larometcr
loopt weer
terug
Grens-Reportage
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
van Dantzig
De actie in Mandsjoekwo
Half Augustus is Duitschland gereed.
Tsjechen zijn nog steeds
geen Duitschers
Chineezen melden
successen
Britsch-Japansche
bespreking heropend
UJeerbericht
Duitsche maag kan
hoogverraad plegen!
Is Nederland
paraat 7
Laan, Sehagen. Tel. 20.
jfOENSDAG 19 JULI 1939. 83e Jaargang. No. 10934.
liUftjftvede* K V- Uitg.-Mif „>Ho#o*«k Necwdefkwoctier" 4
«vIVhmMUI
r Btr-
iet
ikaav
enal#
tegea
a aai
a aai
mder<
Tnstig
aiotop
d
gevea
>rd
okketi
in in
uit
ei) al
li] in
y He-
Scot-
a den
msche
aclH
Brit-
ZOOWEL VAN POOLSCHE ALS
VAN DUITSCHE ZIJDE. OFFI
CIEEL ONTKEND, DAT VAN
TOENADERING SPRAKE IS.
In Duitsche politieke kringen bestreed
>n gisteren in beleefden, doch nadrukke-
jen vorm de opvatting, (lat in het vraag-
k Dantzig eenige ontspanning was geko-
v «en. Men zeide, dat niets deze onderstcl-
OlCfl g rechtvaardigt en dat van Duitschland
zwakkere houding vernacht kan wor-
l De anti-Poolsche propaganda in de
ppsche bladen is weer even fel.
barometer van Dantzig, die naar mooi
ser begon te draaien, staat dus helaas
I nieuw op veranderlijk. Anderzijds komen
,vaJ jds ook uit Rome geruchten over bemid-
ling door den Paus of door Mussolini.
op d' (icieele bevestiging hiervan is niet te
ijgen.
gllcl9 Vat Hit-Iers verkiezing tot staatspresi-
ru ït van Dantzig betreft, dit noemt men in
en irschau ronduit een grap.
Q vf.rm dezelfde kringen wordt verder ver-
ard, dat, onafhankelijk van den vorm,
jrin Duitschland Dantzig zou willen in-
en. reeds het enkele feit van een derge-
e inlijving beschouwd zou worden als een
luldbare schending van den bestaanden
itieken en juridischen status en de juiste
ctie zou uitlok/ken.
Het was slechts
droom.
een weusch-
Wij kunnen slechts vaststellen, dat wij,
ewel het getuigenis van het buitenland
onverschillig is, onze zoogenaamde ver
deling van stemming slechts kunnen ac-
plwren als een wcnschdroom der anderen,
a het bezoek van den gouwleider aan d'ch
ihrer is er voor dc bevolking van Dant-
een aanleiding tc meer om met: rotsvast
rtroijjven te gelooven in het ber,eiken van
I doel. daar de te Dantzig gevoerde poli-
k in volledige overeenstemming met de
itsche opvatting is. Reeds herhaaldelijk
ibben wij de uit Warschau afkomstige ge-
oin Khten afgewezen, volgens welke een Pool-
fccomproïnisformule voor Dantzig en den
nidor ook maar de geringste kans van
jen zou hebben. Wij verklaren ook nu
milicj^tr, dat dc door Polen met laatdunkend-
d afgewezen voorstellen van den Fuhrer
in eenmaalgolden. De stemming van
dijn tegenover Warschau is ijzig en ze-
ren het. Rijk kan op grond van het meer-
rheidsgevoel voorloopig getroost den
Biibd w'endcn grootheidswaan der Polen, die
i dee "»-0Bkt wordt met Engelsche gifbacillen,
afwachtend toeschouwer gadeslaan".
Jenlijke militaire voorbereidselen.
[Uit Poolsche bron te Dantzig wordt ge
joeld, dat de militaire voorbereidselen daar
■fcUelmatig worden voortgezet. Men werkt
IkI's niet meer in het geheim. Zoo heeft
fii-T. gisteren te Langfuhr oefeningen met
widbatterijen van dc Reichswehr gehouden.
%der zijn alle scholen op het gebied van
Banizig opgevorderd en door Heimwehrlroe
pa bezet. Er zijn maatregelen genomen
Fta verdediging van de stad tegen een
1 Maanval.
Op de heuvels van Biscauffs, Berg en Ha-
?eUjn afweerbatterijen opgesteld. Op de
daksu\an openbare gebouwen zijn afweer-
Unirjfiurs in stelling gebracht. De heu-
Vcls qZoppot zijn versterkt en voorzien
>'a« ltétdoelbatterijen. Aan den mond van
dea Weichsel bij Schievcnhorst zijn loop-
aangelegd en in de duinen is zwaar
ftschut opgesteld. Deze maatregelen zou-
ten doel hebben in geval van een con
Ufd de Poolsche troepen tegen te houden,
'e wuden optreden tegen uit Oost Pruisen
oprukkende Duitsche troepen.
Duitschland half Augustus ge
reed.
Berichten, die te Parijs in officieele krin-
ontvangen, hebben den indruk ge-
eKt. dat ,je strijdkrachten van het Rcich
midden Augustus „paraat zullen
^enoemdè berichten meldden, volgens U.
onV^te, dat groot© troepenbewegingen
ti^rt van (^e kazernes naar strate-
bii l ^en Punten plaats hebben, waar-
J®. groent nummers gecamoufleerd zijn
ttvwaT j identificatie te voorkomen. Ten
Ken h'lct aantal reservisten, dat te-
L O'Dde van Juli onder de wapenen
Tcnd milliocn zal hebben bereikt.
Ixsru»!? j a't 1 binnenhalen van den oogst
steptn W0l'dt, ten vierde, dat de ver-
wnrïïy^en in het Rijnland met spoed
B0den vo"ooul.
rtriJJ"!» wouden volgens genoemde be-
frni.^ "e SS en SA-mannen bevel hebben
gekreun
om hun vacanties tegen 10 Aug.
f beëindigen.
nion vlansche Soed-ingeliohte kringen is
oi« I ïrronto, meenin€f» dat een periode van
den sPanning tegen 1/) Aug. zal intre-
Sent»mK gclei<lelijk lot het einde van
r' I Diiikri.i T'al toencTnen wanneer, zoo hoopt
Lt den f,1: jaarlijksche sneeuwval het
Z 0fLnsc,Jer- onmogelijk zal maken, om
iVteief m cle Alpcn tc openen.
aooigaans goed ingelichte kringen is
men echter van meening, dat het Reich zal
trachten, den indruk te wekken, dat men
het idee van het "Europeesche probleem via
de wapenen te regelen, heeft geaccepteerd,
maar dat Duitschland in werkelijkheid niet
de bedoeling heeft, om den oorlog te ontke
tenen.
Polen blijft vastberaden.
Ook te Warschau staat men verbaasd
over de berichten welke van toenadering
spreken, meldt Havas. Gezaghebbende Pool
sche kringen hebben met verwondering en
verontwaardiging kennis genomen van de in
het buitenland gepubliceerde berichten over
den loop der PoolschDuitsche betrekkin
gen.
Bedoelde gezaghebbende Polen ontkennen
derhalve categorisch:
1. Dat er politieke besprekingen zijn ge
houden tusschen de regeeringen van Polen
en Duitschland over de regeling van tus
schen de heide landen bestaande geschillen.
Dat de Poolsche regeering ooit een re
geling van de kwestie Dantzig zal kunnen
aanvaarden, waarbij zij de vier punten zou
prijsgeven, die de basis zijn en blijven van
de houding van Polen nopens deze proble
men.
3. Dat dc Poolsche rcgccring alle feiten
of nieuwe situaties, die zich plotseling in
Dantzig zouden kunnen voordoen, zou aan
vaarden, indien zij naar haar meening Po-
lens onafhankelijkheid en vitale belangen
zou aantasten, zonder op passende wijze te
reageeren.
Ze verstaan de taal niet
Transportwezen loopt in de war.
DUITSCHE PERS WORDT ONGEDULDIG!
De helper van Neurath, Herman Frank,
heeft eenigen tijd' geleden den Tsjechischen
minister-president een ultimatum gesteld
voor het afkondigen van het decreet, waarbij
het tweetalig systeem wordt ingevoerd hij dc
autonome Tsjechische bestuurslichamen. Als
uiterste datum had Frank 15 Juli gesteld,
doch het decreet is nog niet gepubliceerd,
uit vrees voor de gevolgen onder de bevol
king. Om moeilijkheden te vermijden is mi
nister-president Elias met vacantie gegaan.
De Duitsche pers wordt evenwel ongedul
dig en de adjunct-burgemeester van Praag,
de Duitsche Pfitjner, heeft gezegd, dat de
Tsjechen niet. moeten vergeten, dat zij in
het centrum van Duitschland liggen en dat
het niet aangaat, dat het geheele Duitsche
transportwezen stuit op dc woorden: „Ik ver
sta geen Duitsch".
Dc „Pragcr Zeilungsdienst" schrijft, dat
indien het Tsjechische volk zijn passieve
houding wil bewaren, Duitschland zelf de
noodige maatregelen zal nemen om op
krachtige wijze cle nog hangende stukken
op te lossen, o.a. het vraagstuk der taal. De
waarnemend minister-president Havelna,
heeft door middel van dc radio een oproep
gericht tot het Tsjechische* volk de politiek
cler nationale solidariteit te erkennen en een
einde te maken aan de fluistercampagne.
Vrijt Berlijn naar de
Sovjetbruid?
Ambassadeur in Moskou voor de
tweede maal in korten tijd naar
't vaderland terug.
Hoewel dit in officieele kringen tc Berlijn
nadrukkelijk wordt ontkend, mag worden
aangenomen, dat cle aangekondigde reis van
den Duitschen ambassadeur te Moskou naar
Berlijn, van meer dan gewone heteekenis
is.
Het is merkwaardig dat deze ambassadeur
voor den tweeden keer in twee maanden
naar Berlijn overkomt. Niet alleen zal zijn
rapport mededeelingen bevatten over de vor
deringen met het handelsverdrag, maar zelfs
veronderstelt men dat onderhandeld
wordt over 'n definitief verbond tusschen
beide landen. Zoo zouden de uitersten el
kaar ontmoeten!
Pantserauto's razen
door Jeruzalem
Joodsche proteststaking begonnen
De Joodsche proteststaking in winkels en
openbare gelegenheden is, zooals aangekon
digd, gisteren te 14 uur begonnen in het
geheele Joodsche deel van Palestina. Hot
gemeentebestuur van Tel Aviv en de Jood
sche gemeente te Jeruzalem hebben den
Joodschen bewoners verzocht de huizen niet
te verlaten om mogelijke ongeregeldheden
te voorkomen. Door dc straten van Jeruza
lem rijden gepantserdeauto's terwijl te Tel
Aviv cic orde wordt gehandhaafd door 4.000
leden van de Joodsche burgerwacht.
Vootrdhrend worden nog aanslagen ge
pleegd in geecl Palestina. Drie Arabieren
werden gisteren gedood en een gewond bij
aanslagen ie Ramallali en Hcbron»
Verschillende steden stormen
derhand genomen.
JAPANSCHE AGITATIE TOT NOORD
CHINA BEPERKT.
Het chincesche persbureau meldt, dat de
Chineesche troepen cle stad Tsjautsjau aan
den spoorweg naar Swatau stormenderhand
genomen hebben. Dc Chineezen zijn verder
tot het offensief overgegaan langs de Han
in Hoepeh. Zij hebben de stad Tsjinkiang,
op 140 kilometer van Itsjang genomen.
Volgens Chineesche berichten zijn dui
zend Japanschc soldaten'gedood in gevech
ten, waarbij de Chineezen Tsjaoan,, An Poe
Fou Jang Ji Sji en Feng Sji heroverden.
Al deze steden zijn gelegen aan dc spoor
lijn SwatauTsjaoan.
Voorts wordt van Chineesche zijde ge-
meld( dat er bij King Sjan en Loe Sjan
lievig gevochten wordt.
Nieuwe actie tegen Chineesche
havens.
De Japansche vlootautoritciten hebben
het consulaire corps medegedeeld, dat zij
voornemens zijn weer drie havens ten
Noorden van Foetsjau, n.1. Santoeau en
Lojoean met ingang van 21 en Sjatsjeng
met ingang van 22 Juli te sluiten.
Naar verluidt zal het Japanschc verzoek
tot terugtrekking van buitenlandsche sche
pen en onderdanen door de Britsche auto
riteiten worden afgewezen.
De Japansche consul-generaal uit Kanton
is te Honkong aangekomen met een ge
heime missie. Hij heeft ontkend, dat dc Ja
panners de anti-Britsche agitatie in Kan
ton aanmoedigen, en dit wordt, volgens het
Hsb., opgevat als te beteckenen, dat de Ja
panners voorloopig de agitatie tot Noord-
China zullen beperken.
De groei van het Chineesche leger.
De minister van oorlog, generaal Tsjen-
Tjeng, heeft verklaard, dat. het. Chineesche
leger, dat bij het uitbreken der vijandelijk
heden weinig meer dan een millioen man
tclcle, thans tot 2.500.000 man is gegroeid.
Het land beschikt over tenminste 15 millioen
strijdbare mannen, die eenige oefening heb
ben gehad en in zeer korten tijd kunnen
worden ingelijfd. Dit jaar wil men 4.500.000
mannen oefenen, Het is de overtuiging van
iederen Chinees, aldus cle generaal, dat
China den oorlog zal winnen.
De besprekingen tusschen Arita en Crai-
gie over het vraagstuk Tientsih zullen he
denochtend hervat worden.
Het conflict tusschen den onder Japan
sche controle staanden gemeenteraad van
Hankau en de autoriteiten van de Fran-
sche nederzetting inzake de incidenten,
welke zich hebben voorgedaan tijdens de
herdenking van het uitbreken van dc
vijandelijkheden in China op 7 Juli, is langs
vriendschappelijken weg geregeld.
Craigie confereert opnieuw met
Arita.
De afdceling inlichtingen van het
ministerie van buitenlandsche zaken
heeft gistermiddag een communi
qué gepubliceerd, waarin verklaard
wordt, dat een tweede onderhoud
tusschen minister van buitenland
sche zaken Arita en den Britschen
ambassadeur Craigie gisterochtend
om negen uur in de ambtswoning
van den minister van buitenlandsche
zaken is gehouden.
Craigie zette de opvattingen van zijn re
geering uiteen ten aanzien van verscheiden
kwesties, welke den achtergrond vormen
van den toestand te Tientsin.
Japan's minister van buitenlandsche zaken
heeft de meening der Japansche regeering
duidelijk gemaakt.
Engeland verzoeningsgezind.
Van gezaghebbende zijde wordt vernomen,
dat de Britsche ambassadeur Craigie een
verzoeningsgezinde houding heeft betoond
tijdens het onderhoud, dat hij heeft gehad
met minister van buitenl. zaken Arita, hoe
wel hij duidelijk sprak van een in Groot
Brittannic bestaande wrevel. Gezien de ver
zoeningsgezinde houding, door Craigie be
toond, wordt verder vernomen dat er geen
aanleiding bestaat voor pessimisme over de
vooruitzichten der besprekingen te Tokio.
Onderhoud van Craigie met ma
joor Herbert.
Gebruik makende van de pauze bij zijn
besprekingen met minister Arita heeft am
bassadeur Craigie een onderhoud gehad
met den Britschen consul te Tientsin, ma
joor Herbert.
Een blik op de kaart leert de
groote beteekenis der Russische
aanvallen op Charbin.
In verhand met de spanning die er mo
menteel heerscht tusschen dc Mandsjoekwo
—Japansche militairen en de Buiten-Mon-
goolsche Sovjet-troepen, geven wij hierbij
een kaart van Mandsjoekwo zelf en de om
liggende landen.
Eenige dagen geleden werd er melding
gemaakt van een zeer ernstig feit, dat
groot opzien heeft gebaard; volgens dit
bericht zou de Mandsjoekwosche stad, Foe-
largi door de Sovjet-Russische en Buiten-
Mongoolsche luchtmacht gebombardeerd
2ijtb i
Deze plaats is een voorstad van Charbin
een centrale stad, een knooppunt van spoor
wegen (zie op de kaart de dikke zwarte
pijl, die Foelargi aangeeft).
De Japanners zien hierin een nieuwe ac
tie van BuitenlMongolië en verwachten een
verplaatsing van de grensgevechten. die
zich meer naar Mandsjoeli (zie de kleine
zwarte pijl op de kaart) zullen richten,
blijkbaar als een nieuwe poging om den
Chineeschen-Wester-Spoorweg, .waaraan
Charbin gelegen is, te ontwrichten.
Mandsjoekwo dreigt met tegenmaatrege
len indien de luchtaanvallen zouden worden
voortgezet.
Do Japansche vazalstaat Mandsjoekwo is
-met een dikke zwarte lijn aangegeven,
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT.
Verwachting: Zwakke tot mati
gen wind uit zuidelijke rich
tingen, aanvankelijk war
mer dan gisteren, later eeni
ge daling van' temperatuur
onder invloed van uit het
zuidwesten opkomende re
gen- of onweersbuien.
Algemeene vooruitzichten: Er
kan op enkele dagen met
regen of onweerachtig weer
bii wisselende bewolking
worden gerekend.
Geen moeilijkheden in de
Dolomieten
Mits men er niet langer dan één
nacht logeert.
Op het oogenblik vertoeft een gezelschap
van de Nederlandsche reisvereeniging op
een autoreis in de Dolomieten. Naar deze
reisgroep mededeelt, ondervindt men geen
enkele belemmering, indien men in de di
verse plaatsen niet langer dan één nacht
logeert.
Bijna 4000 Vierdaagsehe-
loopers
Naar wij vernemen zal het aantal
deelnemers aan de vierdaagsche af-
standmarschen dit jaar zeer waar
schijnlijk de 3800 overschrijden, al
zullen ditmaal 1000 militairen min
der deelnemen dan vorig jaar. Er
zijn thans 600 militairen ingeschre
ven.
Onmatig eten brengt de voeding
van het volk in gevaar.
Dr. Wirz, lid van de nat. Soc. commissie
voor de volksgezondheid, heeft critiek ge
oefend op dc „neiging van het geheele Duit
sche volk te veel te eten, in het bijzonder
vleesch en vet" Hij zeide: „Elke Duitscher,
die door onmatig eten bijdraagt tot ver
breeding van de kloof tusschen productie
cn consumptie, brengt cle behoorlijke voe
ding van het geheele volk in gevaar. Voort
durend te veel eten schaadt dus niet alleen
de gezondheid, maar moet noodzakelijk een
soort van hoogverraad zijn."
Ongetwijfeld zullen onze le
zers zich nog de reportage
herinneren, die een onzer re
porters in gezelschap van een
kapitein van den Generalen
Staf langs een deel der Ne
derlandsche grenzen maakte.
Welnu, ons.viel de eer te
beurt wederom een uitnoodi-
ging van den Generalen Staf
te mogen ontvangen en we-
derortt is onze vertegenwoor
diger een drietal dagen op
excursie geweest onder dc
meest deskundige leiding.
Ditmaal werden zoowel de
zeegrenzen als dc verdedi
gingswerken aan de Oost
grens bezocht, terwijl voorts
een bezoek gebracht werd aan
het luchtverdedigingsstelsel
van een onzer grootste site-
den en aan moderne kazer-
ne's.
Wij twijfelen er niet aan,
of voor deze reportage zal
bij al onze lezers wederom
de grootst mogelijke belang
stelling blijken te bestaan. In
ons nummer van morgen
treft men het eerste artikel
der korte serie aan.