J
De Koningin
Wij lazen voor U
in Den Helder
De handel uitgeschakeld
«Arrondissements rechtbank
te Alkmaar
15 October treinenloop
weer normaal
Drieduizend Duitsche
vliegtuigen naar bet
Westelijk front?
Een moderoe kruistocht
Oorlogsrecht en krijgstucht
'Donderdag 21 September 1939
Tweede blad
i tu
MEERVOUDIGE STRAFKAMER.
'r:'" (Zitting van Dinsdag II Saptambar).
UITSPRAAK.
De Rechtbank deed gister-morgen o.m. uit-
«praak in de zaak tegen C Br. te Den Hel
der. die ervan werd beschuldigd niet een
[auto op een dergelijke roekelooze wijze te
heblen gereden, dat hij een kootje van den
duim van een zekeren XV. C K. had afge-
mden. I* verdachte werd veroordeeld iot
f i.11 boete. subs. 10 dagen. De eiscti luiddo
f 60 lioete »ubt. 30 dagen hechtenis.
Koedijk.
DB MAN. DIE MET VERSCHEEN.
Nadat een zank met gesloten deuren ge-
ruunen tijd had in beslag genomen, werd
de naam uitgeroepen van een zekeren P. B.,
condor vaste woon- of verblijfplaats. Do ver
dachte waa niet verschenen, dus vroeg de
officier tan justitie, mr, v. d. Keen de Lille
verstek.
Ie. da Aan verd. werd tenlastc gelegd, dat hij
arovg zich op II Juli j.L een stuk van een gouden
hals ketting had toegeëigend, toeliehoorende
f aan niej. E. de XX'., wonende te Koedijk.
'a Met de ouderwetsche kanten muts op het
hoofd, scharrelde de gezellige dikke mej. E.
de XV... oud Ti jaar .>u weduwe van een ze-
keren L. T. naar het getuigenhekje.
Óp oen vraag van den president vertelde
I nj, dat 7.ij op 11 Juli bezoek had gekregen
tan verd-, die reide dat hij een kleinzoon
iwas van den heer v. d. P., juwelier te Alk-
En U kende dien juwelier goed nietwaar?
vroeg mr. Lcdcboer.
Ja héél goed en daarom dacht ik dat ver
dachte ook wel handelen zou in gouden en
zilveren voorwerpen. Trouwens, hij zei me
ook, dat hij die dingen opkocht en er dub
hel zooveel voor gaf als e. n ander. Ik wou
toen een paar gouwe ringetjes gaan hftte,
aldus get. En in dat doosje zat ook een gou
den ketting nietwaar? vroeg de president
Ja, maar die wou ik niet kwijt, zei get.
Die meneer pakte het doosje zoo maar uit
m'B handen, maar ik zei: „die ketting ver
koop ik niet! vertelde get.
En toen moest u even weg om de aard
ien uf to gieten, wan 't niet zoo? vroeg
j. Ledeboer.
Zoo was 't nou net, zei get. Toen ik weer
om kwam. zei verd. tegen mij: de ketting
ts achter het weegschaaltje blijve hange en
ARA. 1
Ti
is gebroke.
ftrti'l
fa-telde hij toen niet, dat hij de ketting
voor 00 cents kon reparceren en wilde hij
geen twee kwartjes erbij doen? informeerde
president.
Da s waar en toen is ie weggegaan, ver-
kliarde get. Toen merkte ik pas, dat er
een groot stuk weg was.
De get. mej. C. oud 30 jaar. gehuwd
nwt een zoon van de \origc getuige, was
Juj haar schoonmoeder thuis, toen op II Juli
i die koopman kwam. Hij waa eerst al bij mij
ceweewt, maar ik heb hem de deur gewezen,
zride deze getuige,
j Ja, U had slechte herinneringen aan dien
man nietwaar? vroeg mr. Ledel>oer.
Dat zou ik métnen. aldus get. het vorige
jaar had hij bij mij ook ai een ketting stuk
getrokken.
Pres.: Bent U erbij geweest, dat de koop
man met uw schoonmoeder onderhandelde?
Nee, dat niet, antwoordde get.
Twee getuige deskundigen, n.1. O. J. O.,
koopman te Alkmaar en P. C. B., goudsmid
eveneens te Alkmaar woonachtig, vertelden,
dat de ketting heelemaal niet was vergaan,
en prima sterk was. Verd. moest deze der
halve wel hebben stuk getrokken.
Do Officier van Justitie, requisitoir ne
mend. vond het jammer, dat verd. niet was
verschenen.
Mr. v. d. Keen de Lille achtte het wettig
'tl overtuigend bewijs geleverd cn eischic
ffn gevangenisstraf voor den tijd van zeven
maanden.
Uitspraak heden over acht dagen.
Nog een zank met gesloten deuren en
daarmede was de ochtendzitting afgeloopcn.
Middagzitting.
e n Helder.
EEN PIKANTE ZAAK!
Om twee uur werd de geschorste terécht-
litting wederom voortgezet en het was wel
wn zeer pikant zaakje, hetwelk de Recht
bank te behandelen kreeg.
Aan mej. C H. v. K., weduwe van den
militair Ph. werd ten laste gelegd, «lat zij in
coocuhinaat leefde met 'n zekeren G F. N.,
OllICtide in Den Heider. X'nor den Militairen
Pensioenraad in Den Hna.- hadden verd. in
lichtingen moeten verstrekken. Immers, wan
neer een weduwe van een militair in con
cubinaat leeft, wordt het pensioen ingehou
den. Maar beide verdachten hadden valsche
inlichtingen verstrekt en ook voor «Ie recht
bank hielden zij vol niet in concubinaat te
hebben geleefd.
Getuigen verklaren.
De Offlrier had tal van getuigen opgeroe
pen oin in requisitoir te kunnen opbouwen.
Get. R. c R waarn. secretaris van den
Pensioenraad te 's-Graveniiage. begon met te
zeggen, dat heide verdachten een stuk had
den onderteckend. waarin zij verklaarden
niet in concubinaat te leven. Toen heeft de
Pensioenraad een onderzoek doen instellen
en get. K. II.. brigadier van de gemeente-
V«iawacht te Den Helder, werd met dit on
derzoek belast. Hij vertelde allerlei dingen,
waaruit mocht worden afgeleid, dat hier wel
«Iegelijk sprake was van ren concubinaat.
Ilnmer*. op z'n speurtochten had hij verd.
N. in tii hemdsmouwen gezellig aan tafel
zien zitten; een ander maal had hij hem het
hondje en eenigo gasten van mej. v. K. zien
uitlaten.
Ook hn«i deze politieman heide verd. ge
armd zien Inopcn en daarna het huis aan de
Achterstraat zien binnengaan Eerst ging liet
licht beneden op en werd toen uitge«laan.
I-a'rr brandde het licht boven en ging na
een poosje ook weer «ilt.
Verd. mej. v. K.: Mag er dan geen vriend
schap meer beslaan? Moet het altijd wat a»
d« n« wazen?
De president merkt op. dat vriendschap
sjioedig wat anders wordt en overgaat in
intimiteit
-Alleen bij een aanval van pijn bleef N.
bij mij logeeren, zegt verd. mej. v. K.. want
hij had het aan z n nieren, ziet u. Hij sliep
dan op de divan in «Ie achterkamer. Als ik
slecht kon loopen. maar dat was niet chro
nisch. dan liep ik gearmd met hem.
Dan was «iat zeker altijd het geval, als u
met N. liep? merkte de president sarcastisch
op.
De volgende get. L. J. A. L H. uit Den
Helder had als commensaal bij mej. v. K.
gewoond. Hij kwam 'savonds om negen «mr
thuis en nadat hij 's morgens een kopje thee
had gedronken, ging hij weer weg.
Fjfi waa dan verd, .V ook daar h» hul»?
vroeg de president.
X'rijwel altijd, antwwonlde get. In het
huis aan «Ie Keizersgracht sliepen verdarh-
lei» santen op zolder. N. had zich ook als
Ph. aan mij voorgesteld.
Toen ik weg was. vertelde get. H. verder,
kreeg ik van verd. N. een brief, waarin ge
vrnagd werd om voor den Pensioenraad
te verklaren, dat verd. gewoon casmnenjwial
was bij mej. v K. Get. had nog «en toio
van het .«paar" gesmakt, ter tmlogmliekJ
van hun I2tf jarig huwelijksfeest.
Verd. mej. v. K.: Dat is niet waar! Die fo
to werd gemaakt, omdat N. 12H Jaar bij
mij aan huis was.
Get. S. C. B. werkman te IVn Helder' ver
klaart, dat verd. N. hem in Juni gevraagd
had, oin zich bij hem te laten inschrijven.
En «lat had get. goed gevonden. Maar ge
geten en geslapen heeft hij nooit hij mij!
Hadt U wel een kamertje voor hem? wilde
nu-. Ledelioer weten.
Nee, dat had ik niet: zelde get.
Dat was gevaarlijk werk van U verd. N.,
merkte de president op.
V«rd. N.: Ik hel» zes maanden lang aan
get. B. f 1.— betaald.
De laatste get. is de winkelier J. Ghr. S.
thans in Haarlem woonachtig.
Hebben ze tegen u gezegd, dat ze een vrij
huwelijk hadden aangegaan? vroeg mr. Le
deboer.
Ja zeker! zei get.
En noemden «ie kinderen van mej. v. K.
den verd N. „pa".
Dat deden ze: antwoordde get.
Verd. mej. v. K-: Het is alles laster en wan
gunst.
X'erd. K.: Der mag geen vriendschap meer
bestaan.
Ragalsitoir.
De Officier van Justitie, requisitoir ne
mond, meende, dat uit de verschillende ge
tuigemer klaringen wel was komen vast te
staan, dal verdachten in concubinaat leef-
«ion. X'erd. mej. v. K. had derhalve geen
recht op pensioen.
Tegen verd. mej. v. K. eisoht de Officier
één Jaar «n tegen verd. N. zes maanden
gevangenisstraf.
Pleidooi.
Mr. dr. Buiskool uit Schatten begon zijn
pleidooi met te zoggen, dat beide verdach
ten hem positief hadden gezegd, dat de
heoie zank een opgezette rol was en dat de
getuigen, als ze onder eed© warden ge
hoord, wel anders zouden verklaren.
X'olgcns mr. dr. Buiskool dienen zijn cli-
enten te worden vrijgesproken. Immers: de
Officier heeft hun ten laste gelegd, dat zij
voor den Militairen Pensioenraad valsche
inlichtingen hadden verstrekt Maar »in«is
imr> is de Militaire Pensioenraad opgehe
ven!
Na re- cn dupliek bepaalt de Rechtbank
de uitspraak in deze zaak op heden over
acht dagen, des morgens om tien uur.
Klacht alt het leventmlddelenbe-
drtJL
De Nederlandsche Kruidenicrshond heeft
te Den Haag een buitengewone vergadering
gehouden in verhand met de moeilijkheden
welke de kruideniers ondervinden bij dl
levering van levensmiddelen, tengevolge van
de regeeringsmaatregelon.
Op deze vergadering die zeer druk bezocht
werd, waren aanwezig «Ie voorzitter* en
secretarissen van afdeelingcn uit alle doe
len van het land.
De heer P. van de Linde, voorzitter van
den Ne«lrri. Kruideniersbond, hield een reile
Nadat spreker er op gewezen had. dat de
run op de winkels rustiger vcrioopen was
dan in 1014 en van een aanval op de spaar
banken of intrekking van creüiet gelukkig
geen sprake was geweest, besprak hij <le
vele moeilijkheden, «lic het kruidenier»!»
drijf als laatste sdiakel in het distributie
proces ook nu weer te overwinnen heeft en
nog zal krijgen.
De verschillende Inrichten over prijsver-
hooging en prijsopdrijving hebben voor ons
bedrijf storing veroorzaakt. Een gedeelte
van het publiek weet hierin geen onder
scheid. In de groothandel zijn al direct vele
artikelen in prijs verhoogd, schijnbaar met
goedkeuring van de overheid (b.v. zachte
zeep), znotlai ook de kruideniers genood
zaakt w-aren hiermede rekening te houden.
Ken groote handicap was. dat al zeer »i>oc
«lig vele fabrikanten wegens gebrek aar.
personeel en grondstoffen en tevens tenge
volge van de door de regeering voorgeschre
ven inventarisatie, hun leveringen geileel-
telijk en ook geheel moesten «top zetten.
Ook. omdat voor dc maand September op
basis van dc afname van September 193*
maar procent is toegestaan, hebben ook
mi «Ie kruidenier* nog niet voldoende tul-
ker om aan alle aanvragen van hun klan
ten te voldoen.
Met het ministerie van Economische Za
ken staan wij regelmatig in contact en bij
«Ie ambtenaren, die aangesteld zijn te zorgen
voor een zoo regelmatige distributie van le-
tteiuudddélen. Vinden wq voor onze weu-
schen cn grieven een willig oor.
De groote fout, die door de over
heid gemaakt wordt, is «lat tot op
heden geen deekundigen uit «len
handel ingeschakeld zijn. XX'are dit
wel gebeurd. dan hadden waarschijn
lijk veel moeilijkheden kunnen wor
den voorkomen.
Wij hopen, too besloot »prdat voor de
binnenkort te verwachten distributie van
levensmiddelen op bonnen. «ieskundigen la
geschakeld «uilen worden, vooral omdat
meerdert bestuurders van de organisatie tij
dens de vorige mobilisatie van 1914191
veel 4»racüeche ervaring hebben opgedaan
MET INOANO VAN DEN WINTERDIENST.
Ter gelegenheid van bet Eenwlaast der Ned.
Spoorwegen heeft de president der N. S..
prof. dr. Ir. Gondriaan gister een rede ge-
boaden, waarin hij mededeelde, dat de invoe
ring van den winterdlenat voor het reizi
gersverkeer versohoven wordt naar 1S Octo
ber. Met ingang van dien datam zal het
mogelijk zijn de normale dienst op de oude
lijn en de halfnnrdienet op het mlddennet
te hervatten.
Ook de overige trajecten rallen den weer
zoo goed als normaal worden bediend.
Over enkele maanden wordt da toestand
nog gunstiger, waneer de electriflcaties Arn
hem—Nijmegen en Harmelen—Breukelen
hun beslag hebben gekregen en de afleve
ring begint van de II dieeeleleetrtache vtjf-
wagcntreinstellen met tezamen bijna 7000
zitplaatsen. En zoodra weer voldoende ver
voerscapaciteit ter beschikking staat. Is het
oogenblik gekomen om de nieuwe tarief
maatregelen inzake het vastreeht ter hand
te nemen.
Bezichtiging ron een deel der
vloot.
Gistermorgen bracht H.M. «ie Ko
ningin een bezoek aan «ie marine
te Den Helder. Tegen tien uur ar
riveerde de Koninklijke auto aan de
grens van de gemeente. I-aivgs den
weg, welke de autd nam. wapperde
uit tal van huizen de vlag en het
publiek, dat zich vooral in de bin
nenstad in dichte rijen langs den
weg had opgesteld, juichte bij het
passer ren van dcu stoet Hare Ma
jesteit toe.
Voor het Steil in ggebopw aan «Ie Hoofd
gracht stond «le staf wacht, beslaande uil 23
man infanterie, onder commamto van den
kapitein I. R. van «kr Kist aangetreden.
Hier maakteu de marine en landmarhtauto-
ri tel ten voor het gebouw hun opwachting.
Ook was hier ter verwelkoming de burge
meester van de gemeente Den Helder, «lc
heer G. Ritmeester, aanwezig.
I>e Koningin, die vergezeld was van een
hofdame, was gekleed in marineblauw cos-
luum met witte hoed. Na oen korte begroe
ting en inaptctié van de stafw.ohi, bega?
de Koningin zich met Haar gevolg, in het
stellinggebouw, waar /ij zich door den
schout bij nacht H. Jolles liet voorlichten.
Bezichtiging der haventerdedi-
ging.
Vervolgen* begaf de X'orstin zich naar het
havenplein. waar op «len steiger van «le
Texelsehe boot een eerecotigiagnie stond
opgesteld, onder commando van den luite
nant ter zee eerste klasse R. vnn den Brug.
Bij aankomst van 11 M. en Haar gevolg
«peelde «le staiumziek. ouder tetdmg van
kapelmeester L H. F. L-iM»k«.w l.at Wib
lielnni*. Na de «-erewacht gr inspecteert! te
I «ebben, bezichtigde II M. het tiaveuverdedi
gmgswrrk. fort „XVéerboofd."
Na <1it bezoek begaf H.M. zirh naar de
buitenhaven, waar ▼enatiUtaulé oorlog*
schepen liggen.
De bevuanning van «Ie O 15 en de O 20
stond aan den wal aangetreden en na«lat
Hare Majesteit haar had Rttaapecteerd, be
gaf Zij zich aan boord van «le beide on
derzeeërs, waarin Zij oflfc afdaahie om liet
inwendige van «ie s«-lM*t«-n te uugicrteeren.
Vervolgens begaf «Ie X'«»rstin zich aan
boord van HAL'» artiilerie-ingtniciiem-hlp
„Van Kin**>ergsn,~ welk Imzoek geruimen
tijd in lieslng nam. In de iait van «len 600*
maiKlant. den kapitein-luitenant ter zee J.
J. H. Hocke, werd do koffie geservrrriL
Op de commandobrug.
Hare Majesteit bezichtigde voorts bet
fraaie schip, waarvan de iwvnanning aan
«len dagelijkse hen arbeid bleef. Zij beklom
eveneens via het slocpendrk «ie c<ai*nando
brug.
Na de ..X'an Kinstiergen" gold liet bezoek
«Ie bemanningen van «te divisie mijnenvr
gers. lies taande uit de mijnenveger* Jan
van Gelder „Abraham van «Ier Hulst'* en
«len mijnerdegger „Nautulu»,"*
Tenslotte werd het instnirtiescfiipenijncn
legger „Willem van der Zaan'' Itezu-Jitunl
Om ongeveer twaalf uur reed H.M de Ko
ningin via het Ankerpark, waarin aan
weerskanten tal van schoolkinderen een
plaatsje hadden gekregen, naar 't apoorwe.:
emplaremcnt van den Onderzeedlen«t. waar
Zij in een salonrijtuig de lunch geimiikte.
I>eo middag* keerde «Ie Landsvrouwe per
auto naar Den Haag terug.
Shaw over de
Russische inmenging
Stalia lui RllUr 4, k»lu|„
nlt het vuur halen."
In een brief aan de „Times" zet Bernard
Shaw uiteen, dat het nieuws betreffende
Rusland gtwd nieuws i« voor Groot Rnttan
nie. Sprekende over de bezetting van Oom
Holen door Rusland verklaart Shaw: Stalin
heeft er geen enkel bezwaar legen Ililler te
Bernard Shaw.
gebruiken om de kastanjes uit het vuur te
haten. Ongelukkigerwijze is HHIer evenwel
gciiwongeit «ie helft vat» zqn buit tcrvig te
geven en thans een nieuw leger toe te voe
gen: «Tot luer cn niet verder!**
I natuurlijk graag krach-
Ug ra gr*rad bl«j*rn - het dagrtyk-
•rlM kauwra vaa WRIULCV** rJL
IS Merbg op 4mrrat aatuurlyk*
wjjsn brhutpiaam Bovradtra bevor
dert het do apijsvrrteriaz.
P.K. kaaeeo «urki 4* m immI
«al «mkk-al. f*tul aadw «aaaluM
Net Mkfp ateeae kttetlul orkup
de Mfkltwkl N>««« •Ue«i»*kele pakjes
Feol .eer w*imig geldf rent
AAAAAAA.tt.A.A
WAT ZUN HITLER S BEDOELINGEN?
Er wonlt veel gegist over de !>edoelingen
van Duit»rhian«l aan tiet XVettelijk front.
De jongste ojteraties hadd« n duidelijk ten
«loei dc Krnnsrhcn te verdrijven van dg
hiiogtcn aan «te Saar. «Ie Blies, een kleine
rivier ten oosten van Saarbrueckrn. welkd
door bosschen is omzoomd, en tiet plateau
ten wicAtcu van de rivier de Niexi. van wel
ke plaatsen «1* Fran«cbe kanonnen uitgo-
•trekte Industriegebieden beheerschen en
waar zij in aanraking zijn m«t de Riegfried-
Unie zelve.
Dc vraag U of de D'iitscher*. «lie ondanks
de grootspraak van Ilitler niet lang In e<n
«xu-lew zullen kunnen standhouden, sullen
probeeren over te gaan tot een bliksem*
««oriog. welke voor lien in Polen zoo succes
rijk Is geweest.
De Duitsche meeled rating, iat ie lucht
macht haar taak In polsn heeft vorrgli en
thans gereed is voor andere plichten, voor.
spelt ie spoedige komst van mogelijk wel
drieduizend vliegtuigen san bet Westelijk
front. Het zal niettemin wel eenipe sreken
duren eer het leger met rijn geheels rwarg
nlt rusting zal kunnen zijn overgebracht
DE AARTSBISSCHOP VAN PARUS
ACHTER HET TRANSCHE LEGER.
In de „Setnaine Religieuss" van Vrijdag
aa. zal een arttke! voorkomen vnn de»
aartsbtaarhop van Part)*, kardinaal Verdier.
De kardinaal betougt luenn. dat de aange-
boniicn strijd tegen racisme en bolsjewisme
gaat. «Re «loor Paus Plus XII plechtig zijn
veroordeeld, liet artikel bratuit: De taak
van onze sohlaW-n welke ook de onze 1%. i»
«lu* prachtig. Het I* echt ten kruistocht
die zi) beginnen. r.»n kruistocht voor de erh-
te rhriMelijke vrijheid en broederschap, ern
kruistocht voor onze beschaving. Het is
evrnwel onmogelijk, «lat de strijd niet met
«te overwinning eindigt, daar de hooaslp
belangen der menschheld er In worden
meegedrag*-n. IjvsI on» «lus vertrouwen
hebben en ons allen vereenigen in bet werk
van nederzijdsche hulp. ons daarbij herin*
neirnd. dat wij met de v»!«l*ien allen g«-
mobili«eerd zijn om het land te veritedigen
en het de overwinning te verzekeren.
MACHT Or RECHT?
De Maasbode (r.k.) schrijft
in ecu artikel over „Hel
recht lot oorlog'' o.m
Het worde herhaald: «le
oorlog i* niet een rechtv
strijd, hij is slecht» een
machts-»tnjd. En uiteindelijk
zegeviert niet het recht, maar
alleen de marht. zelfs wan
neer het recht aan de zijde
vnn de overwinnende ma«*bt
Maat. XX'nnt «leze overwint
niet. gelijk hij. die voor een
rechterstoel Maat, omdat hij
recht heeft, maar alleen om
dat hij «1e macht heeft.
Het hedendaagsche oor
logsrecht bepaalt dan ook
niets. wanneer nirn al
thans de vergeelde bladen,
waarop het Handvest van
den X'olkenbond in 1919 neer
geschreven werd. zuchtend
terzijde legt met ^es vvér
zu srhon gew-esen" om
trent het recht tot oorlog
Terecht kon «laarom Stmye-
ken in het najaar van 1914
zeggen
„Hoe krachtig toch ook
moralisten en juristen eeu
wen lang vasthielden *nn de
onderscheiding losschen «iep
recht vaardigen en «len on
recht vaardigen oorlog, eenig
pracllsch gevolg was daar
aan nimmer verbonden: de
werkelijkheid én van den
oorlog én van het ooriotr*
recht ging de on«lerschei«!ing
ongemerkt voorbij. 1 *"t vast*
•taan. wie de partijen rijn
recht handhaaft, wid onrecht
pleegt, wat baat dia weten
schap* Slaat uw volkenrech
telijk handboek op. slaat op
de talrijke traktaten, in de
belde Vredes-confe ren tien
gewrocht, nergens vind' rne.v
ook maar met éda woord
eenig gevolg aan dié tegen-,
stelling verlionden.
Willékaar vaa éda hasllml.
af »i oorlog ral rila. aa Is da
oorlog ggama»! gltaghrakaa.
dan bakiadtlt 9 aarUgaraeM
daa onverlaat, dia ail haat
zucht bat recht op da grofsta
wijze schaadt, gehsol op ds-
rolfds wit ca al» kat volk. dat
noodgadrongen tol vardadl-
giag zijner heiligste rechtsn
asar de wapenan grijpt".
Kn wij. neutralen, mcern
wij zelfs maar een oordeel
uitspreken? Individueel mis
schien n«vg wél. al wonlt
het uit vrres voor mogelijke
gevolgen, toch wel sterk ont
raden! maar «Ie Staten, de
R«-ffeeringen mogen hel zeker
niet.
Denk aan de ern«tige ver
maning. in de Troonrede
van September 1914. tot on»
volk gericht:
„Met vertrouwen", zoo
sprak de Koningin. „doé
Ik een ba roep op allen, om
o"k In handel en verkeer
met zorgvuldigheid alles te
veruitblen. wat onze neutra
liteit in gevaar sou knnn-n
brengen XVaar ons volksbe
staan eiseht. dat «te puiten-
landsche handel, voor romer
de omstandigheden toelaten,
doorgaat. t«et»oori ietier han
delaar nch bewust te zijn.
dat zetfs da schijn behoort
vermeden t© worden,
als roti in en door den
Nedertnn«lachen han«1cl partij
worden getrokken voor éën
der oorlogvoerende Mogend
he.ten boven anderr"
Men vraagt; Al vindt dan
het recht, lot oorlog geen er-
kenninr meer. 1* er dan. na
«te Declaratie van Parijs in
KM. de heide HaggSche
Vrrdei^-onferentlc* van 1*99
en IW na de Irvndenwhe
C onventie van 19C*. Is er na
dit alles tenminste oog ipn
k© van het recht in den oor
log. een recht, «lat de belliga-
rente bevolkingen beschermt
rn de rechtuit «Ier neutralen
vaststelt?
Sprake, ja. Maar....
OVER KRIJGSTUCHT.
Het Volk 's.iié.p.) maakt
eenlge aantrekeningen hij
een iq ..De Xfltltaire Specta
tor" verschenen opstel van
den reserve majoor der Infan
terie K. P. XX'eber over „D©
discipline in ons leger".
Als ideaal ziet de schrijver,
aldus het Volk. dl© hier aan
het woord la. de handhaving
van een militaire turht. die
hooge en strenge el*chen
stelt latten on k1elnlghe«ten
en on riln tijd „een krachtig
woord, dat als een operatie,
rees «Ie «rnetstof ul'«nHdl".
viaioor XVeher acht dit door
hem ©eMelde oogmerk reer
««>1 «.ok met den Nedertand-
schen sot taat te beeeiken en
beraapt rich voor «lere net-
ling op de a«rbeid«*nctit. Ast
bit on re gmote ondernemin
gen heerscM.
IV »e taaiste opmerking
raakt de kern van het pro
teem. XVaarom zou de ar-
triller, die «iclt In d© fa-
hriek «orde t>ehoor1l|k ge
draagt. ook niet aan een roe
«te militaire orde kunnen
wonten gewend* Inderdaad,
er l« geen enkele reden,
waarom dit niet zoo zon tbn
©n toch heeft de «whrilv©r in
.De MRtl*irr ^perfa'or" »tof
tot nogal Wtler klinkende
Vlachten. Het pril ons voor
komen. dat bét voor é!l©n.
dl© zich In dit vraagstuk wil
len verdiepen, aanbeveling
verdient twee gezichtspunten
In het oog te ho«iden. Beid©
zijn van sociaal-psychologt*
schen aard.
Allereerst mag men nim
mer vergeten, dat de arbei
der. die m dt fabriek werkt,
zulks doet met de weten
schap. dal hij daarmed© een
handeling verricht. «li©
strekt tot <1© instandhouding
en opbouw van zl|n gezin.
De g'-mobiliseerde soldaat
daarentegen verricht rijn
dienst in bet vooruitzirht. dat
leder oogenblik vnn hem kan
worden gevorderd, dat hij
het hoogste, dat hij bezit
ziin eigen leven ten offer
ral brengen, waartdl zich In
taüooz© Bevallen de zorg
voegt voor een hulsgezin, dat
met ernstig» materieel» moei
lijkheden te kampen heeft,
voor een studie, die on«|er-
broken went. voor een !»-
staan*mogelijk hebt. die hij
langzaam ziet wegkwijnen.
Daarnaast is dan nog de of-
de handhavig In het bedrijfs
leven naar den vorm vecjgl
al een aanmerkelijk mildert
dan die welke Ml «le weer
macht pleegt te worden toe
gepast,
Deze levenswer\e| t)k heden
verieenen aan de bevelvoe
ring In ren genioMIlseerd lé-
vep een hijmmler delicaat
karakter. Z. laten zich niet
straffeloos neseeren. Maar
hun verdiscontegring In dé
handhaving eener goed»
kriigsturht. waarvan wij de
noodzaak ten voll» aanvaar
den. verdocht grondige psy-
chologische scholing, een rui
me dosis geronde men*eh»!tj-
ken rin. en begrip voor hef.
geen in de burgermaatschap
pij leeft. Het wit ons v<v.rko
men, zoo besluit het «uv d©m.
orgaan dal aan hei aan-
kweeken van deze drié
eigenschappen niet steeds
voldoende aandacht Is rn
wordt geschonken
