NEDERLAND BEGINT DE OORLOGS PERIODE
„Financieele chaos leidt
tot verslapte tucht"
Ernstig spoorwegongeluk
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Dr. Frank Buchman
te wereld heeft een
ronder noodig
Er moet een gezag
van geestelijken
aard komen
Geen oorlogsbrood
met f 4 milliard schuld
Het financieel probleem
lijkt onoplosbaar
„Groet mijn meisje'
Motorgeronk verstomde
plotseling
2800 gulden in
den kachel
Ad L»*n. Schmren. Tel. Ui liloenl Keiwel»! 22*0.
"^VJINSDAO 31 OCTOBER 1(31. Sic Jaargang. No. 11(23.
(|1,r - Ja* KV. UHp-.UA JIc»ii UaoiJeiiii—1**~
CI* Co II iVl Ifet
Ik spreek vandaag", zoo zeide dr.
man, leider der Oxfordbewe-
Zondag J.L in Boston (V.S.),
rnillioenen menschen over
geheele wereld, die in deze ang-
dagen hoe langer hoe meer in
•eele herbewapening de eenige
p voor de toekomst zien. Terwijl
spreek, denk ik vooral aan de
einde ^nnen in de loopgraven aan de
ui? H1*011- Do mannen, die tegenover
Drnaan karde werkelijkheid staan, de
.laats innen, die weten wat oorlog is.
Ho*, tar waar liggen op het oogenblik
loopgraven? In vele landen draagt
lere burger een gasmasker bij zich,
Sere tuin heeft een schuilkelder,
druk U t |s een nieuwe oorlogsphase,
ntTsta *rin lec,ereen verantwoordelijk-
«•gcle», W draagt en ieder huis een voorste
»cn, ta feaaf is.
ze bekwaamheid tot verzoenen
de
unn
om vi
toen
:»r den
den
het
den
De
rporai
t vroi
«S geen gelijken tred gehouden
onze bekwaamheid tot oorlog-
rfag. Onze bekwaamheid In het
letlgen begint het te winnen van
bekwaamheid om te leven.
enkt, wat de prijs fs van haat,
en hebzucht. Millioenen man
en vrouwen moeten tegenwoor-
smaskers bij zich dragen, om-
Ij jaren lang achter maskers ge-
hebben. Millioenen mannen en
en moeten tastend hun weg
eronod ^en door verduisterde steden, om-
ven i» de volkeren in een geestelijke
p u*t duistering geleefd hebben. Heden
>n inott ^en millioenen mannen en vrou-
naar luchtalarm luisteren, om-
in het verleden de volkeren niet
o«#r de stem van God geluisterd
ben.
acht I
Rot tor ch kunnen duistere nachten van afwach-
i!1 d *n verholen zegen blijken te zijn. want
pnbranö (v>|1 Nnt| levensbehoefte, die niet
ttooeneerd is.
i ÜT i *er*,and en de denkkracht van de
I l> i n,oc,<'n gedurende langen tijd gesabo-
ii*. 1 ,n verspild zijn om tot een dergelijke
*5 jjlging un ni' nscli. n en volkan te lei-
D* oorlog had al lang uitgebannen
zijn. Ken generaal zei onlangs tenen
i van heide, of ik offer mijn zelf-
terwille van mijn lrfnd, of ik offer
i op terwille van mijn zelfzucht"
rbereiding tot een nieuw vredes-
moet inhouden, dat alle contractee-
bartijen van alle volken gaan leven op
pondslag van: geen haat, geen angst.
iaaH^ gbzucht, en het noodzakelijk voorspel
•n en
vanegel
Antstl
tere verdrag is. dat ieder individu
Ik nu begint rnet die nauwe levens
het niet uitstelt tot den toekomsti-
nstilstand. De tijd is nu gekomen
it te nemen voor den geheelen duur
oorlog tegen de zelfzucht Ons
moet luiden: „Voor eeuwig strij-
ta d. n strijd voor den vrede
•erklooten moeten de veiligheid en de
ld hebben, die zij krijgen als zij we
lt) noodig zijn en dat er werk voor
heeft een programma, die het ge-
omvat en dat allen voorziet van
en vrijheid en alle andere politieke
u i voor is. Een leider van de ar-
irtij zegt: „Ik heb de arbeidersbewe-
i zegevieren en te midden van de
dng voelde ik toch de leegte."
Ie herbewapening heeft aan mijn le
em nieuwen inhoud gegeven. Ik zie in
hnodwhap de eenige mogelijkheid voor
cl*. h*"»t van *1* arbeidersbeweging en
1 ket bedrijfsleven over de geheele wereld.
p l Wbeid. bedrijfsleiding en kapètaa) onder
1 leiding gaan samenwerken, dan neemt
M'utrie zijn ware plaats in het natio
nen in.
t Boomsch-Katholieke Werkliedenver-
van een Europeeschen staat vergaderde
geleden naar aanleiding van den op-
J.
ivkl Ou
IJ» Ij
Dr. Frank Buchman
roep tot moreele en geestelijke herliewape-
ning, gedaan door het hoofd van dien staat:
„In de geheele wereld verklaarden zij: ..en
in ons eigen land bemerken wij met \reug-
de de neiging tot een nieuw geestelijk le
ven. In deze nieuwe gemeenschap zal noch
persoonlijk belang, noch verlangen naar
winst de overhand hebben Sociale recht
vaardigheid en sociale liefde zullen de pi
laren zijn, waarop de gemeenschap van de
toekomst zal nisten."
Deze wereld heeft een wonder noodig.
De wonderen der wetenschap hebben deze
eeuw verbaasd doen staan, maar al deze
wonderen hebben geen vrede en zeen geluk
in onze gezinnen en aan onze volkeren ge
bracht. Een wonder van den geest is hetgeen
wij noodig hebben. Er moet een geestelijke
stuwkracht komen, die de men*chel|jke na
tuur zal veranderen en menschen en volke
ren zal herscheppen.
Er moet een gezag van geestelijken
aard komen, dat door elkeen en over
al aanvaard zal worden. Slechts op
deze manier zal uit den chaos orde
ontstaan in aangelegenheden van na
tionale- en wereldbeteekenis. Wil dit
wonder in de wereld gebeuren, dan
moet één volk de leiding nemen. Het
een of ander volk moet Gods wil als
zijn bestemming aanvaarden en door
God geleide menschen kiezen als zijn
vertegenwoordigers In binnen- en
buitenlandsche zaken.
Wij hebben getracht te denken en te le
ven. aooals wij dit wenschen. Tracht nu te
deuken en te leven, zooals gij wenscht, dat
een ander volk leeft, «ian zal ons land de
baanbreker zijn van de nieuwe wereldorde.
Het geheim ligt in het luisteren naar
God. Waar God de leiding heeft, ontstaat
een waarlijk eensgezind volk. De mensch
alleen kan geen vrede maken Een volk
moei geoefend worden om vrede te maken
en ta handhaven. W® moeten beginnen de
menschen le vormen, die den rechtvaardi
gen en duurzamen vrede van de toekomst
zullen maken.
Ik denk aan de millioenen menschen. die
op het oogenblik gedwongen zijn tot waak
zaam wachten gedurende lange perioden,
en die wanhopig verlangen naar een oplo»
sing voor angst, zinloosheid en teleur
stelling.
De klok staat op nul. Wij staan op den
drempel van een nieuwe wereldorde Het
is noodig, dat wij eendrachtig de wereld
terugwinnen voor een programma \an ge
zond verstand en zekerheid. De eenige nor
male menschen In een waanzinnige we
reldorde. Het is noodig. dat wil eendrachtig
de wereld terugwinnen voor een program
ma van gezond verstand en zekerheid
De eenige normale menschen in een
waanzinnige wereld, zijn zli. die door God
geleid worden. Wij hebben de groote schep
pende bronnen van God'e geest nog niet
aangeboord. God heeft een philosophle en
de vereenigde moreele en geestelijke krach
ten der volkeren zullen deze philosophle
vinden, die opgewassen is tegen een we
reldcrisis*.
Evenmin dbtrlbutle.
Naar het Hsbl. van fewoonlijk
welingelichte zijde verneemt, is er
geen sprake van. dat de samenstel
iing van ons dagelijksch brood
voorloopig sou veranderen, of dat
men tot het zoogenaamde ..oorlog»
brood" zou overgaan.
Eveumln wordt op hat oogenblik
aan distributie vaJF brood gedacht.
Slechts indien het in de toekomst
zou blijken, dat men brood als ve*
voeder zou gaan gebruiken, zou
aldus onze zegslieden een dis
tributiemaatregel overwogen kun
nen worden.
JHR. DE GEER ZAL ECHTER
TRACHTEN MEESTER TE
BLIJVEN VAN HET TERREIN.
WATERSCHAPPEN, PROVINCIES
EN GEMEENTEN HEEBEN SA
MEN EEN MILLIOENENTEKORT
EN MEER DAN DRIE MILLIARD
SCHULD.
Aan een lunch van het departe
mout l'trecht van de Ned. Mij. voor
Nyverhetd en Handel heeft Mr. J. A
de Wilde, oud-minister van Finan
cién, heden een toespraak gehouden
over: de Nederlandsche staatfinan
cien.
Spr. wijst er op, dat wij ainds 1931 geen
sluitend budget meer hebben gehad en dat
onze schuld in die jaren met maar dan een
milliard gulden ie toegenomen. Dit wijst op
den ontstellenden ernst van den toestand,
waarin niet met een oppervlakkig opUmis
me mag worden berust..
Slechte financiën moéten lelden tot slechte
politiek. Wie uitgeeft en leent «onder zich
rekenschap te geven van de vraag, of hij
straks op reëele wijze aan zijn verplichtin
gen zal kunnen voldoen, ondergraaft het
vertrouwen. Maakt de overheid zich daaraan
schuldig, dan ondermijnt zij haar eigen ere
diet en geeft een slecht voorbeeld aan de
kringen, waaruit het maatschappelijk leven
ia opgebouwd.
In een land als het onze moet de
overheid in élle oprichten het ver
trouwen der bumrtj kunnen genie
ten. Daarom is de probleemstelling
verkeerd, als men het streven naar
gezonda staatsfinanciën stelt tegen
over het sociaal, economisch en cul
tureel welzijn Voor het laatste Is
het eerste onmisbaar.
Het is de draagkrachufactor. die den mi
nister van financien er steeds toe moet no
pen het sluitend budget in het oog ie hou
den. Aan leeningen voor tekorten kan hij »n
deze tijden niet ontkomen, maar dat moet
hem een ergernis zijn. iets tijdelijks, waar
aan hij zoo spoedig mogelijk moet ontkomen.
Waterschappen, provincies en
gemeenten.
Ook behoort gelet te worden op de finan
cieele positie van de waterschappen, de pro
vincies en vooral de gemeenten. Spr.
kon hierop in dit bestek niet verder ingaan
Maar die toestand is slecht, de gezamenlijke
tekorten loopen jaarlijks in de millioenen en
de schulden zijn over de drie milliard ge
stegen. al kunnen die gedeeltelijk door pro
ductieve bedrijven worden gefinancierd.
Belasttagverboogime helpt weinig.
Aan de hand van de Ingediende begrooting
«n d» millloenennoU iet spr. daarna uit
een. dat formeel het tekort voor 1940 be
cijferd wordt op f W mlllloen. maar feite
lijk niet minder dan f 55 millioen groot la
is dit reed* verontrustend, het wordt nog
erger als men weet. dat het tekort voor In
1941 nog f fiO millioen hooger «al zijn. De
regewlntf zelve toont dit in de stukken
aan. En daarbij is de vraag gewettigd, of
het deficit niet oog hooger moet aangesla
gen worden, omdat er belanjrrijke uitgaven
op den kapitaaldienst zijn geplaatst, die op
den gewonen dienst thuis behooren.
De belastin verhooging van f 50 mil
Itoen. die de regeenng voorstelt,
is dus bij lange na niet genoeg om
straks het wiskundig zeker komen
de accres der uitgaven te flnancie
En nu betreft dit alias nog maar de nor
male ontwikkeling. Met den Ingetreden
oorlogstoestand is dan nog geen rekening
gehouden. Reeds nu is voor de mobilisatie
tweemaal honderd millioen gulden aange
vraagd Maar natuurlijk kunnen daaruit
de financieele gevolgen van den ingetreden
oorlogstoestand op militair, economisch en
BIJ MILAAN TWEE SNELTREI
NEN OP ELKAAR GEVLOGEN.
TWINTIG DOODEN.
Bij Milaan is gisteravond een van Vene-
lié komende expresetrein in botsing geko
men met den electrischen trein Milaan-*
Rome. Twintig personen kwamen om het
leven. Er zijn vele gewonden.
Tot dusverre zijn elf lijken geborgen uit
de overblijfselen der belde met elkander in
botsing gekomen treinen. Het ongeluk ge
schiedde te Orica. op 4 k m. van het stati
on van Milaan terwijl de belde treinen een
snelheid hadden van 80 k m. per uur. De
schok was zeer hevig. Twee rijtuigen van
den eneltrein werden in tweeën geslagen
terwijl de locomotief en de eerste goederen
wagen van den trein uit Venetië In de vol
gende rijtuigen schoven.
Een en twintig zwaargewonden zijn in
hel ziekenhuis opgenomen. Het aantal licht
gewonden is veel grooter.
Door en veilig signaal gereden.
Nader wordt gemeld, dat de trein uit
Venetië, die bil Milaan met een electrischen
trein in botsing is gekomen, door een onvei
ligs ein gereden is. Acht menechen rijn om
gekomen, bijna veertig personen zijn ge
wond. doch hun bleaeures zijn niet ernstig.
De minister van verkeer. Benni. heeft zich
onmiddellijk naar de plaata van het onge
val begeven.
Op bat Teaclache strand t hermoe
fleech met Eapelacb briefje pa-
vonden.
Gistermiddag omstreeks half vier le op *1
strand hu het reddingsboothuis „Eierland"
te De Cocksdorp een therruoeflesch gevon
den. waarin zich een in het Engelsch ge
steld briefje bevond van den volgenden in
houd:
J24—10—*39. Ik ben beschoten door een
Duttschen piloot. Drijf op de Noordzee ten
Westen van Ameland. 52 graden ten Wes
ten en 32 graden ten Oosten en ten Noor
den Groeten aan mijn meisje Bebbv. Enge
land, New Castle, piloot Chaniy Smith".
OUD-MINISTER DE WILDE.
sociaal gebied niet gefinancierd worden. De
uitgaven van den crisisdienst, die in ver
band met den vorigen oorlog in het leven
geroepen ia. hebben destijds het formida
beis bedrag van f IS milliard bereikt.
Onze staatsechuld beliep in 1914
f 1.154 millioen. thans beginnen wij
de oorlogsperiode met f 4 milliard
schuld.
Het financieele probleem lijkt onoplos
baar. En daarin schuilt op zich zelf reedt
het gevaar van een defaitistische stemming
Sommigen tullen zeggen: het baat toch
niet. wat ge ook doet. De paarden zijn op
hol. *aat ze maar voorthollen.
Die mentaliteit moet voorkomen worden.
Spr. is er zeker van. dat een zoo bekwaam
en ernstig financier ais de tegenwoordige
minister van financiën, |hr. de Geer. aan
zulk een stemming nAólt toe zal geven,
maar tot het laatste toe al zijn kracht zal
insponnen om meester te blijven van het
terrein.
Da morpfclaefleach dar devaluatie.
Laat men de teugels los. dan gaat men
grijpen, grijpen naar de morphinefieech der
opzettehike devaluatie.
In allee ernst «al noodig zijn versobering
in den staatsdienst, hoe uiterst moeilijk die
ook le bereiken ia.
De regeering kan essentie#Je volksbelan
gen, ook al kost da behartiging ervan geld.
OM nummir bavat 8 pagina's
DB BILT SEINTi
Verwachting: Koud# ochtend
met plaatselijk nevel, over
dag zelfde temperatuur als
gisteren, toenemende bewol
king. droog weer. matige,
in het Zuiden tijdelijk
krachtige Z.O. tot O. wind
TRUCK MET TRAILER VERDWEEN
IN HET WATER
Twtt jonqe metuchen jammer»
Ujk omqekomen.
Gistermorgen b te Slochteren een
truck met trailer door onbekende
oorzaak te water gereden. De beide
inzittenden kwamen om bet leven.
Omwonenden hoorden omstreeks
half negen een auto naderen, waar
van hel geluld plotseling verstom
de. Bij onderzoek bleek een groote
vrachtauto ln het water te zijn ge
reden.
Onmiddellijk begaven enkele voorbijgan
ger» zich te water om de twee inzittenden
te hulp te komen. Men slaagde er in den
39 jarigen A. Bouwland en den 25^ jarigen
H. de Boer, beiden uit Alteveer (Dr.) uil den
wagen te bevrijden en op den wel te bren
gen. Twee geneesheerrn. die inmiddels wa
ren gewaarschuwd, pastan gedurende eeot-
grn tijd kunstmatige ademhaling toe. doch
•leegden er niet In de levenagee»tan op ta
wekken. Het stoffelijk overschot der slacht
offers is naar het gemeentehub te Slochta-
ren overgebracht.
De vrachtauto b in den loop van den
middag gelicht.
TOEN DE KACHEL AANGEMAAKT
WERD. VERBRANDDE DE GEHEE
LE SOM OELDS.
Eea Ti-jarige landbouwer
nas in de provineëe Limbo ra beeft
eeaigeo t®d geleden een bedrag van
f 2«eo.— uil angst, dat bat andan
zou wegraken, la de kachel tb ais
verst egt, maar had daarvan aan nie
mand van zijn habgaaeulen Iets
verteld. Het gevolg was, dat pp aan
goeden dag de kachel werd aanga-
maakt en dn heels soos geld ver
brandde.
De oude man. die tevoren reeds allrrlM
moeilijkheden had gehad met een bedrag
van f 2000. dat hem was ontfutseld, en dat
bij door bemiddeling van de justitie had
teruggekregen, was na dit tragisch verlies
van rijn geld heel smaal aan het tobben
gegaan en heeft in een vlaag van moede-
loon held eenige schoten geloei op zijn zus
ter. die met het geval echter niets te ma
ben heeft gehad.
Een dokter had den man ontoerekenbaar
verklaard en de officier van justitie ging
met dei# uitspraak arroord en vroeg voor
den man ontslag van recht»vervolging e»
plaatsing In een renuwinrichtlng.
De rechtbank zal op 13 Novembar ovar
dit verzoek besliaeen.
niet verwaariooirn. Defensie en werkloos
heid moeten haar volla aandacht houden.
Daa slaat alles op drift
Dit is zeker slaat het schip van staat
van zijn financieele ankers los. dan raakt
dllee op drift'
Maar ook uit de meest ernstige situaties
b redding mogelijk, als de mentaliteit daa
volks gezond b
Krarhtige steun aan de regeering Is nood
zakelijk ozn den flnancieelrn 'oestend mees
Ier te hltjven. Als op dit gebied de chaos
«ou Intreden, zou de noodzakelijke tucht,
waaraan een vrij natie zich onderwerpen
moet. zoodanig worden verzwrkt. dat nood
lottige gevolgen niet zouden uitblijven
Is ons volk ook in dit opzkht zich zijn
roeping bewust, dan kan onze natie, die a!
zoovele stormen heeft doorgemaakt. met
hulp van Boven ook dezen storm door
■taan. zoo besloot oudminbter de Wilde.
