SITLER
de kwade man!
Russen verbaasd over
Finsche maatregelen
heelt alle hoop op
vrede opgegeven
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
BINNENLANDSCHE
MOEILIJKHEDEN?
rr B
1?
ien kinderleven
gered
Sultan van
Djocja gestorven
Zeeslag
Nog geen verhoogde
leerliogenschaal
Wettelijke spelling
Gasmasker?
Zelf betalen
ia». Schaxen, Tel. 444 (t lijnen) KenffeUl Ï24l>.
IG 23 OCTOBER 1I3S. 83e JaarBano- No. lltll.
im$ KV. UMO.-MÏ JtoO-adl >4»c<a^e»4 .O.»..'
'landhouders en gouwleiders
bijeengeroepen
mgrijke besluiten
rerwachten
Hitier heeft alle rijk&stadhouders en gouwleider» naar de rijks-
ofdstad ontboden, waar zij Zaterdagmiddag allen zijn aangeko-
n. Deze daad van den Führer Is zeer ongewoon. De districtslei-
■g staan het nauwst met het volk in contact en daarom lijkt het
Hitler besloten heeft over de hoofden van Himmler en de Gestapo
j zelf achter de waarheid te komen.
In dit verband maken wij melding van berichten In de Engel-
le Zondagsbladen, die vol staan over mededeelingen omtrent ern-
je oneenigheden in Duitschland. De „Sunday Express" maakt
iding van Fransche berichten, volgens welke in geheel Duitsch-
id pogingen gedaan worden om verschillende groepen politici, mi-
dren en arbeiders bijeen te brengen in een gemeenschappelijke
tie tegen de nationaal-soclalisten. Volgens het blad is het deze
reging, die Hitler veel zorg baart.
■nri
kien d«*M» berichten natwirlljk ge-
ö"do' Mr rekening van bedoekte bladen,
bet zeer goed mogelijk la, dat de
hier de vader dor gedachte ia.
dk alles echter ook rij. alle berichtge
jn het er over een.*, «lat in «ktzr da-
Berlijn reer l»elangrijke Mulissingen
gcnufiien. welke ecnemjd* ern ge-
n van het fott, dat Hitler alle hoop
op rijn voorwaarden heeft opgego-
derzijds van de diplomatieke neder
relke Duitachland in het Oosten heeft
l door de afsluiting van het Britach
J 2 U8
riaO 19011 Turkaclia varding,
ar
174
op
nik
l
1/
echter, dan dat Berlijn zich thane
btaorgd hoeven te maken over
innenl&ndsoben toestand, komt het
dat achter de schermen een dmk
atiek contact heeft plaats gehad tus-
de bij «ien Balkan belanghebbentle
|fcire staten, Duitschland, Husland en
|»t waarschijn lijk vloeien daaruit
belangrijke beslissingen voort, dat
vaq tevoren goed ingelicht wil rijn
Ien toestand, den geest, in eigen land
•1 met het oog op den ween«tan«I, wel
j otien kan worden aan communistische
he en noodrakelijk komende verdere
togen.
behoeft niet rooals de Kngnlscha Zon
Éden ons willen doen gelooven, nood
f te heteekenen. «lat reedt van groote
(diging onder het Duitsche volk kan
ziet er eenier naar uit, dat de Fuehrer
schouw wil houden. <x»k over de eco-
che krachten van rijn volk, alvorens
iroote beslissende stap te doen.
J;t verhand herinneren wij er aan. dat
M** tkele dagen vóór den Poolse hen oorlog
m flgxiders en gouwleiders naar Berlijn
r—ontboden, na een wachttijd van
n wenlen geraadpleegd, weder
u «ton plau t»en vertrokken om
«tkele dagen later, als rijksdagafge
is voofj|don opnieuw ln de Rijkshoofdstad
Mm
voort
bijeen, des Fuehrer» bestuit tot oorlog tegen
Polen te vernemen.
In doorgaans goed ingelichte Deensche
kringen verwacht men binnen enkele dagen
een belangrijke verscherping van den strijd
in het Westen, welke, naar men gelooft, rich
vooral ral uiten in felle luchtaanvallen en
een energieke blokkade van Engeland.
.Niet Brittannit. maar DuiUchlands lucht
vloot beheerscht de reeen, welke Ingeland
omspoelen" schijnt de leuze te zullen wor
den. waaronder Berlijn in de komende da
gen den strijd wH voeren.
TaUs aanval van Ooebbels «var
da Athanls.
„DE OORLOG, CHURCHILLS WERK."
De Duitsche rijksminister Ooebbels heeft
gisteravond een radioredevoenng gehouden,
waarin hij vele en rechtstreeksche aanvallen
deed op den Engelse hen eersten lord der ad
miraliteit, Winston Churehlll. Spr. eischte
nauwkeurige antwoorden op nauwkeurige
vragen. Zwijgen van Churchill zou be
schouwd worden als een bekentenis.
Churchill, zoo reide Ooebbels o.m., Is de
voornaamste aanstichter van dezen oorlog.
Het i« rijn werk. De volkeren klagen hem
aan, hij is een Europeescti gevaar geworden
CHURCHILL.
Over de Athenia stelde Ooebbels de volgen
de scherp geformuleerde vragen:
L Hoe kon in het eerste Engelsche com
muniqué gesproken worden van een Dutt-
schen torpedo, daar Churchill toen bekend
was. dat de Athenia door Engelsche torpe
dohootjagers tot zinken was gebracht?
2. Ho« kon men de wereld w ijsmaken. dat
de Athenta nog veertien uur is blijven drij
ven. terwijl de Royal Oak na torpedeering in
enkele minuten ronk'
3. Waarom is van let vuur dsr drie F.n
gelsche torpedohootjager* op ds Athenia tot
dusverre ln het geheel nleta gezegd
ofschoon toch duidelijk was, dat het vu
DUITSCHE VLIEGTUIGEN BEGELEIDEN EEN VERTREKKENDEN ONDERZE4R.
Weef
nd.
-. utt.
Iheid
Dappere jongeman weigert be
loon ing.
termlddag om ongeveer vijf uur !s te
•dam een zes jarig jongetje, afkomstig
Beste«emiraat, tuj het spelen in de
lacht gevallen. Weldra waren er ver
tede mensrlien aan den wallekant ver-
4, doch niemand ondernam een red
poging. t.elukklg pas- erde echter juist
de nchttienjMiige timmerman F. van
ten, wonende in «Ie Gerard Callenhurg
I>e/.' aarzelde niet lang. meer sprong
dtllijk te water en bracht het ventje
droge Hei kind werd 100 spoedig mo
laar huis gebracht en onder «ie wol
Pt. Hu Ml gern nadeeligen invloed ven
tvrijwifligr had ondervinden. De redder
dch aan iedere poging tot behjoning
4e ouder* \an het jongetje onttrokken.
*Ude hij echter een gulden aannemen
rijn horloge, «lat door het water was
Stilstaan, te laten repareeren.
Vader van elf kinderen.
«Je Maas onder Samheek Is Zaterdag
hg een roeibootje omgeslageo. Hierbij
len e.-n U-jarige lan Ihotiwer en zijn
tojarig zoontje om hel leven. I>e land-
Nr laat een vrouw en eif nog jeugdige
*f*n achter.
Dele ga tie weer
vertrokken.
naar Moeken
BUITENLANDERS CONSTATEEREN
GROOTE SAAMHOORIOHEID IN
TINLAND.
Volgens een bericht uit Moskou zijn de
Ruseen verbaasd over de Fitwche maatre
gelen. Het Krernl beweert alleen nauwere
vriendschap met Finland te weneehen. Met
het lot van Polen en de randstaten voor
oogen geeft Finland er echter de voorkeur
aan op alles voorbereid te rijn.
Zaterdagavond fce de Finsche delegatie
onder leiding van Paasikivi weer neer
Moskou vertrokken.
De delegatie heeft dezelfde samenstelling
als «ien laatsten keer. Alleen maakt ditmaal
ook «le minister van financien. Tanner. de
reis mede. Bij het vertrek rong een gmote
menigte vaderlandsche liederen.
Groote saamhoorlgbeid.
Buitenlanders, die Juist tenipgekeerd zijn
van de grena in Karclie, vertellen, dal het
ren van drie Engelsche deetrovers op de
Athenia het belangrijkste bewijsstuk voor
het opsporen van «ien dader hij het tot zin
ken brengen van de Athenia was?
4 Vanwaar hebt gij de getuigen, die kort
na den ondergang van de Athenia voor do
Engelsche radio precies het tegendeel het*
hen beweerd van wat nu door «ie becedigde
verklaringen van een onverdachter! getuige
als bewezen moet worden beschouwd?
V Waarom probeert gij nu te zwijgen?
De ondergang van de Athsnia aldus Gób-
bels was de allerprimitiefste. maar ook al-
lermisdadigste schelmenstreek, «tie «ie mo-
«lerne geschiedenis kent. Het Is als volgt ge
beurd: het was uw eerzucht om als och-
ten«lgeschenk voor uw toetreden tot het ka
binet Amerika in den oorlog mede te bren
gen. Daarom hebt mj reeds voor het uitbre
ken van den oorlog voorbereidingen laten
treffen voor een ontploffing aan boord van
het passagiersschip. I>e verklaringen van
den getuige Andepu>n worden bevestigd door
een eerst heden bekend geworden getuige
nis van nog een overlevende.
De New York World Telegraph meldt n.1.
dat de Anterikaansche Helen Mardonald
reeds 2 dagen na den ondergang der Athe
nia verklaard heeft, dat de Briteche torpe
dojager. die haar opgepikt had. verscheidene
schoten op de Athenia afvuurde, z.gn. om
het wrak uit den weg te ruimen wegens
in gevaar brengen der scheepvaart.
Het gaat er nu om. of een ontdekte
misdadiger nog lang geduld kan
wonten in zoo n hoog ambt dan wel
of de verontwaardiging van de ge
heel wereldmeening ten slotte niet
toch sterker is dan de gewetenloos
heid van een notoire Briteche leuge
naar. WIJ wachten op antwoord. WIJ
hebben er voor gezorgd, dat deze aan
klacht hedenavond nog op alle
aethergoiven in alle talen naar alle
landen ter aarde wordt uitgezonden.
De beklaagde, de eerste lord der
Briteche admiraliteit Winston Chur-
chili, heeft thans het woord, aldus
eindigde rijksminister Ooebbels.
Vlot antwoord van Engelsche
Als eerste antwoord op den aanval van
Ooebbels op Churchill weerlegt Press Asso-
ciation de bewering van den rijksminister,
dat de eerste lord der admiraliteit Duitschen
onderdanen belet heeft scheep te gaan op de
Athenia om geen lastige getuigen ta hebben.
Pres* Assoriatton herinnert eraan «Ut van
de 1 KM paaagiers van de Athenia. toen dit
schip getorpedeerd werd 28 Duitsche onder
danen waren en dat zich voorts Oostenrij
kers. 23 Tsjechen en 5 Dantzigers aan boord
bevonden. De officieel lijst der 9(3 slachtof
fer*. verschenen op 9 Octobor behel*«le de
namen van 4 Duitse hert. Press Aseociation
herinnert er ook aan. dat de passagiers van
de Athenia in strijd met hetgeen dr. Ooeb
bels beweert duidelijk een duikboot aan de
oppervlakte hebben verklaard te zien kornen.
nadat 't schip getrofen was door 'n torpe
do. De duikboot kruiste rondom het zinken
de schip na een granaat te Hebben afgescho
ten. die op de brug ontplofte. Twaalf overle
venden hebben dit bevestigd in beéedigdc
verklaringen.
gebied daar lijkt op één reusachtig, doel
matig en wclgedw-iplineerd toRUtenkamp.
In de straten van het oude Viipuri heerscht
groote militaire bedrijvigheid: de stad is
vol troepen. De buiten land sche reizigers «t
ren diep onder den indruk van het prach
tige moreel, de groote vaderlandeliefde en
het optimisme der soldaten. Da samenwer
king tuschen leger en bevolking is tref
fend. De Kinnen vertrouwen er op. dat zij.
indien het zoover zou komen, met succes
aan een aanval weerstand kunnen bieden,
daar het gebied voor een moderne oorlogs
voering in het geheel niet geer hikt is. Bo
vendien beschikt Finland over onbeperkte
hoeveelheden vurwapens en munitie.
Een noodbegroot ing is ingediend
De kerk wordt uitgenoodigd. haar venno-
g.-n zooveel mogelijk ln de nieuwe leening
te beleggen.
Zwaardere ai ach en T
Naar de Italiaansrtie bladen uit Helsinki
vernemen, zou de Sovjet regeering ten op
zichte van Finland andere eiachen gesteld
hebben dan oorspronkelijk waren vooralen.
Zoo sou Rusland oa. het afstaan «lachen
van de Finsche haven Vlborg.
In een onderho«id met persrcrWenwoor
digers heeft de Finsche minister Erko ver
klaard. «lat Finland na de conferentie der
Scandinavische landen te Stockholm meer
vertrouwen heeft. Geheel Scandinavië en
het Amertkaanvhe continent hebben be
grip geloond voor zijn positie en hebben
Finland volledigen moreelen steun ver
leend.
Geen Joodsche nederzetting
in AbessiniC
Italiaanseh* tegmipraak.
De dezer dagen in het buitenland ver
spreids geruchten volgens welke in beginsel
overeenstemming zou zijn Ik-reikt tusechen
internationale hulporganisaties en de lta-
liaaneche regeering inzake de vestiging van
een Joodsche kolonie op hel gebied van
Itailaanach Oost Afrika zijn van allen
grond ontbloot en moeten «lerhalve worden
gedementeerd.
Onz* Oost
„Plaatsvervanger vaa Allah".
Gistermorgen te 04.48 uur la de Sul
tan van Djocjakarta, Hamengkoe
Boewono Senapatl In ga logo AM oer
reehman Sajldin Panotogomo Kali-
fatoellah de VIII in het ziekenhuis
„Onder de Bogen" te Djocjakarta
overleden.
De overledene, die een leeftijd van 80 jaren
bereikte, was generaal majoor hij de legers
van H. M. de Koningin der Nederlanden en
drager van lal van onderscheidingen.
De titels van den gestorven vorst geven
duidelijk aan welk een plaats hij bekleedde.
Zoo beteekent Hamengkoe Roewono. „schoot
van de wereld", Senapatl In ga logo i» jun
voerder in den knjg", ANIoerrarhman ia
„dienaar van den barmhartige", Sajldin he
teekent „heer ven den JMMM "*tKa11fa
toellsh ia „plaatsvervanger van Allah".
De sultan stond bekend als een beschermer
der arhoone Inheemoche kunsten, voorna
melijk der danskunst en was ln zijn jeugd
zelf een zeer vierdienstelljk danser.
!>e begrafenis zal morgenochtend te 10 uur
plaats hebben In een witte lijkkoets zal het
stoffelijk overschot naar Imoglri. de begraaf
plaats der sultans, vervoerd worden.
Oll nummer bevat 8 pagina's
DE BILT SEINTi
Verwachting: Meeet zwaar be
wolkt, met plaatselijk ne
vel, geen regen van beteeke-
nke, weinig veran«ierinc ln
temperatuur, meest zwakke
N. tot N.O. wind.
bij de Deensche kust
Vlaeohers kooren hevig varen
Boeren en viaechers uit Hirtehals (Noord-
Jutland) maken melding van een zeeslag
tuaechen niet geïdentificeerde oorlogssche
pen aan de Deensrfie kust. Kijkers verkla
ren. dat een klein oorlogsschip of een duik
boot, een koopvaardijschip aanhield, toen
twee grooiere oorlogsbodems aan den hori
zon verschenen. Een kwartier lang werd
heftig gevuurd. Intusechen kon het stoom
schip ontkomen. Rookwolken heeft de waar
neming moeilijk gemaakt, doch de toeschou
wen gelooven, dat alle drie schepen zijn
weggevaren.
Zlf soa toch waar oagsdaan n
aakL
In haar memorie van antwoord op hei
voorioopig verslag der Tweede kamer over
hoofdstuk 1 der rgkabegrooung zegt de Re
geering. dat rij het vrrlangeti naar verbete
ring der leertingenschaal deelt. Zij hoopt dan
ook op dit gebied iets tot stand te kunnen
brengen. Maar op dit oogenblik ontmoet dit
bezwaar, aldus de regeering Indien de ver
betering thans werd aangebracht. zo«i de
kans groot zijn. dat zij straks weer ongedaan
zoo moeten worden gemaakt.
De wenschehjkheid zegt de memorie nog
iets voor «Ie werklooze onderwijzen te
doen la, nu door de mobilisatie verscheiden*
onderwijzen tijdelijk aangesteld rtjn. minder
acuut dan van het bil deze aangelegenheid
betrokken onderwijs belang.
Gewacht wordt ap advies alt da
Het ontwerp van een wet, die het ln het
Algemeen Venlag over de Rijkabcgrooting
met klem gevraagde inzake de schrijfwijze
van de Nederlamlsche taal zal verzekeren,
is ree«is geruimen tijd geleden opgemaakt.
Omdat deze wet voor het geheele koninkrijk
zal moeten gelden, is het ontwerp aan de re
geeringen «Ier overxeeache gewesten om ad
vies toegezonden. Zoodra ds adviezen zulleo
zijn ontvangen, zal de verdere behandeling
rooveel mogelijk worden bespoedigd, aldus
deelt de regeering mede in haar memorie
van antwoord op bovengenoemd verslag
Sloepenrol
Passagier» vaa 4e „latendaaa"
treden aam.
Gisternacht te 3 uur Is de „Statendam"
van de Holland—Amerika Lijn met 13&0
passagier» uit de Hotterdamache haven
naar New York vertrokken.
Mede in verhand met de tijdsomstandis
heden werd vóór het vertrek sloepenrol
gehouden, zoodat de passagiers met hun
reddingsgordeU om op het dek aantraden
om de nood ige Instructies te ontvangen.
Regeering ktgfl op baar
stak sta aal
Naar vrij vernamen, blijft de ra-
geering het standpunt innemen, dat
de koeten van de zelfbescherming
niet ten laste van de openbare kas
een kunnen worden genomen. Var
strekking van gasmaskers op 's rijks
koeten ligt dan ook niet in het voor
nemen.