verlangt geen garantie in
het Verre Oosten
Roosevdt en de neutraliteit
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Moskou
De wieg van het Prinsenkind
op het Loo
Nederland en de
televisie
Mr. Romme verdedigt
den kinderbijslag
Italië verwacht
goede graanoogst
C*« nr<i»l
Laan, Schagen, Tel. 20.
WOENSDAG 21 JUNI 1939. 83e Jaargang. No. 10910.
<tw N V, Uitg.-M^! „Ho»a«d» Moo.dwfcwoN.CT-'
De kansen op overeenstemming iets grooter
OFFICIEELS TEGENSPRAAK VAN GE
RUCHTEN DAAROMTRENT.
EEN PARTICULIERE DUITSCHE HAN
DELSMISSIE NAAR RUSLAND?
Naar aanleiding van het door sommige Duitsche bla
den gepubliceerde bericht, volgens hetwelk de Sovjetregee-
ring bij de onderhandelingen met Engeland en Frankrijk
zou staan op een garantie voor de Russische grenzen in
het Verre Oosten, hetgeen een beletsel zou zijn voor het
tot stand komen van een accoord, is het officieele Russi
sche persagentschap Tass gemachtigd te verklaren, dat
dit bericht beslist van allen grond ontbloot en niet meer
dan een verzinsel is.
De diplomatieke medewerker van Reuter
verneemt, dat men de vorderingen van de
BritschFranschRussische onderhandelin
gen over een anti-agressiepact in welingelich
te kringen thans gunstiger beoordeelt. Het
jongste Russische memorandum is thans be
studeerd en de standpunten der beide par
tijen zijn elkaar, naar men gelooft, reeds
goeddeels genaderd. Men is van oordeel, dat,
als zich geen onvoorziene ontwikkelingen
voordoen, er alle kans is, dat in de volgende
conferentie tussclien de Britsche en Fransche
ambassadeurs, Strang en Molotov de voor
naamste geschilpunten uit den weg zullen
worden geruimd, zij het alleen in beginsel.
Leedvermaak.
De Duitsche pers heeft nog steeds leed
vermaak over de weinige vlotheid waarmee
de onderhandelingen worden gevoerd. Het
Duitsche Nieuwsbureau schrijft o.a.:
„De Moskousche onderhandelingen zijn,
zooals bekend is, sedert de vorige week Vrij
dag nog steeds niet hervat, omdat gelijk
/eeds .herhaaldelijk gemeld is, de kwestie der
f schriftelijke vastlegging der Britsche ver-
«dichtingen in het Verre Oosten in geval van
■een Sowjet-RussischJapansch conflict den
Britschen onderhandelaars zoo onaangenaam
is, dat zij tot dusverre er nog niet toe hebben
kunnen besluiten om dezen Russischen eisch
te aanvaarden. Als even onaangenaam ech
ter gevoelt men het in Londen, dat dit pijn
lijke dilemma der Britsche buitenlandsche po
litiek door de Duitsche en Italiaansche pers
meedoogenloos onthuld is. Daarom heeft men
ook de uitwerking van het eigen, meer dan
twijfelachtige „dementi" in het geheel niet
eerst afgewacht en het Sowjet-Russische
agentschap Tass thans eveneens tot een
soortgelijke .dementi" gebracht, waarin ech
ter volgens de van ouds bekende methode
wederom iets gedementeerd wordt, wat nooit
tevoren beweerd is, om daardoor de ware fei
ten te doen vergeten.
Want nog nooit heeft een Duitsch blad
gesproken over de garandeering van de
Russische grenzen in het Verre Oosten, wel
echter in overeenstemming met de feiten
over de schriftelijke vastlegging van de
Britsche hulpverleening aan Sovjetrusland
in geval van een conflict met Japan, het
geen niet het geringste uit te staan heeft
met een garandeering van grenzen.
Deze even wanhopige als stumperachtige
pogingen tot dementeeren der Londenschc
persregie kunnen echter op geenerlei wij
ze misleiden ten aanzien van het doode
punt in de Moskousche onderhandelingen,
dat natuurlijk met het oog op de toenemen
de Britsch-Japansche spanning in de Ticnt-
sinkwestie een van dag tot dag onaangena
mer uitwerking heeft.
Particuliere handelsmissie naar
Moskou.
Inmiddels doet te Berlijn het gerucht de
ronde, dat op het oogenblik een particu
liere Duitsche handelsmissie in Moskou
zou zijn, om daar over een uitbreiding van
de Duitsch-Russische uitwisseling van goe
deren te spreken. Vooral zou het hier gaan
om een uitbreiding van den olie-, vet- en
houtexport naar Duitschland, maar ook
over vex-grooting van den ijzeruitvoer zou
gesproken worden.
Amerika nog steeds buiten het
Tientsin-incidenf
Protesten over algemeen optre
den der Japanners wijzen ech
ter naar andere richting.
Men meent te Tokio op gi'ond van be
richten van gezaghebbende zijde te weten,
dat de Amerikaansche zaakgelastigde nooit
bij de Japansche regeei'ing heeft geprotes
teerd naar aanleiding van de kwestie-
Tientsin, ten aanzien waarvan hij evenmin
stappen heeft ondernomen.
Geruchten hieromtrent vinden oorzaak in
een herhaald bezoek van den Amerikaan-
schen zaakgelastigde te Tokio aan het Ja
pansche .ministerie van buitenlandsche za
ken. Toen is echter geprotesteerd tegen
het optreden van Japan in het algemeen.
Krachtig p nota's
In welingelichte Amerikaansche krin
gen verklaart men, dat de Amerikaansche
zaakgelastigde bij zijn bezoek aan het Ja
pansche ministerie van buitenlandsche za
ken twee krachtig gestelde nota's heeft
overhandigd. In een dezer nota's wordt
oen opsomming gegeven van de schade, aan
Amerikaanschen eigendom in China aan
gericht door de Japansche luchtaanvallen,
hoewel Japan verzekeringen op dit punt ge
geven had. In de tweede nota wordt ge
vraagd, dat de levensmiddelenvoorziening
ie Koelangsoe niet langer gehinderd zal
Worden.
In beide nota's wordt in krachtige be
woordingen onmiddellijke voldoening ver
langd. In geval deze niet zou worden ge
geven, zou Washington zich het recht voor
behouden „de publieke opinie in de Veree
nigde Staten in te lichten over de willekeu
rige wijze, waarop de Japansche militaire
autoriteiten omgaan met de i*echten der
mogendheden in China."
In dezelfde kringen legt men er den na
druk op, dat de Amerikaansche diplomatie
door deze nota's die volgen op het bemidde-
lirgsaanhod, op discrete maar duidelijke
wijze wil doen uitkomen, dat „de Ver
enigde Staten geenszins onverschillig zijn
voor het lot der Fransche en Britsche con
cessies te Tientsin."
Halifax over Tientsin
Evenals Chamberlain heeft ook
de Engelsche minister van bui
tenlandsche zaken nog niet alle
hoop verloren.
In het Hoogex'huis heeft gistei'en de mi
nister van buitenlandsche zaken, lord Hali
fax, verklaringen afgelegd over den toestand
te Tientsin, welke in hoofdzaak gelijkluidend
zijn aan die, welke Chamberlain gislei'en in
het Lagei'huis heeft afgelegd.
Halifax deelde o.a. mede, dat de blokkade
door de Japanners met de gi'ootste gestreng
heid wordt gehandhaafd. De aanvoer van
aan bederf ondei-hevige levensmiddelen, zoo-
als groenten, melk en ijs, wordt vertraagd
door een streng onderzoek aan de afzettingen,
zoodat slechts nu en dan versche aanvoer
binnen komt.
„De algemeene toestand, aldus Halifax, is
nog niet duidelijk. In de situatie, ontstaan
door den ooi'spronkolijken eiscli tot uitleve
ring van vier Chineezen, schijnt verwarring
te zijn gekomen, dooi'dat een belangrijker
punt van algemeene politiek naar voren ge
bracht is. In dit opzicht heeft Japan echter
geen foxrneele stappen gedaan en men hoopt
nog, dat een plaatselijke regeling spoedig ge
vonden zal worden.
De Britsche i'egeering heeft zich bei'eid
vei'klaard, maatregelen te bespreken ter ver
zekering van, wat altijd haar doel te Tientsin
geweest is: de neutraliteit van de concessie
te Tientsin, die in geen geval de basis van
vijandige actie mag zijn.
De Britsche i*egeei'ing vei'trouwt, dat de
Japansche regeering, evenmin als de Brit
sche, het terrein van geschil wenscht uit te
breiden, of den toestand, die reeds uiterst
moeilijk is, te compliceei'en.
De'regeering is zich tevens ten volle bewust
van de reacties, die het bestaande geschil
heeft op de positie van de andere Britsche
en internationale nederzettingen in China.
Zij staat in het nauwste contact met de re
geeringen van Frankrijk en de Vereenigde
Staten."
DE FOKKER G. 1 TE BRUSSEL
Gistermiddag is een Fokker G. 1 toestel,
uitgerust met twee Bristol Mercury 800 p.
k. motoren en gevlogen door den fabrieks-
invlieger Sonderman, op het vliegveld le
Haren (Brussel) aangekomen. Hier heeft
het voor de Belgische militaire autoritei
ten verschillende proefvluchten gemaakt»
Hardnekkige geruchten.
In Apeldoorn doen hardnekkige
geruchten de ronde, volgens welke
de blijde gebeurtenis in het Prinse
lijk Gezin ditmaal op het Loo zal
worden verwacht. Men wil dit,
naar het R. Nwsbl. meldt, o.a. af
leiden uit verschillende bijzondere
voorzieningen, veranderingen en ver
nieuwingen aan de afzettingen van
het Paleis en van de aangrenzen
de terreinen.
Blokkade te Tientsin
verbroken
Vrijwilligerscorps van de Brit
sche concessie gereed voor de
mobilisatie.
VOEDSELGEBREK NOG
STEEDS NIJPEND.
Het vrijwilligerskorps van de Britsche
concessie heeft gisteren order gekregen zich
voor onmiddellijke mobilisatie gereed te
maken. Gistermiddag is het vertrek van 't
Britsche convooisohip „Lowestoft", dat he
den zou wegvaren, afgelast. Een Engelsche
vrachtauto, geladen met een groote hoeveel
heid groenten, heeft de blokkade gebroken.
De auto werd begeleid door een detache
ment Britsche troepen en kon de Japansche
afzetting ongehinderd passeeren. De groen
ten waren opgeladen in het door de Japan-
neezen beheerschte gebied rondom de con
cessie. Het bericht als zouden gisteren zeven
vrachtauto's de blokkade gebroken hebben,
is onjuist.
De anti-Britsche beweging in Noord China
blijft zich inmiddels uitbreiden en zij wordt
zootvel door de Japansche autoiiteiten als
door het onder Japansche controle staande
Chineesche bewind aangewakkerd. Gisteren
werd aangekondigd dat Vi'ijdag te Pciping
ecix anti-Britsmie massabetooging zal wor
den gehouden, welke zal worden bijgewoond
door de in semi-militaire formaties georga
niseerde plaatselijke Japanneezen. De onder
Japansche controle staande bladen publi-
ceeren heftige aanvallen op alles wat Britsch
is.
Voedselschaarschte duurt voort.
De door de Japanneezen aangewakkerde
anli-Britsche agitatie in het door de Japan
neezen beheerschte gebied duurt onvennin-
derd voort. De Chineesche hotelhouders heb
ben gisteren in een geschrift ovei'gave van
de Britsche concessie gevraagd en allen Chi
neezen, die de concessie willen verlaten, lo
gies tegen den halven prijs aangeboden.
De voedselschaarschte in de concessie
blijft acuut, ondanks het feit, dat een vracht
auto door de afzetting heeft kunnen komen
Er heerscht ook een tekort aan steenkolen.
Aan den overkant van de Hai liggen groote
Bi'itsche voorraden, doch tot dusverre zijn
alle pogingen om ze over de rivier te bren
gen, verijdeld. De Engelschman Smith be
vindt zich nog steeds in arrest, hetgeen
groote verontwaardiging heeft gewekt hij
de Britsche kolonie, in het bijzonder bij den
bond van oudstrijders uit den wereldoorlog,
waarvan Smith lid is.
Gisteravond kon een lichte verzachting
van de Japansche controlemaatregelen waar
genomen worden, die, naar men vermoedt,
in verband staat met het Chineesche dra-
kenfeest, .dat vandaag gevierd wordt. Men
wil hieiïn echter geen aanwijzing zien, dat
de blokkade vei'zacht zal worden.
Congres moet spoedig besluiten
Tijdens een pei-sconferentie op het Witte
Huis heeft Roosevelt verklaai'd te meenen,
dal het congres besluiten moet nemen om
trent de neuti-aliteitswetgeving, alvorens
de verdaging van de tegenwoordige zitting
in treedt. De president sprak als zijn mee
ning uit, dat het wetsontwerp, dat thans bij
het huis van afgevaardigden is en waar
van de belangrijkste bepaling was het
opheffen van het embargo op wapenen voor
naties, die in een oorlog, gewikkeld zijn,
den Amerikaanschen invloed ten gunste
van den vrede zou versterken. De reden,
waarom hij een behandeling zonder uitstel
wenschte, was duidelijk. Wanneer een ooi'-
log mocht uitbreken, nadat het congres op
reces was gegaan, zou het moeilijk zijn een
neutraliteitswctgeving tot stand te bren
gen zonder dat gezegd zou worden, dat de
Vereenigde Staten de eene of andere partij
begunstigde. Het is gemakkelijker voor het
congres om thans zich veilig te stellen te
gen een in dat soort van dilemma geraken,
zoo voegde Roosevelt aan zijn vex-klarin-
gen tenslotte toe.
Nieuwe president van de Phi-
lipsdirectie.
Uit het jaarverslag der N.V. Phi
lips' Gloeilampenfabrieken te Eind
hoven vernemen wij, dat dx\ A. F.
Philips het oogenblik gekomen acht
om zijn functie van president der
directie neer te leggen. Bijna 45 ja
ren heeft de scheidende president
de directie der vennootschap ge
voerd.
Als president der directie wordt
aan de algemeene vergadering van
aandeelhouders voorgesteld te benoe
men ir. P. F. S. Otten.
Televisie.
In het verslag vinden wij eenige interes
sante gegeven over de ontwikkeling der te
levisie.
In de laboratoria werden de proefnemin
gen op het gebied der televisie voortgezet.
De resultaten van deze proefnemingen zijn
zeer gunstig, waardoor men in staat is ont
vangtoestellen te bouwen, die tot de beste
op dit gebied behooren.
Vooral in Engeland, waar de regeering en
de B.B.C. het uitzend- en programma pro
bleem energiek ter hand genomen hebben,
ontwikkelt de televisie zich sneller dan ver
wacht werd. De Engelsche dochtermaat-
schappij zal binnenkort televisie-ontvangap
paraten op de markt bi'engen, die in ver
scheidene uitvoeringen gefabriceerd worden,
onder meer een uitvoering, waarbij televi
sie- en radio-ontvangst in één toestel gecom
bineerd zijn en een ander, waarbij een beeld
ontvanger is gemaakt als een afzonderlijk
toestel, dat aan eiken radioontvanger kan
worden gekoppeld»
Oom Sam heeft
kruit genoeg
Tienduizend
in Amerika.
munitiefabrieken
Op een congres van den bond van re
clamebedrijven heeft de waarnemende mi
nister van oorlog, Johnson, gesproken over
de wijze, waarop de industrie voorbereid is
op het geval van oorlog. Hij zeide, dat tien
duizend fabrieken onmiddellijk kunnen
overgegaan tot den aanmaak van munitie.
Ambtenaren van het ministerie van oorlog
hebben een onderzoek ingesteld in meer
dan 20.000 fabrieken en het is, aldus John
son, gebleken, dat vrijwel de geheele mi
litaire behoefte in de Vereenigde Staten
bevredigd kan worden. Een zeker aantal
fabrieken heeft productieplannen ontvan
gen en deze bedrijven kunnen op afroeip
onmiddellijk met de fabricage beginnen.
Verder zijn een aantal orders gegeven,
die ten doel hebben de industrie in vredes
tijd voor te bereiden voor de eischen in tijd
van oorlog. Het ministerie verwacht', dat
deze orders in den loop van het volgende
jaar zullen worden uitgebreid. Met het
oog op deze voorzorgsmaatregelen aldus
Johnson en op den munitievoorraadj
dien wij. trachten op te bouwen, zal het
land beter dan ooit voorbereid zijn om
door de moeilijke overgangsperiode te ko
men.
Oorzaak duikbootrampen
sabotage
Onderzoek gevraagd door Ame-
rilcaansch parlementslid.
Een resolutie, waarin gevraagd wordt
om instelling van een congrescommissie,
die een onderzoek zou instellen naar de
mogelijkheid, dat het verlies der drie onder
zeeërs, Squalus, Thetis en Prenix te wij
ten zou zijn aan sabotage, is gisteren in
den Amerikaansche senaat ingediend door
senator Barbour. De ï-esolutie verklaart,
dat een commissie opdracht zou moeten
krijgen om een onderzoek in te stellen naar
de geheele kwestie van het optreden van
buitenlandsche spionnen in de Vereenigde
Staten.
In andere landen, waaronder ook
Nederland, neemt men nog een af
wachtende houding aan. Mochten er
in deze landen plannen op dit gebied
tot uitvoering komen, dan zijn de fa-
brieken gereed om zoowel de zen-
ders als de ontvangtoestellen te le
veren.
Dank zij de gestadige activiteit in de la
boratoria is het mogelijk de werkingssfeer
van het .concern voortdurend uit te breiden
met nieuwe en verbeterde producten.
Bestrijding t.b.c. onder het per
soneel.
Venmeid wordt dat in de strijd tegen de tu
berculose onlangs de 100.000ste Röntgen-
dooi'lichting onder het pex-soneel plaats had.
Het stemt tot groote voldoening, dat dit pio
niers wei'k in belangrijke mate navolging
vindt. Zooals in het bedrijf reeds is geble
ken, is het mogelijk de tuberculose door
periodieke doorlichting tot een minimum
terug te brengen.
De kampeerfrein heeft succes!
Overstelpend aantal aanvragen.
Naar het Hsb. verneemt, is de belangstel
ling voor de gelegenheid om hier te lande
kampeerreizen te maken per goederenwa
gen, buitengewoon groot. Het hoofdbestuur
der Neder]andsche Spoorwegen te Utrecht
wordt overstelpt met aanvragen. Binnen
een week overtrof het aantal aanvragen
reeds de tbeschikbare capaciteit. Alle kam
peert reincn zijn reeds „volgeboekt"; reeds
moest een aantal aanvragen W9rden afge
wezen. Het kamjpeeren per goederentrein
belooft dit eerste jaar dus reeds een groot
succes te worden»
Dit nummer bevat 8 pagina'*
DE BILT SEINT t
Verwachting: Half tot zwaar be
wolkt, plaatselijk eenige re
gen met kans op onweer.
Weinig verandering in tem
peratuur, zwakke tot mati
ge N. O. wind.
Tweede Kamer
Nog een kans voor kleine zelf-
standers? Het ontwerp treedt
eventueel begin 1940 in werking.
Met tien sprekers in eerste instantie heeft
de Tweede Kamer gistermiddag de behan
deling voortgezet van het wetsontwerp wet
telijke regeling inzake kindci'bijslagverzeke-
ring en de algemeene beschouwingen over
dit ontwerp gesloten. De C.H. afgevaardigde
.Krol, de anti-revoJ. Amelink en het r.k lid
de heer Locrakker kunnen zich zonder veel
bezwaren met het ontwerp vereenigen.
De heer Joekes (V.D.) acht het hoofdbe
zwaar tegen de voorgestelde regeling, dat
een groote gelijkvormigheid wordt opgelegd
en dat geen rekening wordt gehouden met
de eischen van de verschillende bedrijfstak
ken. De a.r. afgevaardigde, de Jieer Van den
Heuvel, is het in pi-incipe met het ontwerp
eens. doch acht het oogenblik uiterst onge
schikt. Dit. ontwerp is een bedrijfsbelasting,
zegt liiji- het moet worden een betere loon-
verdeeling. Het s.d. lid de heer van der
Wacrden is critischer dan zijn partijgenoot
Drees en zeide zijn stem in beraad te zullen
houden. De heer Zandt (St,. Gei'.) is contra:
„Aan de gevallen natuur van den mensch
mogen geen rechten worden toevertrouwd",
is een 'van zijn motieven.
Het communistische lid de heer De Visser
zegt zich niet tegen het ontwerp te verzet
ten, daar het weer een kleine loonsverhoo-
'ging betcekent.
Evenals enkele andere sprekers dringt de
heer Van Houten (C.D.U. aan op een gelijk
soortige regeling voor de kleine zelfstandi
gen.
De minister verdedigt zijn ont
werp.
Verder verklaart minister Romme, dat men
deze regeling niet als een privaatrechtelijke,
doch als een collectief rechtelijke verzekering
moet beschouwen. Wat de kwestie van de de-
centralisatie betreft, zegt de minister, dat
men in verband met de urgentie den cen-
traliseerenden vorm heeft moeten kiezen,
ondanks de bezwaren, die daaraan kleven.
Ten aanzien van de kleine zelfstan
digen, merkt de minister op, dat een
gelijksoortige regeling voor deze per
sonen groote moeilijkheden mede
brengt. Hij hoopt echter, dat nog een
weg voor deze groep gevonden zou
kunnen worden.
Met klem betoogde minister Romme, dat
dit ontwerp niet beoogt bevordering van de
geboorten, doch opruiming van de 'belem
meringen om de kinderen die er zijn, behoor
lijk op te voeden.
t
De wet zal vermoedelijk in het voor
jaar van 1940 worden ingevoerd en
heeft betrekking op 332.000. Men
kwam tot een last van f 15 millioen,
d.w.z. 10 van het totale loonbedrag.
Pleden zullen de verschillende amende
menten in behandeling komen, waarna de
Kamer een aanvang maakt met de behande
ling van de zaak-Oss.
Gewas weinig van vorst en over
strooming geleden.
Volgens gegevens van de nationale land-
bouwbank in Italië over de eerste vijftien
dagen van de maand Juni heeft de verbe
tering in de weersomstandigheden een
gunstigen invloed gehad op alle gewassen.
Over het algemeen hebben de koude en de
regens geen ernstige schade aangericht en
behalve in enkele gebieden welke geleden
hebben van de vorst en overstroomingen,
staan de gewassen goed.
Het rijpen van het graan wordt bijna
overal door goede weersomstandigheden be
gunstigd. Ondanks het slechte weer in
Mei staat het graan overal zeer goed waar
door de vrij optimistische verwachtingen
wat betreft de oogstopbrengst gewettigd
zijn. In Zuid-Italië is het oogsten reeds in
vollen gang. In de andere gebieden zal
men weldra beginnen.
