Andere taal uit Duitschland
Hoe zij zich haar functie denkt
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Kostbaar
'schilderij
terecht
Dantzig een tweede
Sudetenland?
De S.D.A.P. in de regeering
Ministers Albarda
en Van den Tempel
spreken
Angstwekkend
schouwspel
te Hoorn
i
O,
zondt^
««Mis
8rnete Laan. Schagen, Tel. til (2 lijnen). Kengetal 2240.
1 Ult DINSDAG 15 AUGUSTUS 1939. 83e Jaargang. No. 10957.
KV. Ufrg.-M^ „HoNowds NoordiwoeW 4
°*9n
*ap«n<
er n
«ijk
li 0«n
eeren.
|erad«
m t«
krijk
reedzi
VK
HongW
ch bij
:oek
Gestolen doek van Watteau uit
het Louvre te Parijs, ter waarde
van 7 millioen francs gistermid
dag teruggebracht.
Kunstschilder had
het „geleend"
Gistermiddag meldde zich op het
Palei- van justitie te Parijs, de jon-
ft schilder Serge Bogoesslawski, wo
nende te Parijs. Onder zijn arm droeg
hu een doek, dat, naar hij zeide, het
op 11 Juni uit liet Louvre gestolen
schilderij van Watteau was.
Hij zeide: „Ik was verontwaardigd
over de restauratie en de repara
ties. die men het dook had doen on
dergaan. Ik hch het daarom mede
genomen en thuis in zijn oorspron
kelijke n staat hersteld'
Hij vertelde nog een hoek over het
onderwerp te hebben geschreven en
verklaarde zich als den gevangene
\an het parket te beschouwen. Hij
had zonder medeplichtigen gehan
deld.
Het gestolen doek herkend.
Parijs, 14 Augustus. Op het Paleis
rao Justitie is medegedeeld, dat het
namiddag door den schilder Bogoes-
dawski gebracht doek is herkend als
|l „Indifferent" van Watteau, die
«p 11 Juni uit het Louvre gestolen
werd en waarvan de waarde op zeven
millioen frank geschat wordt.
Po man, die het schilderij sinds 11 Juni
jen heelt gehouden, is genaamd Bo-
ivsky en hij is een 25-jarige Fransch-
van Russische afkomst, gehuwd en va-
van een kind; hij is schilder en oudleer-
jg van de school van Schoone Kunsten.
Hij vertelde, dat hij dikwijls musea be-
:ht, vooral hot Louvre, en dat hij steeds
langenaam getroffen werd door de wij
waarop dc schilderijen werden gerestau-
Schilderij „geleend".
- ®ec(*s andcrhalf iaar peleden had hij het
i-'"- «sluit genomen ,,L' Indifférent" te „leenen",
'elinga mis hij dat noemt. Maar eerst begin Juni
lon bcgoo hij eiken dag, terwijl hij teekeningen
maakte, om niet do aandacht op zich te ves
tigen. het ijzerdraad los te maken, waarmede
(lot schilderij aan den muur was bevestigd.
..Sn Zondag 11 Juni na half vier nam hij het
igenhd childerij, wikkelde het in een groot stuk pa-
t 4.7D- tier en ging rustig het Louvre uit, zonder
.30emerkt te worden.
zilu
KWES!
Geruchten over compromisvoorstel
len van HRler. Mussolini zou
niet mee willen gaan.
Polen onverzettelijk
Het spreken over vrede en een vre
delievende oplossing heeft een ta
melijk optimistische noot gebracht
in de internationale situatie, zoo
als men die thans vanuit Berlijn be
ziet. De pers is niet zoo dreigend
meer en de technische mogelijk
heid van een vroedzame oplossing
wordt toegegeven. Het gesprek te
Salzburg was noodig geworden, nu
de intimidatiepoiitiek der asgenoo
ten blijkbaar op niets uitloopt. Het
heeft bevestigd, dat men is vastge-
loopen op een kwestie, de kwestie
Dantzig, die niemand eigenlijk een
oorlog waard acht.
Oiiicieele Duitsohe kringen blij
ven gesloten. Hier en daar leest
men in de Doitsche bladen, wat ook
elders als vaststaand wordt aange
nomen, namelijk dat het probleem
Dantzig een gedeelte van een proces
tot algemeen herziening vormt. De
Börsenzeitung doet al een heel on
gewoon geluid hoor en.
Het blad zegt, dat Duitschland geen
geschillen heeft met Franrijk en Groot
Brittannië, welke niet op vreedzame wijze
zouden kunnen worden geregeld.
Natuurlijk komt er ecnig vuurwerk ach
ter want verder lezen wij:
De kwestie Dantzig heeft, niets tc maken
met dc onafhankelijkheid van Polen.
Duitschland is besloten de kwestie Dantzig
op te lossen, wanneer het oogenblik daar
toe komt. Het heeft de macht en wil deze
gebruiken, indien het gedwongen wordt dat
tc doen.
Compromisplannen?
Geheel in overeenstemming mcl deze plot
seling milde Duitsche houding zijn de be
richten over een compromisvoorstel van
Hitier, dat gistermiddag door Burckhardt,
den volkenbondscommissaris in Dantzig aan
Chodacki, den Poolschen commissaris zou
zijn overgebracht. In ieder geval staat het
vast dat Burckhardt een conferentie met
den Führer heeft gehad.
BURCKHARDT.
Proefballonnetjes!
De berichten over voorstellen tot
regeling van het vraagstuk-Dantzig
worden in Poolsche kringen be
schouwd als Duitschol proefballon
netjes ter bestudeering van de Pool
sche reactie. In deze kringen be
toogt men, dat geen enkel voorstel
van dien aard door do Poolsche re
geering als ernstig beschouwd kan
worden: de regeering staat op het
standpunt, dat uiteengezet is in de
bekende rede van Beek.
Toch een Pooisch memorandum
aan Italië?
De aanvankelijk officieel ontkende ge
ruchten over een Poolsche memorandum,
dat voor het vertrek van Ciano naar Salz
burg aan Italië gezonden zou zijn, duiken
weer op en worden volgens U. P. door ecu
bevoegden Poolschen woordvoerder beves
tigd.
Een officieel memorandum zou zijn over
handigd, waarin uiteengezet wordi. dat Po-
lens houding inzake Dantzig ongewijzigd is.
Polen zal zich verzetten tegen iedere een
zijdige Duitsche oplossing der kwestie.
In Parijs doet het niet-officieele bericht
de ronde, dat Hitier en von Ribbentrop er
niet in geslaagd zijn Italië's weigering, om
van heeler harte een oorlog te riskeeren,
voor den terugkeer van Dantzig naar het
rijk, te overwinnen. Bovendien zou Ciano
zelfs namens Mussolini gezinspeeld hebben
op de mogelijkheid van een internationale
conferentie bijeen te roepen teneinde te
trachten de kwestie Dantzig en alle andere
belangrijke geschilpunten op vredelievende
wijze op te lossen.
De Franschen zijn ervan overtuigd, dat de
duce zoover mogelijk is gegaan, zijn invloed
aan te wenden tot matiging van de Duit
sche politiek.
Daarentegen wordt van Duitsche zijde te
Parijs volgehouden, dat er tusschen de as-
mogendhedon niet het minste verschil van
meening hcerscht over dc te volgen poli
tiek.
Britsche regeering op de hoogte!
Naar de diplomatieke medewerker van
Reuter hieromtrent nog verneemt, is dc
Britsche regeering, als rapporteur voor de
volkenbondscommissic van drie voor Dantzig
(Engeland, Frankrijk en Zweden,) enkele
uren vóór zijn vertrek vertrouwelijk op de
hoogte gebracht. Tot dusverre heeft de Brit
sche regeering echter nog geen rapport van
Burckhardt ontvangen o\cr hetgeen :e
Berchtesgaden is geschied.
Moet het zoo?
Volgens berichten uit Warschau zou het
Salzburger plan het volgende omvatten:
De functie van volkcnbondsconunissaris
zou 31 December a.s. worden afgeschaft. Po
len zou zijn conunissaris-gencraal vervan
gen door een speciale „diplomatieke verte
genwoordiging" tot bescherming van de
Poolsche oeconomische rechten in de Vrije
stad. Het statuut van de Vrije Stad zou „op
'n speciale basis" uitgebreid worden. In de
komende vijf jaar zou de douancgrens tus
schen Dauizig en liet Duitsche Rijk geler
delijk worden opgeheven. Het Duitsche Rijk
zou bij een internationale overeenkomst dc
demilitarisatie van Dantzig garandeeren, in
dien Polen zijn munitiedejiot op de Wes-
terplatte opheft. Het toezicht op de haven
zou worden opgedragen aan een „autono
men" raad, waarin Dantzig. het Duitsche
Rijk en Polen zouden zijn vertegenwoordigd
Intusschen spreken dc officieele kringen
te Warschau alle berichten over compromis
plannen tegen. Echter. Polen is tenslotte
slechts een pion op het internationale
schaakbord, de voornamere stukken zitten
in Engeland en Frankrijk.
De Fransche pers zegt onomwonden, dat
hier een herhaling van het spel in het
Sudetenland op til is, en de meer linksche
bladen scharen zich zonder voorbehoud
achter Polens houding, vastgesteld door de
bekende rede van Beek. Voor het reces van
het Lagerhuis gingen er echter in Engeland
reeds stemmen op, dat Chamberlain c.s.,
de vacant ie zouden gebruiken om de kwestie
Dantzig op hun manier, dus met veel con
cessies van het vredesfront te regelen. Het
lijkt er op, dat deze ongeruste politici ge
lijk krijgen!
Dit nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINT
Verwachting: Droog, plaatselijk
ochtendnevel, overdag hel
der tot half bewolkt en iets
warmer dan gisteren, zwak
ke tot matige wind uit N.
richtingen,
Alg. \ooruitz. wijzen er op, dat
het droge zonnige weer nog
enkele dagen zal aanhouden
met geleidelijk \erdere stij
ging van temperatuur.
De onbewaakte blijft
eischen
WIELRIJDER OP ONBEWAAKTEN OVER
WEG DOOR TREIN GEGREPEN.
SLACHTOFFER WAS OP SLAG DOOD.
Gistermiddag omsireeks vijf uur is
de öO-jaiige J. de Greoï uit Wouw,
toen hij per rijwiel don onbewaakten
overweg aldaar passeerde, door den
trein uit V lissin gen, welke op weg
was naar Roosendaal, gegrepen.
Hot slachtoffer word omstreeks hon
derd meter meegesleurd en was op
slag dood.
Het uitzicht ter plaatse is slecht
Een wachthuisje, dat niet meer als
zoodanig dienst doet. doch hetwelk
wel bewoond wordt, beperkt het
zicht aanzienlijk.
Na enkele oogenblikken vertraging
heeft de trein de reis voortgezet
ma
110*
logoi
J
dot
?cst,
helst
er sW
ter
itzet
i Soa tl
rland
iter ta
k
e ho*
ant het
ifvJucM
in de I*
Maar
pen, d»1
wel 51
iegtuig
reuk
deze tw
dit k»
in, heef
lerieur1
aan I*
i een k
Z.Exc, Ir. J. W. Albarda, minister van
Waterstaat.
OP DE BIJEENKOMST DER NE-
DERLANDSCHE ARBEIDERSPAR
TIJ TE AMSTERDAM.
D* WNINGIN OP PARTIJ
BIJEENKOMST GEHULDIGD.
he Federatie Amsterdam der S.D
A.P. belegde gisteravond te Amstci
dam in dc groote zaal van het Con
BMiBbouw cn in Krasnapolsky ver
Hiertegen tor gelegenheid van de
intrede van sociaal democraten in
d® regering. Beide vergaderingen
waren zeer druk bezocht.
Zoowel in Krasnai>olsky als In het
Ohcertgebouw voerden do beide so-
c'aal democratische ministers Z.Exc.
Ir. J. W. Albarda cn Z.Exc. Dr. J.
.van don Tempel het woord.
Nieuwe perspectieven.
In het concertgebouw sprak eerst de voor
zitter van de SDAP., de heer K. Vorrink
over „Nieuwe perspectieven voor de Nedcr-
landsche politiek". Wij mogen constateeren,
aldus spr., dat het politieke leven in Ne
derland onder Dr. Colijn is vastgcloopen. In
ons allen leeft de wensch, dat dc coalitie
politiek nu voor goed begraven moge zijn.
De door het ministerie Colijn gevoerde poli
tiek was onnationaal, omdat zij een belet
sel was om de nooden van ons volk te le
nigen.
Er is een arbeidersklasse opgekomen, die
weigert het slachtoffer te worden van het
gevoerde wanbeheer.
Thans heeft onze partij haar plaats
ingenomen in het nieuwe ministerie,
zij is volkomen gereed, verantwoor
delijkheid te dragen voor geheel ons
Nedcrlandsc\ie volk.
Partij en vakbeweging waren vol
komen een in het besluit om deel
te nemen aan de regeering. Wij zijn
er aan toe om onze krachten meer
in dienst te stellen van het geheele
Nederlandsche volk.
In de afgeloopen weken is Nederland aan
een groot gevaar ontsnapt, n.1. aan dat van
het zich breed maken van een bijgeloof: dc
onmisbaarheid van den heer Colijn.
Nu is aan dat bijgeloof een einde
gekomen, de coalitie politiek is aan
haar eigen onwaarachtigheid ten
gronde gegaan „moge zij nooit uit
haar asch herrijzen!" roept spr uit.
I Thans, zoo besluit spreker, hebben wij er
I behoefte aan ons vertrouwen uit te spreken
in Albarda en van den Tempel, twee man-
nen. die een leven van strijd ten bate van
Ie partij achter zich hebben (applaus).
Ovatie voor de nieuwe ministers.
Na de pauze spraken dc beide sociaal de
mocratische ministers. Zij werden bij het
betreden van de zaal luide en langdurig toe
gejuicht. waarna de Internationale werd in
gezet. Aan de echtgenooten van dc minis
ters worden roodc anjers aangeboden, waar
na dc voorzitter van dc federatie dc eerste
S. D. ministers welkom heet.
Dr. J. van den Tempel spreekt
Dc minister van Sociale Zaken. Z. Exc. dr.
J. van den Tempel, spreekt vervolgens een
kort woord. Wij zullen vanavond niet spre
ken over het te voeren regeeringsbeleid. Wel
wil ik spreken over het aanvaarden van de
ministerzetels en de beteekenis daarvan. Bij
de eerste besprokingen drongen twee punten
naar voren.
Het aanvaarden was slechts on
der bepaalde voorwaarden mogelijk
Diep gevoelden wij de historische
beteekenis van het oogenblik en wij
zouden tekort zijn geschoten wan
neer wij onder redelijke voorwaar
den de regeeringszetels niet hadden
aanvaard, te meer daar de toestan
den In Europa, met een brandend
fascisme voor de poorten, zoo moei
lijk zijn.
Wij staan voor tot het uiterste gespannen
politieke verhoudingen in een gestoord we
reldhuishouden. Wij beleven een crisis van
allo zedelijke waarden, doch in toenemende
mate is in ons volk het besef doorgedrongen
wat op het spel staat. Het beseft, dat het
zijn weg door de moeilijkheden moet ha
nen en zouden wij dan terzijde gaan staan?
De werkeloosheid te lijf.
Neen, wij zullen onze tank vuor het Nede
landsche volk zoo goed mogelijk vervullen.
Wij willen de werkloosheid te lijf. Met lx
huip van allen in den lande van goede wille
willen wij dat monster bestrijden. Uitdruk
kelijk constateerde spreker, dat het niet dc
Z.Exc. Dr. J. van den Tempel, minister van
Sociale Zaken.
schuld van dc S.-D. is, dat de basis van dit
Kabinet niet nóg brecder is. Samenwerking
van aile vooruitstrevenden is noodzakelijk
in deze moeilijke tijden. Spr. besloot met een
persoonlijk woord, waarin hij zijn groot ver
trouwen in de sociaal-democratie uitspreekt.
Een rede van Ir. Albarda.
De minister van Waterstaat, ir. J. W. Al
barda, zegt in zeker opzicht te zijn gekomen
om afscheid tc nemen, omdat hij niet langer
afgevaardigde in het parlement is. Spr. dank
te voor het herhaaldelijk geschonken ver
trouwen. Er is thans reden tot blijdschap, dc
weg tot verdere en betere politieke verhou
dingen is geopend. Het perspectief is schoon.
De vernederingen, die de partij de laatste j,
ren onderging, hebben ons niet gebroken.
Eenheid cn vastberadenheid zijn dc eigen
schappen der S.D.A.P. gebleven, kloek heeft
zij haar stellingen cn program vernieuwd.
Onze plaats in het politieke leven van Ne
derland is zeer verbeterd.
Rechtop en met opgeheven hoofd, met de
geheele partij in vol vertrouwen achter ons,
hebben wij onze ministerzetels ingenomen.
Hulde wil ik brengen, zeide spr. voor
de breede opvattingen, waarvan H.
M. de Koningin bewijs heeft gegeven
(Applaus). Hulde brengt spr. ook aa:
BENZINE-OPSLAGPLAATS BRANDT
UIT. AUTOSPUIT WEIGERT.
BENZINEVATEN SPRINGEN MET
EEN HEVIGE KNAL UITEEN.
Gistermiddag om vier uur ontstond door
onbekende oorzaak brand in de benzine- en
olie-opslagplaats van de N.V. Sinfina Ver-
eenigde Petroleummaatsohappijen, aan het
Stationscmplacemcnt tc Hoorn.
Voorbijgangers zagen hoe plotse
ling een geweldige vlam uit het dak
schoot, waarna de opslagplaats di-
rict in lichter laaie stond. Ken zwa
re rookkolom leverde een angstwek
kend schouwspel op. Dadelijk wer
den politie en brandweer gealar
meerd. Do politie hield het publiek
op oen afstand met het oog op het
gevaar van een ontploffing. Naast
de opslagplaats is nl. een groote ben
zinetank gelegen.
Autospuit weigerde.
Het werk van de brandweer werd bemoei
lijkt doordat de autospuit aanvankelijk
weigerde water te geven. Men bepaalde
zich tot het nathouden dor aangrenzende
opslagplaatsen, waarvan die van de machi-
nchandcl Frcmcyer en Wij na het meeste
gevaar liep.
In het brandende pand sprongen
af cn toe met een hevigen knal
benzinevaten uiteen, doch ongeluk
ken bleven hierbij gelukkig achter
wege.
Dc opslagplaats, welke van zink was op
getrokken, brandde geheel uit, terwijl de
belangrijke voorraad olie en benzine verlo
ren ging.
De machineopslagplaats van de firma
Frcmcyer en Wijna brandde voor een ge
deelte uit. De waterschade is hier groot In
beide gevallen wordt de schade door verze
kering gedekt.
Kermis-vuurwerk.
Vele bezoekers van de kermis, welke op
het oogenblik te Hoorn wordt gehouden, be
gaven zich naar de plek van don brand om
het vlammenschouw^pel gade te slaan. Ook
de burgemeester van Hoorn, mr. H. C. Leem
horst was aanwezig.
den formateur van het huidige ka
binet.
Wij. van den Tempel en ik( aldus spre
ker. zullen ons best doen. Dag en nacht zal
het lot van onze werkloozcn ons voor oogen
staan cn wij zullen alles in het werk stel
len om dat lot te verbeteren. In geest en
ziel van het Nederlandsche volk moet iets
veranderd worden. Geloof en vertrouwen in
eigen kracht moet ons volk terugkrijgen.
Ook minister Albarda eindigde met een
persoonlijk woord. Met blijdschap en moed
gaan we de nieuwe periode van de sociaal
democratie in Nederland tegemoet, riep
spr. uit.