Bij de Portugeesche spinsters
Wij lazen voor U
Vaardige vingers, maar
weinig loon
Honger?
Verloren tonnage
Iemand zag
een koffer laden
Schijnbrievcn
Gen trillend staur
Momentopnamen
„Hoed af voor
den Duitschea soldaat'
„Het klasse instinct der bezitters"
Hoe een
mislukte
Hollandsche koffietafel
Dat Portugal arm 11, wij
k weten hrt uit de hriet en van
me/. Boekei. Schrijnende. ar-
L moede heerscht cr, hittere mi^
^n'rr... Mensehen die tleehlt1
pleten tan toep en brood, in1
Lkrotten tronen, trouwen diey
kden aansrhrn don MMHH ot 1
^«pinnen roor ren honger-
Ltoon\iettemin, Inreden it1
rofk. htel tevreden ()n y
k :e Hollandsche vergeet echter
Lhii al de. ellende die tij ziet.y
haar eigen maag niet
k smaakt een overrloedigen1
L maar eenig>:tns ongewoneny
kkoffiemaaltijd
Niets
bijzonders
Een oud vzouwij*, dat van 's morgens vroeg
tot avonds laat onophoudelijk vilten pan
toffels weeft, om 30 of <0 et per dag te
verdienen.
Eindelijk had ik genoeg van het
Portugeesrhc platteland en bracht
voor de variatie een bezoek aan een
spinnerij, waar voornamelijk vrou
wen werkten, die met verbluffend
vaardige vingers spoeltje» bedienden
en draadjes knoopten. Een wit laag
Je katoenstofjes bedekte het haar en
de kleercn der vrouwen, maar na
tuurlijk ademen zo die zwe
vende stofjes ook in, waarom
het werken In de spinnerijen onge
zond la Toch doen ze het graag,
omdat ze er 80 et per dag verdienen
terwijl een dienstmeisje niet moer
dan 20—30 ct- verdient
Dar* buitje*.
De loonen zijn In Portugal hijzonder Jaag.
Een landarbeider b.v. verdient hoogstens
ct. per dag zonder den kost. waarvoor hij
van zonsopgang tot zonsondergang moet
werken, terwijl alle re ge nu ren op zijn loon
worden gekort. Ken landariHtldsfer komt
zeker niet hooger dan 40 ct.
Maar het slechtst betaald zijn zeker de
huiswerksters, de vrouwen die thuis kant
klossen. weven of andere handwerken ma
ken, Alleen nis ze van vroeg tot laat ijverig
doorwerken, kunnen ze 30 tot 40 ct per dag
verdienen.
Zoo was ik bij een ruim 70 jarig
vrouwtje, dat pantoffels weefde en
daarmee per paar... 4 ct. verdiende.
Het eten liet ze zich In haar werk-
hokje brengen, want iedere minuut
oponthoud, verminderde automatisch
ook haar dagloon.
Ook was Ik bij vrouwen die kantklosten.
Zij ontvingen voor een 30 c.m. hv, 40 ct,
terwijl degene die haar dit betaalde, dat
zelfde kleedje verkocht voor f 1.20 en dus
zonder te werken 80 ct. verdiende. Wanneer
de handwerkster» samen een winkel zouden
beginnen en één van haar lieten verkoopen,
zouden /.e veel meer verdienen, maar zoo
veel initiatief en ondernemlgsgeest hebben
ze niet en... ook niet zooveel onderling ver
trouwen.
Een
Nu zouden die lage loonen niet erg zijn.
als het leven zoo goedkoop was. Maar dat
is niet zoo Dof deze menschen nog rond
komen. kan alleen omdat ze uiterst solwr
leven. In krotten wonen, bijna geen kleercn
hebben en niets eten dan groentesoep en
brood met soms een paar sardinen er bij.
Men reet. dat gekookte atokvlsch hef Por
tugeeeche volks voedsel Is. maar dat Ie
niet waar. want voor de innen Is dat nog
veel te duur.
Honger Iets heel gewoons.
En toch Is het volk niet ontvreden. Wan
neer de menschen maar eten hebben, een
glas wijn en af en toe een feest met veel
knallend vuurwerk, leven ze onbezorgd en
gelukkig In Caldas bezochten we oen
arme vrouw, bil wie een tante Inwoonde en
deze ouwe tnnte klaaede erg, maar het
nichtje zei: Tante was een ontevreden
menseh. want ze had hef beat. Een enkele
koer had ze misachten wel eens honger,
maar („der had wel eens honger als or
niets vordlend word en or toen hrood moor
In hnts was. Po» re voegde er aan toe: «si
ben ik dan arm. ieder rerl mll omdat ik
zoo goed weet hoe Ik met de riiken moet
pralen rn hoe met de armen," Dat te kun
nen I» hier nu eenmaal belangrijk.
Een experiment.
Ome vacantle verliep rustig en prettig
Torn kwam Ik op zekeren da» op het on
zalige Idée. een* een ..Hollandsche koffie
tafel" te laten s*menafel1©n. waarmee m'n
lotgenoot* dadelijk geestdriftig Instemde
We ontveinsden ons niet. dat dit moeilijk
heden zon opleveren en besloten, er *e
kerheldshslve maar een sehrlfteliike acte
van on 'e maken, welk stuk begon met de
vermelding- ..geen «oen", want voor een
Portugees is een maaltUd zonder groeide
*o*n ah een huls zonder muren en dus
xnne*t op deze eieenssedige afwijking van
ons worden gewezen. Het tweede gerecht
heette „thee", want ..koffietafel" klonk wol
aanlig, maar we hadden liever thee. Dan
volgden: brood, boter. kuas. marmelade,
tomaten en geraspte worteltjes. Achter dez<-
groep kwam een accolade met de vermel
ding: ..alles tegelijk", wat later overbodig
bleek, want de kellner bracht toch niets te
gelijk. Het menu vervolgdo met oen dich
terlijke vrijheid onzerzijds, n.l. pudding,
maar daar hadden we nu juist eens trek
in, terwijl we met „vruchten" besloten. Dit
document werd don kellner met een heele-
boel mondelinge verklaringen overhandigd,
waarhij hij onophoudelijk boog en be
weerde, dat hij alles begreep en toen snelde
hij er mee nnar de keuken en begon het
hardop voor te lozen.
t Werd een vertooning
Toen wij middags verschenen ik
had haast gereed: op de plaats des onheil*,
waren alleen de theekopjes en de tomaten
present. De wortels weden wel rauw. maar
ongeschranpt opgediend, waarom we ze
eerst terugstuurden cn metoen om brood
en boter vroegen. Toen staken we van wal,
onder toezicht van den kellner, die ons
waarschijnlijk net een paar geiten vond en
moeite had niet te lachen. ..De kaas??" in
formeerden wc. ..Ah |a..." Hij draafde weg
en kwam eindelijk terug met kaas die ken
nelijk juist uit den winkel kwam. ..En de
marmelade? „ah ja..." Ook de marmelade
bleek nog gekocht te moeten worden. Onze
zwartrok kwam weer rond ons tafeltje
drentelen om toe te kijken, alsof wij een
vertooning gaven met oen gehypnotiseerde
kip of zooiets. Hij zag zich blijkbaar ge
rechtigd van dichtbij onze vreemde mani
festatie* bij te wonen. Eindelijk wanen we
ann de pudding toe. Die was tot zijn spijt
niet in don fuistcn vorm. maar in elkaar
gezakt. We vroegen, of hij warm was. „Nee.
Signoras. maar hij is héét geweest; héél
heet!" Inderdaad; hij was zelfs aange
brand.
Nee. die Hollandsche koffietafel, waarop
de thee pas verscheen toen we klaar wa
ren. bracht niet het verwachte genot en ver
wekte in do anders zoo voortreffelijke
keuken „veel consternatie.
SCHEPEN WORDEN IN DEN
GROND GEBOORD
Van gezaghebbende zijde wordt te Len
den verklaard, dat tb» Britseho koopvaardij
In de afgeloopen week als gevolg van de
actie van Dultsche duikbooten 21000 ton
Imefi verloren, terwijl de Dultsche sche
pen. welke door de Britten worden buitge
maakt, een tonnage hndden van 19.500 ton.
De tot nog toe in Octobcr verloren
tonnage bedraagt ongeveer 95.000
ton vergeleken met 150.000
ton in September. I)e verliezen in
de eerst* maanden zijn daarom on-
gevoer gelijk ann die gedurende een
week tijden* «ie heftige duikboot-
campagne van April 1017.
„Belachelijke beweringen".
De liewrringen van de Dultsche radio over
de Britsciic verliezen tengevolge van duik
booten worden te loonden belachelijk ge
noemd.
Verklaard wordt, dat het Dultsche opper
bevel /on<lag mededeelde, dat drie Dultsche
duikbooten niet zijn teruggekeerd, terwijl
(Ir Dultsche admiraliteit denzelfden dag
het verlies van negen bekend maakte.
Ook wordt d© bewering belachelijk ge
noemd. dat «ven aantal Britsche oorlogs
schepen. o.m de Ark Roval. Hood, South-
nmpton en Ediitburgh zou zijn tot zin
ken gebracht, waarhij een afbeelding van
de Edinburgh wordt gevoegd.
Wat «i* Dultsche bewering aangaat, dat
«Ie Britsche koopvaardij 475.000 ton
scheeperuUnte zou hebben verloren, wordt
ie I/inden de meening uitgesproken, dat hij
deze tonnage die moet zijn opgenomen van
de gezonken oorlogsschepen en «int zelf*
nog in dat geval het dubbele cijfer der
tonnage wordt opgegeven.
Gezegd wordt, «lat de door Churcnlll en
Chatnherlaln opgegeven cijfer* «ie Juiste
zijn. Churrhlll sprak over dertien duik
booten, welke tot zinken zijn gebracht en
over viif duikbooten. welke ernstig werden
beschadigd en mogelijk gezonken waren,
•erwilt Chnmberlnln later zeldc. dat er n«s;
«*n duikboot tot zinken was gebracht en
een tweede waarschijnlijk vernield.
Do duikboot aan da Ooodwin
Ssnds.
Er zijn nog verdere berichten verkregen
over het wrak van de Dultsche duikboot,
welke onlangs op de Goodwin Sands
is aangetroffen. Als gevol» van het slechte
weer rekt de duikboot steeds dieper in het
rand we*.
I»e Dultsche steenknolpnxluctle.
Polen kaa 40 mlllioen ton por
jaar bijleveren.
De verovering van Polen heeft bijna 48
mlllioen ton steenkool per jaar. of bijna 20
procent. toegevoegd aan Dultsrhland»
steenkoolproductle van voor den oorlog,
volgens de „Mancheeter Guardian". oor
den oorlo* produceerde Dut t ach tand onge
veer 195 tol 200 mlllioen ton i«"r-
tegen een productie In Groot-Brittannié van
ongeveer 230 mlllioen ton. welke men.
krachten» het plan der regiering, hoopt op
te voeren tot 200 milHocn. Do Poolscho
steenkoolmijnen, welke Duitachlamt onlangs
in zijn bezit heeft gekregen, hndden ln de
eerste helft van 1039 oen productievermo
gen van 40 millio. n ton per jaar. terwijl de
mijnen van Teschen, welke door Tsjecho-
Slowakije ann Polen waren afgestaan, en
thans onder Duitsch beheer staan, een pro-
duct ie vermogen hebben van 8 tnillioen ton.
Duitachlands potentieel® steen kool product ie
Indraagt dus thans ongeveer 215 tot 250
mlllioen ton per jaar.
De spreeuwenplaag
in West-Friesland
Met succes bestreden.
Tn het afgeloopen fniitseizoen is in ver
schillende dorpen in Wcst-Friceland. naar
gebleken is. de spreeuwenplaag op doelma
tige wijze bestreden Vooral in Schel linkhout
waar, zoonis reeds eerder werd meege
deeld. eofl verordening door den raad op hot
verstoren der nesten in den broedtijd werd
aangenomen, is deze actie intensief gevoerd.
De gemeenschappelijke slaapplaat*, wnar
voorheen duizenden treksprceuwen over
nachtten. werd onherbergzaam gemaakt, ter
wijl op de daken der gebouwen de nesten
werden verstoord.
Het resultaat 1» geweest dat in 1939 de
spreeuwen geen schade van eenigc beteek
nis aan de fruitgewassen hebben aange
richt.
DE ORlTWELKOrrER VAN
DEN HOFMEESTER?
De Amsterdamache r echter-oom-
missari» in strafzaken, mr. P. B.
Dijksterhuis, heeft Zaterdag een op
roep doen publiceeren, met betrek
king tot den koffermoord te Am
sterdam.
Naar aanleiding van dezen «rproep
heeft zich een motorrijder aange
meld, dia in den nacht van 8 op 9
Juli tusechen Terschuur en Hoeve
laken heeft gereden. Hij zag een
auto stilstaan, waarin een koffer
werd geplaatst. De wagen was een
Opel met een Dultsche nummer
plaat, waarop de letters I. L voor
kwamen. Het cijfer heeft de motor-
rijder niet procles kunnen onder
scheiden.
Het vermoeden bestaat, dat de au
tomobilist den koffer gevonden
heeft en in zijn wagen gezet.
De rochter-commlssaris heeft den
motorrijder een Singapore-koffer ge
toond en deze verklaarde, dat de
automobilist een dergelijken kof
fer in zijn auto laadde. De reeten
van het lijk der vrouw zijn volgens
verklaring van den holmeester n.l.
in een Singapore-koffer gestopt.
Raadslid staat terecht
Op li Juni, den dag van de gemeente
raadsverkiezingen, heeft in Heemstede een
politieke partij propaganda gemaakt door
het verspreiden vnn pamfletten in grootc
gele enveloppen, die zoo waren bedrukt, dat
sommige geadresseerden den indruk kre
gen. werkelijk een brief te ontvangen.
Wegens het verspreiden van op postze
gel» gelijkend drukwerk moest zich veer
tien «lagen geleden voor den Haariemschen
kantonrechter liet 33-jarige raadslid W. do
T. uit Heemstede verantwoorden. Een
boete van zes gulden, subsidiair één dag
hechtenis, werd togen hem gcéischt.
Do kantonrechter wees gisteren schrifte
lijk vonnis en veroordeelde den verdachte
tot oen boete van tien gulden, subsidiair
vijf «lagen hechtenis.
Aangezien liet hier een principieels zaak
betreft, zal «Ie verdachte van dit vonnis
in hooger beroep gaan.
De moord in het kasteel
Dader veroordeeld.
Gisteren heeft de Ma ast richt sche recht
bank den 61-jarigcu kasteelheer te Meers*
sen, die op 11 Juni j.1. zijn vrouw dood
schoot, tot drie jaar gevangenisstraf vcroor
deeld. Do elsch was vijf jaren.
De psychiater had verminderde toereke-
ningsv aibaurheid geconstateerd.
Oorzaak van ernstig motor
ongeluk.
Gisterochtend omstreeks kwart over no
gen is de 23-jarige C. B.. vvonenrle in de
Stuyvesan(straat te Den Haag, op «len Be-
zui(ienhoutscheweg aldaar, van zijn motor
rijwiel gevallen, doordat hij de macht over
zijn machine vdrloor door het trillen van
het stuur.
Het slachtoffer bekwam een schedelbreuk,
oen hersenschudding, verschillende hoofd
wonden en brak dc linkerarm.
De geneeskundige dienst heeft hem naar
het r.k. ziekenhuis aan het Westcinde ver
voerd.
Verkeersgeweld
Bil door is een luitenant na tt%
aanrijding om het leren gekomt*.
De chauffeur, die. het ongeluk rtr.
oorzaakt had. i« doorgereden, dodt
later gearresteerd.
Je rijdt een omver
En je suist maar voort.
Wat geeft het. één meer of minder?
Vol gas! Uit den weg!
Je hebt niets gehoord...
Zoo geeft het geen soesah, geen hinder—
En of daar nu aan den kant van den
Een doodbloedt of kreunend zich sleept
naar een he*,
Dat geeft niet! Vol gas! Want we leven snd
Maar het le v e n is niet meer in tel—
Je moest or eens zien:
In een huisje wacht
Ken vrouw op haar man, die bleef toeven.
Is het déze misschien
Die je onverwacht
Door misdaad zoo diep moest bedroeven!
Of is het een moeder, een argeloos kind
Dat leeg straks de plaats aan de tafel
vindl
Krijgt nu je zwijgend geweten geen stem!
Bezin jel de voet op de rem...—
Polen en joden diep remeden
Volgens den Berlijnschen corresponden
van 't Deonsche blad de „Berlingwke Tiden
de" zijn de Polen en Joden in Polen
strenge bepalingen onderhevig. Alle Polo
moeten van het trottoir af en hun hoofl
deksel afnemen, wanneer leden van h<
Dultsche leger of van de nationaal-soclattk
Hsché partij voorbijgaan. Polen moeten u
«lc winkels wachten, totdat alle Duitschei
bediend zijn. Poolscho schooljongens rm
gen geen uniformen dragen.
De reden, welke de Dultsche autoriteit!
voor hun houding opgeven, ia dal Pole
„onbeschaamd en aanmatigend zijn."
De Joden heben hevig to lijden onder
nationaal- socialistische onderdrukking, s
dus vervolgt de correspondent. Zij mogl
iieeiemaal niet op «lc trottoir loopen. Si
nagoges worden platgebrand en dan wol
den Joden gevraagd aan de Duitschers t
schadeloosstelling te betalen .alsof zij re
brand hadden gesticht. Joden mogen nii
meer dan 2000 zloty be/.ittcn, daarv*
slechts 100 zloty in baar. De rest moet fa
oen bank worden gedeponeerd.
Alle schulden aan Joden boven do M
zloty zijn gesclyapt.
Er worden pogingen gedaan dc joden ul
te sluiten van Boode Kruishulp.
Joden mogen geen radiotoestellen bezittel
Op order der Dultsche autoriteiten is d j
koop en verkoop in Polen zoo veel mog
lijk beperkt. Men moot zich tot liet hooi
noodige beperken.
JODEN VEROORDEELD IN PALESTINA
De krijgsraad te Half* heeft een Joo
veroordeeld tot levenslange gevangenisM:
en 42 anderen tot 10 jaar gevangenisstn
wegens het dragen van wapenen en li
deelnemen ann een militaire parade, w»
voor geen toestemming was verleend op
Octobcr J.1.
ZWEEDSCHE VLIEGTUIGEN
Gisteren zijn tijdens vlicgoefeningen
Zwcedsche militaire vliegtuigen met elki
der in botsing gekomen. Een vlieger vv«
gedood, de andere kon zich met oen
scherm redden.
ANTI-SEMIETISCHE BETOOGINGEV
TE WILNA.
Eenige honderden Poolscho studenten b
hen te Wilna geprobeerd betoogingen
touw te zetten, vooral van antisemietiscli
aard. Er werden kreten van afkeuring
gens I.itauen geuit. De hetoogers werd
verspreid.
„ER IS TEGEN ONS TOCH
VEEL GEOORLOOFD".
I"it dc Maasbode (r.k.):
..De Avondpost" heeft tegen
een blijvend gezantschap be
zwaar; ook vernemen wij:
„een blijvend gezantschap
acht ook de Mi uister-Presi
dent on |ui»t".
Dit moet een vergissing van
„De Avondpost" zijn, want
minister Van Karoebcek ver
«ledigde liet gezantschap hij
het Vatlcaan nog op tfl Maart
1920 in «Ie Tweede Kamer en
op dien datum was jhr. mr.
1». J. de Geer „minister presl
«tent", zooals dat tegenwoor
dig heet. De heer I>e Geer is
een te verstandig man om In
1939 onjuist te achten, wat hij
in 1923 luist acht. Overigens
regardeert «Ie zaak «len mlnis
ler van Buitenlandsehe Za
ken. Het is aan hem te oor-
«leclen, of een gezantschap hij
«len II. Stoel gcwensrht Is. of
aan te toonen, dat de argu
menten van minister Van
Karnelieek vervallen zijn en
alle lunden, die hij den II.
Sinel een vertegenwoordiger
hebben, daar niets van gr
merkt hebben.
Wij herhalen, dat de raak
niets specifiek-kaioileks heeft
Mgr. Notens heeft dat in 1929
onomwonden in de Kanjer
gezegd, en zoo is het. Al* Ka
tholieken kunnen wij bel ge*
zantschap missen, maar als
Nederlanders hebben wij er
belang bij.
Maar wij vorwachten van
anderen, aldus «Ie Msb.. ©r
dan ook niet Iets negatief ka
tholieks van te maken.
Het wordt bepaald ©enigs
zins eigenaardig, als „De
Avondpost" schrijft, «lat men
„geen katholiek belang op het
oog behoeft te hebben, otn toch
katholieke overwegingen te
doen gelden."
Er is tegen ons toch véél
geoorloofd.
ARBEIDERSPERS CONTRA
LIBERALEN.
„Het Volk" bestrijdt een crl-
tiek van «ie Nieuwe Hotterd.
Crt op «ie belastingplannen
van het kabinet De Geer en
vangt zijn verweer als volgt
aan:
Daar staakt da ond-libtra-
la „Nieowt Rott. Courant"
da krijgatrompat; bat kabi
net, an da haar Da Gaar
vooral, krijgen de volle
laag. De omstandigheden
mogen nog zoo ernstig zijn
het klasse-instinct der
bezitters laat zich niet lan
ger onderdrukken.
Wij hebben waarlijk geen
heliocftc om dezen strijd uil
den weg te gaan. l iteraard
blijven er verschillen van op
vatting tusschen ministers uit
dit ministerie en «ie sociaal-
democratie. Maar hoofdzaak
is. dat wij in deze zware
maanden een regering heb
ben, die de nooden van de
breed© massa des volks kent
rn op alle manieren poogt te
lenigen; onbeheersrht felle
annvnllen uit «len hoek vnn de
conservatieve bezitters, zooals
de „Nieuwe Rott. Courant" er
thans een ondernomen heeft,
doen «1© niet-bezltters te meer
beseffen, hóéveel zij wonnen,
toen de ploeg van den heer
Colijn voor het ministerie-De
Geer moest plaats maken.
Het Rotterdamscho orgl
geeft naar aanleiding van
memorie vnn antwoord t
minister De Geer over de al|
meene politiek het volgerij
ten beste: „Voorts bestaat
land behalve uit nrlx-idia I
ook nog uit kleine zelfstasi I
gen. neringdoenden. Inndfaw I
vvers en ambachtslieden,
evenzeer een recht op ren
weinig mogelijk door zofjp
gedrukt bestaan kunnen i
gelden".
„liehalve uit arbeiders",
proeft men dc gezindheid!
MR STEEN BERG HE E>
DE BOEREN.
Het Nationale Dari^ j
(n.s.b.) schrijft:
De geheel in liberalen jfri
gestelde rede van mlri**
Steenberghe moet in de
renharten en van allea, j
met de hoeren meelcws,
een wrangen naklank h
achtergelaten. Of hot
uitwerking zal hebben,'
we te betwijfelen, na
tnalen te hebben ervaren.1
de voorlieden der boere'**!
nisaties van tijd to» M
met woorden hun eivhf« J
verlangens hebben -
doch nog nimmer totj
werkelijke resultaten fl
zijn.
