„£V>udmolen
„Leer «en den klassenstrijd
bedreigt alle ordening
Een
tt
De paling blijft in
het IJsselmeer
Prins Bernhard bewondert
trekpaarden
liïx&leri
u
De Karimata zal tin baggeren in onze Oost
EEN GROOTSCHE SLEEP OVER DE
WERELDZEEëN.
De Karimata, 's werelds grootste
tinbaggermolen, zal naar wij verne
men in de week van 20 tot 25 Juli,
de juiste datum hangt af van de
weerberichten door sleepbooten
van L. Smit Co's Internationale
Sleepdienst naar lui ar plaats van
bestemming Billiton worden
gesleept, waar zij zal worden ge
bruikt voor de tinwinning. Zooals
men zich herinnert, baggerde de
Karimata tevergeefs naar het Luti-
negoud, zij spuwde slechts modder..
Het transport zal ook ditmaal worden
uitgevoerd door een tweetal sleepbooten van
L. Sniit Co's Internationale Sleepdienst.
Tezamen zullen zij het gevaarte naar Port
Said sleepen, waar een der sleepbooten zal
terugkeeren, terwijl de andere sleepboot de
moeilijke sleepreis van duizenden mijlen
zal voortzetten. Wanneer men weet, dat
Smit reeds voor zeer hecte vuren heeft ge
staan, wij denken hierbij aan het ver-
sleepen van de enorme dokken, zooals het
Wellington-dok zal men met vertrouwen
het transport van dezen kolossalen graver
tegemoet zien. Met liet sleepen van tin bag
germolens is deze Hollandsche sleepdienst
niet altijd even gelukkig geweest, immers
het ongeluk met een kleine baggermolen
onder de Engelsche kust ligt nog versch in
het geheugen, terwijl de ramp van de Kan-
toeng, toen 4 runners bij het vergaan on
der de Engelsche kust, cenige jaren gele
den, door het oog van de naald zijn ge
kropen, nog niet aan de vergetelheid is ont
rukt.
Goede hoop.
Sedert dien evenwel heeft Smit op krani
ge wijze het transport van een tweede mo
len, de Doejoeng, met groot succes vol
bracht en wanneer we weten dat de weers
omstandigheden, waaronder de Karimata
naar Indië zal worden gesleept, zeer veel
gunstiger zijn dan die tijdens den tocht, van
de Kantocng, behoeft er niet veel vrees te
bestaan, dat deze derde sleepreis niet zal
gelukken. Vanaf het begin van den bouw
der Karimata, die is geschied op de werf
van de firma J. en K. Smit te Kinderdijk,
beeft men er rekening mee gehouden, dat
de molen deze mijlen-lange sleepreis moest
maken. Daarbij heeft men nog geprofiteerd
van nuttige aanwijzingen die de scheep
vaartinspecteur, het bureau Veritas en de
Billiton Mij. evenals tijdens den bóuw van
de Doejong beeft gegeven.
Alarm toestel aan boord.
Men heeft weer dezelfde voor
zorgsmaatregelen getroffen voor
het transport, waarbij ook weer van
'n alarmsysteem gebruik zal worden
gemaakt, dat onmiddellijk in wer
king treedt, wanneer er tijdens de
sleepreis water in de tank loopt.
Deze pompen aan boord van de Ka
rimata zullen zoodanig worden ge
plaatst, dat zij onmiddellijk en on
der alle omstandigheden in wer
king kunnen worden gesteld.
Bovendien zal de heer Jeuke, die ook
voor de Billiton Mij. het transport van de
Doejoeng naar Indië heeft meegemaakt,
tot de opvarenden van de Karimata belmo
ren. Van de ervaringen, die hij met de
sleepreis aan boord van den baggermolen
Doejoeng heeft opgedaan zal ook nu worden
geprofiteerd.
Een (/ouden herinnering.
De naam Karimata zegt den Nederlander
nog wel iets meer dan de naam Doejoeng
Het is de Karimata immers waarmee ge
baggerd is naar het Lutinegoud, eeii werk
waarvan de kosten de baat helaas maar al
te veel hebben overtreden, want er is zooals
men weet slechts een goudstaaf v. 3Yi kg,
dat is pl. min. f 7000.gebaggerd. Het is
slechts te hopen, dat de Karimata hij de
tinwinning in Indië zich productiever zal
loonen. Sedert de tijd dat de Karimata het
baggerwerk bij Terschelling heeft gestaakt,
is er weinig meer over de molen geschréven
De Billiton Mij. was een groot bedrag ar
mer en de volksfantasie een legende armer,
want men kan er nu wel van overtuigd
zijn, dat er geen goud op de plek waar de
Karimata heeft gegraven te vinden is,
want wanneer er goud gelegen had, dan
zou zeer zekér deze in de perfectie technisch
uitgevoerde molen het aan de oppervlakte
hebben gebracht. Thans ligt de Karimata
weer voor de werf van de firma J. en K.
Smit, waar eerst de kiel van de molen
werd gelegd. Nadat de molen Terschelling
had verlaten is zij naar de werf van Wilton
gesleept om te worden nagezien.
Hoewel de molen enorme hoeveelheden
zand en klei nabij Terschelling heeft ver
werkt, bleek het geheele vaartuig nog in
uitstekenden toestand te verkeeren. Er be
hoefde geen enkele reparatie te worden
verricht en alle onderdeden waren nog in
goeden staat.
130 emmers aan boord.
Aan boord bevinden zich 130 emmers, die
elk 'n inhoud hebben v. 400 L. Bij 't baggeren
naar het Lutinegoud werkte de molen an
ders dan zij in Indië zal doen. Bij het
werk te Terschelling heeft zij alleen het
zeezand doorgelaten. Toen was er geen
•aanleiding om de z.g. jigs te gebruiken. Bij
de tinwinning wordt de grond tot een
maximumdiepte van 30 M. opgebaggerd
door een z.g. close-connccted emmerketting.
De grond komt dan in een stortbaik te
recht, die naar een draaiende zeef trommel
voert. Deze trommel is voorzien van kleine
gaatjes, waardoor de tinhoudende grond
naar een verdeelbak stroomt, welke onder
de zeeftrommel is aangebracht.
Hoe de molen werkt.
In de zeeftrommel is een sproeipijp, wel
ke krachtige stralen water op den grond
richt om deze te desintegreer en. De groot e-
re stukken als stcenen, kleiballen, enz.,
vloeien door de stcenen goot tot ver achter
in het schip weg. De tinhoudende grond in
den verdeelbak wordt door 10 gootjes naar.
de jigs ter verdere vervvassching en con
centratie gevoerd. Het principe van een jig
berust op het afwisselend zuigen en per
sen van het water door den zeef plaat,
waarover de te separeeren substantie
stroomt. Door het persen wordt de grond
zwevende gehouden; het zware concen
traat zet zich daarna neer op de zeefplaat,
terwijl het lichtere materiaal (zand enz.)
naar boven wordt gedreven en door den
waterstroom wordt afgevoerd en achter het
schip gestort. Het zware eonccrftraat valt
door de zeefplatcn van de jigs in de com
partimenten, die zich daaronder bevinden
en wordt van daar door gootjes naar de
z.g. middling bakken geleid. Het concen
traat dat uit de „deaii-mp" jigs loopt wordt
in de concentraat-bakken verzameld ofwel
naar de schudtafels geleid. De tinhoudende
grond uit de conccntraatbakkcn wordt in
dé schoonwasscherij gcwasschen, waarna 't
naar den wal wordt getransporteerd. De
bediening geschiedt centraal van een boven
het dek gelegen platform af.
Een groot sloopwerk staat weer te gebeu
ren. Hopen we, dat dit enorme stuk tech
niek, dat steeds meer een prachtig staaltje
is van het kunnen onzer Nederlandsche
werven, behouden de haven van Billiton
zal bereiken.
DE KARIMATA.
Ruim een millioen glasaaltjes
gevangen en gedeeltelijk in
Friesland en Overijssel uitge
zet.
Zooals men weet, hangen de resultaten
van de visscherij in het iJselmeer hoofd
zakelijk af van den palingstand. Enorme
hoeveelheden 'zijn er de laatste jaren ge
vangen, millioenen en millioonen dieren
die zich overigens verdienstelijk maakten
voor de bestrijding van de muggenplaag,
aangezien de palingen zich in hoofdzaak
met de larven der muggen voeden.
De overvloed van paling in het IJssel
meer stak dan ook, aldus het Hsb., wel
zeer gunstig af bij den toestand in de
binnenwateren van aanliggende provincies.
Hoofdzakelijk in Friesland en Overijssel
werd geklaagd over achteruitgang van de
palingvisschcrij als gevolg van hel feit, dat
de jonge diertjes, die in de voorjaarsmaan
den bij millioonen uit zee komen om liet
zoete water te bereiken, veel minder dan
vroeger in de binnenwateren van deze
nrovincies terecht komen. Voor de afslui
ting van de Zuiderzee drongen de glas-
aaitjes als vanzelf de binnenwateren bin
nen, doch thans blijven ze veel meer in
het IJsselmeer, dat immers nu practisch
geheel zoet water is geworden, dus juist
wat ze noodig hebben. Bekend is, dat de
„monté" hij de sluizen van het IJssel
meer in den Afsluitdijk wordt binnengela
ten teneinde den palingstand in het meer
te handhaven en zoo mpgélijk uit te brei
den.
De vraag was nu: hoe krijgen de visschers
in Friesland en Overijssel hun deel van
deze monté? Men zag naar een oplossing
in het vangen van de glasaaltjes voor de
sluizen, omdat ze hier immers in gewel
dige hoeveelheden samenscholen, aange
lokt door het zoete water uit de sluizen.
Dit jaar heeft nu voor de eerste
maal deze vangst van monté plaats
gehad. 'Een visscher heeft met speci
aal netwant gevangen in de kolk
voor de sluizen van liet Kornwer-
derzand, onder leiding en toezicht
van do Visscherij-inspectie. Er werd
een hoeveelheid van ongeveer 900
pond jonge aaltjes bemachtigd, cn
aangezien er ongeveer 13 a 1400
aaltjes in een pond gaan, heteekent
dit. een vangst van ruim een mil
lioen jonge dieren.
Van deze hoeveelhéid word 300 pond
uitgezet in de daarvoor in aanmerking
komende wateren van Friesland, de rest
in Overijssel. Laat ons hopen dat. deze proef
zal blijken te voldoen, waardoor de moge
lijkheid geschapen wordt om palinganne
provincies voor de vischvangt te behouden.
Het Duitsche reuzeuverkeersvliegtuig F. W-
200 Condor, de „Pommern", vloog deze week
in 31 uur en 51 minuten van Berlijn naar
Nat al (Brazilië). Het vliegtuig is thans op
weg naar Rio de Janeiro. Links ziet men
het traject afgebeeld; de afstand Berlijn-
Natal bedraagt 7914 kilometer. Rechts klimt
de bestuurder Henke bij de start aan boord
van de „Pommern".
Met zwaar hoefgedaver draven
de vierspannen
Reeds zeer vroeg heerschte er gistermor
gen aan de veemarkthallen te 'sTIertogen-
boscli een ongewone drukte in verband met
het aangekondigde, bezoek van Z.K.H. Prins
Bernhard. Van den gevel van liet Poortge
bouw waj)porde vroolijk de driekleur, ter
wijl ook de buurtbewoners de vlaggen had
den uitgestoken. -■
Langs den weg, welke de Prins zou vol
gen, stonden bon derden mensehen opge
steld, terwijl de zeer vele auto's op het par
keerterrein getuigden van de drukte binnen
de muren.
Even over negen zwenkte in snelle vaart
de bekende donkerblauwe Maibach het ter
rein op en begroet door liet gejuich der me
nigte stapte de Prins uit. Z.K.H. was verge
zeld van zijn adjudant, kapitein J. K. II. de
Roo van Alderwerelt en den Russischen ko
lonel Panlchuklzew, die in verband met den
verjaardag van den Prins op Soestdijk ver
toeft.
Na dc begroeting maakte de Prins een
rondwandeling over de expositie. Allereerst
bezichtigde men de hallcli, waar 't beste,
dat Nederland aan paardenfokm'ateriaal
heeft te bieden, bijeen is gebracht.
Hierna woonde het gezelschap óp liet zon
overgoten demonstratieterrein, waar de bui
tcnlandsche vertegenwoordigers aan den
Prins werden voorgesteld, de keuring van
de vierspannen bij. Uitvoerig liet Z.K.H. die
gretige belangstelling toonde, zich voorlich
ten. Met zwaar hoefgedaver draafden de
vierspannen, aangezet door hun in het wit
gekleede begeleiders het terrein rond, het
geen op dezen stralendcn zomermorgen een
indrukwekkend schouwspel bood. In ring
drie werden de bekroonde vierspannen opge
steld en had men gelegenheid de winnaars
in de volgorde van hun bekroningen in
oogcnschouw te nemen. Vervolgens maakte
de Prins, die zich zeer voldaan toonde over
hetgeen hij hier aanschouwde, een rond
wandeling door de boxen, waar het perso
neel in iiaag stond opgesteld. Ondertusschen
had men op liet demonstratieterrein de
hengsten met afstammelingen bijeenge
bracht, welke de Prins vervolgens bezich
tigde. De kampioenspretendenten met hun
bijna volmaakten bouw, hun trotschen gang,
en hun edele houding genoten wel zeer dc
bijzondere aandacht van 'dén vorstelijken
bezoeker.
De koek is op
Oneerlijke vinder van f 10.000
de gevangenis in.
De rechtbank te Amsterdam heeft giste
ren uitspraak gedaan in de zaak tegen een
reclameschilder uit Rotterdam, die op 12
Mei van dit jaar nabij liet hoofdpostkan
toor in Amsterdam een enveloppe vond
met een bedrag aan geld van tienduizend
gulden en zich dit kapitaal had toegeëigend
Hij had de bloemetjes danig buiten gezet
cn had kans gezien om in enkele dagen
bijna tweeduizend gulden op te maken.
Kort voor zijn korlstondigen rijkdom had
hij ook een fiets gestolen. Voor beide fei
ten had de officier van Justitie twee jaar
gevangenisstraf geëischt.
De rechtbank veroordeelde den man, die
reeds zes maal is veroordeeld en aan rc-
classeering niet wenscht mede te werken,
conform den eisch, echter met aftrek van
voorarrest.
Agenten als examinators
In verkeerswijsheid.
Dinsdag 4 Juli a.s.. des middags van 2
tot 4 uur zal de Vereeniging voor Veilig
Verkeer te Amsterdam op het Stadionplein
en in de omgeving daarvan aan ruim 1500
Amsterdamsche schoolkinderen het prac
tisch gedeelte van liet veilig verkeersexa-
men afnemen, nadat op de scholen daar
voor reeds het schriftelijk examen is af
gelegd.
Dc kinderen zullen moeten toonen, dat
zij de verkeersregels niet alleen „van bui
ten" kennen, doch ook in toepassing kun
nen brengen door liet afleggen van het
practisch examen als fietser of als voetgan
ger, waarbij agenten van de verkeerspolitie
te voet of per motor als examinatoren zul
len optreden,
Onze Oost
Inheemsche vrouwen
protesteeren
Zij willen in de politiekl
Organisaties van inheemsche vrouwen
treffen voorbereidingen voor een openbare
protestmeeting op 6 Augustus a.s., in ver
band met het feit dat de regeering geen en
kele inheemsche vrouw in den Volksraad
heeft benoemd.
Voorts zal, aldus de N.R.C. een optocht
worden georganiseerd, die vermoedelijk van
af het gebouw van den Volksraad te Ba-
via zal vertrekken.
BEDIENDE MET GELD ER VAN DOOR.
Consternatie te Semarang.
Een employé van de firma Harmsen en
Verwey, J. M. A. is, naar de N.R.Crt. meldt,
verdwenen met medeneming van f 3500.
Het is nog niet gelukt hem te achterhalen.
tt
De huidige positie der vakbe
weging.
In de te Utrecht gehouden vergadering
van het Christelijk Nationaal Vakverbond
sprak gisteren prof. mr. P. A. Diepen
horst, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit,
over de positie der vakbeweging. De spre
ker had. zijn rede getiteld „Van strijdver-
ecniging tot ordeningsinstituut".
„Vereeniging tot werkstakingen".
In dit motto achtte prof. Diepenhorst de
gewijzigde positie der vakvereeniiging be
sloten. Het strijdend element toch trok
weleer in de uitwendige gestalte der vak
organisatie het sterkst de aandacht. Vak-
verecniging en wokstaking vormden voor
velen een van zelf opkomende gedachten-
associatie. Toen minister Jolles op 1 Mei
1871 bij de Tweede Kamer het wetsontwerp
indiende, dat de opheffing van het coali
tie-verbod bracht, vertaalde hij het Engel
sche „trade-unions" door „vereenigingen tot
werkstakingen".
Met cijfers toonde spreker aan, hoe sterk
de staking in het vakvereenigingswerk aan
beteekenis inboette.
Het zijn thans andere overwegingen
dan staki ngsgedachten en krijgstoe
rusting die op hoofd en hart der
vakbeweging beslag leggen. Naar de
vakvereeniging als ordeningsinsti
tuut gaan de bemoeiingen uit. Spr.
somde een aantal gevallen op,
waarin de wetgeving reeds aan de
vakbeweging een functie toekent,
welke liaar tot medewerking aan
de ordening in staat stelt. Bij de
sociale ordening mag de vakver-
eeniging als de centrale figuur
worden aangemerkt., terwijl zij bij
de economische ordening meer dan
belangstellend toeschouwster is.
Christelijk contra modern.
Scherp stelde prof. Diepenhorst hier te
genover elkaar de christelijke en de mo
derne vakorganisatie. Het optreden der
christelijke vakorganisatie zal rijker vrucht
dragen in de ordeningsbeweging naarmate
met grooter trouw aan haar grondslag
wordt vastgehouden. I-Iet is echter de
tragiek van de moderne vakbeweging dat
handhaving van fundamenteele positie al
le waarachtige ordeningsactie met lam
heid slaat.
De prediking van de klassenstrijd-
leer bedreigt alle ordening met eeni
doodelij'k vergif. Het motto van
„strijdorganisatie tot ordendngsin-
6tituut" stelt de moderne vakbewe
ging voor een schier hopelooze
taak, welke'zonder nieuwe princi-
pieele fundeering niet is te vervul
len.
Tenslotte zete spr. de nieuwe taak! der
christelijke vakorganisaties uiteen.
VAN KLAVEREN SCHRIJFT IN VOOR
EUROPEESCH KAMPIOENSCHAP.
Beb van Klaveren heeft gisteren via de
N.B.U. bij de I.B.U. ingeschreven voor den
vacanten Europeeschen middengewicht-titel.
Waarschijnlijk zal het comité van de I.B U.
een keuze doen tusschen Tenet (Fr.), van
Klaveren en Qhristoforides (Gr.).
Op 8 Juli a.s. zal een beslissing worden
genomen.
