PHILIPS
IEUWE SERIE I939'40
Plannen van Duitschland
Scherp oordeel van Vaticaan
B r i t s c h vliegtuigmoederschip
in den grond geboord
Xolennooil toorloopig
niet te niezen
7ti£t &tock/M
Kristalhelder"geluid
over Russischen inval
„Een laffe daad en
een aanval op het
Katholicisme"
Geheime Duitsch Russische
afspraken
aan het Westfront
Eerst een
vredesaanbod
Bijna 400 overlevenden
aan land
WIERINGERMEER
GRAANSCHUUR
Drie houtloodsen
verbrand
Visschers voor mijnen
gewaarschuwd
In prijzen vonof fl. 92.50
GA ZE ZIEN EN HOOREN
BIJ UW RADIOHANDELAAR
Mussollnl denkt nog steeds te
kunnen bemiddelen.
De aanval mui <lc Sovjet l'nio op Polen
heeft diepen indruk gemaakt op hot Vati
caan. In kringen, welke den kardinaal xtuut»
secretaris roer nastaan, nartel! tnen niet te
zeggen, dat deze aanval, tonder waarschu
wing gedaan en niet verachting van alie
openlijk gesloten ei dragen tegen een land.
dat reeds voor drie kwart door een hullen
Jandach leger waa bezet, een flagrante schcn
ding kcteckent van de lieginaclen waarop
het internationale recht la gegrondvest, als
mede van de moreel© orde.
Da aanval van da Sovjet-Unie haalt
da varontwaardlging van hat Vati
caan gawakt. Da indruk van bat Va
ticaan vindt waarklank in hat arti-
kal van graaf Dalla Torra in do „Os-
aarvatoro Romano", het oflicleala or
gaan van hat Vatlcaan, waarin hij
schrijft:
„Polen zal niat starvan, wij tullen
hat ainda van Polan niat bijwonen,
da rachtvaardlga goadheld van de
menschalijkheld en niat mindar da
logica eischan dit. Men haalt gezegd,
dat aan volk, dat zich niat vardadigt,
niat vardlant ta bastaan. Maer waar
is nog, dat volkan, dia zich vardo-
dlgan, kat rockt hebban op leven. Dit
is hat gaval mat Polan, dat dit dub-
bal vardlant door dan haldhaftigon
taganstand aan twaa fronten tegali|k
Allen, die vereenigd tiju in hetzelfde Ka
tholieke geloof, dut ook het geloof van Polen
is. voelen dit en gelooveii dit met alle kracht
want zu kannen het gevaar, dat met het
lot van Polen, dat van het Katholicisme zelf
bedreigt: dat wil zeggen den geest en de
vlam der beschaving van Europa cn de ge-
heele wereld.
Polen kende zi|n buren al ta
■oadt
In het bultenlandsclie overzicht van het
Pauselijk blad. vinden wij ev.neena herin
neringen aan de v roe gr re vcrdeelingen van
Polen Polen, zoo leest men «laar verder,
heeft zich niet vergist, toen het elk aanbod
van Russische militaire hulp tegen Duitsch-
land heeft geweigerd. Üc Polen kenden hun
buren maar al te goed.
liet blad meent verder nanvvijttingen te
kunm-n geven over de geheime Duitsch-
Russische afspraken, waarbij Oost-Europa
tusschen Rusland en Duitachland zou wor
den verdeeld. Sowjet Rusland zou Hesaara-
bi© opeischen. zoodra er een aanleiding be
staat om een conflict te openen met Roeme
nie en een dergeTtike aanleiding, zoo zegt
het blad. la spoedig gevonden. Verder zou
den aan Rusland worden toegewezen de
oostelijke provincies van Polen. Wilna, zou
aan Idtauen komen. Duitachland «losrente-
gen zou opeischen: Silezi*. Pomtneirn. de
provincie van Posen en natuurlijk Rantzig.
Wat dan rou overblijven zou als een soort
Congres-Polen tezamen met de Baltische
staten Estland, letland en Litaucn een neu
trale zone vormen, die Sowiet-Rusland van
Duitschland tou scheiden. In een derde ar
tikel komt het pauselijk orgaan, volgen*
het Hsb terug op de verdeeling van Polen
en Witst op den buitengewoon diepen in
druk. dien de Russische Invasie in de ge
heela wereld heeft gemaakt.
Da militaire beteekcnls van dezr
invasie moge nog niet duidelijk zijn.
zoo schril ft het bied. doch de zede
iuke en sociale beteekcnls er van
ia maar al te duidelijk en maar al
te dreigend voor geheel Europa. Het
kan nog de vraag zijn. of hier van
samenwerking tusschen Duitach
land en Sow Jet-Rusland gesproken
moet worden, of dat men met een
afzonderlijk initiatief ven Rusland te
maken heeft en in het laatste gr
val of het de bedoeling van Rusland
is een nieuwe communistische kruis
tocht te beginnen.
Mussolinl heeft nog steeds be
zniddellnaiaedachten.
Steeds sterker, zoo eindigt dit artikel,
wonlt de aandAcht van de wereld gecon
centreerd op ltnlie.
ij meonen te mogen bevestigen dat er.
zooals wij ook reeds eeltige dagen hebben
voorzegd, nog een inging van dc zijde van
Mussolini verwacht moet worden om tot
onderhandelingen le komen nadat eenmaal
de oorlog in Polen geëindigd zal zijn. De
voortdurende besprekingen tusschen Her
lijn en Rome wijzen daarop, doch ook liet
voortdurend contact van Graaf Cianomet de
I ngel-che en Franschc amhn«<-H<lcura hier
te Rome wijst In dezelfde richting.
Het vertrek van de
„Nieuw Amsterdam"
uitgesteld
Hel vertrek van het s.s. „Nieuw Amster
dam" nonr Amerika, dat aanvankelijk op
gisteravond bepaald was is lot nader aan
kondiging uitgesteld.
DC BEMANNINO WCIOCRDC
TE MONSTEREN.
Nadar vernamen wij, dat hat uit
stal van het vertrek van hat s.s.
„Nieuw Amsterdam" zijn oorzaak
vindt In da omatandighald, dat da
bamannina geweigerd heelt te mon
steren.
Dc monstering werd opengesteld op voor
waarden, besproken tusschen de werkne
mers- r-n werkgevorsbonden, doch waarom
leent nog geen definitieve overeenkomst
was vastgesteld. Het personeel vvcnscht©
©venwel <»p deze voorwaarden niet in te
gaan.
Voor deze reis hadden 1200 passagiers
geboekt.
ZIJ TREKKEN HUN UNIES RECHT ALS
VOORBEREIDING VAN EEN OPTREDEN
HUNNER ARTILLERIE.
Bij verwerping
een krachtig
offensief
Terwijl Sc militairen het onderworpen Po
len reeds theoretisch aan het verdoelen zijn
in invloedssferen van Duitschland cn Rus
land, komen er. /.egt U. P. nieer en meer
aanwijzingen, dat Duitschland van plan is,
aan Engeland cn Frankrijk de vraag voor te
leggen, of zij ook titans nog den oorlog wil
len voortzetten.
In de Duitsche pers werd gisteravond de
vraag gesteld, boe Frankrijk en Kngeland
den strijd kunnen voortzetten ten behoeve
van een staat, die „niet meer bestaat".
De meeste waarnemers zijn ervan over
tuigd. dat Duitschland zou willen afzien van
een oorlog in West-Europa, indien er vred*
gesloten zou worden op de voorwaarde, dat
Polen aan Duitschland cn Rusland wonlt
overgelaten.
Dit zouden dan echter Duitschland» mini
mumvoorwaarden zijn.
Men zal. zegt de N.R.C. we! niet zoo ver
van de waarheid af wezen, als men aan
neemt. dat Duitschland sedert het hegln
van de schermutselingen en artillerieduels
in hot niemandsland tusschen de wvderzijd-
sche vaste reeksen stellingen in het gebied
van Saar en Blies wrfvcw acht divisies als
versterking naar Hf*Westelijk front heeft
gezonden, maar nu kunnen de Dultachers
dc luchteskaders, de zware artillerie en het
luchtdoelgeschut, alsmede 70 divisies, bin
nen enkele weken naar het Westelijk front
transportceren, want in Polen zijn ze niet
meer noodig. aangezien aldaar zoowel «in
de bezette streken (waar de politie meer en
meer de taak van de troepen overneemt) als
tegenover dc demarcatielijn waarschijnlijk
met meer dan tien divisies zullen behoeven
te worden gelaten.
Deze omstandigheid is overigens een Wijk
van het vertrouwen, dat Duitachland in dc
Iwdoelingrn van «Ie Ruseen koestert.
Mocht men na de voltooiing van deze
transporten zich vleien met de hoop «lat
Duitschland zich in het westen duurzaam
met een defensieve houding zou tevreden-
stellen. dan neemt men aan dat Duitoch-
ian«l niet gebruik zal maken van zijn mili
taire kracht, waarin het 't sterkste is. maar
het laat aankomen op een oorlog van langen
duur. welke voor Duitschland misschien
moeilijker vol te houden is, dan voor de an
dere landen.
De veronderstelling ligt dus meer voor tle
hand, dat ook in liet westen zich een offen
sief van Duitsche zijde zal ontwikkelen.
Als voorbereiding van een optreden hun
ner artillerie brengen de Duitsrhers groote
versterkingen, troepen en luehtstrljdkrach
ten uit Polen naar het Westelijk front over
en voeren strategische terugtochten uit om
hun linie recht te trekken. De ontruimde
dorpen worden opgeblazen om te verhinde
ren. dat zij als dekking worden gebruikt.
De Fransehe troepen hebben thans vasten
voet gekregen in het bosch Bienvvnld. dat
zich over 1."» mijl uitstrekt tusschen Wisaein-
burg en den Rijn. Militaire waarnemers
gelooven. dat het doel der Duitsch© terug
tochten is een zoo goed mogelijk gebruik te
kunnen maken van de artillerie, die de Sieg-
friedlinie verdedigt.
Een gordijn van spervuur, bestaande uit
een Unie van voortdurend voor de opruk
kende troepen ontplofbare granaten, is het
doeltreffendst, wanneer de linie recht is en
van te voren nauwkeurig in kaart gebracht.
Men is van Oordeel, dat do Fransdhtn
thans hpt punt hebben bereikt, voorbij wel
ke de Duitsrhers niet zonder z«*er heftige
tegenstand terrein zullen afstaan.
Van I ranache zijde tnrldl men nog dat
de tijdelijke vertraging «Ier activiteit aan
bet westelijk front voort vloeit uit liet feit.
dat de Fransche troepen zich, na oen stelsel-
nwitig doordringen in de vooruitgeschoven
Duitsche versterkingen, op vele punten te
genover de versterkte linies zelf bevinden
en dat voor een verdere actie een nauwkeu
rig opstellen van alle aanvalselemenlen
noodig is. belgeeti vril ge ruimen tijd in In
slag zal nemen. Het Fransche geschut richt
zich vooral op Sanriiniecken. waar de Fran
sche ttiigungwteIHngon het meest tol de
Duitsche stellingen genaderd zijn.
HET ACHTERSCHIP WERD IN DE LUCHT
GEHEVEN.
Waarschijnlijk
honderden vermisten
D. Engduh, admiraliteit daalt
mede:
De Britsche kruiser „Courageous",
welke na den oorlog werd verbouwd
tot vliegkampschlp, is tengevolge van
een aanval van een vijandelijke
duikboot verloren.
De overlevenden zijn opgepikt door
torpodojagers en koopvaarders, die
nn naar de haven torugkeeren. De
daikboot werd direct krachtig aange
vallen door torpedojagers en, naar
men gelooft, tot zinken gebracht
D© „Courageous" werd in Augustus j.l. bij
d© reserve vloot geplaatst Aan boord bevond
zich een beperkt aantal vliegtuigcrr voor
aanvullende diensten. Met den houw van
het schip wenl begonnen in 1015. Het schip
was bedoeld otn als kruiser dienst te doen
In de Oostzee. Do „Courageous" mal 22300
ton en was gewaptuid met 16 stuks 120 mm.
en 4 stuks 47 uuu. geschut
Overlevenden vertellen.
Vermoedelijk wat het aantal personen,
da zich nan l>OOrd bevond toen het schip
werd getorpedeerd, aanmerkelijk minder
«Int» «Ie volledige bemanning welke bestaat
uit 1200 officieren en minderen. hIertoU In
begrepen de vliegers
Het is nog niet bekend hoeveel opvaren
den gered «lin. Bijna 400 overlevenden ech
ter zijn «loor torpedobootjagers aan land
gebracht en het is l«ek««nd. dat talrijke an
dere door koopvaardijschepen »Un opgepikt.
Leeft de gezagvoerder nog?
Volgens een der overlevenden, die vijf
kwartier in het water bad gelegen, moesten
vele loden der bemanning rondzwemmen
lot hulp arriveerde. Men weet nog niet. wat
het lot is van den gezagvoerder van de
de „Courageous'. kapt. Jonr» Een otflcirr
verklaarde, dat hij Jones voor de laatste
maal op de commandobrug had gezien, toen
hi> het bevel gaf het schip te verlaten.
Een geredde verleide dal toen de
„Courageous" was getroffen, hel
schip onmiddellijk begon over le
hellen naar bakboord en dal binnen
vijf minuien de kapitein bevel gal
hels ehip ie verlaten, dat het eerst
met den voorsteven onder water ge
raakte. zoodat het achterschip in de
lucht werd gelieven Hel vliegtuig-
moederschip zonk binnen twintig
minuten.
Mear dan 44n ontploffing.
Benige reddingbooteti konden aan stuur-
boord in zee gelaten wórden-I)© r©»idingl«oo
ien aan bakboord konden echter niet wor
den gHuuikt, aangezien het schip le spel
overhelde. Er wanen twee afzonderlijke ont
ploffingen. met een lusncltenpoos van mis
schien n seconde. Ik geloof, nkh» vertelde
«le gere«i«le verder, «lat er ook ©enig© klei
ne ontploffingen waren. De meeste opva
renden sprongen te water, toe bet schip op
het punt stond te zinken. Wie niet kon
zwemmen, klampte zich vast aan stukken
hout en vlotten. De torpedobootjagers pik
ten «le overlevenden op en een snel ter
plaatse verschenen Rrltsch koopvaardijschip
redde, naar men gelooft, nog een groot aan
tal menschen.
NEDERLANDSCH SCHIP BIEDT HULP
Ook wrard hulp verleend door aan
Nederland mailschip en ©en Amerl-
kaamsch© vrachtboot Een aadar© ga-
redde vertelde, dat d© mannen zich
kalm gedroegen en zelfs zongen an
hoera riepen terwijl dj zwommen.
Nog een ander verhaalde, dat d« lichten
uitgingen «oen da „Courageous" getroffen
w erd.
Geen Belgisch protest
te Londen
Over Britsche blokkade wordt
gewoon onderhandeld.
In gezaghebbend© kringen verklaart men,
dat het bericht als zou de Belgische rpgee-
ring krachtig te Londen geprotesteeril heb
ben „tegen den tegoüwoordlgen vorm der
blokkade jegens Belgis en andere neutrale
stalen" van lederen grond ontbloot is. Men
merkt op. dat er van een profest gnen spra
ke kan zijn op hel oogenhlik dat onder
handelingen worden gevoerd voor «ie defi
nitieve regeling der economische zijde vnn
de Belgische neutraliteit.
In officieuze kringen nierkf men op. dat
de voedselvoorziening lot dusverre niet be
dreigd wordt en «lat men nog geen rantsoe-
neeringsmaatregelen heeft behoeven te ne
men. De ondergang van «le „Alex van Op
stal". een der nieuwste schepen der Belgi
sche vlooi, heeft de aandacht gevestigd op
de ontoereikendheid der koopvaardijvloot.
Er is een strooming merkbaar ten gunste
van het onmiddellijk aanbouwen van vele
schepen.
Postvluchten op Indiè
Op dc heenreis landde de Gier gis
teravond te Karachi, terwijl de To
renvalk te Caicutta aankwam. j
DE BESTEMMING DER NIET TOECEU
ZEN TUINBOUWBEDRIJVEN.
Zooals wij reeds hebben medegedeeld, z
len 20 van de 28 tuinbouwbedrijven in
Wieringermeer, welke per 1 November i
zouden worden uitgegeven, niet worden Ir
gewezen. Thans vernemen wij, dat deze L
derijen in verband met de voedselvooni
nlng van ons land in dezen tijd, gebrot
zullen worden voor tarwe teelt.
Contactcommissie voor h©t mijn
bedrijf bijeen.
In de gisteren gehouden vergadering der
contactcommissie voor het mijnbedrijf werd
de toestand van dit bedrijf in verband met de
buitengewone omstandigheden besproken.
De directies verklaarden vooral in deze
moeilijke tijden prijs te stellen op geregeld
contact met vertegenwoordigers der vakorga
nisaties.
ZIJ gavan als baar mosnlag te ken
nen, dat, althans voorshands, de ko-
Unvoorziening van '»©t land g©«n
ernstige moeilijkheden zei opleveren
Daarnaast zal aan de situatie der arbei
dersbevolking bij voortduring aandacht moe
ten worden geschonken.
VLAMMENZEE TE DEN BOSCH.
OORZAAK: OMVALLENDE PRI
MUSBRANDER.
Een felle brand heeft gistermiddag gew
in de opslagplaatsen van de N.V. Dan
Houthandel, gelegen langs de Dieze
's Hortogenbosch.
Drie groote loodsen, geheel met bont p
vuld brandden tot den grond toe af. Dm
den inspannenden arbeid van de brandstMt
die met drie groote motorspniten was uitga
rukt, staagde men er In de naastgelenwA
briek te behouden. De brand ontstoniiM
onvoorzichtigheid van oen man, dia zijs te
een van de loodsen opgeslagen motorts©
wilde repareeren, en hiertoe met een prlM
brander teer aan het smelten was. Op
of andere wijze viel het apparaat om, mot'
gevolg, dat de boot vlam vatte. De eigen*
van de boot trachtte de vlammen ta doovn
doch zijn kleeren vatten vlam. Hij reM
naar da rivier en sprong te water.
Vnur kon niet beperkt word
Inmiddels luid het vuur zich mcdegi
aan de loods. Deze stond in een oogwci
in lichter laaie. De brandweer werd ge wij
sohuwd en was weldra met groot matcri
ter plaatse.
Hoewel met tien stralen water werd
geven, staagde men er niet in de boid# t
«iere opslagplaatsen voor het vuur te
waren. Alle drie loodsen met den hela
ken voorraad hout, werden door liet
verwoest.
Deze vernieling voltrok zich binnen i
lislf uur. Daar groote, zware rookwo
over de gehoele stad trokken, was
een menschcnmasaa op de been om 't vlaj
menschouwspel gade te slaan. Onder de t
schouwers bevonden zich vele autoriteit®
Dc schade, welke op vele duizenden m
deus wordt geschat, wordt gedeeltelijk dof
verzekering gedekt.
Wij weten van bnitenlan
mijnen weinig aL
Van bevoegde tijde wordt med
dat «ie minister van Economische /aken]
overleg met den Minister van Defensie t
regelen heeft getroffen ter voorlichting t
de visftcherij over het mijnengevaar. Ter I
voering heeft de Ncderlandsche Visscbr
centrale een circulaire gericht tot opvi
den, eigenaars en reeders van visschers*!
tuigen.
De marinestaf is van oordeel, dat, in£>
dc aangegeven mijnenvelden zorgvuldig fl|
meden worden, tnen, wat l»etreft het M
nengevnar, veilig zal kunnen visecheiL
Voorts wordt er de aandacht op gevest!*
dat. hoewel wat betreft de Nederlandse»
mijnen de veiligheidsinrichtingen, die
mijnen onschadelijk moeten maken, :n<B*
de/e aan de oppervlakte drijven, zeer rete*
verbeterd zijn. van in het buitenland ia I*
bruik zijnde mijnen te weinig bekend I*. 4M
dat dit ook van die soorten als vaslMM
mag worden aangenomen.
Literaard wordt met den meesten nadra*
aangeraden, drijvende mijnen te mijden
deze niet aan te raken. Indien een mijn
hei vischnet mocht geraken, wordt
«len dit af te vieren en te kappen. Elk* «J
deskundige handeling aan een mijn
levensgevaar op.
