Adverteerders
RADIO ONTVANG
TOESTELLEN.
- G. HART. -
Wij hopen dat U dit nooit
noodig zult hebben,
FA. R. LUIJTING
D. SCHUITEMAKER.
ELECTRISCHE INSTALLATIES.
KOOPT NU
A. SCHENE.
- ZUIDSCHARWOUDE. -
ONZEKERE TIJDEN!
KACHEL.
K. NAP.
EEN EIGEN RADIO-TOESTEL
D. SCHUITEMA KER.
UTERMOHLENS
VERBANDWATTEN
SAKKER'S DROGISTERIJ
WEEKBERICHT.
JAC. SMIT Jnz.
Door Combinatie-
Inkoopen steeds een
beter artikel tegen
lageren prijs.
Koopt bij
Mobilisatieflits
1939
onze
Slechts onbeperkte duikbootei\-oorlog
biedt kans op succes
ONTVANGEN DE NIEUWSTE
VPAAGT DEMONSTRATIE.
ZIET DE ETALAGE.
TELEFOON 159.
OUDKARSPEL.
maar 't is goed, alt U *t lp liuii»
IinR.
VERBANDWATTEN
LEUKOPLAST.
HANSAPLAST
FTER1ELC AASJES
SNELVERBAND. enz.
ZUIDSCH ARWOUDE.
NOORDSCHARWOUDE.
ELECTROTECHNICUS.
Hel beste en bekende adres voor
Nieuwbouw Herstellingen Motoren,
Kooklnatallatles.
BAAI FLANEL MOLTON KATOEN
TLANEL.
WOL OM TE BREIEN.
LAKENS 8LOOPEN.
CAM1SOLES DIRECTOIRES
WOLLEN WATTEN «n MOLTON DEKENS
Wij hebben van alles een irrootc voorraad.
Wacht niet Ie lang met bet 1»
I stellen san Uw
Wij hebben zoo juist aangek re
uen de nieuwste systemen met
beeteluchtspuiter.
Maximum warmte bij minimum
kolenverbruik.
Tevens de
FRONT WAND CIRCULATIE
KACHEL.
Ziet de ('talnge.
OUDKARSPEL. TEL, 139.
EEN AANSLUITING BIJ DE RADIO-CF.N-
TRALE?
NOORDSCHARWOUDE.
RADIOTECHNICUS.
Helpt U met RAAD en DAAD!
Caaajee en alle soorten wind
sels, en Snclverbanden. VER
BANDTPOMMELS. leveren we
concurreerend.
Alle maten Pleisters KI ast lach
Wondverband - io<liuin'Tinc
tuur rn andere ontsmetting*-
artikelen levert prima en
billijk
NOORDSCHARWOUDE.
Uw verhundtrommel maken we
vakkundig weer in onle.
Wij ondingen een prtchtsortee
ring in Corsetten. Bustehou
ders, enz.
Onze bekende iroed passende
modellen en Wala Corsetten
munten uit, door bun primu
kwaliteit rn afwerking.
Prijzen vannf 11.39 tot rn mrt
IMS.
Bustehouders .maf 40 ct tot rn
met 12.75.
Vraagt een- rirhtzending.
Thans aanbieding van artike
len die in deze dagen veel wor
den verkocht.
I -ti prima Bedlaken, 314 el
lang. gewone zoom f 1.20
l>n prima Bedlaken, el
lang. ajour zoom f 1.30
Bijpass, kusscnsloopen 30 ct.
La ken ka toen in diverse kwali
teiten. vanaf 32 ct. per el
Vraagt een* prtj. van Padang-
linnen m 10 HO MO ISO
breed. Alléén de l»este kwali
teit tegen de langste prijzen.
Gekleurd flanel ii Zalm. Itosr -
Bleu. prachtgord. i»er cl 10 ct.
Pracht kwaliteit Manchester
broek, thans 12.90-12.60
In Borstrokwol nog ruime voor
raad tegen onverhoogde prijs.
Jaegerbaaien en flanellen alles
•w eoêdoondo voorraad,
ben zeer mooir wollen Jaeger-
baal, per el 12.15
Manufacturen. Tel. 207.
NOORDSCHARWOUDE.
Amerika als bewijs beschouwd, dat men de
daad niet \oorbodachten rade gepieegt had.
zoodat t Anu-rikaansche volk in groote of>-
winding gerankte. Washington eischte daar
op. dat de 1 hnt.s» he regrering den duikboot
oorlog enkel tegen oorlogOscnepen zou voe-
ren. Inderdaad kregen de Duitsche duikboot-
commandanten toen bevel, geen groote pas
sagiersschepen meer te tor|>edecren. Na het
torpedeeren van de „Arabic" moesten zij ook
kleinere schepen ontzien en toen de „Su«*ex"
een hospitaalschip, op deze wijze tot zinken
werd gebracht, mochten zij verder in liet
geheel geen passagiersschepen meer In den
gmnd Isiren. Van dat oogenblik af had de
duikbootenoorloff door de herbaalde inper
king niet veel meer om het lijf.
Onbeperkts duikbootoorlog.
In dezen toestand kwam weer verande
ring, toen iMntscliland in februari 1017
den onbeperktcn duikbootoorlog nfkondigde.
Hoewel dit Amerika aan dc zijde der Ge-
allieerden in den oorlog dreef, zag het er
aanvankelijk werkelijk naar uit, alsof de on
beperkte duikhootoorlog Kngeland, dat Im
mers zonder Invoer niet kon bestaan, op
de knieen zou dwingen. Kerst in Augustus
11)17 kon men door uitgebreide voorzorgs-
iiuiatrrgelen, waaronder vooral het convoyee-
reu der koopvaardijsciiepen, de verliezen
weer doen afnemen.
Ilel is nog niet met zekerheid te zeggen,
of de wereld thans wederom getuige zal zijn
van den onbeperktcn duikhootoorlog, die,
hoewel de verdedigingsmiddelen natuurlijk
aanzienlijk verbeterd zijn, dikwijls zooveel
onschuldige slachtoffers maakt. Duitschland
heeft ontkend, dat liet een Duitsche duikboot
geweest zou zijn, die de „Athenia" tot zinken
beeft gebracht en de meening verkondigd,
dat het schip op een Britsche mijn zou zijn
geloopen.
Men zou daaruit kunnen opmaken, dat
Berlijn in ieder geval op het oogenblik nog
niet viiM pi.ni is don onbeperkten duikboot
oorlog, die Amerika wellicht wederom In
den strijd zou betrekken, te voeren. F.n daar
anderzijds de Britten deze wijze van oorlog
voeren. die voor hen gevaarlijker is dan voor
welk ander land ook. niet kunnen wenschen,
mag men nog hopen, dat «le wereld voor den
onbeperktcn duikbootoorlog gespaard zal
blijven.
humoristische fantastische raddraaiers en oog
onze compie maakt daarop geen uiUo:v>rtïw
Klokslag 9 uur heeft, vervroegd als altyd Vu
Dommelen zich ter ..ruste'' begeven en volgug
't oude recept maft hg volkomen afwezig vu
dit aardache aoidatentooneel zgn slaap
rechtvaardigen. Zgn astrale lichaam vertoeft
ergens in de buurt van Emmer Compascum u
waant zich eveneens rustig slapend op du
hooizolder van zijn vader.
Een paar soldaten zitten op de bank Ua
tafel en poetsen hun schoenen. Een groot»
versche doos schoensmeer prijkt naast loeku
en borstels op de lange houten tafel. tenr|.
v rooi ijk tusscben bet Iwrstclcn dc lach
kwinkslag elkaar opvolgen. jr:
Een paar schoenen staat daar klkar en 4
poetser bekijkt zichtbaar welgevallen h« w
resultaat van zyn gverige poetsbemoellnguej
Kijk es mannen, zijn 't geen sjlekc ki*j»»r M
Maar ik heb nog heel wat over. wat moet ft
daar nou mee doen Zoekend speurt hij root
Dan btgft zijn guitige blik rusten op de
demonstratief slapenden en anurkenden
netls... Even overlegt hg. maar dan: ..Eurel
roept hg plotseling uit. ..Ik heb 't gevon<
schalt 't opgewonden uit z'n anebbelem
mond. Rcuzemop zeg. mannen! Allen kg;
op. Dan op meer gedempt vroo'.ykcn toon,
naar links, dan naar rechts kijkend ontvc
hg zgn vreugdevol ..plan van den arbel
Grijnzend, knikkend en lachend luisteren
in zgn nabgheid toe.
Dan. op rustig beheerschten toon worden 0
plannen verder uitgewerkt en ecnige heljMM
aangewezen. Een beetje oppassen is natuurlek
noodzakeigk.
Prompt om 10 uur liggen vanavond allen t»
bed. 't Licht In de chambrec gaat uit. Alleen tt
de gang bigft 't branden. Ook de korporaahi
bg den ingang, die verantwoordelgk zgn voor
den goeden gang van zaken, hebben hun wei-
verdiende rustpoos met een hecrigk tukje i»
geluid.
Maar zoo tegen 11 uur, half twaalf, komt er
links en rechts van het ..Slaapwonder" Vu
Dommelen een beetje beweging. Bij het schyn.
sel van het ganglicht schuifelen twee gedaan
ten uit hun krib. De eene heeft een dod
schoensmeer in de hand. de ander een flanellu
doekje. Langzaam kruipen ze tot vlak bij het
slaapfenomeen. Dan... zonder eenig geruisck
verdwgnt een wysvinger in de duistere zachts
massa. Die wgsvlnger begeeft zich nu onbs-
grijpeigk brutaal op de „dommelende" wangen.
In een oogwenk is de linker gezichtshelft egaal
zwart Ingesmeerd. Dan... als 't zoo een paar
minuten gedroogd heeft strijkt no. 2 van dea
anderen kant liefderijk over deze gelaatshelft,
zoolang, tot de heele oppervlakte glimt en nitt
meer afgeeft. Onder deze „behandeling" heeft
't slachtoffer geen vin verroerd. Maar de op.
gedroogde smeer veroorzaakt bigkbaar eea
lichte kriebeling. Met een knorrend slikkenl
geluid draalt zich onder angstig gegrinnik vu
de twee „werkers der duisternis" Cornelitf
hoofd om, met de nog blanke helft naar boven.
En als nu de herhaling van 't eerste wanbedrgf
itoorda
D<
Anderzijds levert hij echter ook groote gevaren op
Reeds in 1917 werd Amerika er door in den strijd betrokken
Het eerste slachtoffer van den duikhootoorlog Is reeds enkele
uren na het uitbreken san den nieuwen wereldbrand gevallen: het
Britscha passagiersschip „Athenia" la met 1400 man. hoofdzakelUk
Amerikanen en Canadeezen, aan hoon! getorpedeerd, hoewel het geen
wapens vervoerde. Moet men daaruit concludceren, dat de duikboot-
oorlog ditmaal van liet begin af o nbeperkt zal zijn, zulks in tegen
stelling met den wereldoorlog, toen Duitschland eerst in Februari
1917 den onbeperkten duikbootoorlog afkondigde.
Tot het voeren van den duik
bootoorlog gaat men meestal over
wanneer de tegenstander de zeeën
beheerscht. Zoo is het ook te ver
klaren. dat de machtige Britsche
vloot slechts over een betrekkelijk
klein aantal duikbooten beschikt,
terwijl luist de minder machtige
zeemogendheden een groot aantal
van deze eenheden bezitten.
Duikbooten lijn namelijk zrer moeilijk
van de r<*e te verdrijven Ander*»!.:» schijnt
het achter ook onmogelijk te zifit. slacht»
niet duik hooien een beslissend avccaa op «Ie
vijandelijke slagvloot te Iwhalen. In den
wereldoorlog trachtte Duitschland met duik-
boaten. door het aanwenden van torpedo'»
zoowel al» mtin- n, de vtlandeltike scheeps
macht zoodanig te doen verminderen, dat
de eigen vloot in een zeeslag tnecr kan*
sou krijgen Hoewel kleine successen be
haald werden, waren deze van geen be*li*
M-nden invloed, en noopten den vijand
slecht» tot meerdere voorzorgsmaatregelen.
De haadeUoorlofl.
Ook de handelsoorlog met duik booten
had geen algeheel succes, daar de Britsche
koopvaardUschepen. waartegen deze voor-
•■rtfiieltjk was gericht, in toenemende uiste
hewniM-nd werden en aan'hel .voorafgaand
onderzoek van een verdacht schip dus
groot gevaar voor «Ie duikboot zelf verbon
den was. In dit verhand zU ook herinnerd
aan «Ic z.g. duikbootvallcn. al* koopvaardij
schepen gecamoufleerde oorlogsbodems. die
vele onderzeeërs onschadelijk maakten.
Slechta met don onbeperkten
duikhootoorlog. waarbij do sche
pen zonder voorafgaande waar
schuwing getorpedeerd worden,
scheen iets te bereiken. Het gevaar
van den onbeperkten duikhootoor
log is echter, dat hierbij dc rech
ten der neutralen met voeten wor
den getreden eu degeen. die hem
toepast, dus da kans loopt zich
nieuwe vijanden te maken.
In het begin van 1915 verklaarde Duitsch
land de wateren om Groot-Bril tan je al»
orlogszone, waarbinnen alle echepen ge
vaar zouden loopon. Door de Vcrecnlgde
Staten werd hiertegen geprotesteerd, waar
op dc neutralen werden ontzien.
De torpedeering van de Lnsltanla.
In Mei 1913 werd daarop de Britsche mail
boot „l.usilania" van «le Cunnrd Uur door
de Duitsche duikboot U 20 zonder vooraf
gaande waarschuwing getorpedeerd. Van de
ongeveer 2000 opvarenden kwamen er hl)na
1200 om. Ouder dc aiarhtoffera waren ook
Amerikanen. De om«taudigheid, dat de Duit
sclie gezant te \Va»hingtoii Amerikaansche
staatsburger» - r tegen gewaarschuwd had. Vooral niet V^ Dommelen,
zich op de Lu»iUui«a in ie sUispen, werd iu Iedere groep lui heb meestal
Wie de morgenvraag: .Lekker geslapen?"
naar waarheid bevestigend beantwoorden kan,
die is een gelukkig mensch.
Welverdiende rust na gedane arbeid, 't woord
zegt 't reeds, is een aangename bclooning.
Beklagenswaardig de mcnsch, die zich ver
moeid ter ruste begeeft en toch niet slapen
maar vtaieens beklagenswaardig la ook
<le r.iensch. die te veel alaapt en niet van wak
ker worden weet.
't Genot van de volkomen en rustige onbe
wustheid kan een mensch ook behoorlgk
dupceren!
Altgd al zgn er zulke slapers geweest, die
het voortreffcigk ook ,n andere opzichten,
lcclgk door te vast en te lang slapen onheil
over zich hebben gehaald.
Zoo'n hardslapcr, die zeker voor het Neder-
landsch kampioen In het „niet wakker wor
den" een beste kans zou maken, deed zgn in
trede in onze vesting tgdens de voormobilisatie.
Het praeludlum op dit slaaplied begon reeds
in den trein, waar Cornelis van Dommelen al
knikkebollend in diepen slaap viel. Ter hoogte
van Koegras „zaagde" hg rhythmisch door het
stemmengegons en geroezemoes heen tot de
trein In Den Helder stopte Met veel lawaai
en herrie proestte 9 man uit de coupé. Maar
toen Cornelis stevig doorpitte, voelden zgn
medesoortgenooten zich toch gedrongen hem
wakker te maken Dat lukte echter niet gauw
genoeg en daarom aanschouwde men een
vreemdsoortige uittocht: Kop en beenen, werd
Van Dommelen al dommelend uit de coupé
gedragen. Dank zg het gedrang voor en in
den voorhistorischcn spoor-.,uitgang" viel
onze Cornelis dus niet om en ontwaakte lang>
zaam met de oogen knipperend, terwgi tot
verder vervoer gelukkig een diepe donkere
verhuiaauto klaarstond, in welker Ingewand
Cornelis de 2e acte van zgn alaapdrama kon
voortzetten. In de kazerne ging 't al niet veel
beter.
Cornelis. die óf door volbloedigheid, óf door
de vele buitenlucht of ook door andere oorzaak
meer dreigde te slapen, dan te waken, moest
tot zgn schade de nadeelen daarvan onder
vinden.
Om 9 uur plofte hg hecrigk moe op z'n krib.
Om kwart over negen sliep hg als een roos.
om hslf tien als een marmot in den winter en
om kwart voor tien snurkte hg. zoodat hg de
aandacht zoodanig op zich vestigde, dat velen
zich geroepen gevoelden 't een of ander naar
z'n hoofd te mikken.
Toen na eenlge avonden zgn buitengewone
en onomstootelgke slaaphardnekkigheid voor
teder soldaat op deze kamer een feit was ge
worden. meende men gerechtigd te zgn tot
vergeldingsmaatregelen. Er werd geen pact
voor opgeateld. maar leder meende een zekere
vrgheid te mogen nemen tot schadeloosstelling
voor 't eeuwig gesnurk Een leeg sigaretten
doosje. hup. op Cornelis' hoofd, een afgebrande
lucifer? Geen aschbak bg de hand? Hoepla.
Jan maar op Van Dommelen z'n slapende ge
zicht. Boerenjongens, die tegen het naar bed
gaan geen raad meer wisten met hun pruimpje.
Wel, geen betere plaats dan op de blozende
wangen van den «laapkampioen Van Domme
len. Proppen papier, korstjes brood, pruimen-
pitten, fligarettenasch. 't was zoo'n ongeschre
ven wet, een soort ..noodverordening",
mocht enkon allemaal op en om onzen Cor
nelis gedeponeerd worden Meestal waren
haast alle mannen 's morgens al half aange
kleed. als onze slapende dom me Isa r door een
van de „vrienden" kort maar krachtig uit bed
geschoven wertl. 't Eerst viel dan natuurigk
de heele berg vuilnis voorzoover 't niet op
Cornelis* gezicht bleef plakken met
Morpheus-aanbidder op den grond. Veel tgd
om zich te ergeren of zich over al deze
schenken" te beklagen was er dan niet meer.
omdat Van Dommelen zich een ongeluk moest
haasten om nog op tgd aan te kunnen treden.
Morgen „appél"; inspectie; vroeg op.
Tjonge, dat zal wat worden! En 't wordt ook
heeft plaats gevonden, ligt daar In ongestooi
rust dc pikzwarte uitgave van deze eertgds zoo
blozende alaapkomng. w
't Appèl 's morgens is al vroeg. Een uar g
vroeger, dan anders. Nu 't zelfs voor een g»-
woon mensch een toer is op te staan, denkt
Van Dommelen nog zeker niet aan wakker 1 n
worden. d
*t Is opmerkeigk rustig van morgen cn bgn*
zgn allen gereed, wanneer de schoensmeer-
soldaat zich luid en vriendelgk tot zgn nof
snurkend slachtoffer wendt: ..Hé. kerel",
„Van Dommelen'"... Een trap tegen f
dekensCornelis!" Hg wordt bU zyn schot
ders gepakt en door elkaar j^schudOp# 8
staan kerel, vooruit!" „Over 5 minuten appèl!" I
Rang. nog een schop cn dan. ja, dan wordu I
Van Dommelen zoo maar wakker! Een groottr* t
bezoeking voor de soldaten daar rondom. 0|
dit moment niet In lachen uit te barsten,
z.ch in hun leven zelden voorgedaan.
't Is dan ook geen gezicht deze „zwaï
Plet" van z'n stroozak te zien opryzen. AU
haasten zich dan ook proestend en 't la>
hevig verbgtend naar buiten.
Er zgn nog 3 minuten tgd... nog 2... nog 1.
Daar heb je 'm. Steclsgewijs richt zich aller
oog op de gang aan de overzg, waaruit hollené'
een feldgraue gestalte met een pikzwarten dop
te voorschgn komt rennen. Onderweg nog dt
koppel vastgespend en de knoopen van zgi
tuniek dichtknoopend. Buiten adem noemt
Cornelis blazend en puffend zijn plaats in a
dc lange nJ. Dan meteen verschynt prompt op
tgd de kapitein. De geweren worden ge
presenteerJ en de inspectie begint Corneli
staat een beetje bevend van Me agitatIM
cenigszins verscholen ln 't 2e gelid. Nog is hp
bezig de laatste kieren dicht te knoopen. Voer
:hen heeft hg natuurigk den tgd niet meer 1
gehad... maar dat was ook juist de bedoeling!».
De heele troep maakt een keurigen Indrukt!
Eèn voor één doorstaan de mannen den critl^
»chen kapitcinablik.
't Schgnt allemaal nogal goed ln orde.
Dan... nadert de kapitein soldaat Van T
melen... Hg begint van onderen te kgk
Schoenen met losse veters, op de inspectie!
blik flitst omhoog, terwgi hg nu plotseling li
het pikzwarte phislonomie van den dellnqu*
kgkt. „Hoe zit dat met Jouw?" barst woedi
uit 't kapiteinshoofd. „Denk jg ons hier i
beetje voor den gek te kunnen houden?"
it Ongelukkig zwarte gezicht ziet onden
kend omlaag.
De vreugdespanning van den troep dreigt
een explosie over te gaan. „O, menschen. te<
Cornelis, meneer Ik heb me masker vergcU
moet Ik 't effe hale?" „Masker vergetenfl
brult wit van ergernis hrrn de kapitein toe.|
In de 2 rgen ontsnapt hier en daar een i
te weerhouden vreugdetoon. De vele tiental 1^
monden doen schier wanhopige pogingen
in te houden. Cornelis volkomen onbewust i
zgn zwartheid klaagt verder: .Ja. die
beschuitbus an dat riempie bedoelt U toch, I
meheer, zoo»s die andere jonges ook
hebbe?"
„Onbeschoft stuk mensch!" buldert nu f
kapitein, „meldt je onmiddeligk daar aan i
bureau. We sullen Je eens goed leeren. boef
je te gedragen hebt Alles, verdwgn!"
Met gebogen hoofd sjokt Van Dommelea
voor de ryen uit. xyn bestraffen tegemoet
De inspectie is afgeloopen. Allen marcheert*
weg Maar even bigft een korporaal bg
kapitein achter.
Die heeft 't geval, boswel te laat door*»
Begrijpend knikt de autoriteit „Ja" en daal*®
glimlachend ..neen".
Voor s'n loase veter» en ontbrekende f**
masker bus kreeg Cornelis een stevlgen <kw*
Over 't swarte hoofd echter werd met
meer gepraat. Eigenlijk geen woont. AHa*
moest Cortielis even op het bureau tn 9*
spiegel kgken* Maar alle compleg)
had ten er graag een pakje sigaretten^ rom
over gehad, wanneer se ook dat gelicht" es*
hadden mogen zien.
