111*41 lil
EMEL toch terug
naar LITAUEN?
1
De zee oorlog!
Twee Duitsche
duikbooten
vernietigd
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
n
Moet Duitschland nog meer
terugtrekken voor de Sovjets?
Onrust onder de
Zwaben in
Hongarije
Joden uit Weenen
ook naar
Lublin
121
Dc Thctis aan
de oppervlakte
Veertig menschen
levend verbrand
Kolen over 't algemeen
niet duurder
Geen nieuw Duitsch
vredesinitiatief
Noodlottige diagnose
Merkwaardig avontuur van
Amerikaansch schip
AMERIKA
zet Göbbels
voor lasteraar
Schaccn. Tel.
8DA0 24 OCTOBER 1938.
f dM KV
(2 lij oer). Kengetal 2240.
83e Jaargang. No. 11817.
at
De correspondent van de Times in Ripa meldt, dat betrouwbare
bronnen in Kaunas volhouden dat onderhandelingen gaande zijn
tusschen Litauen en Duitschland over den terugkeer van de geheele
haven van Memel naar Litauen voor 55 jaar en dat de aankondiging
van een overeenkomst elk oogenblik kan afkonden.
Deze correspondent voegt aan het bovenstaande toe:
In dit verband gelooft men, dat de recente Russisch-Duitsche
overeenkomst, volgens welke Duitschland zirh zou terugtrekken uit
het Oosten van de Oostzee ten gunste van de Sovjets, den afstand
van Memel omvatte, en dat om deze reden Duitschland enkele weken
geleden begonnen is de fortificaties te ontmantelen, welke met zoo
veel haast gebouwd zijn. nadat Litauen gedwongen was in het voor
jaar Memel af te staan. Als een aanwijzing van het Duitsche verlies
aan invloed In de Oostzee kan gemeld worden, dat YValter Prosc
Tuck. de leider der Duitsche nationaal-socialisten. in een Lithau-
sche stad, veroordeeld is tot een maand gevangenisstraf en een
zware boete wegens beleediging van den Litauschen staat. Ook de
toon van de Litausche pers doet blijken dat de gevoelens van Duitsch
land minder worden ontzien dan voordat Rusland de rol op zich
nam van beschermer der Baltische landen.
Daar de bovenstaande mcdedeelinir uit
Nteische, dus Duitschland vijandige bron
&i. 1» het niet verin: oord er zonder
i IN y K*!oof te hechten, Oorlogvoeren-
7 ifartijen plegen nu eenmaal niet altijd de
j igen objectief en onbcvoordeeld weer te
K 3| Jan.
rhout «Pen achter <le kwestie Mimd jtt
n. va-
verband, dan zou, hoe vernederend
l retireeren op deze Duitsche voorpost
p-vjftk voor Hitier zou zijn, het feit van het
E#IN ingeven van dit eerst kort verwonen
itraatabied, niet kunnen verwonderen.
Dit alle nieuwe Invloedssferen van
Rusland trekken de Dultscher» im
mers weg en het zou logisch vol
gen uit de versterkina welke Li
tauen door de aanhechUng van Wil
na heeft gekregen, dat dit troetel
kind der Sovjets opnieuw z'n Oost-
zeehaven terugkreeg.
rt :Oi
Wie
ETEI Stalin houdt als een woekeraar vast aan
TJESaKaling voor door hem gepresteerde
beitsten" en al nemen wij het bericht in
I «New York Herald Tribune" dat Stalin
een schriftelijk verzoek van Hitier om
categorisch zou hebben geweigerd,
conflict aan te gaan met Frankrijk en
Brittanie. om Duitschland te helgen,
wat dergelijke „geheime" Inlichtingen
I waard zijn. reker is wel dat het
lin z'n vredespolitiek, gepaard gaand
afdreiging, rustig blijft volgen en aan
ontvangen toezeggingen onverbiddelijk
tudL
A, El
Bri»
RIN!
Kemel, het Duitsche Memel, terug
aaar Litauen lees: afgestaan aan
Stalin zou dit geen beroering
krengen onder het Dnltache volk
dat nog nauwelijks een hall |aar
•sleden de hereeniginq met dit ge-
kiedsdcel zoo feesteli|k vierde?
r.Rd
ibtx»!
Bet plan der volksverhuizing in Oost en
"loost F.uropa N-'ft in de Zwablsche dor-
van Zuidoost Hongarije, een pamekstetn
Veroorzaakt zegt dc correspondent
Ua de Times in Boedapest,
bi correspondent voegt hieraan toe. dat
Dullachers bang zijn voor de gedachte
HÜSbracht te worden naar streken met
•«o innen bodetn, waar het bestuur niet
ordelijk is als dat waaraan zij
M*end zijn.
In vele dorpen, die eens sterk pro-
nationaal socialistisch waren zijn de
MUonaal socialistische organisato
ren, die werkten onder dr. Franx
Batch* Volksbund de Duitsche
minderiieidsorganlsatle verdreven
door de woedende bang geworden be-
Duitschland, hebben geen leerlingen, omdat
de Zwabiers wllen. dat hun kinderen als
Hongaren worden opgevoed.
Ook Joden uit Midden Europa
in Hitler*» Jood scha staat?
Alle Weensche Joden hebben aanzegging
gekregen zich gereed te maken voor onmid
dellijke evacuatie naar den nieuwen Jood-
schen staat, die naar men zegt door Hitier
wordt gevormd nabij de Poolsehe stad Lu
blin. zoo wordt gemeld in brieven, die
te Boedapest zijn ontvangen. Fen der brief
schrijvers vroeg om geld voor de reiskosten,
die door de Joden zelf moeten worden be
taald. Vlgens andere bronnen hebben de
bevelen betrekking op alle Joden in Duitsch
land, Bohemen en Moravii.
Lugubere Inhoud.
De duikboot Thetls is aan de oppen lakte
gebracht. Zij ligt ongeveer een mijl uit den
wal cn zal thans naar een kleine baai aan de
kust van Anglessey worden gebracht. In het
inwendige van hot vaartuig bevinden zich
nog steeds 34 lijken.
De belangrt|ke havenplaats Msmil
aan de knst van de Ooalzee (links
op het kaartte), zon weer aan Li
tauen komen, nadat dit land in
het voorjaar was godwongen haar
aan Pnitachland af te staan.
Trein verongelukt in Mtxleo.
Zaterdag Ie b* Toloea In Mexloo een
goederentrein, welke ven Vere Crux
naar de kast van den Stillen Oceaan
ging, ontspoord. Twee petrolenmtank-
wagons vlogen In brand, 40 perso
nen xt|n omgekomen, de meeetea ztjn
levend verbrand.
In de gisteren fehouden vergade
ring der ooatactcommlssie voer het
mijnbedrijf bepleitten vertegenwoor
digers der vakorganisaties een bete
re linaneleeU regeling voor do mijn
werkers In verhand met de stij
gende kosten van het levensonder
houd. De directies antwoordden, dat
de Ingetreden prtjasttjgina uiteraard
haar aandacht heeft. Zij deden op
merken, dat harerzij da de kolen-
prijzen over het algemeen niet zijn
verhoogd, alhoewel vele materialen
aanmerkelijk duurder zijn gewor
den.
Eens werd de vredeshand van
den TAhrer afgewezen.
Bepaalde buitenlandsche bladen publicee-
ren steeds weer gissingen, volgens welke
door Duitschland vredespogingen gedaan
worden of vredesvoorwaarden voorgelegd
worden. Zoo wordt in verhand met een reis
van Van Zonland, de oud-minlster-president
van Belgit, naar Amerika gezegd, dat hij de
voorwaarden kent. waaronder Duitschland
en de geallieerden bereid zouden zijn, een
vredesinitiatief van Roosevelt in overweging
te nemen.
In verband hiermede constateert het Duit
sche Nieuwsbureau:
Wat betreft de Duitsche voorwaarden, kan
daarbij slechts sprake zijn van de beginse
len, neergelegd in de rijksdagrede van den
Fuehrer. waarin deze de wereld een weg
naar den vrede heeft gewezen. Deze hond
des v red es van den FOhrer heeft men te
landen bruut afgewezen. Chamberlain heeft
den vrede niet gewild, maar tot den oorlog
besloten. Daarmede is voor Duitschland de
situatie eens en voor al duidelijk. Er bestaat
voor Duitschland niet de geringste aanlei
ding nieuwe voorwaarden voor een vredes
initiatief op te stellen.
Krankzinnige
noordt zijn
Zaterdagavond heeft een man te Eindhoven,
die uit 't krankzinnigengesticht ontslagrn is,
om na te gaan of hij weer in de gewone sa
menleving zou kunnen worden opgenomen,
in een nieuwen aanval van waanzin een ha
mor gegrepen en zijn M jarige vrouw eenige
hevige slagen op hel hoofd toegebracht.
Zwaar gewond zakte nj ineen. Haar toestand
was van dien aard. dat zij n.wr het diaro^
neasenhuis moest worden overgebracht, waar
zij gisteravond is overleden. De !i6-)arige da
der is opnieuw tn een inrichting opgenomen.
TÊ BMgaopende middelbare scholen in
IV y"»rd en Bateszek. die opgeru t
een speciale overeenkomst met
SUCCESSEN DER ENQELSCHE
LUCHTMACHT.
Hat voornaamst* nieuws uit den zeeoorlog
is, dat Brltsche vliegtuigen er la zijn ge
slaagd twee Duitacba duikbooten tot zinkan
te brengen.
Volgens do Engelsche berichten
werd de duikboot in de Noordzee
waargenomen door een verkennings
vliegtuig, dat voor de periscoop een
lading dieptebommen liet vellen. De
duikboot zonk daarop stoll naar bo
noden. Do mitrailleurschalter In het
vliegtuig verklaarde met stelligheid
na de ontploffing van do
nog oen tweed* ootpiolftng
water te hebben gebeerd. Hef vlieg
tuig liet, na teruggekeerd te zijn,
nog oen twoode lading bommen val
len. Na bet eerste salvo werden olie
vlekken waargenomen en na hot
twee salvo nog moor. Van do duik
boot werd niets meer gezien.
De tweede duikboot werd aange
vallen door oen vliegtuig, dat boven
den Atlantischen Oceaan patrouil
leerde en dat op bat Inmiddels on
dergedoken vaartuig vele zware bom
men liet vallen.
Do eerste bom was roods, naar men
gelooft, een voltreffer. Na den aan
val warden donkere voorwerpen in
bet water gezien, terwijl luchtbellen
neer de oppervlakte stegen. Hoewel
het vliegtuig nog oealgen tijd bleef
rondcirkelen, werd van de duikboot
niets maar gezien.
OPOEBRACHT EN... ZELF
GEÏNTERNEERD.
Volgens een bericht uit Moermensk, is
daar in tien avond van 23 October een
vrachtschip onder Duitsche vlag binnenga-
loofwm. Een onderzoek bracht aan het licht,
dat het hier gtng om het Amerikaansche
stoomschip „Gty of Hint", metende MOO
ton. dat van New York was uitgevaren naar
Mancheeter en dat was aangehouden door
een Duitschcn kruiser, waarven 18 man het
schip naar de Koiabaai opbrachten. De Duit
sche bemanning beschouwt de lading ais
contrabande. Deze lading bestaat uit trac
toren, graan, vruchten, leer, was etc, in to
taal 3700 ton.
De he venautoritei ten van Moermansk heb
ben voor het nogenblik het schip aangehou
d>«i. en de Duitsche bemanning geïnterneerd.
gebracht.
Onlangs zijn twee klein* Britsche schepen
tot zinken gebracht. Het te Londen thuis-
hoorende schip „Se* Venture", dat 137!» ion
meet. is door vijandelijke actie lot zinken
gebracht en het kustvaartuig „White Man-
tle" is na een ontploffing gezonken. De be
manningen zouden voor het overgroot* deel
zijn gered.
Zweedsch schip vernietigd.
De reeder» van het 1200 ton metende
Zweedsche ss. „Albania" dealen mede. dat
het schip gezonken is. naar men gelooft, ten-
ge \o! ge van een duikbootaanvai Twee leden
der bemanning zijn verdronken. De overle
venden zijn naar een Britsche haven ge-
bracth en In een ziekenhuis opgenomen.
Vliegtuigen waarschuwen tegen
Een convooi Britsche koopvaardijschepen
is door do bewaking van vliegtuigen gered
van een wissen ondergang. Het convooi
voer langs do kust van Schotland en werd
door patrouilles rende vliegtuigen gewaar
schuwd dat door Dultscha duikbooten mij
nen in den weg van het convooi waren ge
legd. Het convooi stopte en de mijnen wer
den eerst geveegd, waarna he» convooi zijn
weg vervolgd*.
Dit nummer beval 8 pagina's
EERBER1CHT
DE BILT SBINTi
Verwachting: Meest betrokken
met nu en dan eenigen re
gen. weinig verandering in
temperatuur, meest matige
Z. tot W. wind.
..rkl.no, ,u Jko-
Duitsche minister
wordt niet ernstig
genomen
Het Amerikaansche departement van
buitenlandsche zaken heeft een beledigde
verklaring gepubliceerd, die door Ander-
son, een Amerikaansch passagier aan
boord van de ..Athenia" Is afgelegd en
waarin gezegd wordt, dat het schip niet
onmiddellijk gezonken Is. doch den volgen
den dag door Britsche torpedoboot Jagers
tot zinken ia gebracht.
Anderson gaf als zijn meeninz te ken
nen. dat de lagers daarioe overgingen, om
dat het verlaten schip een gevaar voor
de scheepvaart vormde.
GOEBBELS.
Gisteren publiceerden wij de rede van
Goebbels. waarin hij verklaarde, dat An
derson gezegd zou hebben, dat hrt schip
door Engelsche torpedojagers ln den grond
was geboord en niet door een duikboot.
Niet ernstig geneva.
De door Goebbels geuite beschuldigingen
aan het adres van Churrhll! in verband
met den ondergang van de „Athenia" wor
den door officieels kringen in Amerika be
lachelijk genoemd. De ,3a lt lm ore Sun" ver
gelijkt de beschuldigingen met de bewerin
gen van den Senator Reynolds, volgens
wlen het schip door de Russen tnt zinken
zou zijn gebracht.
Officieel wordt aan de verklaringen van
Goebbels ln het geheel geen aandacht ge
schonken.
Nog een verklaring.
De New» Cronlcle publiceert een brief
van een Canadees san diens advocaat ln
Londen, waarin hij beschrijft, boe hij geilen
heeft, dat een duikboot de Athenia tot zin
ken bracht. De briefschrijver is de heer H.
S. Swindley. uit Toronto. een van de over
levenden der Athenia.
II. schreef: Jk stond op het derde klasse
dek te wachten op het sein voor het diner,
toen wij werden getorpedeerd. Het was on
geveer 23 uur 43. Ik dacht terstond dat het
een torpedo was en dat htj kwam van bak
boordzijde. achter bet mldscheepsche deel
van het schip. Ik keek aan bakboordzijde
over het water en rag het dek en den toren
van een duikboot op ongeveer yard* af
stand". Swindley had reeds tw-eemaal eer
der een schipbreuk meegemaakt.
CbnrchlU zal zwtjoen.
Volgen» de Dailv Mail werd te Londen
verklaard, da» Churrhll! de door Goebbels
•"houden toespraak heeft gelezen De mee
ning bestond, dat de toespraak te propagan
distisch en te fantastisch I» om een antwoord
ie rechtvaardigen.