HITLER's VREDESAANBOD
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
„De seist ven den mensch
stiet op het spel'
De klok
achteruit!
Vóór alles dient
Europa bevrijd
van agressie
zal nauwgezet worden bestudeerd
Er komt benzine-
distributie!
Vergrootingen
Hitiers stem zacht
en vermoeid...
Politieke
reorganisatie
in Joego Slavië
De verschillende
volksgroepen
in loego Slavië
HET JROQUOIS--RAA
„Admiraal Raeder
vernedert zijn uniform"
„Vraag Engeland uitleg"
Laan. Schaden. Tel. 4i4 (2 lijnen). Kengetal 2240.
ZATERDAG 7 OCTOBER 1931. 83* Jaargang. No. 11993.
UH«XW KV. VMp. ttij. Jlo»—
Engeland zal met
Frankrijk en de
Dominions over
leggen
Meer dan woorden zijn echter
noodig om het vertrouwen
te herstellen
De gisteren gehouden groote rede
van Hltler, elders ln dit blad afge
drukt, heeft reeds thans een officieel
Engelsch antwoord ontvangen. Op
gezag der Brltsche regeering ls nl. de
volgende verklaring uitgegeven:
„De redevoering van Hitier in den volle-
digen tekst was eerst in den loop van den
middag in Londen beschikbaar en het is
derhalve niet mogelijk geweest haar aan
meer dan een voorloopigo bestudeering te
onderwerpen. De redevoering is in twee
deelen verdeeld. Het eerste deel, dat in
hoofdzaak een overzicht is van de afgeloo-
pen gebeurtenissen, vloeit over van ver
draaiingen van do waarheid, die gemakke
lijk herkend zullen worden door de bevol
king in dit land en inderdaad in de gcheele
wereld."
„Bijvoorbeeld de bewering, dnt humane
methoden van oorlogvoering zijn gebruikt
in Polen, ls weerlegd door verklaringen in
het parlement en door het rapport van den
Amerikaanschen ambassadeur in Warschau.
De wereld heeft reeds een eigen oordeel ge-
voniKl over het zg. verzoek van de Tsjechen
om ingelijfd te worden in Dollach land. ter
wijl Hitiers verklaring, dat hij zijn hclofte
nooit gebroken heeft, alleen aantoont, dat
woorden voor hem een beteekenls hebben,
die totaal verschilt van die, welke gemeen
lijk daaraan gehecht wordt"
„Hitier zegt dat in 1598 een F.ngelschman
heeft gesproken over de wreedheid en mo
reel® losbandigheid der Polen cn hij be
weert, dat de recente gebeurtenissen a
toonen, dat de Poolsche «taat iederen natio-
nalen. historischen cultureelcn of moreelen
grondslag miste."
Dat was niet de opvatting van Hitier, toen
hij in zijn rijksdagrede van 21 Mei 1935 zei-
de: „Wij erkennen den Poolschen staat als
het tehuis van een groote, patriottische na
tie met het begrip en de hartelijke vriend
schap van erkende nationalisten."
Voortgaande, zegt de verklaring:
„In een verdere passage beklaagt Hitier
er zich over, dat „gedurende vele jaren
doelstellingen zijn toegeschi even aan de
Duitache bultenlandacha politiek, welke op
lijn best verwacht konden worden van de
verbeelding van een scliooljongen".
Wanneer er sprake Ls van verkeerd be-
irrip. dan kan «lat alleen worden toege
schreven aan Hitiers openlijke aspiraties
Baar wcreldoverheervhing in ..Mein
Kampf. aan zijn uitlatingen. tJnd» hij aan
de macht is cn nog meer aan zijn daden.
Ten slotte zijn de herhaalde suggesties,
dat Groot Rrittannië verantwoordelijk is
voor den oorlog, niet op feiten gegrond. In-
Isgcndeel. de pogingen van de Britsche re-
(«ering om den vrede te behouden gedti
mide de opeenvolgende, door Duitschland
ia de laat«g«> twee jaar veroorzaakte crises,
lijn welbekend en door de gcheele wereld
erkend."
„De tweede helft van de rede van Hitier
behelst wat Hitier beschrijft als „nog een
paar vredesvoorstellen". In hun huldigen
urm zijn «leze voorstellen ln vele opzichten
tmc cn duister. Opgemerkt wordt echter,
dat zij geen voorstel behelzen betreffende
een weer goed maken van door Duitsch
land aan Andere volkeren aangedaan on
recht".
Amsterdam koopt
Special* maatregel voor het win
kelpersoneel.
In Amsterdam wordt zoo druk ge
kocht, dat de directies van enige
groote warenhuizen hun personeel
geen halve dagen meer vrij kunnen
geven. Om hierin te voorzien, zal hei
winkelpersoneel voortaan Zaterdag
ochtends vrij krijgen.
„DESALNIETTEMIN, ALDUS HET ANTWOORD VAN ENGE
LAND OI' DE REDE VAN HITLEH, ZULLEN ZIJ, GELIJK VER
KLAARD IS DOOR DEN PREMIER EN DEN MINISTER VAN BUI-
TENLANDSCHE ZAKEN. ONDERWORPEN WORDEN AAN EEN
NAUWGEZETTE BESTUDEERING IN OVERLEG MET DE REGEE
RINGEN VAN DE DOMINIONS EN VAN DE FRANSCHE REPU
BLIEK HET IS ECHTER NOODZAKELIJK TE HERINNEREN
AAN TWEE DINGEN: 1. DAT GEEN VREDESVOORSTELLEN-
KANS HEBBEN AANVAARDBAAR GEVONDEN TE WORDEN.
WELKE NIET DAADWERKELIJK EUROPA BEVRIJDEN VAN DE
BEDREIGING MET AGRESSIE. EN 2., DAT DE VERZEKERINGEN.
DIE DOOR DE DUITSCHE REGEERING IN HET VERLEDEN ZIJN-
GEGEVEN BIJ VELE GELEGENHEDEN WAAHDELOés ZIJN GE-
WOBDEN EN DAT THANS IETS MEER DAN WOORDEN NOODIG
ZAL ZIJN OM T VERTROUWEN TE VESTIGEN D.^T DE ESSEN-
TIEELE BASIS VOOR DEN VREDE MOET ZIJN". 1
Opvallend ls, dat de F.ngelsche toezegging
tot onderling overleg met zijn strijdmakkers
als het ware wordt gesuggereerd door c.-n
sctni-officiccl commentaar uit Rome. blijk
baar van Mussolini zelf afkomstig, «lat uit
drukking geeft aan de meening, dat de rede
voering vnn Hitier een nauwgezette analyse
verdient en dat het op het oogenhlik voor
barig zou zijn om voorsjiellingen te doen om
trent het eventucele resultaat.
Over het geheel zijn deze kringen van go
voelen, tlat Hitiers toon gematigd was en dnt
hij een laatste poging h«-«-ft gedaan orn een
algemeene brand te voorkomen. Derhalve
hoopt men, dat zijn woorden wel overwogen
zulleu worden door de betrokken regceringen
en dat geen overijld antwoord zal worden ge
geven of overijlde actie ondernomen, hetgeen
de gcheele besschaafde wereld in gcxiuu zou
brengen.
Onmiddellijk na het cimle van de rede
van Hitier, die werd gerelaveerd door het
omroepstation van Home. herhaalde de om
roeper de mededeeling. «lat Italié geen lui
tiatief zal nomen in miltaire opera tiet.
De wereld is dus weer ln afwachting. Nog
is alle hoop niet vervlogen, want hoewel de
perscommentaren ovef lfitler's rede in de
landen der geallieerden alles behalve hoop
gevend zijn. wil men blijkbaar toch nog een
klein deurtje openhouden voor het vredee-
duifje.
Tegen de massa slachting, welke een hot-
eitig op het Westelijk front onvermijdelijk
met zich zou brengen, picn beide partijen op.
Olt nummer bevat 12 pagina'*
VOORLOOPIG ECHTER NOG
VERBODEN OP ZONDAG TE
RIJDEN.
Naar de K.NJLC. uit zeer goede
bron verneemt ls thaas een distribn-
Beregeling van benzine in voorberei
ding Hiemit kan levens worden opge
maakt, dat het varbod van het auto
mobielgebruik op Zondag een tijde
lijk karakter draagt en zal worden
opgeheven, zoodra de distribntlero-
geling, aan de voorbereiding waar
van wordt gewerkt, ln werking kan
treden.
op petxolenm verbo-
Ook rijden
den.
Nu des Zondag* geen benzine of
gebruikt zal mogen worden door vele eate-
gorien motorrijtuigen, veetijrt de Kon. Ned.
Automobiel Club (KNAC) er de aandacht
op, dat het integenstelllng met daarom
trent in verschillende dagbladen verschenen
berichten op grond vnn de Benzinewet "31
reeds sinds jaren verboden Ls motorrijtuigen
te doen rijden op petroleum.
Verder wijst de KNAC er nog op. dat men.
bij gebruik van andere brandstof dan ben
zine voor het voortbewegen van motorrij
tuigen op grond van de motorrijtuigen be
lastingwet verplicht is een tnet 25 procent
verhoogde motorrijtuigenbelasting te beta
len.
BILT SEINTi
Verwachting: Gedeeltelijk be
wolkt, hier en daar ochtend
mist, plaatselijk eenlgo re
gen, weinig verandering in
temperatuur, zwakke tot ma
tige Z. tot Z.O. wind.
Speciaal adres voor artistieks
naar elke foto.
FUTUCR. KUNSTATELIER
ARPAD MOLDOVAN
NIEUWE NIEDORF
%t Zondofi geopend.
MINISTER EDEN:
Geen haat of or erheerschingslust be
weegt Engeland.
Minister Eden heeft gisteravond een ra
diorede uitgesproken, waarin hij o.m. zcide:
„Het antwoord van het Britsche rijk op
dc groote zaak kan eenvoudig gesteld wor
den, het toont dc gcrnecnerhapirelijke vast
beradenheid, dat de heerschappij van bet
geweld moet eindigen dat de eeuwige be
dreiging van do vrijheid der natiën, groot
en klein, inoet worden weggenomen. Het
Britsche rijk is bereid zijn gcheele kracht
daaraan te wijden.
Donkere dagen mogen voorons liggen,
nutar met het bezielende Antwoord nog
klinkend in onze ooren, van millioonen. «I"'
niet ons denken en voelen en aan onze zijde
strijden kunnen wij niet twijfelen aan liet
uiteindelijk resultaat.
Geen baat of overbeerschlngslust beweegt
ons. maar er zijn problemen van wijder
strekking dan «Ie grenzen van het rijk. .»r
zijn momenten in de geschiedenis, dat d«*
geest zelve van den mensch op het spel
staat. Dit is zoon moment"
Anders dsn anders.
HET HARDST WERD GEKLAPT BIJ
HET WOORD „VREDE".
F.ngelsche luisteraars naar Hitlers's rede
zijn getroffen door «len nieuwen toon, waar
op hij «.prak. Het grootste deel werd uilge
sproken op een volkomen andere manier
dan zijn vroegere redevoeringen. Voor het
grootste deel leek zijn stem zacht en ver
moeid «*n de eenlge maal. dat hij stem ver
hief tot de gebruikelijke kracht, «at toen
hij zeide: ..Ik twijfel er niet aan. dat Duitsch
land zal zegevieren". Hitier maakte den in
druk vermoeider te zijn dan bij andere ge
legenheden en Mtni stnpta hij om te kuchen.
Ofschoon er toejuichingen waren hij zijn
woorden over ck Duitsche campagne in Po
len, kon geen enkel applaus vergeleken wor
«len in langdurigheid of kracht met het lui
de en aanhoudende applaus, «lat zijn toe-
v»i'«e op den vrdede begroette.
Ook Montenegro
weer zelfbestuur?
De Joegoelnven zijn, geleerd door de af
schrikwekkende voorbeelden van andere vol
keren. die daardoor hun zelfstandigheid
kwijt makten, bezig. 001 de scherpe politieke
tegenstellingen, voort vloeiende uit de huis
vesting van verschillende volksgroepen in
«ren staat, weg te ruimen.
zegt Londen
commenteert Duitschland
In een verklaring betreffende de mede-
deeiing der Duitsche marine aan de Veree-
nigde Staten, dut liet Jroquoia" met
honderden Amerikanen aan boord op weg
vnn Europa naar Amerika door Britsche
dutkbooien tot zinken zou worden gebracht
otn daardoor evennls bij de torpedeering
van de „Athenia" «ie verdenking te werpen
op ren Duitsche onderzeeboot en mogelijk
de meening in dc Vereemgde Staten zooda
nig ta trein vloeden, dat Amerika, evenals in
de wereldoorlog weer naast de geallieerden
ten strijde zou trekken, zegt de Britsche ad
miraliteit: Het U verwonderlijk, dat een
officier van de vroegere Duitsche vloot als
Admiraal ltacder zijn uniform vernedert
«ioor zich te lecnen tot zivjk e»-n laagheid
Verwijlende naar de tujt-fstie. vervat in
de woorden „een herbal rn vnn de omstan
digheden, d.e het verlie an «ie „Athenia""
kenmerkten", zegt «Je a<4j rnliteit: „De Athe
nu" werd natuurlijk t zinken gebracht
do<>r een Duitsche d« Inot, tergeen du!
deüjk werd rezien verent woordelijke
overlevenden, terwn^/ren Britsche duik
boot zich binnen e °P.tf«tand van verschei
dene honderden nr*n<A bevond. Het feit. dnt
ren «Irrgehjke •drij' i* gedaan door d*
Duitsche rrgrerfkfl s, eeft ons eens te meer
ln *taal gesteld/lerin^nilneele meiboden van
de Net. Soc. !*o e denkbeelden te begrij
pen en af te m
De commentaar vnn gezaghebbende Duit
sehc zijde op de waarschuwing van admi
raai Reader aan den Amerikaanschen man
nc-attachè over het tot linken brengen van
de „Iriquois" was zegt de Tel. beperkt tot
de woorden. „Vraag Engeland. Wij hebben
onzen plicht gedaan en gewaarschuwd. Hei
ls nu de beurt van Engeland otn uitlegging
te geven."
In bevoegde kringen werd nog gezegd,
dal men niet kon zeggen op welke wljz«-
Haeder in het bezit wras gekomen van de
informatie, maar men ts van meening. dat
de Duitsche admiraliteit wellicht een radio
boodschap heeft opgevangen, welke zij heeft
kunnen ontcijferen.
Het Duitache ministerie van Marine heeft
geweigerd commentaar te leveren op de
Duitache waarschuwing aan de Amerikaan
sche regeering Ons gaf United Prese echter
de verzekering, dal later nog een mede
deeling gedaan zal worden.
IntUMchen zijn andere bijzonderheden om
trrnt de mededeeling vnn admiraal Raeder
aan den Amerikaanschen marine attaché
bekend geworden. ltar«1rr verklaarde bel I
bericht uit bronnen in het „neutrale Ier
land" vernomen te hehben.
De mededeeling werd Woensdag door
Raeder gedaan. De marine attarhr moest
een verklaring onderleekeuen dat hij da I
mededeeling omtrent de „Iroquois" had ont j
vangen.
Uit Washington meldt „United Press" dat
van officieel* zijde medegedeeld is. dnt de
„Iroquois" voorzorgsmaatregelen tegen el
ken aanval genomen heeft. Ondertusschgn
naderen bet uitgevaren kustwerhtvaarluig
en een aantal torpedojager* het schip en
hebbrn er wellicht reed» verbinding mee.
Op de dacelijksche persconferentie heeft
Ronw^velt er den nadruk op gelegd dat de
r «-geering niet het plan koesterde andere
uit Europa terugkeerende Amerikaanache
•chepen te convoyeeren.
De eerste stap in deze goede richting werd
gezet op 23 Augustus toen een Servisch-
Kmatisrh arroord tot stand kwam. waardoor
aan de Kroelen een verstrekkende mate van
zelfbestuur werd toegekend.
1 hans verwacht men ln Oflnge, de hoofd
stad van het vroegere koninkrijk Montene
gro, dat ook dit banaat spoedig autonoom
zal worden.
Op nevenstaand kaartje prijkt dan weer
Kroati#. Dit banaat omvat nu «zie op de
knHrt Kroatië—-Slovenië waaraan llercego-
vina met Snraleva 'de stad waar in 1914
de Oostenrijksehe Aartshertog werd neer-
geschoten, hetgeen de aanleiding wn» tot
het uitbreken van den eersten wereldoorlog;
i* toegevoegd. Hierdoor kom» Bosnië, dal nu
het Krbos-banaat genoemd wordt, als het
ware omklemd te liggen tusachen het nieu
we -krnatté: de hoofdstad van Kroatië Is
Zagreb.
Geen wonder dat Montenegro autonomie
voorstaat; vermoedelijk zal ook Slovenië
Drou banaat; niet langer op zich laten
wachten.
Zal het oude *rèrvl# wederom zijn oude
grenzen terug krijgen, na al deze wissel
valligheden?
't I« niet onwaarsehiinlijk en voor de
stabiliteit in den Halkan zeker te hopen
AU dan maar niet een of ander* kleine
..•tam", die zich verongelijkt oebt, hulp gaat
zoeken bij den titans machtigen stamver
wanten Rus.
De stabiliteit in dit land. dat beklemd
ligt tusschen Italië. Duitschland. Hongarije
en Roemenië, Ls van buitengewoon groot
belang voor de rust in den Balkan.
In dan nacht van vandaag
SP morgan om 1 n. la da to-
maiiiid tan ainda. Man aalta
dn» hedenavond da hloh vóór
haf naar bed gaan «aar op
.ondon tijd", d.w.i. een nnr
achteruit!
