§cll G 41 ejfCo II 1*41111
1
„Engeland en Frankrijk
onoverwinlijk''
Engeland zal elk vredesaanbod
ernstig bestudeeren
GEKORTWIEKTE
JÉjf" K L M'
jubileert
aal
Heerschappij van
geweld moef echter
een einde nemen
Nieuwe
uitvoerverboden
Strikte neutraliteit
van Turkije geëischt
neclj
t OCTOBER 1939. S3e JnBrgnng. No. lltM. DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Laan. Schatten^
WOENSDAG
UHfov« dar KV. Ung. Mn. wHoGoad» Naoederiwortier"
wxx>r|
ïd!
li»*.
-houd
i van
n het
ereed
nveld
naar
Geen bedreigingen znllen ooit
Frankrijk of Engeland
doen bukken
Chamberlain hoeft gisteren zijn
wekelijksche verklaring voor het La
gerhuis afgelegd en daarin het vre-
desoffensief van Duitschland bespro
ken.
E S. De premier begon met een opsom-
xxien). ming van de gebeurtenissen van
groot belang op internationaal ter
rein, welke zich in de afgeloopen
Jfl-M week hebben voorgedaan en noemde
Upf als zoodanig de vierde verdeeling
van Polen, de gemeenschappelijke
verklaring der Duitsch-Russische
regering, dat hun overeenkomst een
soliede basis vormde voor een duur-
zamen vrede in Europa en tenslotte
de econofische overeenkomst tus-
schen Berlijn en Moskou, waarbij
de Sovjets grondstoffen aan Duitsch-
b land zullen leveren tegen industrie
producten, af te nemen over een
langdurige periode.
In deze gebeurtenissen is, zeide
Chamberlain. niets dat voor Enge
land aanleiding zou kunnen zijn om
iets anders te doen dan wat wil nu
doen: al onze hulpbronnen mobili-
scoren en de geheele macht van het
Britsche imperium in het werk stel
len voor een doeltreffend voortzetten
van den oorlog.
Ten «muien van een te verwachten vre
desaanbod, herinnerde Chamberlain er nan.
dat indien Pojen al de directe aanleiding
was tot den oorlog, het niet de fundamen
teele oorzaak wav
Deze oorzaak was bet overweldigen
de gevoel in dit land en in Frankrijk
van het ondraagli|ke van den stand
van zaken waarin de landen van
Europa het hoofd moesten bieden aan
het alternatief hun vrijheid in de
weegschaal te stellen of hun krach
ten op gereuelde tijden te mobili-
sec ren om deze vrijheid te verdedi
gen.
Chamberlain zeide verder, «lat de |»oging
om Engeland te belasten met de verantwoor
delijkheid voor het voortzetten van den oor
log omdat het niet bereid is den strijd op te
gaven voor het doel is bereikt, zooals de
Duitsche propaganda doet. alleen een nieuw
onderdeel is van de Duitsche oorlogstech
niek.
Da verantwoordelijkheid voor den
oorlog blijft rusten op hen, die deze
politiek van achtereenvolgende aan
vallen hebben opgesteld en uitge
voerd. Dit kan noch worden ont
kend, noch worden geëxcuseerd Geen
loutere verzekeringen van de huidi
ge Duitsche regeering kannen wor
den aanvaard. Daarvoor hooit deze
regeering In 1 verleden te dikwijl»
bewezen, dat haar beloften waarde
loos zijn en gebroken worden, wan
neer het haar past. Indien derhalve
voorstellen worden gedaan, rallen wij
deze zeer zeker bestudeeren en wij
znllen ze toetsen ln het Licht van wat
ik zoo juist heb gezegd. Niemand
verlangt dan oorlog voort to zot-
tan, langer dan noodzakolijk, doch do
ovorgroota meerderheid van da open
bare meening ia dit laad en Ik ban ar
van overtuigd ook ln rrankrt|k, ie
vastbesloten er voor te zorgen dat
daze heerschappij van gaweld een
einde zal nemen en dot het woerd,
dat da rageeringen eens hebben gege
ven, altijd zal worden nagekomen.
Che nberlain gaf vervolgens een overticht
van het oorlogsgebeuren. Na te hebben ge
•proken over de \erdere vooruitgang der
Frantrhni aan het Westelijk front, zetde
Chamberlairi. dat een groot Britsch leger
wordt overgebracht naar Frankrijk en zijn
plaats inneemt aan dr rijde van den Fran-
schrn bondgenoot. We hebben rc«lenen om
trotM h te zijn over de doeltreffendheid,
waarmede deze beweging wordt uitgevoerd.
De Bnt*>rhe luchtmacht in Frankrijk mankt
verkenning» vluchten zoowel overdag als des
nacht» en er /ijn luchtgevechten gevoerd
tuaachen b*-^tellen en die van den vij
and
>ver
zoo-
iing
ge--
vas.
■ant
ier-
Zij
loor
den
ter-
die
ntt
1>e-
het
sar
der
tan
na
der
te
ro
n.
Ter zee heeft de strijd tegen de duikboo +-
ten met onverminderde kracht voortgang
gehad, liet vertrouwen, dat'spr. eerder heeft
geuit inzake het toenemen van de maatre
gelen tegen de onderzeeërs, ia gerechtvaar
digd. Deze maatregelen hcldien de ouderzee-
sche bedreiging doen afnenieu.
Tusechen 2t) Septemlwr zijn drie Britsche
schepen tot zinken gebracht door Duitache
onderzeeer*. Sedertdien lijn gedurende een
week geen Britsche schepen meer tot zinken
gebracht door liet optreden van vijandelijke
onderzeeers. Er zijn evenwel bewijzen, dat
nog onderzeeers rond onze kust optieden en
het feit, dat geen schepen tot zinken zijn ge
bracht, t& derhalve voornamelijk het gevolg
van de maatregelen, welke de inarme Ileeft
genomen. De Duitsche onderzeeër» zijn thans
gedwongen op te treden in verafgelegen wa
teren, waar hun bedreiging mei zoo groot
is, doch zoolang zij niet zijn gevonden en
vernietigd, kunnen zij een last veroorzaken
Een andere en meer sinistere }>edreiging is
de Duitache aankondiging, dat ieder schip,
van de Britsche koopvaardij zal worden
besrhouwil als een oorlogsbodem. Indien dit
eenige betrekenis heeft, dan beteekent het.
dat een onl»eperkte duikboot oor log al wor
den gevoerd. De onwettige aanvallen dienen
alleen om te bewijzen, dat het van het groot
ite belang is ds schepen te voorzien ven de
geeigende afweermiddelen en hiermede gaat
men met de grootste spoed voort.
Ten aanzien van den Duitschen kaper in
het Zuiden van den Atlautischen Oceaan,
zeide Chamberlain, dat deze nieuwe bedrei
ging overeenkomstig de bestaande plannen
zal worden bestreden.
Na te hebben gezegd, dat blijkl>uar de nn-
tionale registratie feilloos is verloopen. be
sprak Chamberlain het ministerie van voor
lichting. Hij reide, dat iiesloten is terug te
keeren tot de prartijk van voor den oorlog,
waarbij de jiers in onmiddellijk rontart
stond met de verschillende ministeries, en
niet door middel van het ministerie van
voorlichting.
Fokker, die gebruikt worden voor bijzondë
re diensten en in West Indie een vloot van
2 Fokker F l* machines en 4 van het type
Lockheed 14.
Hat
TWINTIG JAAR LANG
DE VLEUGELS WIJD
UITGESLAGEN.
VREES VOOR VER
OUDERINO VAN ONZE
LUCHTVLOOT.
Ean onderhoud mat
den kaar Plesman.
Op 7 October tA is het twintig jaar
geleden, dat de acte van oprichting van
de Koninklijke Luchlvaart.Xlaatschappij
voor Nederland en Koloniën N.V. bij notiv
ris Jhr. mr. J. H. Stoop te 's Gravenhaze
werd gepasseerd. Al begon het eigenlij
ke luchtverkeer pas op 17 Mei 1920. de K.
LM. zelf bestaat dus Zaterdag a.s. twin
tig jaar.
Het uitbreken van den oorlog heeft aan
al de feestplannen een einde gemaakt en
niet alleen daaraan, maar aan de geheele
voorspoedige ontwikkeling van het bedrijf,
dat als nauwelijks eenige andere ondeme
ming i» aangewezen op internationale aa
menwerking.
En men vraagt zich af: Wat blijft er
over vnn ons glorierijk KLM l«edrijf. hoe
is zijn huidige poeitle en welke perspec
tieven heeft het. in de komende oorlogs-
janrn en daarna, als hel weer vrede zal
zijn?
De 1 «oh tv loet.
De directeur der KLM., de heer A Ples
man. heeft in een onderhoud met een re
dacteur van het ANP. over deze vragen
gespoken.
De heer Plesman gaf allereerst een over
zicht van den bedrijfstoestand vtór SepL jl.
De K LM. beschikt over een vloot van
DougtasvMegtuigen, n.1. elf van het type
D.C 2 en 21 van het type D.C. 3. die be-
hooren tot het beste materiaal, dat op de
internationale verkeerslijnen vliegt, als me
de 9 kleinere vliegtuigen, Koolhoten ea
Op het oogenblik. dat het Europeesche
conflict uitbrak, had de K.LM. in dienst
1916 mcnschen.
Het meest zure van den huldigen toe
stand zegt de heer Plesman is. dat
het tiedrijf al deze menochen geen werk
meer kan geven.
Alles wordt geduan. om zooveel mogelijk
mcnschen aan het werk te houden. Het
technisch en administratief personeel kon
voor een goed deel elders geplaatst worden
de chauffeurs kregen Werk hij de veldpost
Maar om de piloten en een groot deel
van het vliegend personeel «qn het werk
te kunnen houden, moet er gevlogen wor
den en hier kunnen energie noch vinding
rijkheid helpen. Van liet totale personeel
zijn thans meer dan 300 man gemobiliseerd
terwijl ongeveer 1» man bij andere bedrij
ven zijn ondergebracht.
Zooals de toestand thans is. zal
verdere inkrimping onvermijdelijk
zijn. In ieder geval zai men pro her
ren. het nieuwe hoofdkantoor in
Den Haag. dat dezer dagen geopend
zou worden, en het passagebureau
te Amsterdam voorloopig te verhu
ren.
Hat Ingakrompen luchtnet.
Van het uitgebreide Europeesche
luchtnet is niet vee| meer overge
bleven dan verbinding met Scandi
navië en de lijn AmsterdamBrus
sel. De oorlogvoerend* landen geven
met gemakkelijk toeslemming om
over hun grondgebied te vliegen en
het ziet er niet najjr uit. dat hierin
binnenkort verandering komt, ai is
de kan» niet uitgesloten, dat over
eenige tijd weer naar Engeland ga-
vlogen zal kunnen worden.
Reeds onderhoudt de Frnnsche maatschap
pij Air France sedert verleden week weer
een dienst tusecheu La Bourget en het Lon
denerhe vliegveld Healon.
Gelukkig kan de Amsterdam- Batavia
route, zij het ook voorlooptg, slechts twee
maal per week, in stand worden gehouden,
dank zu het feit. dat er voor p.»t en pas
«gier* een redelijks treinverbinding Am
sterdam—Napel* is.
Zoodra er eenige klaarheid is omtrent
de ontwikkeling van de politieke verhoudin
gen rondom de Middellamlsche Zee in de
naaste toekomst, zal de K LM trachten
nog drie Douglaa D.G-3 vliegtuigen naar
Itallè (er zijn er nu 6) te dirigoeren, om
dat het met negen machines mogelijk is
oen dienst naar Indië weer driemaal per
week Ie vliegen.
Hat toakomstiga asatsrtaaL
Nadat da K.LM.-directeur als zijn
m**ninu ta kannsa had gegeven. dat
ar toch nog zoo vaal mogelijk ga vlo
gan diant te worden, besprak hij bat
materiaal-probleem. „Ean vliegtuig
slijt niet, maar varondart', zoo zaida
htj H«n dit ts da moeiUjkbatd».
Ongetwijfeld zullen, ook over een aantal
Jaren, de fmugla* D.C. 3-vliegtuigen nog
voortreffelijke toestellen zijn. maar een
lurhtvaartmaatscnappil moet tegen haar
concurrenten zijn opgewassen en wat voor
machines zullen op dat tijdstip, du» na af
loop van den oorlog aan de markt zijn?
He' i» hek-nd. welke enorme vooruitgang
de oorlog van 1914—*16 in de vliegtuigcon
structie heeft gebracht. Sedertdien is het
tempo der vooruitgnng eer toe dan afgeuo
men. Het is de vraag of zelfs nir» in de nor
logvoerende landen de vliegtuigindustrie
gelegenheid ral vinden om naast de voorzie
ning van de oorlogsbehoeften te werken
aan de ontwikkeling van nieuwa verkeers
vliegtuigen. al zal zti zich daarop niet on
gestoord kunnen concentreeren.
Vast staat echter, dat de Anwrikaansche
industrie, die toch reed» zulk een enonnen
voorsprong heeft, zich wel geheel ongestoord
hieraan kan wilden en terwijl mer» In Eu
ropa he*tg is, elkaar te vernietigen, de nvo
gelijkheid heeft, teta geheel nieuwa op te
bouwen.
Daarom is omtrent de materiaal-kwestie
thans minder te zeggen dan ooit.
Onder de huidige omstandigheden
zal het speciale rrediet. dat op de
Waterstaatshegmnting 1040 tot een
bedrag van flWDQO beschikbaar
was gesteld, om proeven te neuten
met den aankoop van een vliegtuig,
dat de fndiermite In tweeeneen-
halve dag zou kunnen afleggen, dan
ook niet voor dat -doei besteed wor
den. het is dringend voor andere
doeleinden noodig.
Zooals in velerlei andere opzichten kan
de K I..M. niet anders doen dan afwachten.
..Onze hoop op een normalen vredeatijd is
nog niet vervlogen", zoo besloot de heer
Plesman
Het is te hopen dat «le K.LM. versterkt
uit deten crisistijd komt en kan zij dan
haar zilveren Jubilieum ln voorspoediger
tijden vieren.
De regeeruig heeft het noodig geoordeeld
de reeds bekend zemaakte verboden van
uitvoer voor bepaalde goederen aan te vul
len met o.m. de volgende uitvoerverboden:
papier, en karton. Klikwerk. filniafval. dui
gen en bodems van hout. glas. stroocellulose.
alle ertaen. wijn. voorwerpen van rubber, tal
van chemische sloffen, gommen, dierlijk
haar, veeren. kapok, watten, lint, band, ga
rent, manufacturen van vla», hennep of
halflinnen, afval van weefsel»
Ook ten vanzien van deze artikelen kun
nen, indien hier te lande aanwezige voorra
den zulks toelaten, dispensaties worden ver
leend 'Ier verkrijging daarvan wende men
zich tot het Crisis 1'itvoer Bureau. Plet
Heinplein 6 te Gravenhage.
WEDEROM EEN ZU1DERZEE-
EILAND MET HET VASTELAND
VERBONDEN.
Na W te ringen heeft thans bet
eiland Urk als zoodanig opgaboa
den te bestaan in verband met bet
inpolderen van de Zuiderzee.
Op onderstaand kaart)# is mat
aen zwart pijltje boven Urk aange
geven, waar op 3 October do Meer
dijk tusechen Lemmer en Urk go-
sloten werd; In den rock ter boven
hoek everztet men den stand dar
werkzaamkoden, dis nog te gaban
ren staan, alvorens do Noord-Ooot-
polder zal worden leeggemalen.
Voor het vendag van
dtt gedenkwaardig* oogenblik zte
men elders In dit nummer.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Verwachting: Droog, plaatselijk
ochtendmist, overdag licht
bewolkt, zelfde temperatuur
als gisteren, zwakke lot
matige Oostelijken wind.
VOORSPELLING VAN DEN AMERI
KAANSCHEN OUD PRESIDENT HOO-
VER.
In ecu interview- met Boy Howard van de
New York World Telegram, heeft oud-pre-
sidrat llo<>\er verklaard te gelooven. dat hei
niet mogelijk' zal zijn Frankrijk en Enge
land te verslaan. llij zeide overtuigd te zijn,
dat da geallieerden door hun groote hulp
bronnen te land. ter zee en in de lucht en
op economisch gebied, hun gebied sullen
kunnen verdedigen. Misschien zullen zij een
overwinning behalen, doch in hel slechtste
geval zal het gthjk spel blijven.
OUD-PRESIDENT HOOVER.
ZIJ kunnen afweekten tot kan tegenstan
der* nltgepat ztjn. Zij kunnen met kan macht
ter me Engeland ea de overzeeseh* bezittin
gen vaa beide mogendheden beschermen,
tenzij zij zich laten verleiden lat wilde aren-
teren *n militaire offensieven, waardeer zij
hun kracht uitput tan. HG voegde hieraan
toe, dat da Duitache scheepvaart la deftig
dagen vaa da zeeën Is verdreven.
Hoover is in nauw contact geweest met da
Europeesche zaken na den grooten oorlog,
als organisator van de Amerikaansche voed
selvoorziening in 1910.
Eea geweldig Mok vaa neutra
len rondom Duitschland.
Bezorgdheid la Londen.
De Turksche minister v n buitenlandse ha
zaken heeft zijn vertrek uit Moskou nog r*n
viertal dagen uitgesteld en wacht nadere in
structies van zijn regeering af.
De Russisch—Turkschr onderhandelingen
wekken volgen» de Gazetta del Popoio ern
stige bezorgdheid te Londen. De berichten uit
Mo»kou hebben volgens Let blad te Londen
ontsteltenis veroorzaakt. Ook de meest op
timistische Engelschen moeten toegeven dat
de verlenging der besprekingen te Moskou er
op wijst, dat Rusland het laatste woord nog
niet gesproken heeft Het is mogelijk, dat
Rusland Turkije een absolute neutraliteit op
legt. waardoor de Dardanellen geheel gesto
ten zouden worden. Men zou zoo, aldus liet
blad. een geweldig blok van neutralen vor
men. dat de plannen tot omsingeling van
Duitschland zou verijdelen
Twee bestuurders
op ééo vliegtuig
V.UI,k*M .oor ollool
Naar wfj vernemen, lullen op da KLM-
toestellen, die de diensten op Scandinavië
onderhouden, voortaan iwee v liegt ulgbe-
stuurder» aan boord gaan. Stellig is aan de
zen rnaatregele het incident, dat dezer dagen
nabij Helgoland nvt Mees** geschiedde,
öict vreemd.