n
e b rK O S
JL
Kinderen aanschouwen
het levenslicht
in een bagno...
wondergeloof in de
lederland kousen
CINEMA DE HAAN
MADAME X
C. DE BOER
INMAAKTIJD
J. A. NEUVEL.
KOOPT UW
S. WILMS PZ.
J. DE LEEUW.
VOOR FIETSBANDEN
- J. VONK. -
- C. REZELMAN JZN. -
HIS WILMS
SMIDSKNECHTEN.
NIEUWE SORTEERING
EEN KOOPJE
- J. VAN NULAND. -
KISTENFABRIEK
FA. ANT. HUIBERTS
Breezand. Telefoon 44.
Anna Paulowna
Kom je ook bij de Brandweer.
Voor 'n goed Rijwiel is dit uw adres!
- H. TAUBER. -
INMAAKGLAZEN „MAGNEET"
Wieringerwaard. Telefoon No. 7.
FIETSKAARTEN en ZAKATLASSEN
C. OMIS
Nieuweweg 10. Anna Paulowna.
GRAAN- EN
KUNSTMESTHANDEL
derdag 6 Juli 1939
Viercte blad
Speciaal adres voor:
GAASBAKKEN
VERZENDKISTEN
NARCISSENBAKKEN
AFDEKKAPPEN
Prima kwaliteit en afwerking, concurr. prijzen.
r en
de dl
sterk
iwente
;o-vijv«
groo ,A
en me
wat
„de<
ble'
ior ee
AANBIEDING;
ne KOUS 65 ct.
ES SPORTKOUSEN
Natuurzijde 1.25
35 cent
m tei
rgen
voer dl
zooi
te hi
in
:ijn mi
>tte ni
ing v^
en.
KM AA
KLEI!
Zieke
mnere
eenigir
Weste
2ii ein< j
ockom
,vertro
i de to
acaturi
bestui
refcrei
le bei
teg
- ter 1)
samei
door d
:ou ku
TELEF. 7. WIERINGEN.
ZATERDAG en ZONDAG 8.15
2 Hoofdnummers.
Gladys George in:
Een drama van den goeden ouden stempel,
kaap geregisseerd en boeiend van handeling.
Een uitnemende creatie van Gladys George.
Als 2e Hoofdnummer:
Joe Brown, de koning van den lach, in:
Zaterdag populaire prijzen: Zaal f0.30,
0.40. Balcon f0.75.
Zondag busvertrek Den Oever 7.45.
Zondagmiddag 3 uur, Joe Brown in:
KOM JE OOK BIJ DE BRANDWEER.
Zaal f0.25. Balcon f0.50.
r de lj
stei
e biljc
denkt
iezinge
szigd
nami
erd,
ordraol
eldt o.
ilige o
talrijl
i. Beil
i dcc
is klaa
DAMES- en HEERENKAPPER,
fiUURT 7. TEL. 94. ANNA PAULOWNA.
;4NENT WAVE
WATERGOLVEN
IJZERONDULATIE
HAARVERVEN
a.s. kermis gaarne vroegtijdig bespreken.
«ERIËN en TOILETARTIKELEN van de meest be
urzen.
MERKRIJWIELEN in groote sorteering,
Turnér, Simplex, Burger, E.N.R., Wereld
en Kestein.
Ook hebben wij een pracht KAMPEER-
TASCH voor U.
Beleefd aanbevelend,
NIEUWEWEG 5. ANNA PAULOWNA.
In ONDERDEELEN zijn wij goed gesorteerd.
Voor alle INMAAKARTIKELEN is UW
ADRES:
SPQORBUUE.T 6. ANNA PAULOWNA.
TABAK - SIGAREN - SIGARETTEN, PIJPEN enz., bij
Tevens verkoop van ROLFILMS. - Ook ontwikkelen, Afdruk
ken en Vergrooten.
SPOORBUURT 5. ANNA PAULOWNA.
met massief rand, wijd model,
1 VA liter
0.14 0.15 0.16 0.18
Beleefd aanbevelend,
TELEF. 103. ANNA PAULOWNA.
WASCHKACHELS vanaf 3.40.
en alle andere RIJWIELONDERDEELEN
naar
LOOPUITPARK 13. JULIANADORP.
Uiterst concurreerende Bandenprijzen.
KALKSALPETER.
KALKAMMONSALPETER.
CHILIS ALPETER.
FERTIPHOS. op winterlevering voor fosforzuurbemesting.
J
BOEKHANDEL - HIPPOLYTUSHOEF.
UW ADRES VOOR
GEVRAAGD:
WIERINGERWERF. TELEF.
hier 1
tijen i
et steil
iddellil
1. en 1
oor df
ier
wordfl
iid
pandj
erk
fraai
et gei
OVERHEMDEN, BOORDEN en DASSEN ontvangen.
Wij hebben iets extra's in BRETELS, de IRON-BRETELS,
met VA jaar garantie, prima afgewerkt. De prijs is uiterst
laag, 75 cents.
Mooie sorteering MOUSELINE, vanaf 28 cent, prima ln de
wasch, gegarandeerd kleurecht.
INTERLOOK DAMES- en HEEREN-ONDERGOEDEREN, spot
goedkoop.
Aanbieding SKI-SOKJES 10, 15 en 20 cent
KAMPEERBLOUSJES vanaf 75 cent
Speciale aanbieding in BABY-GOEDEREN.
Aanbevelend,
BLAUWE JEANSBROEKJES. en KINDERSPORTKOUSEN.
Zoo juist ontvangen DAMES vanaf 50 cent.
SCHOOLWEG,
JULIANADORP.
Het aangewezen adres voor
GRAS- en KLAVERZADEN.
ZAAFWIKKEN voor groenbe-
mesting of veevoeder. ERW-
TENRUITERS Alle soorten
STIKSTOF in voorraad.
De vertwijfelden....
Intusschen wint bij het wondergeloof de
auto-suggestie het met stukken. En dat is
geen wonder. Want we weten nu langza
merhand wel, dat het overgroote deel der
genen. die door een wonder genezen zijn.
of genezen hééten te zijn. neurasthenici
zijn. lieden met overprikkelde of zwakke
zenuwen Ja. 't is waar. ze moesten naar
den dokter en niet naar den dominéé of den
pastoor gaan en heelemaal niet naar iemand
die er zowel in theologicis als in medici®
op los beunhaast, maar men behoeft nu
niet eens zoo'n groot phycholoog te zijn. om
in te zien. dat zulk een van zijn ankers
geslagene veel toegankelijker is voor een
behandeling, waarbij ongenadig met „mys
teries", „verlossingen", „uitbanningen" e.d.
gewerkt wordt, dan voor een therapie, die
het nut van een uur wandelen, vroeg naar
bed gaan, sportbeoefening en dikke boter
hammen eten in het licht stelt.
Duivels-uitbanning..
Liek-Danzig geeft in een zijner werken
verslag van een „duivels-uitbanning". zoo
als er jaarlijks in Noord-Bosnië plaats
hebben. Een groot aantal personen komt
op Johanncsdag bijeen nabij een bede
vaartkapel met het verlangen, dat de
geestelijke hun den duivel zal uitdrijven.
Onder het uitstooten van een
eeuwenoude bezweringsformule heeft
deze uitdrijving plaats en dikwijls
geschiedt het. dat patiënten, die al
de kenmerken van hysterici dra
gen. volkomen opgelucht en verlost
van hun dikwijls geestelijke
kwalen, huistoe gaan.
Dit is auto-suggestie. De schrijver ver
haalt hoe hij dan ook den autoriteiten advi
seerde. tegen deze „uitbanningen" niet op te
)oetin
ing
iet
ide m«
mient
met
matric
ïededc
gedai
V
:e enl
n luit
ar 1
;r Veel
gen
t
?st voF
Iet wondergeloof is een lastige
estie. Kijlc, ge kunt me er altijd
t vinden, het berispelijke in het
te stellen van het bedrijf van
bedrieger, hetzij hij op de Za-
Wavondmarkt, practisecrt, het
I/lij er een huisknecht en een
Fhtkamer met eiken betimmering
[na houdt, den bedrieger, die
zijn hocus pocus maar één ding
)gt: Zoo spoedig mogelijk van
rente te kunnen gaan leven.
1 slag van lieden op de schouw-
its van het gezond verstand aan
schandpaal te zetten, met een
Fenkap met ezelsooren op het
baardig hoofd, zal me nooit ver-
eten"
Zóó begint de fieer Derks een artikel
over het wondergeloof in het maandblad
van de Vereeniging tegen de Kwakzalverij.
„Petruswater".
Het wondergeloof, dat op suggestie be
rust, aldus de schr., zal mei het meest ver
breid zijn. Het gevaarlijkst is het traditio-
neele wondergeloof, dat eenvoudig spot met
alel redelijk inzicht. Ik weet niet precies
wat „Petruswater" is. maar ik weet wel,
dat daar ontstoken oog mee behandeld
worden, wel te verstaan buiten medisch
voorschrift. Waarom? Omdat hier een tra
ditie van wie weet hoe langen tijd aan het
woord is. Zoudt ge uw vertrouwen stellen
in den man, die u adviseerde, een be
klemde breuk te cureeren, door een heili-
genprentje op de pijnlijke plaats te leggen?
Och neen. lach cr niet om! Zooiets komt
vóór en wie zal de gevallen tellen, waarin
het wondergeloof door den dood beschaamd
werd?.
De suggestie van Raspoetin.
Suggestie in het wondergeloof! Wat zou
daar veel over te vertellen zijn! Van den
invloed, die het geloof aan een wonderdoe
ner kan uitwerken, van de auto-suggestie
ook, die allerlei ongemak kan doen ver
dwijnen „door het geloof alleen". Het ge
loof. dat den wonderdoener niet dan als
middel van hooger bestel aanvaardt. Hier
denken wij onwillekeurig aan den bcfaam-
den Raspoetin, dien iedereen kende als een
dommen. onbeschaafden. dweepzieken^ zoon
van het platteland en die het niettemin tot
den rang van ongekroonden heerscher in
het tsaristisch Rusland bracht, wijl zijn
„handoplegging" een paar geëxalteerde le
den van de keizerlijke familie tot rust
bracht Zie hier kan men toch bezwaarlijk
van auto-suggestie spreken. Men moet aan
het Russische hof dezen dronken moejik
een op zichzelf weerzinwekkend wezen heb
ben gevonden, maar even waar schijnt het
te zijn, dat hij een sterk kalmeerenden in
vloed op den ongelukkigen tsarewitch uit
oefende.
treden. Want inrichtingen voor zenuwlij
ders en zielszieken heeft men daar niet en
het middel is in dit geval daarom nu eens
minder erg dan de kwaal
Een predikant-kwakzalver.
Zoo moet er in een uithoek van Estland
een predikant wonen, die allerlei wonder-
genezingen verricht, tegen zijn zin. onder
herhaald waarschuwen, dat hij geen de
minste medische kennis kan doen gelden
en overtuigd, dat zijn patiënten het in een
ziekenirïrichting heel wat beter zouden
hébben dan in zijn tot barak ingerichte
stal. Men dwingt hem echter, zijn patiënten
de handen op te leggen, te bestrijken enz.
en althans een deel zijner patiënten vindt
baat.
Dit is auto-suggestie, maar een van bij
zondere soort, want men suggereert zich
hier het wonder, omdat men gelooft in een
wonderkracht, in een wondervermogen, ter
wijl het toch eigenlijk alleen of grooten-
deels toch neerkomt on het kalmeeren van
een nerveus mensch. En we behoeve daar
voor haar Bosnië noch naar Estlijand te
gaan. Als ge met eer zoentje de pijn weg
neemt. die het gestooten vingertje uw
kleine meid berokkent, ziet ge immers het
zelfde?
En nu geloof ik wel. zoo besluit de heer
Derks, dat die Bosnische Paters en die Est-
landsche dominéé geen bedriegers zijn,
maar ik weet. dat wij hier geen Bosnische
bergbewoners en geen Etslandsche boeren
zijn, anders gezegd, dat wij al deze dingen
toch eenigermate kunnen beredeneeren en
beoordeelen. En dan kunnen wij de oogen
toch niet sluiten voor de natuurlijke mid
delen. die ons ten dienste staan wanneer ons
lichaam ze behoeft en beseffen, dat wij ze
behooren aan te wenden als ze noodig zijn.
Vóór alles en zeker vóórdat we ons op het
gebied van het .bovennatuurlijke" begeven.
Op het eiland der
Braziliaansche
veroordeelden
GOEDE RESULTATEN MET EEN MILDE
STRAFVOLTREKKING.
(Bijzondere correspondentie).
Fernando-de-Noronha, het eiland
der Braziliaansche veroordeelden,
behoort tot de zeer weinige bag
no's ter wereld, waaruit nog nimmer
een ontvluchtingspoging onderno
men werd. Dat zou ook volkomen
nutteloos zijn, want dit kleine
eiland ligt niet minder dan 232
KM. van de Braziliaansche kust
verwijderd, midden in den Atlanti-
schen Oceaan.
Iedere twee maanden komt er een schip
van de regeering om post, levensmiddelen
en nieuwe veroordeelden te brengen,
die na eenmaal aan land te zijn gezet, ge
registreerd worden, de voorgeschreven
kleeding ontvangen en vervolgens zeer
streng medisch worden onderzocht. Vanaf
dat oogeniblik zijn de „bagnard" en wel
zulks in tegenstelling tot de strafkolonies
van andere landen voor ombepaalden
tijd, aangezien zij het zelf in de hand heb
ben door plichtsbetrachting, ijver en gedrag
hun vastgestelden straftijd te verkorten.
In huisies met tuintjes.
In de eigenlijke straf-inrichting zelve
worden alleen die veroordeelden te werk
gesteld, die men strikt noodig heeft voor
het onderhoud van het gebouw en derge
lijk werk. De anderen werken in groepen
op de Bagno-farms en alleen de nacht
brengen zij alleen door. Zij worden evenwel
niet in cellen ondergebracht, maar elk
van hen krijgt een klein huisje met een
tuintje ter beschikking, welk laatste hij
in zijn vrijen tijd mag bewerken om de
producten ervan te behouden en zelf te
gebruiken.
Veroordeelden mogen trouwen.
'Aanvankelijk vond men op Fernando-de-
Noronha geen andere vrouwen dan die der
beambten die er werkten. President Vargas
besloot dezen onnatuurlijken toestand te
veranderen, zoodat thans sedert twee jaar
iedere veroordeelde het recht heeft te trou
wen, zijn vrouw in het bagno te laten ko
men en aldus een huisgezin te stichten.
Deze ingrijpende hervorming
hier en daar in de pers een waag
stuk genoemd heeft haar groote
beteekenis bewezen. In de Jongste
twee Jaar werd er een groot aan
tal kinderen op Fernando-de-No
ronha geboren. Het bestuur zorgde
voor zuigelingenhulp en stichtte
scholen, zoodat de opvoeding van
deze* kinderen in niets verschilt
van die der kinderen in de Brazi
liaansche steden.
Merkwaardig voorbeeld van re-
classeering.
De Fransche publicist Jean Normand, 'die
onlangs aan Fernando-de-Noronha een be
zoek bracht, vertelt het geval van een jon
ge vrouw die met een moordenaar trouw
de, kort voordat deze zijn misdaad beging.
De man werd veroordeeld tot een gevan-
genistraf .van twintig jaar, door te bren
gen in het bagno en de vrouw, tamelijk
lichtzinnig van aard, verviel tot prostitutie.
Volkomen aan lager wal geraakt en ten
einde raad trachtte zij ten slotte een einde
aan haar leven te maken door in het water
te springen. De vrouw werd gered en na
dat zij heelemaal hersteld was, deden de
autoriteiten haar het voorstel naar Fer
nando-de-Noronha naar haar echtgenoot te
gaan.
Aanvankelijk aarzelde de vrouw, liet zidh
echter ten slotte overreden en met het eerst
volgende schip werd zij naar de kolonie der
gestraften gebracht. Daar eenmaal aange
komen, verzoende zij zich met haar man
en het resultaat van de hereeniging van
deze twee menschen was wonderlijk. Zij
vormen sedert lang het meest voorbeeldige
echtpaar dat het bagno kent en 't bestuur
is trotsch op deze „reclasseering".
Het behoeft nauwelijks betoog dat het
niet immer zoo gaat en dat zich ook
gansch andere gevallen voordoen, maar de
gevallen van een nieuw leven met een
happy-end zijn toch niet zeldzaam.
Naar een nieuw leven.
De discipline ln het bagno is zonder twij
fel streng, maar elk geval van inbreuk op
het reglement wordt door een speciale
commissie afzonderlijk behandeld. De ge
strafte wordt daarbij in de gelegenheid ge
steld zioh te verdedigen. Straffen wegens
vergrijpen tegen de discipline moeten in
cellen worden uitgezeten en het is een ty
pisch verschijnsel dat deze cellen door
gaans leeg staan, aangezien de hoop op
een verkorting van de straf als belooning
voor goed gedrag meer uitwerking heeft
dan disciplinaiers traffen. eHt systeem van
de extra-straffen dat men b.v. in Cayenne
toepast, is op Fernando-de-Noronha volko
men onbekend.
Tóch: een blanco strafregister
Na het uitzitten van de al of niet verkor
te straf ontvangt de veroordeelde een bre
vet van vakmanschap en een getuig
schrift, waarin alles vermeld wordt om
trent zijn verdiensten en zijn aanlog, ter
wijl zijn veroordeeling angstvallig verzwe
gen wordt. Het noodlot van het eenmaal-
veroordeeld-geweost-zijn, dat den betroffene
in vrijwel elk ander land uit de maatschap
pij verbant die hem niet meer wil opnemen,
wordt door deze alleszins prijzenswaardige
methode ontloopen. En ziet: ook dit systeem
is beproefd gebleken: het gevangen-register
van Fernando-de-Noronha bevat tot nu toe
selchts twee gevallen van vrijgelaten ver
oordeelden die, terug in de maatschappij",
opnieuw tot de misdaad vervielen en we.
derorn in het bagno terugkeerden.
Oude, ziekelijke of door andere omstan
digheden tot werken ongeschikte gestraften
kunnen na afloop van hun straftijd op
Fernando-de-Noronha blijven. Voor hen
heeft het bestuur een klein dorp laten hou
wen, waar sommigenl even van de vissche-
rij, anderen zich voor de inrichting nuttig
maken door het verrichten van kleine
werkjes, waarvoor zij volgens een vast
tarief worden betaald.
Een voorbeeld?
Aldus onderscheidt ziofi het Braziliaan
sche bagno in meer dan één opzicht van
elk ander ter wereld. Het is terzelfder tijd
een strafkolonie en een vedbeteringsge-
sticht, het straft maar het reclasseert even
eens. En de resultaten van het gevolgde
systeem blijken in ieder geval van zoo
groote waarde, dat de Fransche en Ame-
rikaansche autoriteiten reeds studie-com
missies naar Fernando-de-Noronha hebben
gezonden om zich de daar opgedane erva
ringen ten nutte te maken.
