Srli r Co m'diil
Nog geen Britsch-
Fransch-Russisch
accoord
Zijn wij schuldig?
""•F DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Rusland blijft op zijn stuk
staan en eischt absolute
gelijkheid
.J
De Engelsche voorstellen
aan Rusland
Toch een nieuw
gebouw voor de
Artillerie inrichtingen
Eindelijk professor!
li iiv- iiï* t_i - um i i
DONDERDAG
tATgOMr de. K.V. Uttg.-Mif „Ho*o«<k >*oo»d»»*worf»«"
De rede van Molotov.
Scherpe waarschuwing
van Moskou aan Japan
MOLOTOV
BRUG VOOR VERDERE ONDERHANDE
LINGEN NIET AFGEBROKEN.
In zijn gisteren gehouden rede heeft de Sovjet-Russi
sche volkscommissaris van buitenlandsche zaken Molo
tov verklaard, dat de Britsch-Fransche voorstellen op
verscheidene punten een voorbehoud bevatten, waardoor
het te sluiten accoord ondoeltreffend zou kunnen worden.
Molotov zeide, dat de Sovjet Unie staat op een pact
van uitsluitend defensieven aard, een garantie aan alle
buren van de Sovjet Unie en een concreet accoord voor
wederzijdschen bijstand voor het geval een der ondertee
kenaars wordt aangevallen.
De Sovjet Unie streeft zonder voorbehoud naar de ver-
eeniging van alle vredelievende volken, teneinde agressie
tegen te gaan, aldus verklaarde Molotov, doch wij- moeten
ons wel de waarschuwing van Stalin herinneren, ons niet
te laten gebruiken, om voor andere volken de kastanjes uit
het vuur te halen.
Toen Molotof vervolgens verklaarde, dat de Sovjet-
Unie staat op absolute gelijkheid, had hij een vijf minu
ten lange ovatie in ontvangst te nemen, waarmede Sta
lin, Vorosjilov en de andere leden van het politieke bu
reau, alsmede Litwinov instemden.
Onze plaats, zoo vervolgde Molotov, is in
de eerste rij der volken. Voorts zeide hij, dat
de jongste Britsch-Fransche voorstellen op
het beginsel der wederkeerigheid berustten,
hetgeen een schrede voorwaarts is".
Hij gaf echter te kennen, dat de Oostzee-
staten nog niet gegarandeerd waren en dat
de Sovjet-Unie derhalve geen verplichtingen
op zich kon nemen ten aanzien van neu
traal blijvende landen, die niet in staat
waren, hun neutraliteit te verdedigen.
Molotov verklaarde, dat de onder
handelingen met Groot-Brittannië
voortduurden doch, zoo zeide hij,
„wij moeten vasthouden aan ons
standpunt, ten aanzien waarvan wij
niemand behoeven te raadplegen.
De aanvallerstaten hebben reeds lang ge
leden ingezien, dat de buitenlandsche poli
tiek der Sovjet-Unie tegen agressie gericht
is, doch de democratische landen hebben
dit pas kortgeleden ingezien. Kortgeleden
zijn veranderingen in het Britsche standpunt
waargenomen en wij hebben daarom het
aanbod tot het voeren van onderhandelin
gen aanvaard.
Na de aanvallerstaten in het algemeen te
helbbcn gegeeseld, wees Molotov op de ver
beterde betrekkigen met Italië, waarna hij
vervolgde: Wij zijn niet ongeneigd, onze
lian deisbetrekkingen met Duitschland te
verbeteren. De Duitsch-Russisclie handels
betrekkingen, welke onlangs gevoerd zijn,
zijn weliswaar afgebroken, doch er zijn tee
kenen, die erop wijzen, dat de besprekin
gen hervat zullen kunnen worden.
Molotov herinnerde in het kort aan de
verbetering in de betrekkingen met Polen,
aan de normaliseering van de politieke
betrekkingen tusschen de beide landen ver
leden jaar en de totstandkoming van het
handelsverdrag dit jaar. Dit verdrag, - zoo
zeide hij, heeft tot ontwikkeling van den
handel tusschen de beide landen geleid.
Scherpe waarschuwing aan Japan.
Ten aanzien van de betrekkingen
met Japan zeide Molotov, dat de Ja-
pansche bedreigingen tegen Buiten-
Mongolië belachelijk en onzinnig
zijn. Er is echter een grens aan de
zen onzin en bet is tijd, dat de Ja-
panneezen met al deze provocaties
ophouden. Gezien ons pact van we
derzijdschen hijstand met Buiten-
Mongolië zullen wij de grenzen van
Bniten-Mongolië verdedigen als on
ze eigen grenzen.'
Sprekende over China herinnerde Molotov
aan de onlangs door Stalin afgelegde ver
klaring, dat de Sovjet Unie de naties, die
voor haar onafhankelijkheid strijden zou
helpen. Spr. verklaarde, dat de Sovjet-Unie
de Cliineezen in hun strijd om de onafhan
kelijkheid practisch bijstond.
Onder daverend applaus besloot Molotov
zijn rede met de volgende woorden:
De Sovjet-Unie is niet meer wat zij in 1922
was, doch enkelen onzer buren kunnen dit
niet inzien. De reactionnaire Japanneezcn
dienen te weten, dat zij ons niet met. bedrei
gingen kunnen intimideeren. Dc rechten der
Sovjet-Unie worden cn zullen worden verde
digd.
Het parlement heeft de verklaring van Mo
lotov met algemeene stemmen goedgekeurd
en is voor onbepaalden tijd verdaagd.
CONCLUSIES.
Molotov heeft in zijn rede dus duidelijk de
voorwaarden gesteld, die de URSS voor haar
samenwerking met de westelijke mogendhe
den eischt. Het zijn: 1. Afsluiting van een
daadwerkelijk pact tusschen Rusland, Frank
rijk en Engeland. 2. Een nauwkeurige waar
borg voor alle na-buurstaten der URSS zon
der uitzondering. 3. Afsluiting van een ac
coord tusschen de drie mogendheden ter
vaststelling van de modaliteiten der hulp,
die zij elkander moeten verleencn tegen 'n
eventueele agressie.
Geconcludeerd kan nu worden, dat Rus
land de voorstellen van Engeland niet
wenscht te aanvaarden, doch de bruggen
voor verdere onderhandelingen niet zijn af
gebroken.
Vandaag het antwoord.
In diplomatieke kringen te Parijs rekent
men er op, vandaag het Russische antwoord
op de FranschBritsche voorstellen inzake
een drievoudig verdrag te zullen ontvangen
en het voorbehoud der Sovjet-Unie, zooals
dit uit de rede van Molotov blijkt cn uit de
te Parijs ontvangen inlichtingen, zou o.a. be
trekking hebben op de in het ontwerp-accoord
gemaakte zinspeling op den geest van het
Volkenbondspact. Ofschoon de FranschBrit
sche voorstéllen niet de toepassing van de
procedure volgens artikel 16 bevatten, zou de
Sovjet-regeering vreezen, dat deze zinspeling
kan leiden tot verschillende uitleggingen.
Voorts geeft ook artikel 4 van het Fransch-
Britsche ontwerp, dat voorziet in overleg in
bepaalde gevallen van agressie, aanleiding
tot het maken van voorbehoud door de Sov
jet-régeering, die zou willen, dat de garantie
aan de Oosbzeestaten meer rechtstreeks en
automatischer is.
Ook in Fransche diplomatieke kringen is
men van oordeel, dat het voorbehoud op de
ze punten niets afdoet aan het tusschen Pa
rijs, Londen en Moskou tot stand gekomen
principieele accoord.
Aan de regeling van de détails van het ac
coord zal hard gewerkt worden en men twij
felt er niet aan dat het mogelijk zal zijn
spoedig zekere misverstanden uit den weg
te ruimen en de reeds bereikte overeenstem
ming in den vorm van een definitief accoord
vast te leggen*
De vermoedelijke inhoud van het
verdrag tusschen Engeland, Frank
rijk en de Sovjet-Unie, volgens hei
Britsche voorstel.
Dc diplomatieke redacteur van de „Eve-
ning News" publiceert de volgende vermoe
delijke Inhoud van het verdrag tusschen
Engeland, Frankrijk en de Sovjet Unie:
Paragraaf 1.
De Sovjet Unie zal onmiddellijk Engeland
cn Frankrijk te hulp komen, wanneer de
ze mogendheden onder de volgende om
standigheden in een oorlog worden mee
gesleurd:
Ten eerste: tengevolge van een onmiddel-
lijken aanval op deze mogendheden.
Ten tweede: tengevolge van het ten uit
voer leggen van de garantie-beloften van
deze mogendheden aan andere staten.
Ten derde: tengevolge van het beantwoor
den van ieder verzoek om hulp door eeni-
ge Europeesche mogendheid, welke het
slachtoffer is van een aanval.
Indien de Sovjet Unie in een oorlog wordt
betrokken tengevolge van een der drie
genoemde punten, zullen Engeland en
Frankrijk de Sovjet Unie te hulp komen.
Paragraaf 2.
De hulp zal worden gegeven overeenkom
stig artikel 16 van het handvest van den
Volkenbond.
Paragraaf 3.
De beste wijze van het verleenen van hulp
zal worden bestudeerd in besprekingen
tusschen de drie mogendheden.
Paragraaf 4.
In geval van een aanval zullen onmiddel
lijk besprekingen tusschen de drie mo
gendheden worden gevoerd.
Paragraaf 5.
De belangen van de mogendheden aan wie
hulp wordt verleend, moeten geëerbiedigd
worden.
Paragraaf 6.
Het verdrag is gesloten voor een tijdvak
van vijf jaar.
I-Ict blad voegt hieraan toe, dat de ophel
deringen, welke de regeering van de Sovjet
Unie bij monde van haar ambassadeur te
Londen, Maisky heeft gevraagd, betrekking
hebben op de paragrafen 2 en 3. Inzake pa
ragraaf 2 heeft de Britsche regeering ver
moedelijk doen weten, zoowel aan Maisky
als aan Molotof, dat dit niet beteekent, dat
de procedure van artikel 16 van het hand
vest moet worden gevolgd.
Jeugdig kaslooper met
geld er van door
Vermoedelijk naar het buitenland.
Gistermorgen heeft de N.V. Winkelman,
Ateliers voor Kunstnijverheid in de Wester
straat te Amsterdam, haar 18-jarigen be
diende de D. opgedragen een chèque ten be
drage van f 11800 bij het bijkantoor van de
Incassobank aan het Haarlemmerplein te
innen. Toen dc jongen na cenige uren niet
op het kantoor was teruggekeerd, werd een
onderzoek ingesteld, waaruit bleek, dat hij
de chèque wel had geind. De jongeman is in
liet bezit van een pas, zoodat het vermoe
den bestaat, dat hij naar het buitenland is
vertrokken
De politie stelt een onderzoek in.
Nieuwe Japanscbe troepen
in Amoy
Heeft Japan excuses aangeboden
voor de aanhouding der Britsche
schepen?
Nieuwe eenheden der Japansclie marine
troepen zijn te Amov aangekomen, gistermid
dag om 14 uur, ter versterking. Na een pa
rade door de hoofdstraten werd over de troe
pen een schouw gehouden in het Amovpark
door den opperbevelhebber van de Japan-
sche vloot in de Zuid-Chincesche wateren.
Volgens Domei heeft de Japansclie consul-
generaal op Amoy een nieuwe nota doen toe
komen aan den voorzitter van den gemeente
raad, waarin er nogmaals op wordt aange
drongen, dat een doeltreffend toezicht wordt
geoefend op terroristische elementen te Koe
langsoe.
Geen blokkade van de Chinee-
sche kust?
Volgens de „Daily Telegraph" heeft de
Britsche ambassade te Sjanghai van het mi
nisterie van marine te Tokio antwoord ge
kregen op haar protest tegen de aanhou
ding van de „Rampura" op 23 Mei.
Het blad schrijft: „Od grond van dit ant
woord, dat van verzoenend karakter is cn de
aanhouding een misverstand noemt, mag
men althans voorloopig de hoop koesteren,
dat de Japanneezcn niet voornemens zijn
over te gaan tot een algemeene blokkade van
de Chineesclie kust".
Chineezen misbruiken Fransche
vlag.
De legaticraad der Japansclie ambassade
in China heeft den Franschen ambassadeur
een nota doen toekomen, waarin hij de aan
dacht vestigt op de herhaalde gevallen van
misbruik van de Fransche vlag door de Chi
neesclie militaire autoriteiten voor militaire
doeleinden. Hij deelt den Franschen ambas
sadeur hierbij mede, dat indien Frankrijk
nalaat hieraan haar aandacht te wijden, cn
indien een dergelijk geval van misbruik van
de Fransche vlag zich nog eens voordoet,
de Japansclie militaire autoriteiten gedwon
gen zullen zijn maatregelen te nemen, wel
ke zij noodig achten, en vopr welker gevol
gen zij niet kunnen instaan.
Dit nummer bevat 12 pagina's
DE BILT SEINT»
Verwachting: In den vroegen
ochtend plaatselijk zwaar
bewolkt of betrokken, later
licht bewolkt oJ helder,
droog, vrij warm, zwakke
tot matigen N. tot O. wind.
De alg. vooruitz. zijn gunstig
voor het aanhouden van 't
mooie weer..
Vragen aan Defensie.
Het Tweede Kamerlid de heer Duymaer
van Twist liceft aan den minister van De
fensie de volgende vragen gesteld:
Kan de minister reeds mededeelen, welke
maatregelen na het votum van de Tweede
Kamer van 2 Mei 1.1. getroffen zijn gewor
den met betrekking tot liet stichten van een
administratiegebouw voor de Artillerie-In
richtingen in s-Gravcnhage?
Zoo ja, is dc minister dan bereid in een
nota aan de Kamer al de inlichtingen te
verstrekken, die noodig zijn om den stand
van zaken op dit oogenblik te kunnen beoor
deelen?
Zooals men weet, heeft de Tweede Kamer
de aanvrage om geld voor bedoeltl admi
nistratiegebouw verworpen. Met den bouw
Was echter reeds begonnen! De regeering
heeft echter, voor zoover bekend, de bij den
bouw betrokken instanties, nog geen en
kele aanwijzing gegeven, met de werkzaam
heden tc stoppen, zoodat algemeen veron
dersteld wordt dat Defensie haar zin wil
doordrijven.
Families van uitgewekenen
in gevaar
Duitsche ministerie dreigt open
lijk met vergeldingsmaatregelen.
De Daily Telegraph meldt, dat het Duit
sche ministerie van pers en propaganda
in alle Oostenrijiksclie bladen een openlijke
bedreiging publiceert, dat vergeldingsmaat
regelen zullen worden genomen tegen de
families van politieke vluchtelingen, die
thans te Londen en Parijs verblijf houden.
„Wij zullen, aldus het ministerie, niet
langer de tragische vergissing bffgaan de
vrienden en familieleden van deze haatzaai-
ers ongestoord in ons midden te laten of
hun zelfs naar het buitenland laten gaan
om er het aantal dergenen die reeds heen
gegaan zijn te doen toenemen."
Gezegd wordt, dat de in de buitenland
sche bladen verschenen berichten over moei
lijkheden in Duitschland afkomstig zijn van
emigranten, die deze berichten van hun
achtergebleven familieleden hebben ontvan
gen.
Binnenkort zal de censuur worden ver
scherpt en zullen Joden in Duitschland op
den omslag van hun brieven moeten aan
geven, dat hun brieven „Joodsch" zijn.
Mr. Oud over de geestelijke her
bewapening.
In de algemeene vergadering van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen, welke gis
teren te Amsterdam gehouden werd, hield
Mr. P. J. Oud, burgemeester van Rotterdam,
een rede over: „Welke practische eischen
stelt de leuze geestelijke en moreele herbewa
pening aan het individu en aan de verschil
lende geledingen der gemeenschap?"
Spr. begon zijn uiteenzettingen met te wij
zen op de moeilijkheden, die aan de gedach
te der geestelijke en moreele herbewapening
zijn verbonden. In het algemeen vindt men
de gedachte mooi, maar men wil zoo graag
iets concreets hooren, wil zoo graag weten,
wat er gedaan moet worden.
Dc gedachte zoo ging spr. verder is
volstrekt niet nieuw: De menschheid heeft
zich steeds laten'leiden door geestelijke- en
moreele waarden. Maar het was noodig om
de leuze wederom in het middelpunt van de
belangstelling te stellen, omdat het schijnt,
dat het in de huidige wereld en vooral in
Europa naar een catastrophe gaat.
Spr. schetste de beteekenis van de beken
de oproep, het manifest, tot welks elf onder
teekenaren spr. ook heeft behoord. Het ma
nifest, doet een beroep op ons-zelf. De hoofd
gedachte van de leuze richt zich tegen ver
deeldheid- en dringt met grooten nadruk aan
op samenwerking. En cleze gedachte heeft
ons volk gepakt.
Gemeenschapsband verzwakt.
De gemeenschapsband is in onze dagen
zeer verzwakt. Dat is in de eerste plaats
veroorzaakt, doordat het terrein van dc ge
meenschap zooveel grooter is geworden. De
tegenstellingen zijn ook grooter geworden
of hebben zich verscherpt De groote econo
mische moeilijkheden der laatste jaren heb
ben deze tegenstellingen opgeroepen en heb
ben dc mcnschcn vijandig tegenover elkaar
doen stellen.
Dat moet veranderd worden. We moeten
ons afvragen of we wel ons best hebben ge
daan om anderen en elkaar te begrijpen.
De kern van dc radiorede van de Koningin
was de vraag of we er wel goed van door
drongen zijn, dat we de eenheid van ons
volk goed moeten bewaren tegen de geva
ren van buiten.
Ieder voor zich, groep voor groep,
moet zich afvragen in hoeverre hij of
zij aan de verdeeldheid en aan de
splitsing, die in ons volk is ontstaan,
schuldig is.
Ondanks verschil van beginsel zijn er
breede terreinen te vinden voor samenwer
king. De politieke strijd moet zijn negatieve
karakter worden ontnomen. Wc moeten de
gelijkwaardigheid van alle mensclien erken
nen.
Of men die gelijkwaardigheid humanis
tisch dan wel dogmatisch wil erkennen,
maakt in liet wezen der zaak geen verschil.
Spr. besloot zijn rede met uiteen te zetten,
dat ook de Maatschappij tot Nut van 't Al
gemeen op het terrein van de geestelijke- en
moreele herbewapening een groote en dank
bare taak heeft*
Het rumoer rond dr. J. M. Ro
mein.
Buiten de voordracht van B. en
W. en dus ook van curatoren om,
beeft de gemeenteraad van Amster
dam in zijn vergadering van gis
termiddag benoemd tot buitenge
woon hoogleeraar in de vaderland-
sche geschiedenis Dr. J. M. Romein.
Hij verwierf 21 van de 40 uitgebrach
te stemmen.
Rond den naam van Dr. Romein is nogal
wat rumoer geweest in den Amsterdamsehen.
raad. In October n.1. heeft het college van
curatoren dezen geleerde, die toen als eerste
was voorgedragen in dc vacature van prof.
Dr. H. Brugman (litteraire faculteit), n.i.
geschrapt cn in zijn plaats dr. N. B. ten
Hoef voorgedragen. Deze werd na zeer hef
tige debatten in den gemeenteraad benoemd
met 18/van de Si stemmen.
Ook bij dé voordracht van de faculteit in
de vaderlandsclie geschiedenis schrapten
de curatoren den naam van dr. Romein, die
op de tweede plaats stond, zoodat alleen de
namen van prof. dr. P. J. Winter en dr. H.
J. Smit (met gelijke waardeering) voorkwa
men.
De heer Wijnkoop (comm.) zette uiteen,
waarom hij nu wèl zijn stem kon geven
aan de benoeming van dr. Romein, die vroe
ger communistisch georiënteerd is geweest,
doch thans niet meer. In October was deze
geleerde voor de communisten onaanvaard
baar, omdat zijn werk de bestrijders der
Sovjet steunt, doch thans, nu de democra
tieën hebben ingezien, dat zij Rusland noo
dig hebben, zal dr. Romein aldus de heer
Wijnkoop, van deze gewijzigde houding
ook wel den invloed ondergaan!
De heer v. d. Velde (S.D.A.P.) beschul
digde curatoren, dr Romein om politieke
redenen tc hebben geschrapt, en, daar hij
een dergelijke benoeming uitsluitend we
tenschappelijke eigenschappen een rol mo
gen spelen, zou zijn fractie vóór dr Romein
stemmen.
Dc stemming, welke onder groote span
ning plaats had gaf eindelijk als resultaat,
dat op dr. Romein 21 en op jhr. dr. van
Winter 19 stemmen werden uitgebracht,
waarmede dus eerstgenoemde was be-
ndemd.
De veelomstreden figunr.
Dr. Jan Marinus Romein, is op 30 Oc
tober 1S93 te Rotterdam geboren en heeft
vooral bekendheid verworven door talrijke
populair-wctenschappelijke werken. Hij was
voorts medewerker van enkele Nederland-
sche dagbladen en tijdschriften van ge
schiedkundigen aard.
Tot de groote reeks publicaties, welke van
zij hand verschenen, behooren o.a. vertalin
gen van Remain Rolland's „Jean Christof-
fe" en Mehring's „Karl Marx". Voorts
schreef hij „Machten van dezen Tijd", „De
lage Landen bij de Zee"»
