I#
IVOREN SCHAT
Het zwarte gevaarte
Grootvader vertelt
HET GEHEIM VAN DE
Tfitile jongeni en mtid^ti!
Wat een aombere week hè? Haast geen
zon. Alleen maar kou en regen en mist.
Brrrr... echt herfstweer. Niets geen aardig
heid aan. En het ergste ia, dat we nu nog
de winter moeten kragen. Maar Je moet
maar zo denken: ook in de winter ztyn er
mooie dagen. Ook in de winter kan het land
er prachtig uitzien, ook in de winter kun
ji genieten van dingen die je in de zomer
mist. Van sneeuw en (ja en van nog veel
meer.
Ondanks 't feit. dat er niet ién oplossing
goed was. wil ik toch een boek beschikbaar
«tellen. Dat kwam omdat de opgaaf niet
helemaal goed was: er stond een woord in.
dat in de oude spelling stond. njn. „valsch".
Dat konden jullie dus niet weten. Ik heb
dus ditmaal geloot tussen de foutieve in
zenders. Das is nog nooit gebeurd.
De gelukkige is:
JAN STÖVE,
Sch&gerbrug.
En nu de briefjes:
Brp TUnen, Anna Paulowna. Ja. de
brief was groot genoeg. Bep, hoewel ik er
ook wel eens een grootere van je gehad heb.
Maar ja. de ene maal weet je nu eenmaal
meer nieuws dan de andere. Dat Is met
alle mensen zo. Kun Je het goed vinden met
de Breczander kinderen? Zeker wel hè?
Jurob de Vries, Nieuwe Nledorp. Dat
is afgesproken Jacob. Jtf stuurt volgende
week de bloembollen. Ik zal ze heel graag
in ontvangst nemen. M(jn tuin is flink groot
en ze krijgen een ereplaatsje. Vergeet je
het niet? B(j voorbaat m(jn hartelijke dank
hoor.
Gerl Dekker. Schagerbrug. Ik lees dat
jü aan het pianospelen leren bent. Moeilik
hè? Welke leasen heb je ai gehad? Kun je
al met een vinger spelen: ..Moeder d'r ligt
een kip in 't water?" Of niet...??
In dezelfde envelop zit nog een briefje.
Maar... o wee. dat is niet ondertekend. Van
wie is het? Hoor ik dat volgende week?
Pletertje Kleimeer. Veenhtilzen. Ik wil
in je poéziealbum schrijven hoor. Stuur het
maar eens op. Volgende weck. Dan zal Ik
een moot plaatje voor je uitzoeken. Breng
het naar het gebouw in Schagen en de zaak
j komt in orde. Tot volgende week. Hoe ma-
ken de poesen het?
T rijn ie van I.oenen. Noord-Sehan» oude.
Nee, daar heeft je vader geiyk in Trijnle.
Onr(jpe stoofperen kun je niet gebruiken.
Daar kryK Je maar p|jn in je bulk van.
Wat schrijf je toch gezellige brieven. Je
heb er handigheid in hoor. Dag.
Agat ha Swager, N'oord-Scharwoude.
Dat rapport ziet er prima uit Agatha. Ga
zo door en je bent in -en wip door je school
tijd heen. Heb je al plannen wat je daarna
gaat doen? Zeker nog niet hc? De brief is
keurig geschreven. Dat heb je zeker gedaan
met de punt van je tong tussen je tanden...
Jack van Cappeile, Schagen. Kun je al
een beetje Frans? Dat is een moeilijke taal.
maar als je hem kent is het f(jn. Dan kun je
later, als je eens in de gelegenheid bent.
naar Frankrijk reizen en kun je met de men
sen daar praten. Dat is geweldig f(jn hoor.
Lang niet iedereen weet wat voor een ge
mak het is als je ook andere talen goed kan
schrijven en spreken.
Tk*ts van de Capelle, Schagen. En hier
hebben we d<* zus van Jack. Voor het eerst.
Natuurlijk mag je meedoen Tiets (wat een
leuke naam is dat). Maar krijg la dc volgende
maal oen lange brief van jc?
Mlnke van der BJj, Edam. Ja, dat !s net
lang geleden Mlnke, dat ik van jou een brief
ontving. Maar ik lees dat je lang bent ziek
geweest. Aan de nieren he? Dat vind lk erg
jammer. Ziek z(jn is niets gedaan, daar weet
lk van mee te praten. Maar nu ben je weer
heter er.: geniet van alles maar goed Mlnke!
Jan StÖve, Schagerbrug. Hoe staat het
met die schooltuin van Jouw Jan? Ik weet
dat je er vee liefhebberij In hebt. Als je eens
wat lekkers hebt later houd ik me aanbe
volen Je weet dat is aan mfl goed besteed.
Tot volgende week.
Klas* Borat, Krin*. Ja, jullie hebben
thuis met de distributiekaarten zeker heel
wat werk hc? En dus zal Je vader z'n vul
pen nog wel eens moeten gebruiken. Ik vind
het niets erg als jij dan met potlood schrijft.
Dat andere gaat natuurlijk voor.
pietje de Vet. Schagen. Hoe gaat het
met moeder. Pietje? Al weer wat beter. Ik
hoop het maar. Als moeder ziek l* Is het
meestal niets gedaan En met je zusje? Hoe
gaat het daar mee? Houdt je me een beetje
op de hoogte Ik stel er altijd veel belang in.
Tot volgende week.
Sjaantje Zeeman, Schagerbrug. Je houdt
Beker veel van lezen. Sjaantje? Dat la ook
fijn. Er zyn geweldig veel mooie boeken in de
wereld en als je van lezen houdt en leert
goed te lezen kun Je daar geweldig veel ple
zier van beleven Let maar eens op!
Gerrt Blom. Petten. Nee. dat is nu al
een heel pietepeuterig briefje Gerrt wat ik
daar voor me kztfr- Ze* regels, welgeteld
Nu. ik reken er op dat ik volgen-Je week een
brief van 3 kantjes van Jou krijg. Afge
sproken...
Zoo. nu liggen er nog vier briefjes op
m'n bureau dje lk niet beantwoorden kan
De inzender» hebben vergeten hun namen
er op te zetten Dat vind tk heel erg slordig
hoor. Wie schrijft er nu een brief zonder
z'n naam en adres! Wat dom, wat verschrik
kelijk dom. Er nu kan lk ze niet beant
woorden.
Daar wordt dus de volgende maal eens
extra aangedacht?
Tot volgende week week beste vrienden en
Vriendinnen.
KindcAvAiend
Oplossing raadsel vorige week
Hengel, eeuwig, eigeel, rijtuig. Europa,
nikkel, valsch. eikel, eiber, nummer.
Heerenveen.
Nieuw Raadsel
INVUL-RAADSEL.
X zeevis.
X nieuwsblad.
X jongensnaam.
X werpstrlk (in Amerika in gebruik)
X vloeistof.
X dier.
X graan.
X wild, onontgonnen.
X klein huisdier.
De middelste letters, van boven naar be
neden gelezen, wijzen op een handeling,
waaraan vele gezinnen in deze tyd meedoen;
het is niet goed.
Wat betekent die naam?
Wie een wandeling door de dierentuin
heeft gemaakt, zal misschien hier en daar
wel eens gedacht hebben: ..Wat zou die
naam nu eigenlijk betekenen. Hoe komt
een dier san zo'n naam, daar zal toch wel
een reden voor zijn! Er zijn veel namen,
waaraan je direct ziet eo hoort, wat er mee
bedoeld is. We noemen bijvoorbeeld: mie
reneter. ijsbeer enz. Dat is niet moeilijk,
dat begrijpen we meteen. Maar er zijn zo
veel vreemde namen, die we helemaal niet
begrijpen. Daar heb je bijvoorbeeld: pe
likaan. Wat betekent dat nu eigenlijk? Pe
lekaan is een Grieks woord en betekent:
hakken, splijten. En werkelijk, als deze
wonderlijke vogel zijn reuzensnavel open
doet, dan Is het net of die geweldige sna
vel opensplijt.
Als we een eindje verder lopen, komen
we bij de grote hokken, waar de giraffen
in staan. Deze grappige dieren met hun
ongelooflijk lange hal* trekken de b'aderen
van bomen af. Wat betekent het woord: gi
raffe? Dat is oorspronkelijk een Arabisch
woord en wel: zarafa. Dit woord betekent:
langhals. Kon er dus een meer toepasselij
ke naam voor dit dier bestaan?
Eve.i verder staan de kamelen. Langzaam
lopen ze door hun hok. Kameel komt van
het woord „gamal". dat ..bocheldier" bete
kent en dus ook al gekozen is naar het
uiterlijk van het dier.
Het woord leeuw is moeilijk te verkla
ren. In het Grieks heet de koning der die
ren ..leon" en daar komen we al niet veel
verder mee. Griekse dichters noemden
dc leeuwin: „liaina" en dat is beter te be
grijpen, want het Griekse woord „leaino"
betekent „ik verpletter" of ..verscheur".
Zo zouden we nog meer namen kunnen
opnoemen. Het spreekt vanzelf, dat lang
niet van alle namen is na te gaan. hoe ze
ontstaan zijn en uit welke taal ze stammen.
.Jullie kijken niet eens meer op als er
een trein langs komt." zei grootvader. „Jul_
lit zgn er al zo aan gewend, je weet niet
beter of het hoort zo. Dat was heel wat an
ders toen ik jong was. Toen reden dc trei
nen nog niet zolang ei. in ons kleine dorpje
hadden we nog nooit een trein gezien. We
hadden er wel eens van gehoord, maar we
konden ons er geen voorstelling van ma
ken. Een heel enkele inwoner van het dorp
was wel eens naar de stad geweest en ver.
telde over die wonderlijke machines, de lo
comotieven, die wagens voorttrokken en
die vanzelf konden rijden, alleen geholpen
door een beetje stoom.
Ik herinner me nog heel goed. dat wij
voor het eerst een locomotief zagen in ons
dorp."
tief was. maar wisten het toch ook niet ze.
kcr. Het was een locomotief en hij werd
door stoom gedreven.
Het spreekt vanzelf, dat w(j na school
tU<i onmiddellijk naar de loco gingen kjj
ken. We stonden vlakbu. maar toen kwam
een machinist en die joeg ons weg, .Jullie
hebben hier niets te zoeken", zei hij. „Gaan
jullie maar spelen!" Maar wij waren zo
nieuwsgierig, dat we een tijdje later toch
weer vlakbu het zwarte gevaarte kwamer.
staan en toen lie' de machinist ons maar
staan. Hij had het ook druk met zyn werk.
Hij draaide aan knoppen en trok hefbomen
neer. En opeens kwam er leven in het ge
vaarte, alle wielen begonnen te draaien en
het ding stond te puffen en te blazen. Het
leek een wondert
De kindeTen begonnen te lachen: ..Had u
dan heus nog nooit een trein gezien, opa?
Wat gek is dat!"
„Ja. dat vinden jullie gek. maar er Is in
de tijd, dat ik jong was en nu zoveel ge
beurd, het is bijna nie» op te noemen, zo
veel is er veranderd cn bijgekomen."
..Maar hoe was het dan. toen u het eerst
een trein zag?"
„Dat zal ik jullie vertellen. We waren
nog op school, toen ons dorp plotseling he.
Icmaal veranderde. Er werd een grote fa
briek gebouwd en het spreekt vanzelf, dat
dat iets heel bijzonders voor ons allemaal
was. Waar nog kort geleden weidevelden
waren, stonden nu steenhopen en waren
werklieden bezig kuilen te graven voor de
kalk. Er werden rails over het terrein aan
gelegd cn daar reden dc lorries op. Er wer
den huisjes getimmerd voor de werklieden
cn opslagplaatsen voor het materiaal. En
toen op een een reed een zwart monster
voorbij. Het werd door acht paarden ge.
trokken. Het reed op een paar grote wielen
en nog verschillende kleine. Ook zat er een
schoorsteen op. Het werd naar het fabrieks
terrein gebracht cn daar op de rails gere
den.
Wij keken onze ogen uit en vroegen aan
den onderwijzer, wat dat voor monster was.
We vermoedden al wel. dat het een locomo-
Toen de werklieden die avond wegge,
gaan waren, slopen wu met ccn paai jon
gens weer naar het fabrieksterrein en na
tuurlUk gingen we direct naar de locomo
tief. Nu was er niemand, die ons kon ver.
birden en we bekeken het ding van alle
kanten. We streken voorzichtig over de
zwarte platen cn toen we opeens onze vin
gers brandden aan een klein deurtje, bc
grepen we, dat hU nog niet heelemaal uit
gedoofd was en dat hu nog moest lopen, als
v.'U hem aan de gang konden brengen.
De dikke Frcderik had precies gekeken
wat dc machinist deed en zei, dat hij maar
een hefboom hoefde neer te drukken, dan
zou de locomotief moeten lopen. Maar nie.
mand van ons durfde de hefboom neer te
drukken om het te proberen.
Toen lachte Frederik. trok een erg ver
waand gezicht en klom op de locomotief.
We hadden nooit geweten, dat hij zo moe
dig was en we stonden met open mond te
kuken. Nu drukte hij de hefboom neer
het monster siste een paar maal en begon
toen opeens te bevenDat was nog eens
werk! Een paar van ons werden zo bang.
dat ze hard wegholden.. Het wiel begon
sneller cn sneller te draaien en wij staar
den in stomme bewondering nsar onzen
machinist. Frederik deed heel geheimzinnig
en bekeek de machine van onderen tot bo
ven.
..Haal de riem eens. dan zullen we de
pers ook in beweging zetten!" riep hjjt maar
we konden de riem nergens vinden, die
was zeker in een van de loodsen opgebor
gen.
Intussen liep de machine nog steeds en
nu zeiden wc. dat Frederik hem toch maar
weer stil moest zetten. „Dat is heel ge
makkelijk", *zci hij en drukte de hefboom
nog verder naar beneden. Maar inplaats
van stil te staan, begon dc machine nog
harder te lopen, zodat de grond onder onze
voeten trilde. ..Kom. help eens duwen!" riep
Frederik en we klommen erbij om mee te
helpen. Maar hoe harder we duwden, hoe
harder de locomotief werkte en opeens
werden we allemaal zo bang, dat we van
de machine afsprongen en d© vlucht na-
men.
Het was net op tijd. *ant we zagen al
Iemand aankomen, die zeker het geluid van
de locomotief gehoord had en nu kwam kij.
ken. wat er was.... Nu duurde het niet
lang. of de machino stond stü. We konden
vanuit onze schuilhoek zien. hoe de man.
die hem stilgezet hsd. zich schter een van
dc schuren verborg, zeker om ons op te
wachten. Maar we dachten er niet over om
langs hem te lopen en toen het heelemaal
donker was. slopen we stil naar huis.
Dat was onze eerste kennismaking met
een locomotief. Maar we waren zo ge
schrokken. dat we voorgoed van de machi
nes afbleven. We begrepen, dat het heel
gevaarlijk was voor mensen, die er geen
verstand van hebben."
..En hoe g;ng het toen verder met die fa
briek, opa?" vroeg Jettie.
„Dat zal ik een andere keer vertellen,
jongens, gaan jullie nu maar een beetje
spelen!"
Door filmopnamen, die later heel lang
zaam werden afgedraaid, werd vastgesteld,
dat een vlieg 300 maal per seconde met
haar vleugels laat!
VERKEERD AANGESLOTEN.
Een avontuurlijke reis neer de ontoegankelijk*
oerwoaden ren Afrika, op zoek naar de piaatt
waar de olifanten kan laatrte levensdagen slijten
door A. Pandor
éV
Het is Koen!" riep toen Rend In het
zicht kwam „Iemand heeft hem op het hoofd
geslagen
..Waar is de ahelJr?** vroeg mijnheer Hen
driks angstig.
..Die kant uit!" zei Bep en weee naar de
zwarte Jungle. .Z* ontvoerden hem en droegen
hem weg!"
„Wie?" vroeg René
„Lopex", tei Bep En ze hebben Koen ge-
HOOFDSTUK 11.
De huilende spelonk.
Door de angstkreten van Bep opgeschrikt,
verschenen er nu verschillende rr.annen uit
bet gevolg van den shetk ten tonele. Haastig
wetten enige afdelingen aangewezen, die op
onderzoek uitgingen Ze staken de toortsen
aan en sochtei. in het kreupelhout naar sporen
om ts zien welke in richting hun heerser ont
voer was. Manheer Hendr. e en Rer.d hiel
den zich een ogenblik met Koen bezig. H(J
was niet dood. zoals Bep angstig had geroe
pen. maar hg had een lelgke buil op zgn
hoofd door dc stag. die hem neer;
133.
De wachter op de post waar de ontvoering
hal plaats gevonden was er minder goed af
gekomen. hg waa door een messteek In de
rug gedood Nadat men hem naar een rustige
plaats in het kamp had gebracht, kwam
Koen na een half uurtje weer tot bewustsgn
Elndettyk kon hg, hoewel duizelig, weer op
zitten .De kaart!" mompelde hg Lopez
heeft de kaart van den sbeik - hg zal het
ivoor ateisa!"
136.
Die Ueve Koen'" se! Bep die huilde van
Hy heeft zgn bewustzyn terug -
hg denkt weer san het otifantenkerkhof!"
..En hg heeft geigk". gat Rer> toe. „Lo-
pes zal kaart vinden in de portefeuille van
den shelk en hg zal g-en tgd verliezen m
naar ..het kasteel dat roept" te gaan" Schyn*
baar schaakmat gezet door dexe laatste ma
noeuvre van Atonzo Lopez konden de vricr-
den slechts hopen 'lat de mannen die op zoek
waren naar den ah elk het spoor van den ont
voerder konden vinden
