Het leger - de behoeder
vrijheid
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Een bondige boodschap
ven Roosevelt
der Fransche
scli
„Leve Engeland I"
Engelschen verlaten
Kaïfeng
Koortsachtige stemming
in Dantzig
Engeland één hospitaal...
Boheemsche grens versterkt
Britsche strijdkrachten
op voet van oorlog
aja, ys;.***" Laan, Schagcn, Tel. 20.
vtoli^TEBDAG 15 JULI 1939. 83e Jaargang. No. 10931.
J" HV. Uitg.-Mif. „Ho*o«<k Noo»def)cwof«er"
^l'foill'U ld
„Zijt gil n*et trotsch óp
pi»»»,i jeze jonge soldaten?"
MIJ
gelej
nog
wow
niet
sloe-
dak
acht,
Ber-
i'enk
•-hter
Tien-
zoo
pe nationale feestelijkheden in ver
band me' den lorden Juli, den 150-
sien verjaardag der Fransche revolu
tie zijn gisteren met uitzonderlijken
luister gevierd, niet alleen in Parijs,
fflaar in alle steden in Frankrijk en
het Fransche rijk. Overal werden
tvoepenrevues gehouden en officieele
of volksbetoogingen gehouden, die
p-ooien geestdrift wekten.
Bij het grootsche FranschBritsche
troependéfilé te Parijs, waarvan wij
elders in dit blad uitvoerig verslag
geven, gaven Lebrun en Daladier het
jein tot een eindelooze ovatie voor de
Ingelsche soldaten. De toejuichingen
Inrollen aan tot een orkaan, toen de
grilsche marine-troepen voorbijtrok-
hen. „Leve Engeland!", klonk het
jffavas meldt, dathet publiek door
groote ontroering werd aangegrepen.
blik
worih
Je Fransche legaties en ambassades in
buitenland hebben de ambassadeurs en
uien de Fransche koloniën ontvangen
s hun redevoeringen den nadruk gelegd
?n vredeswil van Frankrijk, maar ook
jjn wil om zich te verzetten tegen nieu-
ïwelddaden.
^minister-president hield te Parijs een
iraak, waarin hij er aan herinnerde, dat
uli 1789 het symbool was geworden van
ig 6 menschelijke bevrijding en dat de vrij-
oodai Éen Franschen ontdekten, dat zij door
kbare handen met elkander verban
en. I)e verjaardag van hun bevrijding
ook TOtóop deze wijze den eersten feestdag van
besch D broederschap.
pier herinnerde aan de bestorming
de Bastille en schetste de vaderlands-
'oninj
fakke te der Franschen in de historische dagen
zag
hm
ha
rerwoe
Het
tijd,
bezit!
dat 4
daarop volgden.
iDezelfde liefde voor het vaderland
ioo ging de minister-president voort,
vracïile heeft vanochtend de harten van alle
blusti Franschen doen kloppen, toen hun
jachtige leger voor hen defileerde.
Oud-strijders uit den grooten oorlog:
m zonen hebben gedefileerd achter
ide vaandels, waarop gij de namen
van uw groote slagen hebt geschre
den, Gij met uw kalmte en koelbloe
digheid, welke Joffre aan de Marne
deed triomfeeren, die de hardnek
kigheid van Pétain onder Verdun
deed weerstand bieden, die de ener
gie van Foch tot de overwinning
bracht, zijt gij niet trotsch op deze
jonge soldaten, die na u voor de on
afhankelijkheid van het vaderland
waken?
een s§
comei
„fund|
Japi
in Eng
de tui
Sjek j
van i
politij
rkingj
'ing 1
I
gis-]
den
den
jek",
ilen (I
jzers^
deel"
ntié af
(ao
lindflüjf
nenkori
Moskoa
Alles ondergeschikt aan Defensie.
Daladier herinnerde vervolgens aan de
Weringen, welke de Franschen zich heb-
i getroost, daar alles ondergeschikt moest
('den gemaakt aan de behoeften der
jidsvevdediging. Wij hebben ons een ge-
"1ige inspanning getroost om het wel
den vrede en de vrijheid te verzekeren
zullen daarmede voortgaan, met de vol-
tfing welke onze groote voorgangers
dt bezield, vandaag ontvangt gij de eer-
belooning. Het leger dat gij vanochtend
H toegejuicht, is de behoeder van uw
peilen. Gij hebt begrepen, dat het in
is alle aanvallen te breken, welke ons
J in gevaar zouden kunnen brengen.
een heeft de geoefendheid en discipli-
ider infanteristen, legioensoldaten, gemo
erde troepen, mariniers en luchtmacht
die in de lucht vereenigd is met de
luchtmacht, van een groot bevriend volk,
dat onze bodem zal verdedigen, zooals wij
den zijne, indien weerstand zou moeten
worden geboden aan gewelddadige aanval
len.
Frankrijk bedreigt niemand
Frankrijk bedreigt niemand en
droomt van geen enkele verovering
daar het den vrede wenscht tus-
sohen^alle volken en den vasten wil
heeft zijn inspanning te wijden
aan de bescherming van den vrede,
daar alleen deze - getrouwheid en
geest van menschelijke samenwer
king liet welzijn der beschaving
kunnen verzekeren.
Iedere poging tot overheersching
zou ons vastberaden aantreffen de
Fransche vrijheden te verdedigen
en onze inspanning te voegen bij
die van alle volken, die vastbesloten
zijn liun onafhankelijkheid te be
schermen.
Ten slotte bracht Daladier een groet van
Frankrijk aan alle bevriende naties, die
hetzelfde ideaal nastreven, aan allen ter we-
Anti-Britsche agitatie maakt
hun het verblijf tot een hel.
VANDAAG DE EERSTE
BESPREKING IN TOKIO.
De nog steeds toenemende anti-Britsche
agitatie,, door Chineezen, welke door de Ja
panners zijn opgestookt, heeft tot gevolg,
dat vele Engelschen het land verlaten. Vol
gens het Japansche persbureau Domei, heb
ben alle Britsche bewoners van Kaifeng
medegedeeld, dat zij de stad binnen vier
dagen zullen verlaten. Ruim duizend Chi
neezen hadden gisteren een anti-Britsche
betooging gehouden. Zij eischten, dat de
Britsche bewoners binnen een bepaalden
tijd zouden vertrekken. Twee Chineezen
hebben twee bommen geworpen naar de
Britsche ambassade te Tsingtau, waardoor
het gebouw licht werd beschadigd. Klaar
blijkelijk poogden de daders ongunstige at
mosfeer te scheppen voor de komende
Britsch—Jaipansche besprekingen te Tokio
inzake Tientsin.
Ook te Tokio anti-Britsche be
tooging.
Gistermiddag is in de Dhibiyaschouwburg
te Tokio onder de auspiciën van den ge
meenteraad der Japansche hoofdstad een
monsterbetooging gehouden, waar voor
50.000 personen felle anti-Britsche redevoe
ringen werden gehouden. De betoogers
trokken na afloop in optocht naar de Brit
sche ambassade, waar zij het hek trachtten
te foreeèren, doch ,een sterke politiemacht
hield de menigte in bedwang.
Een protest is aangenomen van den vol
genden inhoud:
Zeven millioen burgers van Tokio, de
reld die, zooals de Franschen, vastbesloten
zijn de menschelijke waardigheid en vrij
heid van hun vaderland te behoeden.
Vrijheid, gelijkheid en broeder
schap! Boodschap van Lebrun.
President Lebrun heeft een radiore
devoering gericht tot alle Franschen in en
buiten het land, waarin hij o.m. zeide:
„Moge de herinnering aand en 14en Juli
1789 ons den hechten wil geven het va
derland te verdedigen met onze krachten,
de vrijheid en gelijkheid, de onaantast
bare rechten van mensch en burger to,
handhaven en over te dragen aan onze kin
deren, en ten slotte nauw en broederlijk
vereend te 'blijven in eeil groote, vrije, edel
moedige en sterke gemeenschap.
Laten wij ons heden verecnigen, om een
gelukkige toekomst te wcnschen aan alle
mcnschen van goeden wil."
Lebrun telegrafeert aan George VI.
President Lebrun heeft een telegram ge
zonden aan den Engelschen Koning, waarin
hiju itdrukking geeft aan zijn trouwe vriend
schap en aan de gevoelens van dankbaar
heid van de geheele Fransche natie.
Roosevelt wenscht Lebrun geluk.
President Roosevelt heeft president Lebrun
een telegram gezonden ter gelegenheid van
den 14en Juli, met zijn beste wenschen
voor den vrede en voorspoed van Frank
rijk.
Tunis luistert.
De Mohammedaanschc bevolking van Tu
nis heeft ook met geestdrift deelgenomen
aan de viering van den veertienden Juli en
de redevoeringen van Lebrun en Daladier
besluisterd.
belangen vertegenwoordigende der volke
ren van Oost-Azië hebben moties aangeno
men waarin zij hun afkeuring laten hooren
over den Britsche vijand van gerechtigheid
en gemeenschap, en waarin zij Engeland
aanraden zich terstond uit Oost Azië terug
te trekken door de concessies aan China
terug te geven."
Vandaag de eerste bespreking
De woordvoerder van het Japansche minis
terie van buitenlandsche zaken heeft mede
gedeeld, dat de Britsche ambassadeur
Craigie is uitgenoodigd öm hedenochtend
Arita te ontmoeten.
Het doel onzer ontmoeting, die in Arita's
woning plaats vindt, zal zijn, inleidende
officieele besprekingen te voeren over den
toestand te Tientsin.
De Japansche woordvoerder noemt de be
zetting van Loean in Sjansi de twaalfde
groote overwinning van de Japanners op
het achtste legercorps, sinds het uitbreken
van den oorlog. Deze bezetting vormt een
deel van de campagne, om het Chineesche
roode leger uit de streek van Loean en Tra-
cho te verdrijven.
Chineesche berichten uit Tsjoeng King
geven toe, dat de Japansche colonnes Zuid-
Westwaarts in Sjansi oprukken en dat zij
Hohawen, Liah Sjen en Tsin Sjen hebben
bezet. Intusschen beweren deze berichten,
dat de Chineesche troepen alle dorpen rond
om Fengsln in Noord-Kwansi in hun macht
hebben. Zij zouden binnengerukt zijn in Sze
Yang in Noord-Kiangsoe na zeer hevige ge
vechten in den sector van Tsoeng Teh en
Hang Tsjou.
Grensbevolking moet zich gereed
houden voor evacuatie.
Naar de Poolschc pers bericht zijn twaalf
arbeiders in Dantzig gearresteerd door de
Gestapo, onder beschuldiging van commu
nisme. Volgens de laatste 'berichten uit de
Vrije Stad worden de voorbereidingen
daar voortgezet en heerscht er een koorts
achtige stemming. De manschappen van
het vrijcorps gaan openlijk door de straten
met mitrailleurs en geweren van het meest
moderne type. De laatste dagen zijn talrijke
vrachtauto's gerequireerd en naar verluid^
hebben de bewoners van de grensstreken
aanzegging gekregen zich gereed te hou
den voor evacuatie, gisteravond zijn een
aantal vooraanstaande nationaal-socialisti-
sche journalisten te Dantzig aangekomen.
BritschPoolsch verdrag nog niet
onderteekend.
De woordvoerder van de Poolsclie regee
ring heeft over het formeel sluiten van
het BritschPoolsche verdrag gezegd, dat
bij het bezoek van minister Beek over. alles
overeenstemming is bereikt, zoodat geen
hinderpalen het formeel afsluiten in den
weg staan, doch een datum, waarop de of
ficieele onderteekening zal geschieden, is
nog niet vastgesteld.
Brancards en ziekenauto's op
grooten schaal aangemaakt.
In een witboek, waarin uiteengezet wordt,
hoever de uitvoering der plannen van de
Engelsche regeering is gevorderd, wordt
medegedeeld, dat in tijd van nood voor de
slachtoffers onder de burgerbevolking 300
duizend bedden noodig zullen zijn, en dat
maatregelen worden beraamd om de be
schikking te hebben over een groot aantal
basishospitalen buiten de steden, met ge
bruik van de bestaande ziekenhuizen in
steden om aan de slachtoffers de eerste
hulp te ver-leenen. Tot dit doel worden 181
gestichten voor geesteszieken, gebouwen
van liefdadigheidsinstellingen en. sanatoria
georganiseerd als basishospitalen. Voorts
moeten 1.200 bestelauto's binnen 24 uur
veranderd kunnen worden in ziekenauto's.
Verder zijn groote bestellingen geplaatst,
o.a. 226.000 brancards, waarvan de meeste
reeds gedistribueerd zijn, en op genees- en
verbandmiddelen en chirurgische instru
menten.
Belangrijke garnizoenen aange
komen.
De Duitschers hebben aan de Boheemsche
grens tusschen Gruszewo en Michalkowice
een dubbele rij loopgraven met prikkeldraad
versperring en op de heuvels nabij Frydek
versterkingswerlcen aangelegd. Men gelooft,
dat te Hulozin in Moravie een belangrijk
garnizoen is aangekomen.
Dit nummer bevat 16 pagina's
DE BILT SEINTt
Verwachting: Meest zwaar be
wolkt, enkele regen- of on
weersbuien, koeler, Zwakke
tot matige Zuidoostelijke tot
Zuidwest'elijken wind.
Engeland is geheel gereed: Het
beste diplomatieke middel:
krachtsvertoon!
Uit Londen wordt aan de „Jour-
Echo de Paris" gemeld: Te oordeelen
naar de inlichtingen, die verkregen
konden worden, heeft het Britsche
kabinet besloten, in Augustus de
luchtmacht en de marine op waren
voet van oorlog te brengen. Zoodoen
de zullen de herfstmaanden, die,
naar men voorziet, moeilijk en ge
vaarlijk zullen zijn, Engeland niet
onvoorbereid vinden.
Het feit dat de mobilisatie van de hoine-
fleet in de eerste dagen van Augustus een
fait acompli zal zijn, vormt zon
der twijfel het beste antwoord aan
hen, die onbezonnen een nieuw Mun-
chen aankondigen of twijfel aan de wil van
Engeland, zich tegen nieuwe gewelddaden in
Europa te verzetten. Er bestaan waarschu
wingen aan het adres van de verstoorders
van den vrede, die oneindig krachtiger zijn
dan de krachtigste redevoeringen: liet 'mi
litaire défilé te Parijs cn de verbroedering
van de Fransche en Britsche strijdkrachten
waartoe het aanleiding zal geven.
De Aube schrijft, dat het troepende-
filé, het overkomen van vliegtui
gen en het ten toon spreiden van
kanonnen en pantserwagens een
diplomatiek middel van overtuiging
is geworden, waarmede op dit
oogenblik geen enkel kqn worden
vergeleken.
De „News Chronicle" verklaart van de
komende gecombineerde vloot- en tucht
oefeningen, dat het de grootste zullen zijn,
die Engeland ooit in vredestijd heeft gehou
den en voegt hieraan toe, dat deze omvang
rijke concentratie van vlootstrijdkrachten
samenvalt met den tijd van het jaar,
waarin waarschijnlijk de vraag oorlog of
vrede zal worden beslist. De „Times"
schrijft: Het is duidelijk, dat Engeland
met de legermanoeuvres in vollen gang, in
een tijd van het jaar, die gemeenlijk be
schouwd wordt als een die bijzonder on
derhevig is aan internationale spanning,
in de hoogste mate gereed zal zijn voor de
verdediging.
Enorme geestdrift op het Raadhuisplein
te Parijs bij het hijschen van de Fran
sche driekleur tijdens de herdenking van
den 150sten verjaardag der Revolutie.
«nwiss*
bondgf
rden pi
volgen-
wel ff
kunnd
NEUTRALITEITSWET MOET NOG IN
DEZE SENAATSZITTING GE
WIJZIGD WORDEN.
Verklaring van Cordell Huil
AMERIKA MOET ALLES DOEN
OM DEN OORLOG TE VOORKOMEN
Roosevelt heeft aan het congres
een zeer korte en zeer bondige bood
schap gedaan: Ter wille van de zaak
des vredes en in het belang van
de Amerikaansche neutraliteit en
veiligheid, dient de neutraliteitswet
nog deze zitting gewijzigd te wor
den. De Amerikaansche staatssecre
taris Cordell Huil heeft een verkla
ring verzonden, welke tot titel
draagt: „Vrede en neutraliteit". In
deze verklaring, welke de volle in
stemming van Roosevelt heeft, wordt
gezegd dat de huidige neutraliteits
wet gevaarlijke gevolgen kan heb
ben voor de Ver. Staten en daarom
onverwijld gewijzigd dient te wor
den.
Na verwezen te hebben naar de stemmen
verhouding van 12 tegen 11 in de senaats
commissie voor buitenlandsche zaken, die
behandeling der neutraliteitskwestie uit
stelde tot de volgende zitting, verklaarde
Roosevelt in zijn boodschap: „Het is voor mij
sinds eenigen tijd rijkelijk duidelijk geweest,
dat het ter^ville van de zaak des vredes
cn in het belang van de Amerikaansche
neutraliteit en veiligheid mogelijk raad-
CORDELL HULL.
zaam is, dat het congres in deze zitting
overgaat tqt ,het nemen van zekere hoog-
noodige maatregelen. In het licht van de
tegenwoordige wereldtoestanden zie ik geen
reden 0111 die meen ing te wijzigen".
De verklaring, aan Roosevelt's boodschap
door Huil toegevoegd, luidt, volgens U. P.:
„De hoeksteen der buitenlandsche politiek
van de Vereenigde, Staten is de in stand
houding van den vrede en dë veiligheid
voor ons land, de versteviging van liet vol
kenrecht en het doen' herleven van het ver
trouwen.
De buitenlandsche politiek, van deze regee
ring kan verkeerd.worden uitgelegd en ver
keerd worden begrepen, doch niet worden
te niet gedaan.
De vrede is zoo kostbaar, cn de oorlog zoo
verwoestend, dat het Amerikaansche volk
en zijn regeering niet mogen nalaten een ge
rechtvaardigde en legitieme bijdrage voor
het behoud van den vrede te offeren".
IIull voegde er aan toe: „Het bestaande
embargo is een aanmoediging voor een al-
gemcenen oorlog in Europa zoowel als in
Azië.
Volgens Huil is liet de voornaamste plicht-
der Vereenigde Staten het uitbreken van een
oorlog te voorkomen, „onder de huidige ern
stige omstandigheden, die symptomen zijn
van internationale anarchie en vredesbe-
dreiging".
Alles doen om oorlog te voorkomen!
In den huidigen toestand van gevaar, al
dus gaat Huil verder, kunnen vredelievende
naties als de onze niet zelfvoldaan de oogen
en ooren sluiten bij het formulceren van een
politiek van vrede en neutraliteit, als beston
den er geen abnormale cn criticke toestan
den. De geheele kwestie van vrede en neu
traliteit is in dit ernstige tijdsgewricht in
haar mogelijke gevolgen voor de veiligheid
en de belangen der Vereenigde SI aten gedu
rende de komende maanden van het uiterste
belang. Deze kwestie behoort naar mijn oor
dcel volledige' en zorgvuldige overwegingen
le krijgen en door deze regeering afgehan
deld te worden zonder onnoodig of ongepast
uitstel.
Onder de huidige ernstige omstandigheden
van internationale anarchie en gevaar voor
den vrede in meer dan een deel vair de we
reld, heb ik liet diepe geloof, dat de. eerste
groote stap in de richting van een beho'edën
van deze natie tegen een meegesleept wordén
in een oorlogJis;.iederen mogelijken invloed,
welke vereenigd kan worden met de tradi-
tioneele politiek van niet-inmenging van ons
land, uit te oefenen om het minder waar
schijnlijk te maken, dat een groote oorlog
uitbreekt.
Dit is de plicht die op onze regeering rust
en .dien'sommigen, wellicht in gebreke blij
ven te zien of dien zij kunnen verkiezen af
te wijzen. Maar,het moet voor ieder onzer
duidelijk zijn, dat het uitbreken van een al-
genieenen .oorlog de gevaren, die de Ver
eenigde Staten bedreigen,, doet toenemen.
Wat betreft onze buitenlandsche zaken,
zegt Huil verder, ben ik van meening dat
indien niet een geest van samenwerking
heerscht tusschen de uitvoerende en wet
gevende macht van de regeering, de vrede
en de arulére levensbelangen van dit land
onvermijdelijk in gevaar wordt gebracht.
Tenslotte zegt.-Hull, datpartijschappen
geen rol moeten spelen in de besluiten in
zake de-buitenlandsche politiek van het
land.
Aï