheel
weinig doorzichtig.
„Ons Genoegen", Wijdenes, Dir.
B. Roemer.
De inzet van het verplichte nummer is
door e_en wat tiassaal geluid van een bari-
ton-saxophoon niet zoo mooi, maar verder
is er zeer veel goeds; vooral de nuancee
ring en tempo vallen op. Dirigent Roemer,
die zeer muzikaal leidt, weet het geheel zeer
licht te houden en verder men komt, hoe
beter wordt het. Er is een soepelheid, die
nimmer rommelig wordt, een driftigheid
die niet ontaardt in onbeheerscht overhaas
ten. Een keurige prestatie, waarmede Wij
denes zijp voorgangei's zeker achter zich
laat.
Het vrije nummer, „Vita", ouverture van
Paul Jacquot, wordt al even licht en keu
rig gespeeld. Zeer goed is dit optreden.
Kon. Muziekver. Harmonie,
Wieringen. Dir. P. Kreijger.
De keui'ig geüniformeerde Harmonie is
de hekkesluiter. De inzet woi'dt zeer zeker
gespeeld, ook wat zwaar, in vergelijking
met het soms al te gepolijste spel van Wij
denes, wat gi'of. De dirigent heeft een ge
heel eigen opvatting, houdt het rythrae zeer
strak, markeert de baspartijen en zoekt het
in het algemeen in massale effecten. Om
in de Oostersche sfeer van het nummer te
blijven: Er loopen meer olifanten dan ka-
meelen door de woestijn. Waar de mu-
zieki'ecensenten het zonder partituur moes
ten doen, kunnen wij er niet over oordee-
len of de componist deze opvatting voor
schrijft. Zoo ia, is het vlekkeloos geweest.
Het vrije nummer lijkt te licht voor deze
afdeeling. Deze ouverture Fantastique is af
en toe een mengsel van Faust, Willy Der
by. een parafi-ase over alle man van Neer-
lands stam en tararaboemdiejé. Een muzi
kaal prul! Mogelijk dat de opvatting van
het verplichte nummer in den geest van
de jury is. en de vlotte voordracht van het
vrije nummer den doorslag geeft, anders
geven wij Wijdenes in deze afdeeling de
beste kans en verdient zij, naar ome mee
ning ook de grootste pluim.
Wieringen vult den tijd tusschen het
laatste accoord en het bekendmaken van
de prijzen met de Blue Devils en eenige
andere kranig gespeelde marschen, en dan
komt het groote oogenblik van
DE PRIJSUITREIKING.
De heer Bruul maakt via de geluidsin-
stalaltie van de Fa. Jan Groot de volgende
uitslagen bekend:
Eerste afd. Fanfare: Door Wilskracht
Saamgebracht. Venhuizen, 297 punten, 2e
prijs; Concordia, Abbekerk, 321 punten, 2e
prijs.
Eerste afd. Harmonie: Kunstzin, Juliana
dorp. punten. 2e priis.
Afd. Uitmuntendheid Fanfare: Excelsior,
Nieuwe Niedorp, 318 punten, 2e prijs.
Afd. Uitmuntendheid Harmonie: Scha
gens Harmoniekapel, Schagen, 375 punten,
le prijs.
Eere Afd. Fanfare: Harmonie Wieringen,
eerste pi-ijs met 411 punten, en bijz. lof van
de jury; Ons Genoegen. Wijdenes. le prijs,
met 408 punten; Excelsior. Andijk West,
le prijs met 393 punten; Tavenu, Opper
does, le prijs met 393 punten.
Voor de jury, bestaande uit de toonkunste
naars A. L. Hasebroek, Richard Heukeroth,
en K. H. Kerkhof, gold de volgende maat
staf:
le prijs minimum 336 punten.
2e prijs minimum 294 punten.
3e prijs minimum 252 punten.
De Harmonie Wielingen, legde nu tevens
beslag op de medaille van Piinses Juliana
voor het hoogst aantal punten gedurende
den middagwedstrijd en een beker voor het
hoogst aantal punten voor het verplichte
nummer.
DE EEREWEDSTRIJD.
De uitslag van de beoordeeling der jury in
den middagwedstrijd had dit voordeel, dat,
waar in de lagere afdeelingen geen 1ste prij
zen waren gevallen, gelijkwaardige corpsen
om de eerepalm kampten. Daardoor was de
avond als geheel een van meer muzikaal be
lang dan gewoonlijk.
Schagen's Harmoniekapel opende het con
cert met Le Diamant Noir, van Popy, ver
volgens kwamen de vier corpsen uit de eere-
afdeeling Fanfare öp het podium.
Tavenu van Opperdoes, gaf „De Kalif
v. Bagdad van Boildieu; Excelsior, Andijk
met „Orpheus in die underwelt" van Offen-
bach; Ons Genoegen,Wijdenes. „Marche Gala'
van Boildieu en de Harmonie van Wierin
gen besloot met: „Le travail de proges" van
Canivet.
De jury liet na afloop, den volgenden uit
slag bekend maken: Schagen's Harmonieka-
pel 147 punten; Tavenu, Opperdoes, 150
punten: Kon. Muziekver. Harmonie, Wierin
gen 152 pnt.; Ons Genoegen, Wijdenes, 153
punten; Excelsior, Andijk West, 144 punten.
De definitieve uitslag van den eerewed
strijd wordt hekend gemaakt a.s. Zondag
avond, als ook de eerste prijswinnaars van
den tweeden wedstrijdmiddag geconcerteerd
hebben.
DE NAPRET.
De napret was zeer groot, vele musici met
hun dames en vele belangstellenden zochten
vertier, dat overal volop geboden werd. In
het Noordhollandsch Koffiehuis speelde een
hand van zeer bijzondere kwaliteiten, de
Jolly Musicmakers. We hoorden tot heden in
Schagen nog geen moderne band van een
dergelijke klasse. In de Gouden Engel, de
nieuwe intieme dancing, was het bijzonder
gezellig, de Amsterdamsche Favorits hebben
er slag van naast de danslustigen, ook de
toekijkers in een góede stemming te brengen.
Bij Igesz gaven de Bher Nows een zeer goed
stukje muziek weg en in dancing Boontjes
zit eveneens een band van klasse, Georg
Scheidel. Ook hier goede moderne dansmu
ziek. 't Was er heel gezellig. Zoo is de inzet
bijzonder goed geweest en zeker zal het Zon
dag niet minder zijn!
Voor een behoorlijk bezette Harmonie
zaal te Alkmaar opende de heer Blaauboer
gistermiddag de vergadering een half uur
te Iaat. Hij heette de aanwezigen welkom,
waarna de vergadering verzocht werd te
willen opstaan ter nagedachtenis van het
overleden bestuurslid den heer M. Vries.
De toestand van de zuivelproductie is
thans slecht, aldus voorz. Daarbij komt,
dat de regeering thans voornemens is orde
ningsmaatregelen te nemen, die echter
slechts door de organisatie op haar schou
ders kan worden genomen, indien een
loonende prijs wordt gegarandeerd.
De kaaspositie is onbevredigend, omdat
wellicht de consumptie niet in staat zal
zijn de praductie op te nemen. Hoopvol is
echter, dat de voederwaarde van de ma
gere melkpoeder ligt boven den prijs. Deze
zijn resp. circa 12 en 8V£ cent. Zoodat de
kans bestaat te komen tot een grootere
productie van ondermelk en -poeder, waar
door de kaaspositie kan worden verlicht.
Voor dit onderwerp dient in den loop van
den komenden tijd een oplossing te wor
den gezocht en hij hoopt dit te kunnen be
reiken in overleg met andere organisaties.
De notulen worden onveranderd goedge
keurd.
De heer Kraanen, die het secretariaat heeft
overgenomen van den heer Nobel, werden
de traditioneele mededeelingen gedaan om
trent mutaties en inrichting van den hond.
Aangaande de kaasproductiebeperkingx
werd medegedeeld, dat de regeering niet wil
de weten van een verplichte teruggave van
ondermelk. Intusschen is een vrijwillige re
geling getroffen die, helaas, weinig resulta
ten belooft. De uitgegeven circulaire, die voor
enkele maanden is verzonden, werd te wei
nig nageleefd, wat de heer Kranen toeschrijft
aan een vooroordeel van den Noord-Holland-
schen boer tegen het gebruik van onder
melk.
De kaasprijzen lagen gedurende het
eerste kwartaal van 1939 beneden die
in de overeenkomstige periode van
1938 en de vooruitzichten zijn aller
minst bemoedigend, hetgeen al weer
in het licht stelt, hoe noodig het is
te komen tot productie-beperking van
de kaas.
De bestuursverkiezingen hebben den vol
genden uitslag:
In de plaats van wijlen den heer M. Vries
woi'dt gekozen de heer Jimmink van 't Zand,
in plaats van den heer D. Knol, die wegens
vertrek heeft, bedankt voor de Commissie van
Landbouwcoöp., de heer Talsma van Wog-
num.
De ballotage over het verzoek van de
Coöp. Ver. „Het Nieuwe Land" G.A. te Sloot-
doi"p om te worden toegelaten als lid, wordt
van de agenda gevoerd, omdat de Coöp. Ver.
heeft besloten den bouw van de fabriek een
jaar uit te stellen. Tot buitengewoon lid wor
den toegelaten de heeren D. Knol, directeur
der coöp. zuivelfabriek te Tuk (bij Steen-
wijk), Ir. H. J. Huisman, rijkszuivelconsulent
te Hoorn, mr. P. S. Winkel, rechtskundig ad
viseur van den Bond te Hoorn.
De exploitatiei'ekening over 1938 sluit met
een bedrag aan inkomsten en uitgaven van
f 22.904.16^4 en een nadeelig saldo ad
f303.35i/2.
De dit jaar voor het eerst opgemaakte ba
lans sluit in inkomsten en uitgaven met een
bedrag van f4.224.57, bij een reserve van
f 1.921.91.
De rekening en verantwoording van den
gemeenschappelijken aankoop wijst een ver
koopsbedrag aan de leden aan van f210.948.40,
de verlies- en winstrekening een winstsaldo
van f2450.—, dat in zijn geheel ten gunste
van de gewone middelen van den Bond is ge
bracht.
Alle rekeningen worden zonder bespreking
goedgekeurd.
De voorzitter verbindt er een opwekking
aan aan het adres van de leden om toch voor
al gebruik te maken van de diensten van
het Coöp. Inkoopbureau.
De Ned. Zulvelposltle.
Het jaarverslag wordt goedgekeurd, waar
na de heer J. A. Geluk, secretaris van den
F.N.Z. het woord neemt ten einde de Neder-
landsche zuivelpositie te behandelen.
Hij behandelt het eerst de boter. Hij meent
dit artikel het eerst te moeten nemen, om
dat het naast vleesch en eieren in groote ge
bieden de hoofdinkomst van het veehouders-
bedrijf vormt. Daarnaast volgen de andere
artikelen, in den regel den boterprijs. In
1929 was onze boterproductie 87 mil'1. K.G.
In 1938 was dit 101 mill. K.G. Onze export
steeg van 43 mill. op 51 mill. K.G. De 43 mill,
K.G., geëxporteerd, bracht 88 mill. gld. op,
de 51 mill. K.G. van 1938 44 mill. gld.
Spr. behandelt in het kort het niet zeer
rooskleurig beeld van den boterverkoop van
de laatste 10 jaren, waarbij tenslotte Enge
land de groote afnemer werd. Duitschland ge
raakte tot 1933 hoe langer hoe meer uit de
markt. Na 1933 nam de export naar dit land
weer eenigszins toe, doch hij bleef te klein,
mede als gevolg van de betalingsmoeilijkhe
den. Aan de hand van grafieken werd dit
nader aangetoond.
Het gevolg van een en ander is
geweest., dat de Nederlandsche bo
ter aan de Engelsche markt in ver
gelijking tot de Deensche haar posi
tie sterk zag verminderen. In plaats
van mede de hoogste prijs te kun
nen bedingen voor onze boter, zijn
we vervallen in de laagste prijs
klasse.
WH de Nederlandsche boterpositie verbe
teren, dan dient de export naar Engeland
grondig te worden herzien en verbeterd.
Bij een en ander moet men echter niet ven
geten, dat de export naar Engeland in en
kele jaren is verzesvoudigd.
Van belang blijft tevens de toestand in
Duitschland. Bij een grootere import in
Duitschland sedert 1933 van 56 pot., zag
Nederland zijn export naar dit land stijgen
met 9 pet. Zoodat we daar door andere
boterproduceerende gebieden, vooral door
Denemarken en Zweden van de markt zijn
verdrongen.
Tenslotte behandelt spreker de binnen-
landsche markt. Dit, voor Nederland altijd
belangrijke gebied, nam van de 14 milli-
oen K.G., die meer werd geproduceerd,
slechts 6 mill. K.G. op. Bij een ongeveer
gelijkblijvende prijsverhooging zien we de
laatste jaren een sterker vei'hooging van
het margarineverbruik.
Het boterverbruik in Nederland steeg
van 1936 tot 1938 van 815 op 911 ton ge
middeld per week, dus 12 pet. Het margari
neverbruik steeg in die jaren van gem.
1014 ton op 1215 ton" per week of bijna 20
Als oorzaken noemt spr. de niet altijd
juiste prijsverhouding tusschen margarine
en boter, de prijsschommelingen van de
boter en de verwerpelijke reclamemethoden
van den margarinefabrikant. Het mengen
acht spr. in strijd met het belang van de
boterproductie en hij acht het onjuist., dat
aan onze militairen nog altijd margarine
wordt voorgezet. Het boterverbruik is in
Nederland per hoofd zeer laag, ten aan
zien van het margarineveibruik staan, we
op één na bovenaan.
De kaas.
De positie onzer kaas biedt een heel an
der beeld dan die der boter.
De kaasproductie is de laatste 10 jaar in
ons land kleiner geworden. Van 135 mill.
kg. in 1929 is deze gedaald tot 125 mill.
kg. in 1938. Hier tusschen liggen jaren met
n nog aanmerkelijk lager productie, o.a.
1934 en 1935, toen deze op resp. 116 en 117
mill. kg. kwam.
Onze kaasexport daalde de laatste 10
jaar aanmerkelijk. Bedroeg deze in 1929
nog rond 89 mill. kg, in 1938 was deze ge
daald tot 58.5 mill. ke. De waarde van den
kaasexport slonk in die jaren van 79 mill.
tot 29 mill. gulden. De voor het binnenland
beschikbaar blijvende hoeveelheid steeg in
die jaren dan ook van rond 45 tot 66 mill.
kg.
We zien dus ook hier een somber beeld,
dat nog des te somberder is, omdat wij ia
verschillende dezer landen achter de be
schermende invoerrechten en contingentee-
ringen een streven zien om onze kaas
soorten na te maken, hetgeen met meer
of minder succes schijnt te gelukken.
De verdediging tegen het buitenland zal
moeten bestaan uit maatregelen terzake
van kwaliteit en vetgehalte. Ook een rege
ling inzake de modellen acht spr. noodza
kelijk. Kaas van verschillend vetgehalte
behoort in verschillend model te worden
verkocht.
Ten aanzien van het verbruik per hoofd
staat Nederland na Zwitserland bovenaan.
Hij schrijft dit toe aan het feit, dat men
de kaas, na invoeging der crisismaatrege
len niet heeft belast met een heffing, ge-
lij'k bij de boter.
Naar productiebeperking.
De tegenwoordige toestand maakt echter
zekere maatregelen noodzakelijk en spr.
betoogt de wenschelijkheid van produoti§-
beperking, waarbij de productie van ma
gere melkpoeder weer wordt aanbevolen.
Vooral de particuliere fabrieken werken in
dit opzicht zeer weinig mee.
Overigens meent spr., dat vooral vettere
en goed houdbare soorten moeten worden
gemaakt. Bij goede kwaliteit en goede pro
paganda in binnen- en buitenland b'.iift
nog heel wat te bereiken.
Spr. behandelde vervolgens de geconden
seerde melk, waarvan de uitvoer t.a.v. de
volle melk steeg van 38 mill. K.G. in 1929
tot 87 mill. K.G. in 1938. Aanvankelijk ging
vrijwel alles naar Engeland,
In verhand niet een en ander zal nu moe
ten worden ondei-zocht, wat moet worden
gedaan om de positie van onze zuivel te ver
beteren. We moeten daarbij de export na
gaan doch stuiten daarbij vooral op de
clearing-moeilijkheden met Duitschland.
Daarbij wordt een zware druk ondervonden
van do koloniale producten, voornamelijk
grondstoffen, waaraan in Duitschland groo
te behoefte bestaat. Ten slotte treedt ook het
transito-verkeer in steeds gi'ootcr mate als
concurrent op bij de clearing-regeling. Hier
dient voor land- en tuinbouw tot billijker toe
standen te worden gekomen. Spx*. verwacht
ten dezen een zware strijd, die echter zal
moeten worden gestreden, waarbij nog komt,
dat de import van Duitschland naar Neder
land voortdurend daalt.
Resumeerend kan de veehouderij de steun
der regeeringsmaatregelen nog niet ontbe
ren.
De boter ondervindt ware concurrentie
van de margarine, waardoor een groot deel.
tegen niet-loonende prijzen naar Engeland
gaat.
De positie van kaas is slecht, doch door
productiebeperking te verbeteren. Het toege
nomen binnenlandsch verbruik is een groote
compensatie.
Onze zuivelpositie tenslotte wordt sterk
benadeeld door de exportmoeilijkheden met
Duitschland.
Een betere export blijft daarbij het be
langrijkste middel om de crisismaatregelen
ten aanzien van de veehouderij te verzach
ten.
Een uitvoerige discussie volgde.
Voor de algemeene vergadering van Üe
F.N.Z. krijgt de afgevaardigde vrij man
daat.
De rondvraag levert niets op, waarna de
voorzitter sluit.
