stoomen
iHn JULI kost het
eenige rijwielen
J. Posthumus
Kinderen aanschouwen
het levenslicht
in een bagno
ijac. SMIT Jnz.
Centrale Verwarming?
Het wondergeloof in de
REGENBOOG, TILBURG
/ENSCHT
U RADIO
Een AANSLUITING op onze RADIO-CEN-
TRALE of een eigen RADIO-TOESTEL?
DOr G. HART, OUDKARSPEL.
t zoS P. NIEMAN. ZUIDSCHARWOUDE.
Jta mi Ook levering in huurkoop.
Denkt U over
Vraagt dan eerst eens bij ons
prijs van een
Haardcentrale
Het SPAART KOLEN, dus GELD
J. WOLDHUIS.
Zuidscharwoude. Tel 249. Br. op L.
Wij bewaren onze BOTER in de IJSKAST.
Melkhandel „TWUIJKO". Zuidscharwoude.
Vanaf heden geregeld verkrijgbaar
KALFSVLEESCH
PRIMA VET
KINNEBAKHAM
Onze HAM van eigen slachting is
iets extra's. Neemt proef en U wordt
een onzer vaste afnemers.
P. VAN ZOONEN.
- WINKEL. -
LAST MET UW VOETEN?
M. PIERSMA.
i
,1
erkt Uw
RADIO-ONTVANGER
D. SCHUITEMAKER.
MELKWOL
Mej. A. SCHOENMAKER.
PRIMA MEIKAAS
C. SCHOEN.
WINKEL.
VOOR EEN MODERN
SNIP'S WARENHUIS, WINKEL.
REISZEGELRECLAME
„Het Wapen van Nieuwe Niedorp".
J. BLOKKER
KAMPEERDERS
-Pondecdag
6 Juli 1939
Vierde blad
't|.' van uw
ITOFFEN JAPON 1.50 KUNSTZIJDEN JAPON 1.65
tEGENJAS (incL waterproof) 1.90, bij
aktEPOT:
E*^ NOORDSCHARWOUDE
er
1 de
sterk]
uwe:
g:
wat
g vf^Svraaet dan eerst inlichtingen bij
n bieb, e
te M
Dtte ut;
va
voor zeer lagen prijs.
.^Tevens een BESTE CARRIER met trommelrem en nieuwe
•ïnnei
eenigiit wielen.
"We s|
eii
oekoi
de
bestu
referi
f INRUILEN cn REPAREEREN en verkoop van alle LAND-
!n BOUWARTIKELEN, zoomede LA.SCH- en DRAAIWERK. -
;r,r0 Kostprijsberekening gratis.
„'J jtAPDAPPELSORTEERMACHINES. Komt eens bij ons kijken.
tu: Dude machines bouwen wij om op electra; constant toeren-
he ^a1, laag stroomverfeiodk.
°U kr ELECTR. SMEDERIJ. OUDKARSPEL. TELEF. 104 B.o.L.
Dus: VASTE BOTER IN DEN ZOMER.
Aanbevelend,
r-'f
3 blljr
denka
tezingi
izigd
srd,
irdrad
ildt
hge__
tal rij
L Bei
Laat ons Uw voeten verzorgen.
GEHEEL PIJNLOOZE BEHANDELING.
'Alle mogelijke Voctverzorgingsartikelen in voorraad, billijke
tarieven. OUD VERTROUWD ADRES
Aanbevolen door H.H. Doctoren I Leverancier Ziekenfonds.
Spreekuur graag in overleg.
Pedicure Voetknndige.
NOORDSCHARWOUDE.
it steü
ddellj
en
or^de
won
d
>and 4!
rk ee.
fraai!
t gevi
ia at
meen'
ee
Alk
Krt
.raspd
fl
IEDU
i
•t cai
1c n*
Tiend
ine1'
aatris
•dodc-
rcdid
Veen-
enk!
lui
dack
vt
it rti
den laatsten tijd minder
mooi? Last met storingen?
Laten wij deze eens voor
U nazien en repareeren.
Moderne reparatie-inrich
ting voor oude en moderne
radio-ontvangers.
''Aanbevelend,
B 58, NOORDSCHARWOUDE.
Tel. 208 B. o. L
Gedipl. Radiotechnicus.
Pracht JAEGER WOL
48 ct. per knot.
vervaardigd uit vlas en melk,
naar
ZUIDSCHARWOUDE.
80 cent, 10 stuks f7.50.
Prima BOERENKRUIDKAAS 88 cent.
Vraagt prijs naar onze prima
KOPPEN ROOMBOTER.
Beleefd aanbevelend,
TAFEL-, THEE. of ONTBIJTSERVIES naar
KWALITEIT EN KEUZE
ZIJN UW WAARBORG EN ONZE LEUZE.
Nu maar weer met nieuwen moed aan het
sparen voor het volgend jaar.
Tijdelijk geven wij:
Bij 1 flcsch SCHERMERS LIMONADE
a 50 cent in 6 smaken 2 Reiszegels
Bij 3 pak Prima MAÏZENA
voor 20 ct. 1 Reiszegel
Bij V* poncl geurige versche KOFFIE
van 25 ct. 2 Reiszegels
Volkomen aan lager wal geraakt en ten I
einde raad trachtte zij ten slotte een einde
aan haar leven te maken door in het water
te springen. De vrouw werd gered en na
dat zij heelewiaal hersteld was, deden de
autoriteiten haar het voorstel naar Fer-
nando-de-Xoronha naar haar echtgenoot te
gaan.
Aanvankelijk aarzelde de vrouw, liet zich
echter ten slotte overreden en met het eerst
volgende schip werd zij naar de kolonie der
gestraften gebracht. Daar eenmaal aange
komen, verzoende zij zich met haar man
en het resultaat van de herceniging van
doze twee mcnschen was wonderlijk. Zij
vormen sedert lang het meest voorbeeldige
echtpaar dat het bagno kent en 't bestuur
is trotsch op deze „reclasseering".
Het behoeft nauwelijks betoog dat het
niet imimer zoo gaat en dat zich ook
gansch andere gevallen voordoen, maar de
gevallen van een nieuw leven met een
happy-end zijn toch niet zeldzaam.
Naar een nieuw leven.
De discipline in het bagno is zonder twij
fel streng, maar elk geval van inbreuk op
het reglement wordt door een speciale
commissie afzonderlijk behandeld. De ge
strafte wordt daarbij in de gelegenheid ge
steld zich te verdedigen. Straffen wegens
vergrijpen tegen de discipline moeten in
cellen worden uitgezeten en het is een ty
pisch verschijnsel dat deze cellen door
gaans leeg staan, aangezien de hoop op
een verkorting van de straf als belooning
voor goed gedrag meer uitwerking heeft
clan disciplinaiers traffen. cHt systeem van
de extra-straffen dat men b.v. in Cavcnne
toepast, is op Fernando-de-Noronha volko
men onbekend.
Tóch: een blanco strafregister
Na het uitzitten van de al of niet verkor
te straf ontvangt de veroordeelde een bre
vet van vakmanschap en een getuig
schrift, waarin alles vermeld wordt om
trent zijn verdiensten en zijn aanleg, ter
wijl zijn veroordeeling angstvallig verzwe
gen wordt. Het noodlot van het eenmaal-
veroorcleeld-geweest-zijn, dat den betroffenc
in vrijwel eik ander land uit de maatschap
pij verbant die hem niet meer wil opnemen,
wordt door deze alleszins prijzenswaardige
methode ontloopen. En ziet: ook dit systeem
is beproefd gebleken: het gevangen-register
van Femando-de-Noronha bevat tot nu toe
selchts twee gevallen van vrijgelaten ver
oordeelden die, terug in de maatschappij,
opnieuw tot de misdaad vervielen en we
derom in liet bagno terugkeerden.
Oucle, ziekelijke of door andere omstan
digheden tot werken ongeschikte gestraften
kunnen na afloop van hun straftijd op
Fernando-de-Noronha blijven. Voor hen
heeft het bestuur een klein dorp laten bou
wen, waar sommigcnl even van de vissche-
rij, anderen zich voor de inrichting nuttig
maken door het verrichten van .kleine
Werkjes, waarvoor zij volgens een. vast
tarief worden betaald.
Een voorbeeld?
Aldus onderscheidt zich het Braziliaan-
sche bagno in meer dan één opzicht van
elk ander ter wereld. Het is terzelfder tijd
een strafkolonie en een verbeterinig&ge-
sticht, liet straft maar het reclasseert even
eens. En de resultaten van het gevolgde
systeem blijken in ieder geval van zoo
groote waarde, dat de Fransche en Aime-
rikaansclie autoriteiten reeds studie-com
missies naar Fernando-de-Noronha hebben
gezonden om zich de daar opgedane erva
ringen ten nutte te maken.
appepoit!
Woe vaker brandalarm.,
Des te minder bosch
Moe meer rommel...
Als Raspoetin...
Op het eiland der
Braziliaansche
veroordeelden
GOEDE RESULTATEN MET EEN MILDE
STRAFVOLTREKKING.
(Bijzondere correspondentie).
I Fernando-de-Noronha, het eiland
der Braziliaansche veroordeelden,
behoort tot de zeer weinige bag
no's ter wereld, waaruit nog nimmer
een ontivluchtingspoging oruderno-
iaen werd. Dat zou ook volkomen
nutteloos zijn, want dit kleine
eiland ligt niet minder dan 232
KAL van de Braziliaansche kust
verwijderd, midden in den Atlanti-
schen Oceaan.
Iedere twee maanden komt er een schip
yan de regeering om post, levensmiddelen
en nieuwe veroordeelden te brengen,
the na eenmaal aan land te zijn gezet, ge
registreerd worden, de voorgeschreven
kleeding ontvangen en vervolgens zeer
streng medisch worden onderzocht. Vanaf
dat oogenlblik zijn de „bagnard" en wel
zulks in tegenstelling tot de strafkolonies
van andere landen voor ombepaalden
tijd, aangezien zij het zelf in de hand heb
ben door plichtsbetrachting, ijver cn gedrag
hun vastgestelden straftijd te verkorten.
In huisjes met tuintjes.
In de eigenlijke straf-inrichting zelve
worden alleen die veroordeelden te werk
gesteld, die men strikt noodig heeft voor
het onderhoud van het gebouw cn derge
lijk werk. De anderen werken in groepen
op de Bagno-farms en alleen de nacht
brengen zij alleen door. Zij worden evenwel
niet in cellen ondergebracht, maar elk
van hen krijgt een klein huisje met een
tuintje ter beschikking, welk laatste hij
in zijn vrijen tijd mag bewerken om de
I producten ervan te behouden en zelf te
gebruiken,
Veroordeelden mogen trouwen.
Aanvankelijk vond men op Fernando-de-
Noronha geen andere vrouwen dan die der
beambten die er werkten. President Vargas
besloot dezen onnatuurlijkcn toestand te
veranderen, zoodat thans sedert twee jaar
iedere veroordeelde het recht heeft te trou
wen, zijn vrouw in het bagno te laten ko
men cn aldus een huisgezin te stichten.
Deze ingrijpende hervorming
hier en daar in de pers een waag
stuk genoemd heeft haar groote
beteekenis bewezen. In de jongste
twee jaar werd er een groot aan
tal kinderen op Fernando-de-No
ronha geboren. Het bestuur zorgde
voor zuigclingemhulp en stichtte
scholen, zoodat de opvoeding van
deze- kinderen in niets verschilt
van die der kinderen in de Brazi
liaansche steden.
Merkwaardig voorbeeld van re
classeering.
De Fransche publicist Jean Normand, die
onlangs aan Fernando-de-Noronha een be
zoek bracht, vertelt het geval van een jon
ge vrouw die met een moordenaar trouw
de, kort voordat deze zijn misdaad beging.
De man werd veroordeeld tot een gevan-
genistraf van twintig jaar, door Ie bren
gen in het bagno en de vrouw, tamelijk
lichtzinnig van aard, verviel tot prostitutie.
„Het wondergeloof is een lastige
kwestie. Kijk, ge kunt me er altijd
voor vinden, het berispelijke in het
licht te stellen van het bedrijf van
den bedrieger, hetzij hij op de Za-
terdagavondmarkt, practiseert, het
zij hij er een huisknecht en een
wachtkamer met eiken betimmering
op na houdt, den bedrieger, die
met zijn liocus pocus maar één ding
beoogt: Zoo spoedig mogelijk van
zijn rente te kunnen gaan leven.
Dit slag van lieden op de schouw
plaats van het gezond verstand aan
den schandpaal te zetten, met een
narrenkap met ezelsooren op het
onwaardig hoofd, zal me nooit ver
drieten
Zóó begint de heer Derks een artikel
over het wondergeloof in het maandblad
van de Verccniging tegen de Kwakzalverij.
„Petruswater".
Het wondergeloof, dat op suggestie be
rust, aldus de schr., zal mei het meest ver
breid zijn. Het gevaarlijkst is het traditio-
neele wondergeloof, dat eenvoudig spot met
alel redelijk inzicht. Ik weet niet precies
wat „Petruswater" is, maar ik weet wel,
dat daar ontstoken oog mee behandeld
worden, wel te verslaan buiten medisch
voorschrift. Waarom? Omdat hier een tr
ditie van wie weet hoe langen tijd aan het
woord is. Zoudt ge uw vertrouwen stellen
in den man, die u adviseerde, een be
klemde breuk te cureeren. door een heili-
genprentje op de pijnlijke plaats te leggen?
Och neen. lach er niet om! Zooiets komt
vóór en wie zal de gevallen tellen, waarin
het wondergeloof door den dood beschaamd
werd?
De suggestie van Raspoetin.
Suggestie in het wondergeloof! Wat zou
daar veel over te vertellen zijn! Van den
invloed, die het geloof aan een wonderdoe
ner kan uitwerken, van de auto-suggestie
ook, die allerlei ongemak kan doen ver
dwijnen ..door het geloof alleen". Het ge
loof. dat den wonderdoener niet dan als
middel van hooger bestel aanvaardt. Hier
denken wij onwillekeurig aan den befaam-
den Raspoetin, dien iedereen kende als een
dommen. onbeschaafden. dweepzieken zoon
van het platteland en die het niettemin tot
den rang: van ongekroonden heerscher in
het tsaristisch Rusland bracht, wijl zijn
„handoplegging" een paar geëxalteerde le
den van de keizerlijke familie tot rust
bracht Zie hier kan men toch bezwaarlijk
van auto-suggestie spreken. Men moet aan
het Russische hof dezen dronken moejik
een op zichzelf weerzinwekkend wezen heb
ben gevonden, maar even waar schijnt het
te zijn. dat hij een sterk kalmeerenden in
vloed op den ongelukkigen tsarewitch uit
oefende.
De vertwijfelden...
Intusschen wint bij het wondergeloof de
auto-suggestie het met stukken. En dat is
geen wonder. Want we weten nu langza
merhand wel, dat het overgroote deel der- vuur aues en zeKer voorciat we c
genen, die door een wónder genezen zijn, l gebied van hetbovennatuurlijke'
of genezen hééten te zijn, neurasthenici
zijn. lieden met overprikkelde of zwakke
zenuwen Ja. 't is waar, ze moesten naaf
den dokter en niet naar den dominéé of den
pastoor gaan en heelemaal niet naar iemand
die er zowel in theologicis als in medicis
op los beunhaast, maar men behoeft nu
niet eens zoo'n groot phycholoog te zijn, om
in te zien. dat zulk een van zijn ankers
geslagene veel toegankelijker is voor een
behandeling, waarbij ongenadig met „mys
teries", „verlossingen", „uitbanningen" e.d.
gewerkt wordt, dan voor een therapie, die
het nut van een uur wandelen, vroeg naar
bed gaan, sportbeoefening en dikke boter
hammen eten in het licht stelt.
Duivels-uitbanning..
Liek-Danzig geeft in een zijner werken
verslag van een „duivels-uitbanning". zoo
als er jaarlijks in Noord-Bosnië plaats
hebben. Een groot aantal personen komt
op Johannesdag bijeen nabij een bede
vaartkapel met het verlangen, dat de
geestelijke hun den duivel zal uitdrijven.
Onder het uitstooten van een
eeuwenoude bezweringsformule heeft
deze uitdrijving plaats cn 'dikwijls
geschiedt het, dat patiënten, die al
de kenmerken van hysterici dra
gen, volkomen opgelucht en verlost
van hun dikwijls geestelijke
Kwalen, huistoe gaan.
Dit is auto-suggestie. De schrijver ver
haalt hoe hij clan ook den autoriteiten advi
seerde. tegen deze „uitbanningen" niet op te
treden. Want inrichtingen voor zenuwlij
ders en zielszieken heeft men daar niet en
het middel is in dit geval daarom nu eens
minder erg dan de kwaal
Een predikant-kwakzalver.
Zoo moet, er in een uithoek van Estland
een predikant wonen, die allerlei won der
genezingen verricht, tegen zijn zin, onder
herhaald waarschuwen, dat hij geen de
minste medische kennis kan doen gelden
eh overtuigd, dat zijn patiënten het in een
ziekeninrichting heel wat beter zouden
hebben dan in zijn tot barak ingerichte
stal. Men dwingt hem echter, zijn patiënten
de handen op te leggen, te bestrijken enz.
en althans een deel zijner patiënten vindt
baat.
Dit is auto-suggestie, maar een van bij
zondere soort, want men suggereert zich
hier het wonder, omdat men gelooft in een
wonderkracht, in een vvondervermogen, ter
wijl het toch eigenlijk alleen of grooten-
deels toch neerkomt op het kalmeeren van
een nerveus mensch. En we behoeve daar
voor haar Bosnië noch naar Estlijand te
gaan. Als ge met een zoentje de pijn weg
neemt, die het gestooten vingertje uw
kleine meid berokkent, 2iet ge immers het
zelfde?
En nu geloof ik wel, zoo besluit de heer
Derks, dat die Bosnische Patere en die Est-
landsche dominéé geen bedriegers zijn,
maar ik weet. dat wij hier geen Bosnische
bergbewoners en geen Etslandsche boeren,
zijn, andere gezegd, dat wij al deze dingen
toch ecnigermate kunnen beredeneeren en
beoordoelen. F.n dan kunnen wij de oogen
toch niet sluiten voor de natuurlijke mid
delen, die ons ten dienste staan wanneer ons
lichaam ze behoeft en beseffen, dat wij ze
behooren aan te wenden als ze noodig zijn.
Vóór alles_ en zeker vóórdat we ons op het
begeyea,
