Wij lazen voor II In het vluchtelingenkamp te Merxplas De krachtsverhoudingen Roekelooze huisvrouw vliegt in brand Doodclijk ongeval op de baan van de T.T.-races in het Verre Oosten De advocaat ln de keuken. Peter Fabrizius, een inwoner van het Belgische vluchtelingenkamp te Merxplas, geeft in de Jüdische Welt-Rundschau van recenten datum een belangwekkende reportage over het leven der immigranten in deze voor hen zoo nieuwe omgeving; wij ontleenen hieraan het volgende: Drie mannen staan in een keuken, één van hen wascht in een reusachtige houten kuip een groot aantal borden, de twee an deren drogen ze af. Zij praten onder het werk. De eene vertelt, dat hij pijn in den rug heeft sedert hij een paar weken gele den door een auto is aangereden. Hij is ingenieur. De tweede bordcnwasscher be tast de pijnlijke plek en stelt de diagnose, dat een rib gekneusd is. Hij is arts. De der de verklaart de aanspraak op schadevergoe ding, die de aangereden jegens den autobe zitter kan doen gelden. Hij is advocaat. De ze kleine episode heeft zich afgespeeld in het vluchtelingenkamp Merxplas, waar se dert korten tijd de Joodsche emigranten uit Duitschland en Oostenrijk zijn onder gebracht. Er zijn hier mannen, die vroeger hooge posten hebben bekleed, pofessoren, dokto ren, directeuren maar ook eenvoudige boe ren en arbeiders. professoren als leerling. Zoo kan het voorkomen, dat de arbeider hier de leeraar en de professor de leerling is. Tot nu toe werd reeds een aanvang ge maakt met de volgende cursussen voor be roepsverandering: landbouw, timmermans- vak, automontage, smederij, kleermakerij, schoenmakerij, het schildersvak, blikslage rij, horlogemakerij, het kappersbedrijf, fo tografie, kunstnijverheid, patroonteckenen en tandtechniek. De jongste leerling is zes tien, de oudste 62 jaar. Deze laatste is een zeer bijzonder geval: hij is kunstschilder en fotograaf, hij was professor aan de grafi sche hoogeschool te Weenen en had reeds vóór de wereldoorlog een goede reputatie als portrettist. Vele persoonlijkheden van het oude Oostenrijksche hof poseerden voor hem, hij schilderde keizer Franz Josef en keizer Karet Ook van Dollfuss en vele partijleiders van het Vaderlandsche Front schilderde hij het portret, voldoende reden overigens om door de nat. socialisten ten scherpste te worden vervolgd. Slechts aan de voorspraak van eenige hooge nazi-func tionarissen, die hij eveneens had geschil derd, heeft hij het te danken, dat hij niet in een van de vreeselijke concentratiekam pen van Duitschland terecht kwam. Op vier verschillende plaatsen moest hij echter een verklaring onderteekencn, dat hij het land zou verlaten en nooit meer binnenko men. Thans bevindt hij zich bij zijn lot- genooten in Merxplas en met de hand, die een eerering van het Habsburger lijf regi ment draagt, vat hij zijn werk aan, op de zelfde wijze als zijn jongere collega's Het „vagebondenkamp". Het kamp te Merxplas is een zeer opmer kelijke instelling van de Belgische regee ring en niet van recente datum. Het be staat reeds sedert 1905 en 't is onder den naam „vagebondenkamp" beroemd gewor den. Niet slechts bij de Belgen, doch ook bij de buitenlandsche deskundigen, die zich voor deze oplossing van do moderne straf voltrekking ten zeerste interesseeren. Hier worden n.1. alle vagebonden, werkschuwen e.d. geïnterneerd en tot een werkzaam le ven gebracht. Aan de Joodsche immigranten werden in dezen zeldzamen staat slechts twee ge bouwencomplexen toegewezen, die zij zelf belieeren. Streng wordt erop toegezien, dat zij met de „vagebonden" niet in aanraking kómen. Binnen deze „vagebondenstaat" vor men zij als het ware een klein zelfstandig gemeenebest. Zij houden de gebouwen schoon, dragen zorg voor de verwarming, wasschen het eet gerei, bedienen de waschmachine en geven leiding aan de beroepscursusscn, welke natuurlijk eveneens volkomen gescheiden zijn van de productiecentra der vagebon den. Uit deze scherpe, doch onvoorwaarde lijk noodzakelijke scheiding vloeit voort, dat de immigranten zich slechts binnen een beperkt gebied in de omgeving van hun beide gebouwen vrij kunnen bewegen. De Joodsche landarbeiders kunnen natuurlijk vrij naar het land gaan, dat zij leeren be mesten, wieden en verzorgen. Zij doen d^ thans reeds zóó goed, dat men hun de kleine farm met een veestapel van tachtig stuks en eenige hectaren grond geheel ter bewerking heeft overgelaten. Bouwsteen en voor do toekomst. Om zes uur des morgens begint de dag in het kamp. Om half acht nemen de ver schillende cursusenen 'n aanvang waaraan allen, uitgezonderd zij die om toerbeurt de huishoudelijke bezigheden moeten verrich ten, deelnemen. Met de onderbreking van het middagmaal worden de cursussen tot zes uur voortgezet, waarna des avonds tot negen uur onderwijs wordt gegeven in ver schillende talen, Engelsch, Spaamsch en Fransch. Allen in het kamp zijn met een vurige ijver aan het werk. Het is hun toekomst, waaraan zij bouwen. Wanneer zij in hun nieuw vaderland zullen aankomen, weten zij, dat zij daar de taal en hun nieuw be roep zullen verstaan. Problemen dor democratie. De immigranten trachten hun leven zoo doelmatig mogelijk in te richten. Zij heb ben een constitutie ingesteld, die democra tisch is. Elke slaapzaal, waar veerwtig man zijn ondergebracht, heeft twee kameraden als vertrouwenslieden gekozen, die de be langen van allen hij het Comité te Brus sel vertegenwoordigen. De verschillende vertrouwenslieden behartigen ieder een be paald onderdeel van het kampleven, als b.v. discipline, gezondheid, opleiding, be roepsverandering, sport, emigratievraag stukken. Een eigen kamppolitie uit zelfge kozen kameraden draagt zorg voor rust en orde; secretariaat, pos-t, ziekenverpleging, cantine, enz. zijn alle in handen van vrij willigers onder de kampbewoners, die daar voor natuurlijk geenerlei vergoeding ont vangen. Des avonds vindt somtijds een voorstel ling plaats, waarbij de te Merxplas aan wezige kunstenaars, schrijvers, teekenaars en virtuozen zich "Vereenigen om den ove rigen een genoeglijken avond te verschaf fen. Zoo wordt hier door de slachtoffere der dictatuur gepoogd den geest der democratie in klein bestek hoog te houden. Ontworteld. Doch al het gelach, dat op zoo'n avond uit dit jonge volk opklinkt, kan niet. de tragiek verbergen van deze ontwortelden, niet de hopeloosheid, die hen van tijd tot tijd overvalt en niet de zorg om hun dieitbaren, die nog in Duitschland zijn. Doch dfln denhen zij eraan, dat het hun eigen toekomst is, waaraan zij bouwen, waaraan zij onvermoeid arbeiden en dan grijpen zij met ongeoefende handen de spa de, de schaaf en de boor en zij denken niet meer aan hetgeen droef en treurig achter hen, doch aan hetgeen in hun toekomst voor hen ligt... Naar de „vrijmaking der arbeidersklasse" Rede van den beer Kupers. De hoofdbesturen der aangesloten organi" saties van 't Nederlandsoh Verbond van Vakvereenigingen kwam gisteren in verga dering bijeen in het N.V. Huis te Utrecht onder voorzitterschap van den heer E. Kupers. Nadat voorzitter den internationalen toe stand besproken had, zeide hij: Ook ons land, dat midden in de branding ligt, on dergaat den invloed van de wereldge beurtenissen. De werkloosheid blijft nog steeds groot. De overheid zal in dit op zicht veel meer moeten doen Het plan van den arbeid werd om fi- nantieele redenen onuitvoerbaar geacht. Thans is er wel geld beschiikbaar voor Defensie! Spi'eker bepleitte vervolgens den bouw van arbeiderswoningen (70.000 krotten), sterker ingrijpen van de overheid in het sociale en economische leven. De tijd van de ongebonden economie heeft, volgens spreker, immers afgedaan. Tenslotte brak spreker een lans voor meer invloed van de vakbeweging, daarbij met vreugde gewag makend van de reeds berei"kte resultaten. Sterk en ongeschokt staat het. N.V.V.!, zoo besloot de heer Kupers. In eendracht sterk werken wij voort aan de verbetering der arbeidsvoorwaarden van de Nederland- sche arbeidersklasse in al haar geledingen, teneinde te komen zooals het in de statu ten van het N.V.V. wordt gezegd: tot een productiestelsel, gericht op het algemeen welzijn en daardoor volledige vrijmaking der arbeidersklasse. Ongeval nog tamelijk goed afge- loopen. Een bewoonster van een woning in de Rijnstraat te Amsterdam, beging gister morgen de onvoorzichtigheid in de keuken een brandend gasfornuis met spiritus schoon te maken. Zij stond daarbij over het fornuis gebogen. Het duurde niet lang of de vlammen laaiden hoog op. De vrouw kreeg verwondingen aan gezicht, hals en de linker arm, waarin zij de flesch met spi ritus geklemd hield. Ook haar kleeding ge raakte in brand. Zij bezat nog de tegenwoor digheid van geest zich direct de kleeren van het lichaam .te nikken en naar een ander vertrek te vluchten. Iluisgenooten verbonden de vrouw voorloopig en waar schuwden onmiddellijk brandweer en G. G. en G. D. De vrouw werd naar het O.L.V.- gasthuis vervoerd, van waar zij na te zijn behandeld weer naar huis werd gebracht. De brandweer bluschte met een paar era mers water het brandje in de keuken waarvan de gordijnen en de vloer, waarop de flesch spiritus terecht was gekomen, reeds vlam hadden gevat. Proces tegen een Amerikaanschen krantenkoning Parijsche journalisten beleedigd. Het is voor niemand een geheim, dat een deel van de Fransche pers of van degenen, die ze samenstellen, uit de geheime fondsen trekken. Processen gelijk dat van Stawisky hebben het voldoende aan het licht gebracht Op het oogenblik is een campagne gaande tegen buitenlandsch geld ter bekostiging van vlugschriften, die propaganda maken voor een andere mogendheid of het daar heerschende stelsel evenals tegen Fransche bladen, die daarvan zouden profiteeren. Maar het is, aldus de N.R.C., moeilijk zulke aantijgingen te preciseeren, want dat geld neemt ondcrgrondsche wegen. Wel heeft b.v. de Humanité altijd erkend bij de stich ting een bedrag van Duitsche partijgenoo- ten ontvangen te hebben. Ilenri R. Luce, uitgever en eigenaar van vele belangrijke Amerikaansche tijdschrif ten, zoo even in Frankrijk aangekomen, heeft het bonter gemaakt: een van die orga nen, Time uit Chicago, noemde in het num mer van 8 Mei de pers van Parijs de riool der wercldjournalistiek. Het is toe te jui chen, dat ze hem deswege in rechte aan spreekt. Het proces moet in October voor komen, de naam van de Parijsche couran ten en journalisten wordt door Mr. Maurice Gargon verdedigd. Zijn vrouw te slim af Een Parijsclh taartjesbakker had aldoor woorden met zijn vrouw of zij met hem. Dat is niets bijzonders, maar het liep zoo hoog, dat ze scheiding vroegen en vóór de ope ning van de gerechtelijke vijandelijkheden trachtten ze bewijzen voor de schuld van d'ander in handen te krijgen. De vrouw was knap in het bedenken van kleurige scheld woorden, maar hoedde zioh wel ze in te genwoordigheid van getuigen te uiten. Daar om had de man, zoo vertelt de N.R.Ct., in de ruimte achter den winkel een opneem- toestel voor het maken van gramofoonpla- ten geplaatst. Daarmee wil hij het listige voorbehoud van zijn echtgenoote aan de kaak stellen, maar haar advocaat zal deze bewijzen als allerschadelijkst voor den maat- sch appel ij ken omgang en de daardoor ver onderstelde goede trouw wraken. Rijksweg Alkmaar - Den Helder Verbeteringen aanbesteed De hoofdingenieur-directeur van den Rijks waterstaat te Haarlem heeft gisteren aan besteed het uitvoeren van grondwerken en het aanbrengen van een verharding van cement-beton met kantstrooken van klin kerkeien op de rijbaan van een vak van weg nr. 9, gedeelte Alkmaar-Stolpen en van weg nr. 10, StolpenDen Helder, bene vens het maken van parkeerplaatsen met een verharding van cement-beton langs enkele vakken van deze wegen. Laagste inschrijfster was de N.V. Neder- landsche Bazalt Maatschappij te Zaandam voor f 131.850. Landbouwer onder eigen kar gedood Vader van tien kinderen. Gistermorgen omstreeks twaalf uur heeft een van zijn arbeid terugkcerende landbou wer op den Lanaekerweg onder Caberg (vlak bij de Belgische grens) het lijk gevon den van den 68-jarigen landbouwer J. Tillie, wonende aldaar. De ongelukkige lag be kneld onder zijn kar met klaver, die van een wegje langs een akker in den Hollen Lanaekerweg was omgeslagen. Medische hulp mocht niet meer baten: de man was reeds eenigen tijd overleden. Hij had ernstige inwendige kneuzingen gekre gen. Waarschijnlijk is hij ook nog gestikt onder het gewicht van den beladen kar. Het slachtoffer was weduwnaar eny va der van tien kinderen. Motorrijders botsen. Op de baan van de T.T.-races te Hooghalen, gemeente Beileri, juist op de splitsing van den mr. Lint horstHoinanweg, zijn gistermiddag twee motorrijders met elkaar in botsing gekomen, ten gevolge waarvan een werd gedood en de tweede in hopeloozen toestand werd opgenomen. De motorrijder W. A. J. Arenthorst uit Eindhoven, die een Gillet-machine bereed, oefende zich op de baan voor den wedstrijd dien hij heden zou moeten rijden. Uit tegenovergestelde richting kwam de heer van de Linde uit Utrecht geen deelnemer aan de T.T.-races eveneens per motor op den weg. Hoe het ongeval zich heeft toegedragen is nog niet met zekerheid bekend. Volgens een lezing zou de heer van der L. plotseling achter een auto vandaan zijn gekomen, zoodat de heer Arenthorst hem niet tijdig heeft ge zien. Volgens de andere lezing kwam de heer van der L. uit den mr. Linthorst Ho- manweg. De botsing was zeer hevig. A. werd op slag gedood. Van der L. werd bewusteloos opgenomen. Zijn toestand is hopeloos. Het stoffelijk overschot van A. en de ernstig gewonde van der L. zijn naar bet Wilhel- mina ziekenhuis te Assen overgebracht. Hitier waarschijnlijk niet naar Bremen Reuter verneemt, dat Hitier naar alle waarschijnlijkheid de tewaterlating van den nieuwen kruiser te Bremen heden niet zal bijwonen. Het zou moeilijk voor hem zijn, bij een dergelijke gelegenheid te spreken zonder melding te maken van het jongste Britsche memorandum en men zegt, dat hij niet op het officieele Duitsche antwoord wil vooruitloopen. Men gelooft ook, dat Hit- Ier zooveel mogelijk rust wensoht te nemen met het oog op den tijd van inspanning, dien men in het najaar verwacht. Bovendien is Hit.ler, aldus zegt men, zich ervan bewust, dat zijn verklaringen op het oogenblik zoo belangrijk voor de wereld zijn, dat hij uiterst voorzichtig moet zijn met het kiezen van plaats en tijd. UoeMal Engeland-Nederland op 8 November a.s. Eervolle uilnoodiging. Naar wij van officieele zijde ver nemen heeft het bestuur van den Engelschen Voetbalbond een uitnoo- diging gericht tot den Koninklijken Ncderlandschen Voetbalbond voor het spelen van een officiëelen inter land-wedstrijd EngelandNederland De K.N.V.B. heeft deze uitnoodi- ging aanvaard. De wedstrijd zal ge speeld worden te Londen en wel op S November a.s. BABY—RAADSLID. De Haagsche Post (lib.) schrijft: De „democratie" zet ons soms voor- zón der! inge dingen. Vooral de uiterste „demo cratie," die zich althans zoo noemt. Bij de jongste Raadsverkiezing te 's-Graven'nage hebben de communisten een zetel gewon nen: de heer Lou de Visser zal dus voort aan een „kameraad" krijgen in den Haag se hen Raad. De tweede gekozen communist luistert naar den naam A. van Dijk. Deze tot vrocden vader gebombardeerde commu nistische knaap is... 23 jaar oud. Wij waren er getuige van, dat men hem, aarzelend, vroeg: „Bent u raadslid geworden"? „Ja, ik ben raadslid!" „Maar hoe oud bent ii dan?" „23", zei de jongeling, pa relend van trots op zijn leeftijd. Nu moef men weten: 23 is de minimum-leeftijd om tot raadslid gekozen te kunnen worden. En de minimumleeftijd voor kiezer is... 25. Wij worden dus in de koninklijke residentie in den vervolge mede-„bestuurd" door iemand dien de wet nog niet gerechtigd verklaart en nog niet bevoegd acht om door zijn stem te kennen te geven wie er in open bare colleges dienen te worden gekozen. Daartoe mist hij nog de noodige zeggen schap. Maar om de stad te helpen bestu ren, is hij goed genoeg. Het is de wet zelf, die zulke dwaasheden mogelijk maakt. Maar het is de „democratie" (alias in dit geval de „dictatuur der arbeiders"), die ons met dergelijke volksvertegenwoordigers opscheept. Men kan deze zaak van de humo ristischen kant beschouwen, natuurlijk. En misschien is dit inderdaad nog het verstan digst. Gelukkig wordt de „man" icderen dag een dag ouder. Als hij moet aftreden is hij „al" 27. Een troost. „GELUKKIG DAT ZIJ ACHTER TRALIES ZITTEN." Het Handelsblad in een artikeltje naar aanleiding van de herdenking van den we reldoorlog: „In burger", zei eertijds een van Lehars pperette-figuren, „ben ik een lam. In uni form ben ik een leeuw". En de uniform kan tegenwoordig zelfs al een partij hemd zijn en toch volledig effect verschaffen. Overi gens doet deze uitspraak den leeuw wellicht onrecht. Wij denken aan hetgeen onlangs over onzen Amsterdamschen dierentuin werd geschreven in verband met de lucht- becherming. Wat zal er gebeuren wanneer een luchtbom de kooien der wilde dieren vernielt? De mensch van deze 20ste eeuw die het wilde beest door zijn eigen technisch vernuft bevrijdt, dwingt zijn soortgenooten om het losloopende dier dan weer opnieuw te attaqueeren. Cirkelgang. Speciale scherp schutters zullen in die omstandigheden ge reed staan. Overigens aldus de directeur van Artis zullen de meeste wilde dieren bij zulk mcnschelijk geweld veel makker zijn dan de menschen... Dat wil zeggen veal makker dan de menschen zichzelf door; hun onverstand dwingen of laten dwingen om te zijn. Wij kunnen ons,, 25 jaar na Sarajcwo, dan ook gemakkelijk den leeuw voorstellen, die, uit zijn kooi neerziende op de menschen die buiten naar hem stonden te kijken, de leeuwin toefluisterde: Geluk kig dat zij achter tralies zitten. Amerika houdt de Japansche vloot schaak ROOSEVELT'S OCEAANVLOOT ALS EENIGE BEDREIGING. De jongste gebeurtenissen in het Verre Oosten doen de vraag rij zen hoe het staat met de krachts verhouding van de Japansche vloot tegenover die der andere staten. Beschouwt men de verhouding van de eskaders in het verre Oosten der groote staten tegenover de Japansche vloot, dan dient terstond en zonder meer te worden erkend dat deze WEEKEND. laatste belangrijk sterker is dan die van alle vijf bij de belangen van het verre Oosten betrokken mogend heden: Engeland, Amerika, Frank rijk, Rusland en Nederland bij el kaar. Weliswaar telt de Japansche vloot slechts 210 eenheden, maar die vertegenwoordigen een totale capaci teit van 750.000 ton, terwijl de ge noemde landen tegenover deze vloot een eskader van 245 eenheden te stellen hebben, die echter een capa- citeit van minder dan de helft, na melijk van rond 300.000 ton aanwij zen. Balans! Het sterkst is natuurlijk altijd nog Enge land in het Verre Oosten vertegenwoordigd. Dit land bezit er zes eskaders, die aan den strijd in Azië zouden kunnen deelnemen, zij het dat vier daarvan wel op ver verwijder den afstand gestationneerd zijn, namelijk in Australië, Nieuw Zeeland, aan de Perzi sche Golf en in Canada, terwijl dus slechts 2 eskaders het wezenlijke China en Britsch- Indie-eskader vormen. De totale sterkte van deze Engelsche vloot is: 7 zware kruisers, 3 lichte kruisers, 1 vliegtuigmoederschip, 35 torpedo-booten, 17 onderzeebooten en IS ka- nonneerbooten. Op de tweede plaats staat het „verre-Oostcn-eskader" van de Vercenigde Staten met 1 zware kruiser, 9 lichte kruisers, 13 torpedobooten, 6 onderzeeërs en 11 kanon- nèerbooten. Frankrijk heeft er 1 lichte kruiser, 8 tor pedobooten en 1 onderzeeër gestationneerd. De Sovjet-Unie bezit in Wladiwostok een ba sis waardoor Japan zich extra bedreigd ge voelt met 10 torpedobooten en niet minder dan 60 ondcrzcebooten. Nederland heeft voor de bescherming van Nederlandseh-Indië 2 lichte kruisers, 8 torpeobooten en 10 onder zeebooten beschikbaar. Japan behoeft niet bang te zijn., voorloopig 1 De bescheiden omvang van al deze eska ders tezamen tegenover de geheele Japan sche vloot maakt niet bepaald een bemoe digenden indruk.. Alleen al de 9 slagsche pen der Japanners vertegenwoordigen 202.000 ton en benaderen dus daarmee reeds de gansche tonnage van de eskaders der andere landen bij elkaar. Daar komen dan nog bij: 12 groote kruisers, 21 lichte kruisers, 105 torpedobooten, 59 onderzeeërs, 4 vlieg tuigmoederschepen en nog een groot aan tal kleinere eenheden. Wanneer de zaak er wat ernstiger begint uit te zien, behoeft Xapan dus in ieder ge val niet bevreesd te zijn voor den kracht van de eskaders in het verre Oosten der 'andere, mogendheden. Maar daarentegen verandert het beeld volkomen wanneer in een dergelijk ernstig geval Amerikt haar oceaan-eskaders naar het verre Oosten zou sturen. De hierboven ge noemde getallen voor de Vereenigde Staten hebben uitsluitend en alleen betrekking op de eenheden die op de Philipijnen, in Sjang hai en in Guam gestationneerd zijn. Daar enboven bevat de oceaanvloot van de Ver eenigde Staten nog: 12 slagschepen, 15 zware kruisers. 3 vliegtuigmoederschepen, 68 torpedobootcn en 22 onderzeeërs, Aan tonnage komt deze vloot al overeen met die van de Japanners, zoodat de eerder ge schetste minderheid tegenover de Japan sche vloot, in één slag veranderen kan in een meerderheid 'die ontzag inboezemt. Vereenigde Staten hebben dus het lot van het Verre Oosten in handen. Uit deze en dergelijke vergelijkingen van de verhoudingen ter zee in het Verre Oos ten moge blijken, dat een eventucele poli tieke beslissing van Japan, meer in het bij zonder ten aanzien van de vraag of het rijk van den Mikado bij een mogelijk conflict de zijde der as-staten zou kiezen, volkomen afhankelijk zou zijn van de vraag of de Vereenigde Staten in geval van een dergelijk conflict al of niet zouden ingrijpen Al naar gelang Japan de houding van Ame rika beoordeelt zal het land ook zijn eigen houding bepalen.. En het moge in dit ver band een geruststelling zijn, dat de berich ten omtren ultimata of waarschuwingen die daarop lijken, dan ook niet zulk een plausibele reden tot verontrusting behoever te zijn als men geneigd zou zijn op het eer ste gezicht te veronderstellen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 14