O
Een bladzijde uit den strijd tusscben
coöperatie en particulier bedrijf
TRiUMPH
UITENL A NDSCH
VERZICHT
TERLEP's DROGISTERIJ
DE BESTE
1 CENT
VIRGINIA
Economische beschouwing
DAGELIJKS
GROEIT
DE POPULARITEIT
VAN
Alkmaarsche Kaasmarkt
Achterlijk kind mishandeld
Kantoorhouder van Kampen gaat heen
REI
Zaterdag 12 Augustus 1939
Tweede blad
ir en
uur.
ïf
rit,
is
um,
vat
jjB STOPZETTING VAN DE GECONDEN-
5BBRDE MELKFABRIEK TE ALKMAAR.
Reeds eenige malen hebben we de vraag:
r coöperatie of particulier bedrijf?", aange-
8 sneden, die in ons land een bijzondere be-
i teekenis beeft ten aanzien van de verwer-
S (king van de melk aan de fabriek. We had-
den daarbij nimmer gedacht dat het parti
culiere bedrijf in Noord-Holland zich niet
alleen zoo spoedig uit een der grootste be
drijven zou terugtrekken, doch tevens zich
zoodanig zou bloot geven, dat in dubbelen
zin kan worden gesproken van een ernstige
jicdcrlaag.
De redenen, waarom het bedrijf met circa
1?5 man plotseling wordt stopgezet, willen
we buiten beschouwing laten. Er wordt veel
over gesproken en naar geraden, de eenige,
jtfie ze in werkelijkheid kent, is de directie.
Anders echter staat het met de leering, die*
bit dit geval kan worden getrokken en in
.verband daarmee met de gevolgen, welke er
l' voor het zuivelbedrijfswezen van onze pro-
li vincie in het algemeen uit voortvloeien.
Wat het meest frappeert is de gemakke
lijkheid, waarmee èn personeel èn melkleve-
ranciers op korten termijn volkomen in den
steek worden gelaten. We hebben, naar we
meenen, af en toe getoond niet blind te zijn
,voor de fouten, welke den coöperatieven be
drijfsvorm aan kunnen kleven. We gelooveft
echter met reden te mogen zeggen, dat iets
soortgelijks bij een coöperatieve fabriek niet
had kunnen gebeuren.
Voor zoover de boeren-melkleveranciers
betreft, spreekt dit vanzelf. Immers, het be
drijf behoort aan de leden, dat wil zeggen
aan deze boeren-melkleveranciers en het zou
dwaasheid zijn te veronderstellen, dat deze
zichzelf plotseling volkomen aan eigen lot
zouden overlaten. Er zijn ons wel gevallen
bekend van coöperatieve fabrieken, die wer
den opgeheven, wc herinneren ons echter
niet dat iets dergelijks zoo plotseling en zon
der waarschuwing gebeurde als hier het ge-
,val is.
Nu is er weinig twijfel aan, of alle melk-
leveranciers zullen gemakkelijk nieuwe af-
nemers vinden. Er zijn coöperatieve zuivelfa
brieken en ook particuliere te over, die ern
stig reflecteeren naar de vrijkomende melk.
Zijn we wel onderricht, dan wordt er reeds
druk gewerkt onder de ex-leveranciers van
de Deka-fabriek en voor zoover we hier be
drijven hebben, die door een te geringe aan
voer betrekkelijk te hooge productiekosten
hebben, is de stopzetting voor enkelen mis
schien een ware uitkomst.
Dit alles kan echter niet verhin
deren, dat de boeren, die tot dus
verre hun melk hebben gebracht
naar Alkmaar, tot de conclusie moe
ten zijn gekomen, dat ze voor den
particulieren ondernemer toch eigen
lijk weinig anders zijn dan een stuk
gereedschap, dat, zoodra men het
niet meer noodig heeft, eenvoudig
wordt weggesmeten.
Juist hierin dunkt ons te zijn gelegen het
groote verlies, dat door het particuliere be-
drijfevvezen in het algemeen is geleden. En
het zou kunnen zijn, dat het zich daarvan
piet zoo spoedig zal kunnen herstellen. Zoo
dat de coöperatie mag worden geacht een
groote overwinning te hebben behaald.
In nog meerdere mate geldt dit argument
voor het personeel, dat in het zuivelbedrijf
is te werk gesteld. Wanneer men weet, hoe
de coöperatieve zuivelfabriek als werkgeef
ster er steeds naar heeft gestreefd de ar
beidsvoorwaarden voor liet personeel gun
stig te doen zijn, hoe büna overal een be
hoorlijke pensioenregeling is getroffen, hoe
daarbij de bedrijfszekerheid gezien het in
Alkmaar gebeurde stellig veel grooter is,
dan kan liet nauwelijks meer een vraag zijn
aan welke bedrijfsvorm de werknemer de
voorkeur zal geven.
Ten slotte zou het kunnen zijn, dat onze
geheele Noord-I-Iollandsche zuivelindustrie
ten terugslag ondervindt van deze plotse
linge gebeurtenis.
Door het Alkmaarsche bedrijf werden in
bet afgeloopen jaar verwerkt circa 25 mil-
lioen K.G. melk. Aangenomen, dat 5 mil-
lioen K.G. hiervan worden gebruikt om de
kleine bedrijfjes, die worden aangehouden,
op topprestatie te laten werken, dan komen
circa 20 rnillioen K.G. vrij. Deze melk zal
moeten worden opgenomen door de zuivelfa
brieken.
Iloe groot dit kwantum is kan blijken uit
het feit, dat door alle fabrieken, aangeslo
ten bij den Bond van op Coöp. Grondslag
werkende Zuivelfabrieken in het afgeloopen
jaar werd verwerkt circa 167 rnillioen K.G.
Men mag dus zeggen, dat een belangrijk
percentage melk vrijkomt.
De producten, waarop deze aanstonds zul
len moeten worden verwerkt, zullen echter
niet meer dezelfde zijn van voorheen. Zijn we
wel op de hoogte, dan is een drietal Noord-
Hol landsche fabrieken in de gelegenheid de
melk tot poeder te verwerken. Gecondenseer
de melk echter wordt nergens geproduceerd.
Buiten het deel, dat mischien zal worden
verpoederd, zullen de 20 rnillioen K.G. wor
den verwerkt op kaas en boter. In hoofdzaak
echter op kaas. Want we mogen betwijfelen
of de leveranciers van de Deka-fabriek veel
ondermclk terug zullen wcnschen. De Noord-
hollandsche methode is nu eenmaal anders
en om daarin wijziging te brengen is men
voorloopig in onze provincie nog aangewe
zen op de vooruitstrevenden, die we, helaas,
onder de ex-Deka-leveranciers niet in groo-
ten getale verwachten.
Het is dus verre van buitengesloten,
dat juist op een oogenblik, waar
in alles in het werk wordt gesteld
om de kaasproductie te beperken,
deze door een bijzondere omstandig
heid weer gaat toenemen. Met als re
sultaat: nog lagere prijzen.
Zoodat een groot deel van Noord-Holland
den terugslag van deze plotselinge stopzet
ting aan den lijve zal ondervinden en men
de conclusie zal mogen trekken, dat ook de
zuivelindustrie in liet algemeen met de te
Alkmaar gedemonstreerde particuliere
methode allerslechtst is gediend.
Nu intusschen de coöperatie aan de win
nende hand is, zijn we benieuwd of ze een
stap verder zal kunnen en durven 'doen. We
hebben wel eens klanken gehoord omtrent
een in Noord-Holland te stichten Coöp. Con-
densfabriek.
Dat leek niet wel mogelijk.
Doch nu?
l)r MOOKtTf rCTC
(HMQwnjnnB)
iMDQECEEwr
DEN HELDEN
Aug. Zondags gesloten
De markt bood gisteren een eenigs-
zins onsamenhangend verloop. De
beste stapels werden vlot verkocht
en noteerden een kleine prijsverhoo-
ging. De hoogste markt steeg van
f 16.50 op f 17.en de gang van bes-
te kaas was f 16.— tot f 16.50. Dat de
soorten van niet eerste kwaliteit
daarnaast gezien de algemeen
trage gang en de allesbehalve roos
kleurige perspectieven zich moei
lijk wisten te handhaven is niet on
begrijpelijk. Ze noteerden in door
snee wellicht f 15.wat ons. naast
de prima kaas, die we voor 116.
zagen verhandelen, alleszins bevre
digend voor de desbetreffende mark-
ters voorkwam. In deae soorten was
de markt stng en, naar ons voor
kwam. gedurende het verloop van
de markt, iets dalend. Afwijkende
soorten bros. kort, zacht gin
gen voor prijzen gelegen onder f 15.
Vader en moeder tol gevangenis
straf veroordeeld.
Voor den Zutphenschen politierechter had
zich gistermorgen een echtpaar uit Hoender-
loo te verantwoorden wegens ergerlijke mis
handeling van een achtjarig achterlijk kind.
In de dagvaarding stond, dat de ouders
den jongen hadden geschopt en geslagen.
De politierechter merkte op, dat de
sobere voorlezing van de dagvaar
ding door den Officier van Justitie
eigenlijk een resumé is van een dra
ma, zooals er ijieer in ons land
voorkomen', doch welke over het alge
meen uit een doodelijke angst van de
kinderen voor de ouders niet aan
het licht worden gebracht. Het geval,
dat hier thans wordt behandeld
zoo zeide spreker komt echter
gelukkig maar zelden voor.
Broertje opgehitst.
Het onderzoek bad aan het licht gebracht,
dat de stiefmoeder het kind had gepijnigd
door de vingers van het knaapje tusscben
een nijptang te knijpen. Ook de vader tuch
tigde het kind. De blauwe plekken op liet
lichaam van den knaap waren een gevolg
van het slaan met een riem en een ploertcn-
dooder. Onder toezicht van de ouders werd
een broertje eveneens tot mishandeling van
liet achterlijke knaapje aangezet.
De politierechter, die bet onbegrijpelijk
vond, dat deze dingen iti 1930 nog kunnen
voorkomen, merkte op. dat de ouders van
geluk mogen spreken, dat er geen volksge-
rccht was.
Sint Panccas
De Officier van Justitie eischte tegen den
man drie maanden gevangenisstraf.
Plaidooi.
De verdediger, die in zijn pleidooi In het
licht stelde, dat de ouders hun achterlijk
kind niet begrepen en niet beseft hebben, dat
hun opvoedingssysteem on menschel ijk was,
deelde mede. dat zij thans ontzetting uit de
ouderlijke macht hadden gevraagd.
Hij bepleitte een voorwaardelijke gevan
genisstraf.
De politiereohter veroordeelde de vrouw tot
zes weken en den man tot twee maanden ge
vangenisstrnf.
Wie heeft waschnammer 273?
Juetitioneele oproep fn. verband
met het drama te Terschuur,
Bij het lijk, dat, zooals wij gisteren meld
den Donderdag in een koffer bij Terschuur
is gevonden, heeft men ondergoed aangetrof
fen, waarin met Oostindische inkt het
waschnummer 273 was gemerkt.
De officier van Justitie te Utrecht ver
zoekt allen waschinriclitingen dringend
hem de namen van de cliënten met dit
waschnummer 273 mede te deelen.
De dood op den weg
Amsterdam-'t Gooi
Telegram aan den minister van
Waterstaat.
De hceren mr. I. van Crcfeld, H. Dudok
van Heel en architect Ph. Hamers, leden
van het dagelijksch bestuur van de Ver-
eeniging voor Veilig Verkeer Naarden, Bus-
sutu en Omstreken, hebben telegrafisch de
aandacht van den minister van Waterstaat
gevestigd op het toenemende aantal ver
keersongelukken op den weg van Amster
dam naar liet Gooi en een dringend beroep
op hem gedaan tot bespoediging der uitvoe
ring van de verkeerswerken en tot het ne
men van maatregelen voor uitgebreider po
litietoezicht.
scÜ»
scb
sch
r f!
Ai»
Al
nK
lAGfl
hitler blaast geen sensaties
door zijn spreekbuis, forster.
IS de p1hrer of zoek naar een
surprise ter gelegenheid van het
as. partijcongres?
De weken kruipen voorbij, maar veront
rustend wordt de toestand in Europa niet.
Duitsehland ligt zonder twijfel op de loer
•war buit als een kat, die een vogeltje in
Z11« nabijheid ziet. Maar verder dan tot
^nige sluipbewegingen in der iohting van
Dantzig komt het niet. Het oogemblik voor
is blijkbaar nog niet gdkomen.
•cicri hadden misschien gedacht, dat we
i Mderdap meer zouden vernemen. De Bant"
?«r pauwlcider Forst er heeft in bet begin
dezer
'deld
week langdurig met Hitier onderban
de u Voornftm©lijk de Duitsche pers had
MnH na z«in terugkeer in de vrije
<aii ZOn. aangekondigd als iets sen-
r-!onoe's- Geen wonder! Want zou niet de
rai-^r7>Prekw> k'i monde van den heer
9cl'ikï don lnntsten tijd vermoedelijk wel
dni ff0s**Hïcfl, zou het kunnen zijn,
tiftif/% ,.keor ('c leider zijn meest fana
Want ?lmtrPn ernstig heeft teleurgesteld
hetDDk«V •r'nR''n van meer dan gewone
lilpvnn u- Zl'n v°lkomien achterwege go-
van ,t« 'lp!d,pn een herhnling gehoord
Polen I t*0'n,'dicincen aan liet adres van
ir«A r ■ron ('reigen met oorlog, waarop
DanS.verzekering is gevolgd, dat
daardoor in het geheel niet
laat afschrikken. Zulke uitingen echter
zijn reeds zoo dikwijls vernomen, dat ze
niets bijzonders meer zijn. De mededeeling
dat het Groot-Duitsche Rijk achter Dantzig
staat, is een bevestiging van de practijh
der laatste maanden. De wereld weet het
reeds lang en ze heeft zicli aan het feit ge
wend.
Het slot van Forstcrs rede was, uit een
oogpunt van rhetorick, wellicht zeer schoon,
men kan er zeker van zijn, dat het hit'ten-
land er de schouders over ophaalt en toor
ziclvzelfs besluit: niots bijzondere. I mm ere
liet kwam neer op een rotsvast geloof in 't
feit, dat het uur der bevrijding zal komen.
Het woordje „spoedig" zochten wij er ver
geefs in en wanneer Foreter van het plech
tige oogenblik gebruik maakte om zijn
hoorders aan te manen elkaar trouw te
beloven, dan was dit hoogtepunt stQllig heel
wat minder sensationeel dan do voorafgaan
de aankondigingen hadden mogen doen
verwachten.
Inderdaad blijft de indruk overhccrschcn,
dat Berlijn den strijd om Dantzig niet aan
durft. En, waar Hitlcr liet blijkbaar niet
zonder buitenlandsehe successen kanstellen
is het niet verwonderlijk, dat sommige be
richten de gedachte wekken, als zou hij
weer bezig zijn de overige grenzen af te
tasten op zoek naar zwakke plaatsen. Hel
meeste resultaat is in dit opzicht te wach
ten daar, waar hij niet in conflict komt
met door de democratieën gegarandeerde
naties. We moeten ons daartoe richten naar
liet warnest van Centraal Europa, waar om
te beginnen Hongarije is gelegen, dat
droomt van een herstel van het oude rijk
en dat om tot de verwezenlijking 'van
zijn droom te geraken de vriend en de
vijand is van iedereen. Het voert een eigen
Hongaarsche politiek en is contra Duitsch-
land, wanneer Berlijn iets van Hongarije
wil hebben. Heeft Hitier iets te neven, dan
noemen de Boedapester heeren zich gaarne
voor een oogemblik des Führers vriend.
Maar llitler is uit op eigen successen. Van
geven is dus geen sprake, afgezien van de
vraag of het arme Duitsehland nog veel te
geven heeft.
En zoo is het dus geen wonder, dat we
dezer dagon konden vernemen, dat het te
genbezoek van Hitier aan IlorWiy niet
doorgaat. De reden, die daarvoor werd
opgegeven dat Hongarije er de noodza
kelijkheid niet van inzag duizenden Duit
sche politie- en S.A.-mannen mee te laten
komen om te zorgen voor de veiligheid
van den Föhrer kunnen we vermoedelijk
wel beschouwen als een verbloeming van
de werkelijke, die is: verwijdering tusscben
beide landen, omdat ze elkaar niet ver
trouwen.
Daarnaast wordt ook Joego-Slavië weer
in hot middelpunt der belangstelling ge
schoven. Duitsehland en Italië zouden van
het land een „neutralitiet" verlangen, die
hieruit bestaat, dat de Joego-Slowaaksclic
legers weliswaar in hun kazernes zouden
kunnen blijven, maar waarbij aan Duit-
schors en Italianen zoo noodig doortocht
wordt verleend. Het spreekt natuurlijk van
zelf. dat geen mogendheid een soortgelijke
„neutraliteit" zou erkennen en dat Joego
slavië als gevolg van een en ander on
herroepelijk in liet conflict zou worden be
trokken. Joego-Slavië is een land, wiens ter
ritoriale verlangens vermoedelijk wel ver
zadigd zullen zijn. Zijn politiek is te bon
den, wat bet heeft. En het zal, om dit doel
te bereiken, gaarne een vriedeiijk gebaar
maken of een belofte doen aan wie dan ook
Wnarihij dan moet worden afgewacht of
strak* zal blijken, dat deze ernstig ge
meend is poweest.
Intusschen nadert dc hoogtijdag van het
nationaal-socialistische Duitsehland, het
partijcongres te Neurenberg. Tot dusverre
heeft Hitier daarvoor altijd een verrassing
in petto gehad. Het waren er soms welis
waar de verrassingen naar, maar hij had
toch iets. Zal hij dit jaar met ledige han
den staan?
Ten aanzien van Europa ziet het er wel
haast naar uit. De campagne tegen Polen is
bij lange na zoo heftig niet als die tegen
Tsjecho-Slowakije destijds. Misschien moet
het nog komen of misschien ook zijn wij
veranderd, zijn we minder ontvankelijk ge
worden voor den zenuwoorlog ft la liet
Derde Rijk. Hoe het ook zij, de opvatting
is en blijft, dat Berlijn de sprong niet
aandurft. De rede van Foreter Is de jong
ste bevestiging van deze opvatting.
Resteert voor den Führer nog het deel
van de wereld, dat buiten Europa Is gele
gen en daaruit speciaal het Verre Oosten.
Doordien de landen, die Duitsehland als
zijn tegenstanders beschouwt, elkaar den
laatsten tijd meer zijn genaderd, wisten ze
zekere succesjes tc boeken en werden
Duitsehland cu Japan meer naar elkaar toe
gedreven.
Zou het kunnen zijn, dat Hitier een nau
were alliantie met Japan beschouwt als een
surpris» van voldoende belang om er hel
Duitsche volk ter gelegenheid van het par
tijcongres mee gelukkig te maken?
We zullen moeten afwachten.
Voorloopig is zulk een accoord nog al
lerminst in kannen en kruiken. In Japan
wordt er in de hoogste regeeringsregionen
blijkbaar een oorlogje om uitgevochten. En
Italië, bevreesd voor zijn Chineeschc belan
gen, schijnt niet bijzonder gebrand om in
deze bond de derde te zijn.
De zaak is nog niet in orde.
Miaar, dc Führer heeft nog ruim drie wc
ken den tijd. En, waar we weten, dat ko
lossale kermistenten in minder dan een
dag kunnen worden opgezet, behoeft hij
nog niet te wanhopen. Dat zulke tenten
erger zijn dan revolutiebouw* is helaas
maar al te waar. Maar er zijn menschcn,
die het heele tegenwoordige Groot-Duitsche
Rijk als minder dan revolutiebouw aan
slaan.
Dus, wat zou het?
Een eervolle ambtsperiode afqe-
sloten.
Een der meest bekende inwoners van St»
Pancras, de heer J. v. Kampen zal 15 Au
gustus a.s. een dubbel afscheid nemen en
wel als kantoorhouder der posterijen en
als logisch gevolg daarvan ook als voor
zitter van den bond van kantoorhouders
in /Nederland. De heer v. Kampen begon zijn
loopbaan als besteller in Anna Paulowna
waar hij tot 1914 werkzaam was. Na het
overlijden van zijn zwager, den kantoor
houder Poereboom nam hij diens functie
te Sint Pancras over en is dus in totaal
25 jaar aldaar werkzaam. De heer v. Kam
pen beeft in het gemeenschapsleven een
voorname plaats ingenomen, jarenlang
was hij wethouder en is thans nog raads
lid. Zijn poliieke figuur is vaak bestreden,
maar steeds behield hij de noodige aanhang
die hem zijn plaats op het groene kussen
opnieuw verzekerde.
Krachtig kwam hij steeds op voor de be
langen der ouden van dagen en sprak
veel op avonden van den hond voor staats-
pensionneering. Ook tal van andere zaken in
en huiten de gemeente hadden zijn aan
dacht en belangstelling. Het is dan ook aan
te nemen, dat men bij dit afscheid niet
alleen den ambtenaar van Kampen, maar
ook den mensch van Kampen zal huldigen
en deze huldiging er een zal zijn welke uit
breede lagen der bevolking voortkomt.
Op de foto zien wij den heer v. Kampen
met zijn echtgenoote, mevr. v. Kampen—
Peereboom voor het postkantoor, dat tege
lijkertijd hun woning is. Ook mevr. v.
Kampen is van St. Pancras een verdienste
lijk burgeres. Zij heeft in verschillende ver-
eenigingen zitting en haar vriendelijke eeiv
voudige persoonlijkheid wordt algemeen
boog geacht. De familie v. Kampen blijft
in St. Pancras wonen.
Brandende liefde
en brandende heide
F.en jongeman uit Aarle-Rlxtel had op een
goeden Zondagmiddag zoodanig het land,
omdat hij geen meisje had kunnen krijgen,
dat hij op een gegeven moment van zijn
fiets sprong en onder Stiphout in een perceel
heide brand stichtte, daarbij dapper geas
sisteerd door een van zijn kornuiten. Eenige
meters verderop deden ze het, aldus do Msb.
nogmaals, en daar behalve de goede dingen
ook de kwade blijkbaar uit drieën bestaan,
deden ze het een eind verder nog een keer.
De bei brandde, doch liet liep vrij goed af.
Deze twee heeren, die geen smetteloos
verleden hadden, en de vorige week nog te
recht stonden wegens diefstal van fietsen,
heling, enz., hoorden door den officier van
justitie te Roermond tegen elk hunner twee
jaren gevangenisstraf eisclien.
Uitspraak 24 Augustus.
Wees er zuinig op!
Wanneer reeds na korten tijd lezen
of handwerken Uw oogen vermoeid
worden en gaan tranen, dan is dat
een teeken, dat U een bril noodig
heeft of dat Uw glazen vernieuwd
moeten worden.
Ga biervoor naar 't vertrouwde adres.
Een TERLEP's BRIL is een weldaad
voor Uw oogen!
Moderne brillen met bolle glazen in
klap-étui, reeds vanaf f 3.50.
OPTIEK- EN FOTOHANDEL,
Gediplomeerd Opticien.
HOOGZIJDE 103 SCHAGEN.
Ziekenfondsleverancier.