Tragische typen
3 aan boord
9 uur
ZATERDAGMORGEN begint de in Den Helder en Omstreken bekende, werkelijk Groote
van betere DAMES-, HEEREN-, MEISJES- en JONGENSKLEEDING.
Komt en overtuigt U, wij zijn bijzonder goedkoop, bijna uitsluitend goederen van dit seizoen
ip'
E'l
Seizoenopruiming
KAMPEERARTIKELEN
Fa. NEELS
Donderdag 13 Juli 1939
Derde blad
SEIZOEN-OPRUIMING
Gedurende de Seizoen-Opruiming op alle COURANTE GOEDEREN - ook Kleeding naar maat - 10°o korting
BISCHOFF® Kleedingmagazijnen
Koningstr. 4,
DenHelder
echi;
Gevluchte Spanjaarden
en hongerige Argentijnen
Fan journaliste tot kin dermeisje...
dajj
de J
1
al
estmea
recht
werp
het d
ïda-avd
rijto»
even
k
aak
e oud
en
ik op, i
l land
dat,
t on
de
•au de]
af
hetl
„Er|
i om i
e ziei
er is. j
nsch
i'., dat]
een
ouden i
onaal
slotte
vol]
an Staf
een |j
lomer
:rklai
A.
zichj
e afdci
vertoc
nietj
ïganda
doorj
n dentfl
leed j
ik,
te zicfij
dioortl"
hcugolijM
zijlij
[f,
doortf
int van fr
was f
•.itlcrs d
Rez
i kosten
een
jcschik"
ver
•der tens
led
tijdelrt-
et burtf
laagde n*
•watert»^
Door in een stal te zijn geboren
|kn je natuurlijk nog geen paard
cn evenmin ben je een doorge-
terde zeerob, alleen omdat je
fwiegje stond in het land van Piet
Hein en Jan Haring. Oh nee, wij
jNederlanders zingen wel graag van
'„het windje steekt op," „wie gaat
lee over zee", „in het topje van
in mast", ho-jo, ho-jo, maar deson-
iks zijn de meeste van ons toch
ivaa die Jan Salies die maar liever
op strandmuilen langs den boule
vard loopen. Ik ook. Ik vind de
|zcc vooral prachtig vanaf de kust
[en geniet van een bootreis het meest
windsterkte nul. Dat ik dan ook
[an Bordeaux naar Lissabon de
ichte Golf van Biscaje overstak
vooral een geldkwestie, want de
over land was me te duur.
Tusscliendeks'T
Geschiktst voor mij bleek de „Mas-
f, een Fransche boot die op Zuid-Ame-
fvoer; de vraag was alleen nog „hoe"
reizen. Want zoo'n oceaanstoomer
verdeeld te zijn in klassen, waarvan
't meest bekend is, omdat daarvan
foto's worden gepubliceerd van
salons, hyper-comfortabele cabines
ig dek, waarop lachende passa-
irt bedrijven of liggen te zonnen,
welke heerlijkheden men zoo'n boot
[.drijvend paleis" noemt, 't Leek me
mij toch loeter, meteen maar naar de
Iklasse te informeeren cn ik vernam,
dat éiarnaast nog een goedkooperc afdee-
de Dortoir, waarmee de allerarm-
®verhuizers reizen en ik besloot, dat
dal nu ook maar eens voor 2 dagen
it meemaken, al behield ik me het
it voor, voor de derde bij te betalen,
leer de Dortoir me niet geschikt leek.
Een onzeker lot tegemoet...
fortier heeft cabines met 10 kooien,
1 boven elkaar, maar in mijn hut
slechts 3 medereizigsters, Spaansche
Ingen, die met hun weinige gered-
itingen naar Argentinië gingen. Zul-
Hcr-passagiers waren er nog meer;
ireen 50-tal Argentijnsche vrijwilligers,
Mïnslotte in een Fransch concentratic-
y waren gekomen en nu op staatskosten
[r Argentinië terugreisden, in het voor
at. daar een straf ie moeten onder
toog een Joodsche familie uit Wee-
li al vluchtelingen, een Roemeensche
Onze dappere medewerkster mei.
M. T. Boekei uit Delfzijl maakt het
zich niet gemakkelijk! Het is er
haar slechts om te doen den lezers
van ons blad interessante copie te
verschaffen en daarom reist zij tus-
scliendeks van Bordeaux naar Lis
sabon. Van haar belevenissen en
nieuwe vriendschappen vertelt ons
nevenstaand artikel.
vrouw met 2 zoontjes cn een Fransch echt
paar met 2 kleine meisjes. Allen samen een
groep van zeer verschillende lieden, die nu
onopzettelijk op dit kleine stukje Massillia
waren samengekomen en allen ccn vrij on
zeker lot tegemoetvoeren.
AadhHollandeeza!"
Nog wat onwennig stonden we schijnbaar
belangstellend te kijken naar het laden der
postzakken, maar namen stiekem elkaar
eens op. Ecu florissant gezelschap vormden
we stellig niet; de ex-soldaten zagen er in
hun havelónzc kleeren bepaald onguur uit.
Een paar polsten eens naar m'n nationali
teit. „Non Espagnola", zeiden ze. Ik was 't
nog niet met mezelf eens of ik wel zou
antwoorden. „Franzecza?" Ik schudde „nee"
„Chamberlain?" Toen gleed m'n gezicht uit
cn ik kon onmogelijk gereserveerd blijven.
„Hollandaise". Ze knikten goedkeurend te
gen elkaar en tegen mij: „aaah, Holandee-
za!"
Tafelgesprek.
Om 9 uur moesten we aantreden voor het
avondeten. Ik kreeg een plaatsje tusschen
de Roemeensche en Fransche kleuters. Te
genover me zat een oude, donkere Span
jool, die er wel een beetje woest uitzag met
z'n ruige wenkbrouwen en heel zijn ver
weerd, onverzorgd uiterlijk, maar die toch
erg vriendelijk was. Ilij had bijna geen tijd
Toren van Bellem, vanwaar Vasco da Ga-
ma in 1497 zijn reis begon om den zeeweg
naar Indië te zoeken.
om te eten, zoo druk had hij het met mij
steeds schalen aan te bieden en m'n glas
vol wijn te schenken. Wanneer ik daarte
gen protesteerde, knikte hij heftig cn zei:
„sien, sien signora." Met deze weinige woor
den, vermeerderd met wat gezichtentrek-
ken en bandbewegen voerden wij onze con
versatie, zoowel aan tafel als op het dek,
maar zijn ondanks dat toch goeie kamera
den geworden.
Niet erg paleisachtig.
Na het eten daalde ik af naar de Dor
toir, die bijna op den zeebodem was. Je
zoudt zeker nooit op de gedachte komen,
om dit een „drijvend paleis" te noemen.
De waschgelegenheid was bepaald onvol
doende, waarom ik die 2 dagen alleen m'n
handen waschte en m'n gezicht met een tip
van m'n handdoek. De stroomatrassen wa
ren hard en rond, zoodat je daar den hee-
len nacht tegen.op lag te klimmen. Nu we
met maar 4 in dit hokje huisden, konden
we de benedenbedden gebruiken als baga
geruimte, maar het moet een hopelooze
warboel worden, wanneer hierin werkelijk
10 passagiers verblijven, om nog maar niet
eens te denken aan de vreeselijke toestan
den die kunnen ontstaan bij slecht weer.
Dortoir-reizigers venvachten zeker geen
luxe, maar waarom moeten ze het bepaald
ongemakkelijk hebben voor hun kostelijke'
geld? Ik betaalde voor 2 dagen tenminste
f 38.Tot m'n vreugde hoorde ik later, dat
Ncdcrlandsche booten in dit opzicht veel
beter zijn.
Geen rooksalon, geen strijkje...
Het dek, dat we met de derdc-klassers
deelden, was juist groot genoeg om ons
allen te bevatten. De grootste afstand die
je kon wandelen, was 16 stappen heen en
16 stappen terug, wanneer je tenminste nie
mand in den weg liep. Er was bij ons dan
ook geen gelegenheid voor dek-tennis of
shuffle-board, we hadden geen rooksalon,
geen feestjes en geèn strijkje, wij hadden
zelfs geen dekstoelen en zaten daarom maar
op trapjes, touwen en tafcis en wat verder
rond of plat was. Maar we hadden het toch
genocgelijk zooals we dan keuvelden, la
zen, of luisterden naar de liederen die de
Argentijnen zongen.
Ik verpleeg mijn reisgenooten!
Onze eenige zorg was de zeeziekte, on
danks het feit, dat de Golf van Biscaje al
leen een zwakke deining vertoonde. Toen
we echter den G'aronne-mond uitstoomden
en de Massillia met een lichte neiging
eerbiedig den machtigenOceaan tegemoet
ging, werden dadelijk enkele wat wit om
den neus en een half uur later hingen alle
vrouwen en kinderen over de reeling. Toen
kreeg ik het druk met hoofdkussens halen,
zakdoeken en... geneesmiddeltjes en trad ik
plotseling binnen in de intimiteit van de
koffers der vrouwen. Ik schrok er werke
lijk van met wat een armzalig beetje deze
menschen in Amerika een nieuw leven moes
ten beginnen.
Een vrouw bewaarde zelfs de stukken
brood die ze aan tafel overhield. Want dat
was een tragisch trekje, dat ondanks hun
zeeziekte, toch allen bij de maaltijden ver
schenen, omdat ze het jammer vonden, al
dat goeie eten niet te nemen, nu ze het
konden krijgen. Soms moesten ze 2—3 keer
onder het eten wegrennen, maar kwamen
ziek en ellendig toch weer terug. Mis
schien was het wel juist dit eten, dat ze
ziek maakte.
De Roemeensche jochies, die een of an
der Duitsch dialect spraken namen mij stil
zwijgend, als verzorgster aan nu Moeder
ziek was, welk voorbeeld de kleine Fran-
gaices volgden. Aan dek volgden ze me
als schaduwen en aan tafel moest ik hun
vleesch snijden en zeggen dat ze wel véél,
maar toch niet tè veel van de pudding
mochten nemen. Zoo was ik dank zij m'n
zeebeenen plotseling van niets tot kinder
meisje opgeklommen. Een vreeselijke ramp
beleefden we, toen de kleine Heinz een
muntje, dat ik hem had gegeven, in den
Oceaan liet rollen. Hij huilde hartbrekend
en was even wanhopig als de "zeezieke
Weensclie dame die verzuchtte: „En dat
je niet eens uit kunt stappen als je wilt!"
Vriendschap met de Argentijnen
De zeeziekte bracht ma meteen op ver-
trouwelijken voet met de vrouwen. Maar
reeds d'en eeïsten middag stond er ook
plotseling een deputatie van die bruine
Argentijnen voor me met een papier en
probeerden me in 't Spaansch iets aan
m'n Hollandsch verstand te brengen. Ik
verstond echter niets en lachte maar eens;
zij lachten allemaal met erg witte tanden
terug en er ontstond een allervriendelijkste
atmosfeer; maar dat was ook 'n eenige wat
we voorloopig bereikten. Steeds meer be
gonnen ze te ratelen, waarbij allen 't woorj
„tsjek" gebruikten. „Ah", zei ik, „tsjek"?
„Sien, sien signora, tsjek". Maar wat was
nu „tsjek"? De Hofmeester legde uit, het
was „jeu d'checs" en dat ze me uitnoodig-
den in te schrijven voor een te houden
schaaktournooi. Nu is alles wat ik van
schaken weet, dat het op een geruit bord
wordt gespeeld, zoodat ik tot m'n spijt
voor de tsjek-partij moest bedanken. Maar
ze bleven aandringen: „sien, sien signora".
Toen kreeg ik eventjes een aanvechting
om toch mee te doen en dan die poppetjes
cn beestjes op goed geluk door elkaar te
schuiven, maar ik bedacht me en beloofde
te komen kijken. Van toen af was het ijs
gebroken en zat ik ook bij de Argentij
nen op het dek, lieten ze mij foto's zien
van hun concentratiekamp en bekeken op
hun beurt mijn fototoestellen. Sommige
hadden akelige lidteekens. Een oudere man,
die een schot in het hoofd had gehad en
nn gedeeltelijk z'n geheugen kwijt was,
zat gewoonlijk in een apart hoekje te hui
len. Ze vertelden ook over hun Duitsche,
Italiaansche en Hollandsche kameraden. De
Italianen aan den linkschen kant hadden
een eigen bataljon gehad, dat ze „Garibal
di" noemden, naar den vroegeren Italiaan-
schcn Generaal; maar de rechtsche Italia
nen hadden ook een bataljon „Garibaldi"
en in Madrid nu hadden deze twee elkaar
ontmoet en elkaar bevochten.
Scène onder de Spaansche kust.
Toen we onder de Spaansche kust voeren,
kwamen de gemoedren heftig in beweging.
Druk gesticuleerend stonden allen aan de
reeling. Een jonge Spanjaard, die 1V2. jaar
gevangen had gezeten cn nu ook naar
Argentinië trok, schreeuwde van opwin
ding: „Dat zijn mijn broeders daar en mij
smijten ze eruit."
De Massillia stoomde rustig verder.
Vroeg op den 3den dag kwamen we in den
Taag-mond. De deinig hield op, de zee
zieken herstelden en stonden met ons te
kijken naar de eerste Portugeesche hui
zen. Links schoof de toren van Belem voor
bij, die door Koning Manoël I werd ge
bouwd toen en ook op de plek vanwaar
Vasco da Gama zijn reis in 1497 begon
om den weg naar Indië te zoeken.
Afscheid...
Een uur later waren we in Lissabon,
mijn voorloopige bestemming en moest -ik
beginnen afscheid te nemen, wat 'al weer
niet prettig was. Ik begon nu juist goed op
streek te komen en kon al zoo goed „ja"
en ,nee" in 't Spaansch zeggen. Dat altijd
afscheid moeten nemen is nu eenmaal het
lot van reizigsters als ik ben en even later
liep ik de landingsbrug af en was in Lis
sabon. Meteen begon ook het zoeken, vra
gen en sjouwen zooals dat altijd eerst gaat
in een vreemd land, waar je geen straat
weet, geen woord begrijpt, geen munt kent
en geen naam verstaat. Zoo'n begin is al
tijd wat moeilijk. Bovendien is Lissabon
op 7 heuvels gebouwd, waardoor de huizen
op elkaar lijken te hangen en heeft het
nauwe, steile straatjes, die het verplaatsen
niet gemakkelijker maken. Weldra was ik
verschrikkelijk moe, bovendien begon het
te stortregenen
Maar 's middags stond ik weer op
de kaai, om de Massillia door grij
ze regenvlagen te zien vertrekken.
Ik voelde me erg verlaten en was
't liefst weer aan boord gegaan 0111
weer tusschen de landverhuizers te
zitten. Doch verder en verder
gleed dat bekende stukje wereld
tusschen andere booten en sche
pen door en ik zuchtte eens na
denkend bijna sentimenteel Toen
ineens schrok ik van een afgrijse
lijk geluid achter me en daar stond
me een ezel zóó mistroostig te bal
ken, dat ik wel moest lachen.
„Je hebt gelijk ezel", dacht ik, terwijl hij
me sullig aankeek, „de Masillia is ver
leden, dat was fijn; jij bent het heden, -dat
is vermakelijk en jou vaderland is voor
loopig m'n toekomst en daar is het bijna
altijd zonnig. Waarom dan getreurd"?
vangt Zaterdag aan!
Keizerstraat - Den Helder
Verrassende
prijzen
voor:
Stoffen
Shawls
Corsage's
Gespen
Het betere genre
goederen vindt llbtj
ons tegen lagen prijs
Géén inferieure artikelen
MAAREEN PRACHT
SORTEERING COUPONS
RUGZAKKEN vanaf 69 ct.
Geweldige sorteering
STRANDSCHOPJES,
Opbiaas-ballen, enz.
LIGSTOELEN
vanaf 98 ct div. modellen
ZOETELIEF
Keizerstraat
HELDERS WARENHUIS
„BEVA"-
BROEKEN
de BESTE met bovendien
gratis verzekeringspolis.
Zijn verkrggbaar bij "den
Hoofavertegenwoordiger
I>en Helder.
Wij maken U attent dat ae
,Beva"-Werkmansgoederen
bij NEELS ook nog 20
goedkooper zijn dan bij ieder
ander.
