uitenland steunt
Iersche
Geen officieel Britsch
vredesplan
mmenwerpers
fa N.V. Uitg.-Ma- -VtoOooJ» moo>4fa~a>*er
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Koninklijke woorden
tot de Christenjeugd
Laan. Schagen, TeL 20.
;DAG 25 JULI 1939. 83e Jaargang. No. 10939.
ven
iverd
thullingen van minister Hoare
Lagerhuis neemt wet op
geweldpleging aan
fe ren tic
uitg
op
zen
Libs door
mei
en werd
gezellig
DIRKSH
3,
iet net i
en mai
brengt
tie, al n
Minister Hoare
De Britsche minister, Sir Samtiel Hoare heeft in het
Lagerhuis een definitieve verklaring afgelegd, omtrent de
loopende geruchten, als zouden buitenlandsche staten het
Iersche terrorisme steunen. Hoare heeft deze geruchten be
vestigd met de volgende woorden:
Wij zijn in het bezit van een betrouwbare inlichting,
dat de campagne der Iersche terroristen door buitenland
sche organisaties met aandacht wordt gevolgd en metter
daad wordt gestimuleerd.
Ik zou het huis echter willen vragen niet aan te drin
gen op bijzonderheden.
niet in het openbaar belang zijn
inlichtingen te geven. Het huis moet
zekering van den minister aanvaar*
rijden pi {het een matelooze verdenking, ge-
hot
op praatjes zijn, doch omlijnde con-
jp grond van betrouwbare gegevens.
het oog op deze rapporten over bui
den hM fcch. gekuip en een ondervinding van
hagen. I inden, welke doet zien, dat het terro-
zrootcn omvang kan aannemen, kan
irtement volgens Hoare niet veilig
an zonder de bij de wet. toegestane
niddelen te versterken tot handha-
m de orde.
Drastische maatregelen noodig
L. een 11 esproken te hebben over een docu-
ste helft iat de politie in handen was gevallen,
plannen voor de campagne van de
terroristen werden onthuld, zeide
dat sedert Januari 57 aanslagen van
iten waren voorgekomen te Londen
entig in de provincies,
Hef. sjlrbij werd een man gedood. 75 perso-
niet zo:
ncn wei-den gewond. Wegens terroristische
activiteit zijn 66 mannen veroordeeld. De
politie heeft 1500 gelignietpatronen, 1000
slaghoedjes, 2 Ion chloorkali en ijzeroxyde,
zeven gallons (een gallon is ongeveer -H/z
L.) zwavelzuur en bijna 20.000 pd aluminium
poeder, die voldoende zouden zijn geweest
om schade aan te richten voor millioenen
ponden sterling en wat nog belangrijker is
voor het verlies van minstens 1000 mannen
en vrouwen. In verband hiermede ben ik er
zeker van, dat het land drastischer optreden
tegen de bedrijvers van deze misdaden te
gen- de gemeenschap zal goedkeuren en
eischen. Wij hopen, dat het onderhavige
wetsontwerp van tijdelijken aard zal kun
nen zijn om aan den noodtoestand hot hoofd
te bieden. Daarom wordt do geldigheid van
de wet gesteld op twee jaren.
Het wetsontwerp werd in tweede lezing
aangenomen met 218 tegen 17 stemmen.
Nader wordt nog uit Londen vernomen dat
de politie betrouwbare inlichtingen had ont
vangen, dat getracht zou worden om de par
lementsgebouwen in de lucht te doen vlie
gen Als symbool der vernietiging van het
parlementarisme hechtte men hieraan in
bepaalde kringen groote waarde.
Indrukwekkende wereldconferentie
in de hoofdstad.
In een plechtige, zeer indrukwekkende ope
ningszitting had de eerste Wereldconferen
tie van christelijke jeugd, die 1600 jonge
christen-mannen en -vrouwen uit 70 landen
der aarde bij elkaar brengt, heeft Z. K. II.
Prins Bernhard gistermiddag in het Concert
gebouw te Amsterdam de volgende bood
schap van H. M. de Koningin voorgelezen:
„Het is mij een genoegen u, die uit
alle deelen der wereld naar hier
zijt genomen, thans in Mijn land
vereenigd te weten.
Mijn goede wenschen vergezellen
U bij Uwe werkzaamheden. Moge
het der jeugd van de gehcele we
reld gegeven zijn door gemeen
schappelijk overleg en gezamenlij-
ken arbeid, te streven naar de op
lossing van de problemen, die in de
ze moeilijke tijden niet alleen de
jeugd, maar de gehcele menschheid
bezighouden. Dat in de dagen, die
voor u liggen 'de geest, door welken
Christus in el k e n menseh door
dringt en die alle tegenstellingen en
problemen tot oplossing helpt bren
gen, U allen tot richtsnoer."
Toespraak van den Prins.
Nadat Prins Bernhard deze Koninklijke
boodschap had voorgelezen, sprak de prins
in het Engclsch als volgt:
„Mede namens Prinses Juliana, verwel
kom ik alle afgevaardigden uit ongeveer
70 landen op de eerste Wereldconferentie
van Christenjeugd. Temidden van de don
kere wolken, die ons in deze dagen omrin
gen, is het voor jonge menschen moeilijk
met een gevoel van verantwoordelijkheid
voor hun eigen leven cn voor het leven van
hun medemenschen op te groeien.
De wetenschap, dat de christenjeugd van
de geheele wereld afgevaardigden heeft ge
zonden naar Nederland om uitdrukking te
geven aan hun hoop cn hun wil om in het
christendom te vinden het ware licht, waar
in alle problemen gezien moeten worden,
vervult ons met groot moed. Ik ben er
van overtuigd, dat de roep van het Evan
gelie: „Ut omnes unum sint" (opdat allen
cén zijn) een roep is, di'L in deze tijden tot
ons jonge menschen komt als een spe
ciale roeping. Moge God U op Zijn wijze
zegenen: gedurende de conferentie èn als
U de resultaten van de besprekingen in Uw
eigen land zult terugdragen."
De groote zaal van het concertgebouw
was tot op de laatste plaats bezet.
Op het podium zaten de 400 afgevaardig
den uit de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika met in de hoeken de vertegenwoor
digers der Zuid-Amcrikaansclie Staten
jonge mannen en vrouwen met blanke en
zwarte huidskleur in het midden der
zaal hadden de circa honderd Franschen,
de Britten, die in nog grooter aantal waren
lating van den premier in
de Tweede Kamer?
ICHT EEN MOTIE VAN WANTROU
WEN VAN KATHOLIEKE ZIJDE.
Gistermiddag bestond er voor de con-
1 sfltu«rende vergadering van het
J'eu*iKabinet het vijfde kabinet-
waarvan de samenstelling
8" niet officieel is gepubliceerd
kïrijpelijke belangstelling. Voor het
inds Noo *™0ll\v van het Departement van
kipeieren '^Mmconc Zaken aan den Kneu-
stond een schare nieuwsgieri-
JP| opgesteld, waaronder veel jour
nalisten en persfotografen. Naarma-
re uur van half drie naderde,
*erij stukje voor beetje de sluier,
dmers -vunje vooi ubcijo uc omrei,
h! D°c\yel doorzichtig, toch de sa-
grove 1'
irs
van het Kabinet tot nu
V witte iJ aac* bedekt, opgelicht. Elke
- iïpwkomer immers, die de treden
P 'Icu ingang van het oude pa-
vette 13 aan den Kneuterdijk beklom.
-« a als een minister worden
Rhouwd.
30-58,64'
65—05 cL
vette sr
—53 ct.
24 Juli*
be-
'krccnvolgens arriveerden de
!rw Dr. H. Colijn, C. W. Boden-
jhr. O. C. A. van Lidth de
•za C. van den Bussche, mr. J.
>ipn- Sein* iL Patiin, daarna gezamenlijk de
o'to bl P® nu>- J- A. de Visser, H. van
n kleine 1 Srüen 011 ir- H. Damme, daarna
-W>net 1 ?rc" lir' J- c- van Diik en
K?r- dr- s- B. O. Schrieke.
z|in dus de hoeren, die wij reeds
10 40; 2® fed'al1 °'P -^en voor^ant van ons
'„"rjoodJ vX rt's dc leden van het nieuwe
i ion- 301)1 noemden. De verdeeling der
doemkooll onJVemcld.115 Z°°a,S giStG"
horicbe'n^ n«Jr\" S' P' dc ^ooys kan pas half
r Dukep mi v, Zl,,p amht aanvaarden; het depar-
ïheimers I tot dien
r k.g.
3.10; drieÜ
Kg- wiw
0.
door dr. Colijn ad int. worden bc-
!u,'v'^crncmcn, worden de nieuwe
"cii'rt u op het Palcis Noordeinde
en begint morgen definitief hun
COLIJN.
Men neemt in Haagsche politieke
kringen aan, dat vandaag de pre
mier in de Tweede Kamer een re-
geeringsverklaring zal afleggen. De
verwachting is. dat daarna de ver
gadering zal worden verdaagd en
dat met de debatten over deze ver
verklaring Woensdag en Donderdag
zullen zijn gemoeid.
Deze week moeten bovendien ecu aantal
contingcnteerings-ontwerpen, alsmede een
suppletoire bcgrooting voor urgente Defen
sievoorzieningen ten beloope van f 33 mil-
lioen door de Kamer worden goedgekeurd.
Zooals te begrijpen is, rekent men erop,
dat de debatten over de regeeringsverkla-
rings geenszins welwillend voor de nieuwe
regeering zullen zijn. In principe kan de op
positie het natuurlijk zoover laten komen,
dat zij reeds dadelijk, voordat de regecring
in staat is geweest door daden te tooncn wat
zij waard is, door 'n motie van wantrouwen
haar misnoegen over het optreden van de
regeering gaat uiten. Sterker nog, ook een
weigering van de f33 mill. moet, althans
theoretisch mogelijk worden geacht. Maar
in het laatste geval zou een (suppletoire)
begrooting worden verworpen om een reden,
welke buiten de begrooting gelegen is. Me
thoden, die in het algemeen en zeker in dit
geval, sterke afkeuring verdienen.
Wij hoorden, aldus het Hsb., de meening
verkondigen, dat. indien tegen de verwach
ting, de Katholieken hun vijandige houding
tegenover het nieuwe kabinet nu reeds in
een motie van wantrouwen tot uiting zou
den willen brengen, zij tezamen met de so
ciaal-demoeraten dan ook de volle conse
quentie van het eventueel uitbreken van
een nieuwe crisis zouden moeten dragen.
Naar wij verder vernemen zullen van de
vier demissionnaire Roomsch-Katholic'ke
ministers slechts de heeren Goseling en
Wel ter zitting nemen in de Tweede Kamer.
Nu jhr. Van Lidth de Jcudc weer minister
wordt, herneemt als zijn opvolger het oud-
Kamerlid, dc Indische deskundige de heer
Van Kempen, zijn plaats in dc Tweede Ka
mer.
Dr. Colijn's lot in handen der
katholieke fractie.
Het r.k. dagblad de Maasbode schrijft:
De houding der Kamer tegenover dit con
stitutioneel niet onbedenkelijk kabinet .en
daarna eventueel diens daden dienen te
worden afgewacht.
Dc katholieken kunnen dat doen in de
grootste kalmte, in de rust van hun kracht
cn van de overtuiging, dat zij op het. punt
dat de crisis uitlokte, de werklooslieidspoli-
tick, de groote meerderheid van ons volk
achter zich hebben.
Het lijkt ons intusschcn voor den christc-
lijken staatsman dr. Colijn geen ideaal dc
oude bemanning met deze gedeeltelijk nieu
we Ie hebben moeten verwisselen.
Wij blijven deze crisis fataal vinden en
ongemotiveerd!
En dc oplossing is koren op den molen van
Van Houten cn ondanks het terzijde stel
len van de „roomschcn" misschien zelfs
van Kersten!
Dr. Colijn redde zich eens te meer
langs dc dakgoot. Een dergelijke ma
noeuvre moet men zich echter niet
al te dikwijls veroorloven.
Na deze „redding" ligt zijn lot in
handen van de katholieke fractie.
In de katholieke (en ook in de socialis
tische) pers gingen stemmen op om het onaf
wendbare noodlot voor dit ministerie zich
maar zonder dralen te doen voltrekken.
Wij mcencn dat dit geheel dient te wor
den overgelaten aan de Kamerfractie, die
ook de consequenties van een eventueel vo
tum zal hebben te aanvaarden.
Met vertrouwen kunnen wij, zoo besluit
de Msb., aan haar overlaten, welk beleid zjj
tegenover dit kabinet zal gelieven te volgen.
verschenen en nog vele andere naties plaats
genomen, terwijl links in den hoek de klei
ne, tengere figuren der Chineezen en de
Japanners de openingszitting bijwoonden.
Zeventig nationaliteiten waren in het
gebouw vertegenwoordigd en men kan niet
genoeg met nadruk op deze groote en
grootsche manifestatie wijzen, want nog
nimmer is er in de wereld een conferentie
gehouden, welke een inlernatïonaler karak
ter droeg dan deze. Van de balustrades
ook dc balkons waren geheel bezet hin
gen de vlaggen van tientallen naties, bo
ven bot podium tegen het orgel hing een
groot doek met als opschrift: „Christus Vic-
lor", en tegen de speeltafel van het orgel
was op een achtergrond van róód, wit en
blauw een groot portret van de Koningin
aangebracht. Toen Prins Bernhard, die
werd begeleid door de leden van het orga
nisatiecomité, in de zaal verseheen, speel
de het orgel het Wilhelmus. Er volgde een
indrukwekkend moment, toen het orgel het
bekende lied „Groote God, wij loven U" in
zette, dat staande werd meegezongen door
allen, die in dc zaal aanwezig waren.
De Minister van Onderwijs, Kunsten cn
Wetenschappen, prof. dr. J. R. Slotemaker
de Bruine, heeft de conferentie hierna ge
opend.
Britsche regeering ontkent be
trokken geweest te zijn bij de
leeningsplannen van minister
Hudson.
Ook Daitschland ontkent het
bestaan van een plan
In het lagerhuis heeft minister
president Chamberlain verklaard,
dat er geen sprake is van het ver
schaffen van een leening aan
Duitschland.
Op een vraag, of de Britsche
regecring afwist van de mogelijk
heid van besprekingen van dezen
aard en of de rcgcering voorne
mens was besprekingen te openen,
die zouden kunnen lijken op een
corruptiepoging bij Hitier, teneinde
„den vrede te koopen", antwoordde
Chamberlain ontkennend.
Over de besprekingen van den minister
van overzeeschen handel. Hudson. met Gö-
rings medewerker Woliltat, waarover in de
Engelsche pers zoo veel te doen geweest is,
zei Chamberlain:
Er was ons van deze besprekingen niets
bekend, noch wist een andere, behalve de
bij deze zaak betrokken minister, hier iets
van af. „Het is niet de bedoeling van dc
Britsche regeering besprekingen van dezen
aard te beginnen".
Chamberlain veroordeelt dus het persoon
lijk initiatief van den minister geenszins en
het is niet waarschijnlijk dat Hudson hierom
zal aftreden.
Hudson heeft inmiddels verklaard, dat zijn
besprekingen met Wohltat geheel buiten de
regeering om gingen. Er is inderdaad over
een leening gesproken, maar dit was toen
Hudson en Wohltat confereerden over de
walvischkwestics en daarbij, zooals dat
meer gaat, even hun hoofdthema loslieten
en zich bij de besprekingen op zijwegen be
gaven.
Hudson's eigen lezing.
Tegen een verslaggever van de Daily Ex
press heeft Hudson verklaard:
„Verleden week heeft de heer Wohltat,
die verbonden is aan 't Duitsche ministerie
van Economische Zaken cn een intiem
vriend van veldmaarschalk Göring is, een
bezoek gebracht aan Londen in verband
met dc Walvisch-conferentie. Hij wenschte
een onderhoud niet mij te hebben.
Wohltat is mijn tegenspeler te Berlijn cn
wij wisselden van gedachten'over problemen
van handel en van de wereldeconomie.
Hij gaf mij te kennen, dat hij en andere
hooggeplaatste]! in Duitschland van mee
ning zijn, dat de internationale toestand,
wat de verhouding tusschen Engeland en
Duitschland betreft, nimmer gevaarlijker is
geweest dan thans. Hij vreesde ten zeerste,
dat er een explosie zou komen. En wat hij
sinds zijn aankomst te Londen omtrent dc
vastberaden houding van het Britsche volk
ervaren bad, droeg er slechts toe bij, zijn
standpunt nog te versterken.
Dc heep Wohltat trachtte mij duidelijk te
maken, dat dc kwestie-Dantzig of zij al dan
niet tot een oorlog zal leiden, slechts een
symptomatisch verschijnsel is van een veel
grooter vraagstuk, dat daaraan ten grond
slag ligt.
Hij betreurde dezen gevaarlijken toestand
ten zeerste, daar hij er van overtuigd is, dat
wanneer de politieke moeilijkheden eenmaal
zijn weggenomen, de algemeene welvaart
weer in de wereld zon terugkeeren.
„Ik deelde den heer Wohltat mede, dat
Groot-Brittannië nimmer een van zijn over-
zeesche bezittingen zou prijsgeven. Ook ver
klaarde ik, dat Groot-Britannie naar mijn
ineening niet deel zou nemen aan een rege
ling, die de teruggave van de Duitsche of
andere mandaatsgebieden zou behelzen.
Samen een plan uitgewerkt.
Te zamen hebben wij toen de technische
mogelijkheden besproken om de moeilijkhe
den te overwinnen" vervolgde de minister.
„Volkomen duidelijk heb ik daarbij ver
klaard, dat ik hier uitsluitend volgens mijn
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTt
Verwachting: Aanvankelijk nog
regenbuien, plaatselijk met
onweer, tegen den avond op
klarend, nog koel, zwakke
tot matige N. tot N.O. wind
Alg. vooruitz.: De kans is groot,
dat morgen weersverbete-
ring, althans ecnige stijging
van de dagtemperatuur in
treedt.
persoonlijke inzichten sprak. Toen werkten
wij een plan uit, waarvan de voornaamste
punten de volgende zijn:
lste. Aan Hitier moet worden mede
gedeeld, dat Engeland en zijn bond-
genooten zich tegen elke poging zul
len verzetten, Europa met geweld
te overheerschen.
2de. Indien Hitier bereid is weer
het pad van vrede en diplomatieke
onderhandeling te betreden, zouden
Engeland en zijn bondgenooten er
voor zorgen, dat Duitschland behoor
lijk behandeld wordt en o.a. toegang
verkrijgt tot de grondstoffen.
3de. Zij zouden dan Duitschland
helpen om de basis van oorlog, waar
op thans feitelijk de geheele Duit
sche industrie is ingesteld, te ver
laten en terug te keeren tot de ont
wikkeling van industrie en handel
in vredestijd.
4de. Voorgesteld wordt, een vriend
schappelijke samenwerking in het le
ven te roepen op de wereldmark
ten van Groot-Brittannië, Duitsch
land en andere groote industrieele
landen.
5de. Duitschland moet instemmen
met een beperking van zijn bewape
ning, zoo niet met ontwapening
en moet zich uit Cecho Slowaijkc
terugtrekken.
Officieele tegenspraak van
Duitschland.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt:
„In de Elgelsche pers worclt melding ge
maakt van verklaringen van den onder
staatssecretaris Hudson over een gesprek
met miriis terial-di rek tor Wohltat, waarbij
ook gesproken wordt van een „plan", dat
den heer Wohltat overhandigd was.
Het Duitsche nieuwsbureau is gemachtigd
vast te stellen, dat in het geheel geen plan
besproken is. Overigens beteekende het on
derhoud, dat niet op initiatief van den lieer
Wohltat tot stand was gekomen, een zuiver
particuliere gedachtenwisseling over econo
mische vraagstukken".
Halifax heeft in het Hoogcrhuis eveneens
ontkend, dat de Britsche regeering aan Hud
son ecnige opdracht zou hebben verstrekt.
Dag der Sovjet
oorlogsmarine
Machtdemonstratie der mariniers.
De bladen publiceeren een dagorder van
den volkscommissaris voor marine ter gele
genheid van den gehouden „dag der oorlogs
marine". De dagorder heeft den volgenden
inhoud:
„Heden, de dag der oorlogsmarine van de
Sovjetunie, zullen de mariniers een machts
demonstratie geven en aantoonen, dat zij al
tijd klaar staan om te strijden en op elk
oogenblik dubbel zullen antwoorden op een
stoot, van oorlogsverwekkers, die zouden
probccrcn aan de onschendbaarheid der
grenzen van dc Sovjetunie te raken."
De Isvestia schrijft o.m,. naar aanleiding
van den vlootdag: In aantal onderzeeërs en
kleine torpedobooten bezet de U.R.S.S. thans
de eerste plaats ter wereld. Terzelfdertijd
doen de Russische duikbooten in niets onder
voor andere. Voor sommige elementen zijn
ze zelfs beter dan dc buitenlandsche. De klei
ne torpedobooten bezetten reeds verscheide
ne jaren de eerste plaats ter wereld door hun
snelheid en wapenkracht.
