Waar hartstochten
losbreken
NOODLOT
STELT NIET UIT TOT MORGEN
OPRUIMINGSAANBIEDINGEN.
GEBR. K0S.
ANNA PAULOWNA.
SIGAREN en SIGARETTEN bij
J. VONK.
Eerst naar den Oogarts en dan met Uw Bril-
recept naar
C. DE BOER.
DROGIST ARTIKELEN
A. DEKKER JZ.
FOTO-ALBUMS
EN ROLFILMS
HIS WILMS.
HIPPOLYTUSHOEF.
GROOTE UITVERKOOP
bij J. VAN NUL AND
DAMES- EN HEEREN ONDERGOEDEREN.
Verder spotprijzen in:
Op alle andere courante artikelen 10 tot 50 procent korting.
C. REZELMAN Jzn.
Schoonen en Opslaan
van Tarwe.
Donderdag 3 Augustus 1939
Vierde btad
Maar profiteert heden nog van onderstaande
Zijden Camisols
45
Flanellen Pantalons
1.90
Plooirokjes
50
Werkhemden
G5
Dames Handschoenen
19
Hcerenhoeden
25
Dames S'kisokjes
10
Sportkousjes, wol
39
Polohemden
50
Boorden
5
Fil d'Ecosse Kousjes,
versch. maten
25
De duurste sigaar smaakt niet, wanneer er niet gestookt
wordt. Let dus op het juiste adres en koopt Uw
JULIANADORP. LOOPUITPARK 13.
Want, daar brandt geregeld de kachel.
SPOORBUURT 7. TEL. 94. ANNA PAULOWNA.
Grootc keuze In moderne MONTUREN.
VOOR ALLE
NAAR
MOLEN VA AP.T 17 TEL. 80. ANNA PAULOWNA.
koopt u het voordeeligst bij
Nieuwe Weg
EXTRA AANBIEDING IN INTERLOCK
ANNA PAULOWNA
Op alle DAMESKOUSEN KORTING.
Een speciale aanbieding ZEER FIJNE KOUSEN, 3 paar voor 98 cent.
EXTRA KOOPJE< in JONGENSBLOUSES vanaf 40 cent.
FANTASIESOKKEN.
WERKSOKKEN.
3/4 KINDERKOUSEN.
FIL D'ECOSSE KINDERKOUSEN
JONGENSSPORTKOUSEN.
WIERINGERWAARD,
TeL No. 284.
Beveelt zich beleefd aan voor
het
tegen organisatieprijzen.
De negerrenbaan
van Panama
Bedwelmende middelen voor de renpaarden
Paardenrennen en speelbanken,
twee instellingen, waar de harts
tochten kunnen losbreken en en ze
gevieren. Een centrum van het „ge
luksspel" is de republiek Panama,
waar al deze ondernemingen in
handen van óén.man zijn
Meer dan de leden van eenig ander ras,
ivoelt de neger zich aangetrokken tot het
spel en de hartstochten van het wedden. En
nergens kunnen zich de hartstochten zóó
uitleven, als op do „neger-renbaan" van Pa
nama. Hier paart zich de aangeboren lust
der zwarten tot wedden aan de moderne
techniek van het geluksspel van de blan
ken en hierdoor ontwikkelt zich bier oen
hazard-atmosfeer, die met geen enkel ander
Europeesch of Amerikaansch voorbeeld ver
geleken kan worden.
Nergens is het publiek dat de renbanen
bezoekt, zóó opgewonden, als in Jüan Fran
co, de renbaan v^m Panama. Negentig pro
cent van de jockey's, die hier hun kundig
heden vertonnen, behooren tot het zwarte
ras, evenals de toeschouwers, 's Middags om
twee uur beginnen de wedstrijden. Een
enorm geschreeuw en lawaai weerklinkt
over het groote terrein en voor het houten
huisje, dat voor de hoofdtribune staat en
waar de jockey's voor de rit gewogen
worden, verdringt zich het publiek; men
fluistert cn men wisselt geheimzinnige tee-
kens onder elkaar uit. die alle Europeesche
jockey's en besturen van renbanen in het
tuchthuis zouden brengen.
Rcnverordeningen een wassen
neus.
Vanzelfsprekend hoeft ook Juan Franco,
zooals trouwens iedere behoorlijke renbaan,
haar rcnverordeningen, maar men behoeft
niet te donken, dat er ook maar iemand is,
die zich hierom bekommert. Ook de ambte
naren van de vrije republiek Panama knip
pen gewoonlijk een oogje dicht en dat, niet
zonder reden. Immers, de belasting die de
trust, welke de renbaan en nog een groot
aantal andere amusementsgelegenheden in
het land bezit, opbrengt, dekt bijna voor een
vijfde deel het geheele staatsbudget.
In Juan Franco wordt echter niet
alleen „geschoven", doch ook „be
dwelmd" Er bestaat in Panama geen
wet, die bet ingeven van bedwel
mende middelen verbiedt en straf
baar stelt en bovendien zou bet, in
dien noodig, zeer moeilijk of in het
geheel niet aangetoond kunnen
worden. De middelen, die men daar
toe gebruikt zijn geheel anders dan
in Europa. De jockey's van Juan
Franco geven hun paarden mari
huana, een soort van hennep-achtige
plant, die slechts in Ccntraal-Ame-
rika groeit, een soort van hasji-
achtig bedwelmend middel bevat en
zonder groote onkosten en moeilijk
heden verkregen kan worden, daar
de plant in het wild groeit. Buiten
de Midden-Amerikaansche staten
was deze plant eenige jaren gele
den nog zoo weinig bekend, dat de
actie der Vereenigde Staten tegen
bedwelmende middelen er nog geen
notitie van nam.
Het gebruik van die verdoovende middel
heeft zijn voordeelcn, maar ook zijn nadee-
len. Wanneer men er een geringe dosis
van inneemt, werkt het middel opwekkend,
ja zelfs opwindend, neemt men er daaren
tegen een groote hoeveelheid van in, dan
wekt het de slaap op. Het middel wordt in
het bloed onmiddellijk in andere stoffen
omgezet, zoodat het naderhanü niet meer
aangetoond kan worden. Men moet hier dus
een zeer nauwkeurige dosis toedienen, wil
men succes hebben.
De zwarte jockey, die zijn paard met ma
rihuana bedwelmt, is er echter nooit zeker
van, of een staljongen, die door zijn con
currenten omgekocht is, zijn paard nog niet
een tweede dosis van dit middel geeft,
waardoor juist het omgekeerde gevolg ver
kregen wordt. Het, bedrog met dit bedwel
mende middel is dus in Panama een zeer
belangrijke zaak, die echter steeds twee
kanten heeft. Tenslotte viert het toeval dan
toch altijd de overwinning en de zwarten
hebben er des te meer gelegenheid tot
wedden voor.
Loten worden nooit gestolen...
De voormiddag wordt gebruikt voor de
loterij. Iedere week vindt er een trekking
plaats. De loten zijn bij alle kranten-,
vruchten- en marktverkoopers te krijgen.
Ze hangen in lange strooken voor iedere
winkel. Wie voorbij een winkel gaat, waai
de loten hangen, legt een halve Balboa (40
Amcrikaanschc centen) op tafel cn scheurt
een lot af. Niemand hoeft hierbij te staan,
want zelfs niet de ergste blanke, bruine
of gele bedrieger zou een loterij-lot stelen:
hij weet maar al te goed, dat een gestolen
lot nooit een prijs krijgt.
Op de trekkingsdagen staat de geheele
bevolking van Panama en Colon voor het
loterij-bureau. Zelfs de anders zoo trotsche
Amerikanen mengen zich dan onder de bon
te menigte. Het plein voor het loterij-ge
bouw in Panama is misschien wel de eeni
ge plaats op aarde, waar menschen van
alle rassen naast elkaar staan cn rustig met
elkaar over de wins- verlieskansen spreken.
De speelkoorts is hier sterker dan alle ras
verschillen en -vooroordeclcn. Het grootste
lot bedraagt slechts 300Balboa, maar bijna
iedereen koopt meer dan een lot zoodat er
iedere week menschen zijn, die voor eeni
ge duizenden gewonnen hebben.
In het Casino van Colon zijn de inzetten
en de winsten natuurlijk veel hooger. Hier
worden alle spelen gespeeld, die elders ten
strengste verboden zijn: baccarat, poker en
dergelijke geluksspelen en ook hier vormen
de Amerikanen uit de naburige kanaalzo
ne, waar deze spelen verboden zijn, een
groot deel van het bezoekerscontingent. Hon
derdduizenden Balboa's en dollars worden
hier omgezet maar dat kan de loterij niets
schelen, omdat de renbaan, de loterij en. het
Casino toch tot een en de zelfde trust be
hooren.
Alleenheerscherl
De directeur van deze groote onderneming
is de Mulat Gonzalo Arias. Zijn broer Har-
modio was eerst „generaal" en is eenige
jaren geleden president van de republiek
geworden. Sinsdien heeft geen mensch het
ooit meer beproefd een concurreerende on
derneming op te richten. Gonzalo Arias be-
heerscht echter niet alleen de renbaan, de
loterij en het Casino. Waar gespeeld wordt,
wordt ook gedronken en daarom is hij tege
lijkertijd ook het hoofd van de „Atlantic
Breving and Befrigerating Company" die
Panama van bier voorziet. Zijn pogingen,
om door het in handen krijgen van de Oran
je Crush Company ook de limonade-produc
tie machtig te worden, leden eerst schip
breuk, maar eenige jaren geleden is de
Griek Alexander Tagaropulus,die deze in
dustrie controleerde, zijn vennoot geworden.
Bovendien heeft Aritas langzamerhand en
zonder dat men er erg in had, alle marihua
na-plantages van Panama opgekocht en
verdient zoo ook nog aan het bedrog, dat
op zijn rchbaan voortdurend gepleegd wordt
Waar spel cn drank zegevieren, daar
bloei ook het kwaad. De prostitutie is in
de republiek Panama, in tegenstelling tot
de kanaalzone niet verboden, maar wordt
toch wel beperkt tot bepaalde straten dei-
beide steden Panama en Colon. Dat ook deze
huizen zich zonder uitzondering in handen
van de koning van het geluksspel. Conzalo
Arias bevinden behoeft hier wel ni°t met
nadruk gezegd te worden
Hij reisde in bretels en manchetknoopen.
Daar steekt niets in. Ieder doet wat: de een
springt door hoepels, de ander conserveert
oude ossen in blik, 'n derde draait knoopen
uit de beenderen van 'n vorig geslacht. Het
leven is betrekkelijk lang. Als men rekent,
dat de mensch gemiddeld 25 jaar wordt ('k
heb de statistiek niet bij de hand, doch la
ten we nu eens supposeeren, dan maakt dit
1300 weken is 9100 dagen. Men moet iets
doen, om daar doorheen te komen. Men kan
maar niet halsstarrig blijven zitten, zelfs de
allerrijkste niet Het is absoluut noodzake
lijk, dat we schoenen verslijten, trouwen,
naar diners gaan, onze neus snuiten, prijs
couranten laten drukken en meer van die
bezigheden verrichten, zonder dat we eigen
lijk weten, waar het voor dient. Doch dc
feiten wijzen uit, dat men er niet buiten kan.
Hij nu reisde in bretels en manchetknoopen.
Hoe hij er toe gekomen was? Hij wist 't
niet. Uit roeping? Hoe komt men tot alles?
Waarom doet de een in medicijnen, de an
der in sterken drank, 'n Derde in gevange
niswezen?? Hij was eerst 'n paar jaar op
kantoren geweest. Doch dat vlotte niet: het
Stanley-achtige van den commisvoyageur
verraadde zich reeds in z'n ongedurigheid.
Toen ging-ic reizen in van alles, leverworst,
fietsbanden, electrischc bellen, kabeltouw,
scheerzeep, amandelen. Maar 't wou niet: hij
had z'n levensdoel nog niet gevonden. Weer
bracht-ie 'n jaar achter 'n lessenaar door.
Toen, 'n oogenblik den gelukkigen greep,
•de groote vondst, welke 'm voor goed in de
veilige haven bracht van 'n geregelde mooie
verdienste: hij wierp zich in de manchet
knoopjes en bretels.
Van 't eerste oogenblik af, dat-ie zich daar
aan gaf, rees z'n voorspoed, 't Was 'n won
der. Reisde een ander met precies dezelfde
knoopjes en eendere bretels, zoo waren de
resultaten gering.
Zoodra echter bemoeide hij zich er mee,
Jean Meiers, van de firma Breukelmans Zo
nen, of de omzet was enorm en de fabrieken
werkten dag en nacht door. Hij had 'n be
paalde flair, die artikelen te plaatsen Met 'n
geheel apart chic wist-ie de fijne streep van
een bretel, de schittering van 'n knoop op
z'n voordeeligst te doen uitkomen. In dc
handelswereld trachtte men 'm te imit.ee-
ren. Maar 't was toch nooit dat. Het cachet
bleef er aan ontbreken. Jean Meiers was 'n
unicum. Zoo vloden de jaren in welvaart
noesten arbeid en aangename verpoozing in
i e vele hotels dezer lage landen. En Jean
Meiers, tevreden, had geen hooger illusie,
dan tot z'n jongsten snik te mogen blijven
verkoopen die bretels en die knoopjes. Het
was eten en drinken voor 'm geworden, 'n
behoefte, 'n gewoonte. Met die artikelen
deinde z'n leven rustig voort, als 't vlak
eener spiegelgladde zee Was hij niet te be
nijden boven velen?
Maar helaas, er kwamen jaren, dat de gol
ven zijner levenszee hoog gingen als storen
de schuimsels, die woedden cn braken en
klotsten en ziedden, om bij te vergaan Geen
mensch ontkomt z'n noodlot, 't Staat altijd
gereed, zich verraderlijk op den armen ster
veling te werpen en tandenknarsend slaat
't z'n nijpende klauwen in de weerlooze
prooi. Zoo verging 't ook Jean Meiers van
de firma Breukelmans Zonen.
't Was 'n tjuitende, spruitende lentemaand
vogels floten, bloemen wiegden, luchte-
blauw schalde dat onze reiziger zich ar
geloos waagde in 't oude stedeke Workum.
Met z'n aangenaam aplomb trad-ie 'n winkel
binnen en in zijn gewone, overredende pose
in de rechterhand 'n bretel, in de linker een
doosjes knoopjes, presenteerde ie zich aan
de toonbank, om dadelijk van wal te steken.
Doch z'n stem stokte en in wilde stuwing
steeg 't bloed naar z'n hoofd. Want daar,
voor de hooge laden met ellegoed, veters,
corset-baleinen en wat dies meer zij, stond
een jonge dame van ongemeone schoonheid,
frisch als een bloesem, blank als lelie-zeep
't Bracht 'm gansch in de war; z'n radheid
van tong begaf 'm cn Jean Meiers begreep
dat in dit oogenblik over z'n leven beslist
werd. Als-ie eindelijk z'n welbespraaktheid
hei-won, begon-ie met de gewone aanprijzing
zijner artikelen, maar hij voelde, dat 't niet
van harte ging, werktuigelijk. En opeens
schoot de Friesche schoone in zulk 'n scha
terlach, dat-ie onthutst ophield. Hij vroeg
naar de reden van haar vroolijkheid. Toen
vertelde ze 'm, dat ze 't zoo bespottelijk vond
'n man, die reisde in bretels cn manchet
knoopjes. O, ze hield 't niet uit! En proes
tend vloog ze naar achter, 'r vader te roe
pen, die verder den reiziger maar helpen
moest.
Dit voorval maakte op Meiers 'n onuit-
wischbaren indruk. Voor 't eerst sinds z'n
betrekking bij Breukelmans Zonen, ging 't
in 'm woelen, of er iets onwaardigs stak
in dat reizen met bretels en knoopjes. Hij
ging er gedrukt onder, werd stil, verkocht
niet meer zooveel als vroeger. En terug in
Amsterdam kwelde 'm het beeld van de
Friesche schoone uit den winkel in manu
facturen, liet 'm niet los, stond 'm voor den
geest dag en nacht.
O, hij kon niet meer buiten 'r! Geen aflei
ding baatte. Tot-ie, koen, 'n besluit nam,
overstak naar Stavoren cn de lelie-zeep
blanke z'n hart aanbood en hand. Ze keek
'm aan, vorschcnd. Toen schudde ze 't
hoofd. „Nee," zei ze, om de bretels en
knoopjes. Alles kon ze zich voorstellen, des
noods dat 'n man reisde in vijgen en stroop.
Maar 'n echtgenoot in manchetknoopjes cn
broekhouders, dat nooit! Als hij zich een
andere positie wist te scheppen, wie weet!
Dan zou ze nog eens zien.
Meiers nam zijn ontslag. Breukelmans in
zak en asch. De fabrieken zetten stop. En
Jean probeerde van alles: automobielban
den, champagnekurkcn, muilkorven, sigaren
pijpjes. Maar niets lukte. Hij verviel tot ar
moede.
Op 'n dag boden Breukelmans Zonen ten
einde raad 'm 't compagnonschap aan, on
der beding echter, dat hij persoonlijk bleef
reizen. Meiers geen uitweg meer ziende,
accepteerde. Dc knoopjes en bretels vlogen
I
'n vuurtje stoken
Want een kamp zonder
vuur ii al» 'n «chip zon
der ituurl Maar veegt
eerst dennenaalden
en dorre blaören weg:
denkt om 't brandgevaar,
WEEST ZUINIG
OP ONS BOSCHBEZIT/
weer. 't Was nu eenmaal z'n noodlot. Op
nieuw kocsterde-ie hoop. Op z'n kamer voor
'n lioogcn spiegel, bestudeerde hij zichzelf,
in die bekende pose van in de eenc hand 'n
pantalonhouder, in de andere 'n doosje. Hij
kwam zich hoogst begeerenswaardig voor,
begreep niet wat de wreede uit 't verre Wor
kum daar voor bespottelijks aan vond Hij liet
zich fotografeeren in die houding, een fac^
profiel en trois quarts. De vrienden waren
er verrukt over. De firma maakte er een
reuze reclame mee. Overal gingen dc por
tretten heen. Ze verschenen zelfs in de ge-
illustreerde bladen met 't onderschrift: „Jan
Meiers, de bekende specialiteit in artikelen
voor heeren". Moedig door 't succes, trok
Jean de stoute schoenen aan, zond een ka
binetformaat naar den Frieschen winkel in
manufacturen. In 'n hoek tcokendc-ie per
soonlijk, 'n pijl-doorschoten hart. 't Geval
kwam per keerende post terug, met er q,#
gekrabbeld: „Bah!"
Toen gaf Meiers 't op. Hij nam een recla
me-bretel extra qualiteit, cn verhing zich.
Z'n hospita bemerkte gelukkig nog intijds
't drama en hij werd afgesneden. De dokter
gaf hoop. Doch Meiers wees aldoor op z'n
maag. Die werd leeggepompt en tot 's dok
ters groote verbazing kwamen er 32 man
chetknoopjes voor den dag. 'Was duidelijk:
Meiers had zich op dubbele wijze willen
zelfmoorden. De firma werd er inee'in ken-
rtis gesteld. Die zond toen de volgende brief
naar Workum:
Mejuffrouw!
Wij hebben de eer u mede te deelen, dat
uw geachte beminde Jean Meiers zich he
den vergreep aan 'n reclamebretel, prima
qualiteit wij leveren u die tegen concur
reerenden prijs en 'n 32 hoogst smaak
volle knoopjes, waarmede wij steeds veel
succes hebben.
Aangezien wij ons op den duur tegen
dergelijke verliezen wenschen te vrijwaren
en dergelijke straffe middelen ook 'n slech
ten invloed zouden kunnen hebben op den
algemeenen gezondheidstoestand van ge
noemden beminde, verzoekend wij U drin
gend, ons telegrafisch te verzekeren van de
warme gevoelens, welk gij voor onzen fir
mant koestert. Kosten van telegram en hu
welijk nemen wij gaarne voor onze reke
ning.
Onder minzame aanbeveling, verblijven
wij hoogachtend,
Breukelmans Zonen".
Dit was de Workumsche schoone te
veel. Ze wilde niet den dood van Jean
Meiere, noch 't faillissement van de gere
nommeerde firma op 't geweten hebben. Ze
accepteerde.
Doch recht gelukkig zijn ze nooit gewor
den.
Dat gaat goed tusschen die tweel
