De onzichtbare oorlog der spionnen
LLUrn
Wij lazen voor U
fc?V f
Scherpe commentaren
op Molotoff s rede
Mijnramp in België
--sJV' - - r'
Baas in eigen huis
Luxemburg
wmi
i#*ii
„Er moest iets goed gemaakt"
Duitschland tevreden
over Molotoffs rede
Spaarbankboekjt
met f 2600-, gestol
^cooomische
GEHEIME DIENST MAAKT ONVERSID
DELIJK JACHT OP HEN.
HOE BERICHTEN IN GEHEIMSCHRIFT
WORDEN OVERGEBRACHT.
(Van onzen I'arijschen correspondent).
PARIJS, October 1930.
Den „onxirhtharen oorlog" noemt
men den stillen, gehoimzinnigen
strijd op leven en dood, die wordt
gestreden tussehen spion nog* en
contra spionnage. De ontcijfering
van de sleutels, die gebruikt wor
den voor het geheimschrift, waar
\nn men zich van weerszijden be
dient, is van het grootste belang
voor den geheimen dienst van alle
oorlogvoerende mogendheden.
De heldendaden van sluwe mannelijke ?n
vrouwelijke spionnen, die hun leven dage
lijke op het *|m-| zetten, zooals ons die
worden opgedischt in l»oeken en films, ge
ven in den regel een sterk romantisch ge
tinto voorstelling \nn den werkelijken
staat van zaken. Dit neemt «venwal niet
weg, dat epionnnge en contra splonnago
ten allen tijde, en ook in den tegenwoordi-
gen oorlog, een )>elangrijke rol spelen. Ach
ter de hermetisch gestoten deuren der ge
heime diensten worden dagelijks veldsla
gen geleverd, welke niet minder belangrijk
zijn dan die. welke aan het front worden
gestreden. De Jacht op spionnen vormt een
onderdeel van eiken oorlog, waarvan het
grooto publiek weinig gewnnr wordt, om
dat daarbij uiteraard de stip«te geheim
houding wordt betracht. liet komt er niet
alleen on aan. dergelijke tegenstanders on
schadelijk te maken, mnar ook. om den vij
and hiervan onkundig te laten, ten einde
latere eventueel aan deze lieden gerichte
mededeoHngen te kunnen onderscheppen.
Overigens gelukt he niet zoo llrht. om een
spion te ontmaskeren. Het beste bewijs
daarvoor Is wel. dat men In den wereld-
oorloc slechts weinigen hunner op 't spoor
is gekomen, hoewel hun aantal legio moei
zijn geweest.
HET RAADSEL DER
GEHEIME CODES.
Men gaat hij de opsporing uit van de
eenvoudige, zeer begrijpelijke theoretische
stelling, dat het voor een spion niet de
groote kunst Is. om bepaalde bijzonderhe
den te weten te komen, doch om «We b«
richten In handen te spelen aan zijn op
drachtgevers.
Alle naar het buitenland verzonden brie
ven. drukwerken, pakketten, enz. gepleten
derhalve de bijzondere aandacht van den
geheimen dienst. Natuurlijk doet men zijn
voordeel met de In den vorigen oorlog op
gedane ervaringen.
Hladen muziekpapier. bedekt met
notenschrift, konden een tijdlang
aan de aandacht ont*naj>f)en. tot een
muzikaal aangelegde beambte het
wijsje trachtte te spelen, hetgeen
tot zonderlinge resultaten leidde.
De achterzijde van een postzegel,
bleek vaak den sleutel te bevatten
tot een geheime code. Of er wa
ren, bijna onmerkbaar. bepaalde
tandjes uit de tanding van den post
zegel verwijderd, waardoor een
sleutel ontstond.
Het gemakkelijkste geheimschrift, dat
Ieder kan toepaa»«-n. doch dat ook het vlug
ste ka» worden ontraadseld, ontstaat door
opschuiving der letters. Bijvoortwold: a
wordt h. h wordt c. enz. Men kan natuur
lijk ook twee of meer letters regelmatig la
ten verspringen. Dit geheimschrift ver
raadt zich door het veelvuldig voorkomen
van zekere letters, in de meeste Euro
peesche talen de letter e, in het Russisch
de o. en in de meeste Oosterwhe talen de
a Dergelijks rode* zijn aan de hand van
zulke bijzonderheden vrij spoedig te ontclj
feren. wanneer men er voor gaat zitten.
ONTCIJFEREN VAN GEHEIM
SCHRIFT IS EEN GEDULD
WERKJE. DOCH 8TEED8 MO
OELIJK.
De zaak wordt echter veel ingewikkelder,
wanneer schrijver en geadresseerde een
afgesproken woord als sleutel bezigen.
ONTPLOFFEND MUN O AS MAAKT
VELE SLACHTOFFERS.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
heeft zich tegen half vier een ontploffing
van mljngn* voorgedaan tn een mijn In Ij»
Rouverie hij Bergen 'Belgis), niet ver van
de plant», waar ook in 1808 een ongeluk is
getreurd.
Tijdens hel ongeluk waren een vijftigtal
arbeider* ann het werk. Een der arbeider*
heeft alarm kunnen maken. De reddingcen
trale heeft direct oen hulpactie Ingezet. Om
zeven uur bevond zich reed# een redding*
ploeg in de mijn lntu**chen had een tien
tal mijnwerkers, die dreigden door het gas
bedwelmd te raken, kan# gezien uil de
mijn te komen. In het ziekenhui# van Ir»
mede» zijn deze menschel» verzorgd. Kr
hestaaf voor hen veen levensgevaar. F.r l#
•en Italiaan bij. De overigen rijn Belgen.
I'a« om elf uur konden de eerste drie lij
ken worden hovet»gebracht. Tot de slacht
offers behoort de )ma« van de nachtploeg
Fr zouden twaalf arbeiders zl|n gedood,
om een T«jech. Mn ernstig gewonde en
tien arbeider* zouden gasvergiftigingen heb
ben opgeloopen
bijvoorbeeld KAISER. Nu wordt uit de vijf
en twintig letters van het alfabet (de let
ter# I en j worden voor Mn geteld) en vier
kant gevormd van vijf maal vijf letters.
De h komt onder de A van KAISEiR te
staan en verder wordt het alfabet gewoon
voortgezet, zooal# hieronder aangegeven.
KAISE
RBCDF
C.HLMN
OPQTU
VWXYZ
De letter*, die in het overeengekomen
woord voorkomen, worden natuurlijk niet
herhaald. Nu kan men verschillende af
spraken maken. Men kan. om een voor
beeld te noemen, elke letter vervangen
door de daaronder staande, zoodat „Papn"
wordt WnWB. ..groot": OGVVY. enz. De
laatste letter van een regel kan worden
vervangen door de eerste letter van dien
zelfden regel: en zoo zijn er natuurlijk
ontelbare combinatie* ie maken. Men ka<;
ook voor lederen dag of iedere week een
ander woord overeenkomen, zoodat. als een
woord is ontcijferd, dit in het geheel niet
meer toepasselijk is op de mededeeling
van de volgende week. Het is dus bijna
onmogelijk, zou de buitenstaander den
ken. om het systeem op het spoor te ko
men; maar toch heeft de ondervinding go
leerd. dat de geheime dienst slechts zel
den een geval als hopeloos opgeeft. De nnt-
rijferaar heeft steeds twee feiten, waaraan
hii houvast heeft in een geval al* het l»o-
ven.vtaande: don tekst en het alfabet, dat
hij telkens opnieuw In rijen van vijf letter*
knn verdoelen. Kr zijn natuurlijk ontelbare
variaties denkbaar, doch met behulp van
een groot aantal deskundigen als taalkun
digen. wiskundigen, taalkenner*, enr... die
zich allen ann den arbeid zetten, gelukt
het bijna altijd, het gevvcnschte resultaat
te hereiken.
u r) I Uil
u i i 11 ui r~
(k
DE WENSCH VAN SPANJE:
Dinsdagavond is de nieuwgevormde poli
tieke commissie van de Phalanx in Spanje
bijeengekomen, onder voorzitterschap van
den minister van hinnenlandsche zaken.
Serrano Suner.
In een rndioredc heeft de minister gespro
ken over de jtolitick van het nieuwe Spanje.
Hij wekt alle Spanjaarden op het belang van
de natie boven alles te stellen om de oecono
mlsche schade nl* gevolg van den burger
oorlog zoo spoedig mogelijk te hoven te ko
men
Spanje zal bewijzen, dat het ook onder de
door den Europeeschon oorlog Ingetreden on
gunstige omstandigheden, dank zij de een
heid der natie den ophouw zal kunnen ten
uitvoer leggen De wensch van Spanje i* ge
reehtigheid in de samenleving der volken,
danr geen ware vrede knn bestaan, zoo lang
deze toestand niet bereikt is Overigens wil
Spanje haas in eigen huis zijn en wijst het
alle vreemde invloeden van de hand.
De bladen ingekrompen.
Met het oog op de papierschaarschte zul
Jen de hladen In S|mnje met ingang van van
daag worden ingekrompen.
let op zijn grenzen
Teneinde het werk van de gendarmes en
vrijwilligers te verlichten die sinds verschei
dene weken de grenzen bewaken, i* een aan
tal douanebeambten dio tot dusver dienst de
den hij de centrale admlnisratie. naar de
grens gezonden, niet name ter versterking
van de controle lang* do Sure. /ij hebben
tot tank terstond eiken inbreuk op de neu
traliteit van Luxemburg te slgnaleeren.
VADERLANDSCH SILHOUET.
DE ZELFVERZEKERDHEID VAN
EEN VERWARD BREIN, DAT
OP PLECHTIGEN TOON ONZIN
VERKONDIGT.
Natuurlijk besteden de Rritsche en de
Fransche bladen veel aandacht aan de rede
van Molotoff. welke op opvallende wijze
wordt gepubliceerd.
War de Fran*ehc commentaren betref*,
zegt de Ordre bijvoorbeeld:
De Duitccha dictator heeft Moskou ge
hoord en zich afgevraagd of Molotof zijn
belofte zou houden. Thans is Hitier Inge
Hebt. Sovjet Rusland blijft neutraal
Duitschland kan slecht* gelegenheidshulp
verwachten, en dan nog beperkt, danr de
redevoering van den Russlschen volkscom
missaris van buitenlandsche zaken in drie
punten kan worden samengevat:
1. de liamlen vrij houden;
2. de neutralitett In ncht nemen, en
3. alle* doen oin een einde tc maken aan
de vijandelijkheden.
Mevrouw Tabouis schrijft In Oeuvre: De
redevoering werd niet gehouden om Berlijn
tevreden te stellen, dat in verschillende
hoofdsteden had betoogd, dat de Russische
redevoering een buitengewone gebeurtenis
zou zijn.
Rerliin dacht, dat e.-n betoog van Duitsch
Russische solidariteit een meer gespeciali
seerd en met nnme meer offensief karakter
zou aannamen. Kr kan worden gezegd, dat
de redevoering van Molotof absoluut niet*
nieuw* heeft gebracht hij do tegenwoor
dige gegevens van de internationale poli
tick.
Journal. Jour en Petit Journal zijn van
meening. dat Molotof de rol van advocaat
heeft gespeeld van een beschuldigde wiens
naani Hitier is. aldus Kernand Lautcnt in
de Jour. Hij schrijft verder, dat Molotof
geen woord heeft gezegd over Oostenrijk.
Tsjecho Slowakije en Polen. In zijn pleidooi
voor Hitier dringt Molotof aan on een tege
moetkomende houding.
BRITSCHE COMMENTAREN.
„Daily Telegraph" zegt. dat de Russische
bedoeling de neutraliteitspolitiek voort to
zetten den kern vormt van de redevoering,
welke zoo luid werd aangekondigd. Berlijn
had de wereld verrassingen beloofd met
een beslissend* uitwerking op den gehee-
len loop van den oorlog. Molotof heeft zeer
zeker voor verrassingen gezorgd, doch niet
van dien aard. welke voorspeld was De
wereld Is gewoon aan verrassende wendin
gen in de Sovjet Rusfrische politiek
verklaringen, doch rij kan than* bekennen,
versteld te staan van de verklaringen van
Molotof, welke In ernst waren aangekon
digd en bij verstandige menschcn een gevoel
doen opkomen, alsof de wereld plotseling op
den kop staat. AI wat duidelijk en onbe
twistbaar geleek, is door Molotol in tegen
spraak met zichzelf gebracht, met een zelf
verzekerdheid van een verward brein, dat
op plechtige toon onzin verkondigt.
Sovjet Busland is een zoo groote en mach
tige factor In de aangelegenheden der we
reld. dat het onmogelijk is de uitlatingen
te tiegceron \nn degenen, die zijn tneenln-
gen en he<ioelingen ult>prckon. ander* zou
het onmogelijk ziin Molotof heelcmnal
ernstig Ie nemen. Zijn geboete redeneer! r»g
is hei voorspel op en de rechtvaardiging
van een j*>litieke lijn. Zijn conclusie ia de
proclamatie van een andere jiolitiek, wel
ke geen logisch verband houdt met zijn
eerste en al hetgeen hij vroeger heeft go
zegd te niet doet. De eenlge zorg van
Molotof is voordeel voor Rusland, niet voor
Dutischland.
DE STEM DER HOOGERE
AMBTENAREN.
„Het Correspondentieblad",
orgaan der Centrales van
Hoogere Rijks- en tiemoonte-
ambtenaren, schrijft, dat de
onlangs verschenen ministe
rieel* circulaires inzake over
werk vergoeding tot her
nieuwd optreden van het Cen
traal Overlegorgaan hebben
geleid.
We weten niet zeker, doch
betwijfelen, aldus het blad, of
het Itijk* C.rorganiseerd Over
leg Is en zal worden gehoord
over gelijksoortige Minister!
eele circulaires, welke voor de
Rijksdiensten zijn of worden
uitgcwiardigd In verban»! met
de huidige bijzondere omstan
digheden.
We kunnen de Juistheid
van zoodanig voorafgaand
Overleg beamen, zoolang de
betreffende anihtenarenbelnn-
gen niet overhrersrht worden
door die van het dienstvak
Ten aanzien van overwerk hij
het Rijk lig» de regelingshe
voegdheld hiervan bij de
Dienstvakken.
Of«M hoon we on* afvragen
of hij de Gemeente besturen
partieelr regelingen naar den
elsch van dienst en omstan
digheden In des* nle» even
zeer aanbeveling verdienen
hoven algerneene uniforme,
kunnen we slechts toejuichen,
dat een In *t leven geroepen
Overlegorgaan tussehen de
betnnghehliende gemeenten,
hierover In ar Mc moe! komen
en zoo mogelijk vooraf word»
geconsulteerd.
Maar andermaal moet «is
de ernstige grief van "t hart,
dat onze Centraio In dat £en-
traai Overleg ontbreekt en op
de stem van de hoogere amb
tenaren de verantwoordelij
ke leider» en hoofden van
openbare diensten, bedrijven
en onderdeden blijkbaar
niet wordt prijsgesteld. In
een particuliere onderneming
zou t nl# bespottelijk en er
ger gequaliffceerd worden.
Dat de Minister van Bin-
nenlandsche /aken deze uit
schakeling laat U-stendigen.
is ons onliegrijpclijk.
WERKLOOZENKASSEN.
Kit het Volk (ad.a.p.):
De puhliralie van da eij-
'er» over den stand der werk
loomheid, uitgaande van den
rijksdienst der werkloosheid*
verzekering, zijn waant, nader
Iteschouwd te worden.
In-zen keer vinden wij hij
liet slaatje van den dienst ren
overzicht van het percentage
werkloozen hij de vaklonden,
die een werkloozenkas hebben.
tm dut staatje vermeldt Md
sterke daling van dit cijfer In
d* laatste zeven jaar. Terwijl
in 133d 28.8 pet. van de leden
werkloos was en in 1938 zelf#
30.3 pet, Ix-draagt het percen
tage op het oogenhlik IS. Dat
schijnt een zeer verheugende
teruggang te zijn in werke
lijkheid u het niet zoo mooi
als het lijkt Natuurlijk is het
percentage gedaald, toon de
werkloosheid over de heele
lijn afnAtti.
Maar daarnaast wordt het
Iteinvlood door de om
standigheid, da' de werk-
iooienknsson niet tot In
het oneindige kunnen uit
komen en genoodzaakt
zijn om 'eden. die een
bepaald aantal jaren
werkloos zijn, af te voe
ren.
Daarbij komt. dat alleen ar
beider#, die werk hebben, mo
gen worden aangenomen als
Md. Fr vindt dus een soort ge
dwongen selectie plaat», waar
door de arbeider, die tot de
permanent werkloozen Is gaan
behooren. geen kaslid kan hlij
ven en «Ie nieuwe toevoer van
le«len. die juist in liet afgeloo
pen propaganda jaar stevig
geweest i*. uitsluitend uit
werkenden In-staat Daarom i*
het percentage werkloozen bij
de werkloozen kassen geen ge
geven, waaniit algerneene
conclusies getrokken kunnen
worden.
NOG GEEN GOED BEGRIP.
Het orgaan van den Alg.
Ned Zuivelbond schrijft:
Het stemt ongetwijfeld tot
voldoening, dat «ie landbouw
met zijn vrijwel eensgezind
gevoerde actie tot hoogere
l»rijzen, succes heeft gehnd:
aan den anderen kant stemt
het t«»ch weer lot nndenken
«lat «leze actie nftodig was om
iets te heraikMl. Dit heleekent,
«lat er in «Ie regeeringshureaux
en «x»k bij den Minister zelve
nog geen goed begrip heerscht
van hetgeen de landbouw noo-
<!ig heeft en waarop hij recht
heeft.
En stel u eens voor, dat
er in «Ie toekomst telkens
zoon actie noodig is om
tot eenicerh'i verbetering
In de prifsverhoudingen
te komen* Dat hetcekent
dan tevens «lat we steeds
achteraan komen hij de
andere bevolkingsgroepen,
maar ook dat we in dc
oogen van anderen steeds
de „mopperaars" zijn, om
geen erger woord te ge
bruiken.
Zoo ging het nu ook. Er was
weken lang in de regeerlngs-
hureaux met nllerlei argumen
ten betoogd, dat «Ie landbouw
nog geen recht op hoogere
prijzen had en dat dit in
strijd zou zijn met het alge
rneene stantipunt der regee
ring ten aanzien van prijsver
hoogingen.
Blijkbaar is men toen toch
eon beetje geschrokken van
«Ie reactie welke dit ging ver
wekken en men heeft het roer
««ingegooid. De rede van den
Minister kreeg daardoor
ecnigszins het karakter, „dn!
er iets goed gemaakt moest
worden" en dat moet niet
noodig zijn.
cKt.
In k
op A
tl*
IN POLITIEKE KRINGEN
UITSTEKEND ONTVANGEN.
Het Duit&rhe Nieuwsbureau meldh
l>c ochtendbladen publiceercn de
ring van Molotof, voor zoover zij
tijdig ontvingen, in zeer grootcn o*J
en zeer uitvoerig. Commentar«-n
nog.
In politieke kringen heeft «Ie red
den Sov jct-Ruseischen volkscomj
van buitenlandsche zaken een uit»t«|
indruk gemaakt. Na den eersten ind
de eerste opmerking die men maaj
zij zoozeer voor zich zelf spreekt, i
nauwelijks opheldering behoeft, r
zonder wordt dc nadruk gelegd
ledige overeenstemming: in «le doel»
der buitenlandsche jiolitiek t«ja
Duitschland en de Sovjetunie, voorts j
meenschappclijke afwijzing van «len
stand ontstaan door Yersailles, en de
oordeeling van een ideologischen
welken Molotof als misdadig kenschi
Ongeluk met een br
Smid wegen» veroorzaken
letsel door schold veroorda
Een smid tc Monnikendam, die tijdq
reparatie van een klaphrug in die g
te verzuimd had. de noodigo voorzorl
regelen te nemen, waardoor van een L
jarig meisje de voet verbrijzeld werd,
de Amsterdamsche rcchtlNUik verooi
tot een voorwaardelijke hcchtcnis-tril
veertien dagen en tot een geldboete
f 2?».
De man had den toegang tot cl#» bn
dons zijn reparatie werkzaam hedan n
gesloten. Toen plotseling «Ie balans t
brug naar beneden schoot, bevond
twaalfjarig meisje zich juist duuroudg;
het bekende noodlottige gevolg.
Nog steeds inbraken in Ai
dam—Zuid.
De zolderkamers van do flatwoni
Amsterdam Zuid moeten het herin
ontgelden. De dieven sluipen het
hui# binnen en weten zich dan tocjg
verschaffen tot de zolderkamers, welk
wij Is niet afgesloten zijn.
Zoo werd thans weer e«-n liezoek gei
aan dc zohlerkamertjes \an de huizt
nervalnnn 73 en S7 en Rubenstraat <i2.
I11 de Rubonstrnat wenl een goed
geslagen. Ken spaarhnnkhoekje m«t 1
drag van 2(K)0 gulden en een doublé
handhorloge. In de Minorvalnan
slechts in 6èn der kamertjes zeven k*
gevonden.
Twaalf ambachten,
dertien ongeluk
Zaakwaarnomer die tot
lljke praotijken verviel, v
rechtbank.
Dc officier van justitie der A
sterdamsche rechtbank, vordei
gisteren een jaar gevangenisstraf
gen een zaakwoarnenu-r, die 1
recht *ton«l wegens verduistering
oplichting ten nadeele van een
ner cliënten.
De man zou voor een zijner lienl
omzethelastingschuld regelen. Hij 1
een bedrug van f 208, terwijl in wert
heid slecht# ruim honderd guldeu
belasting moest worden betaald.
Dc reet had verd. niet aan zijn clü
rug In-taaid, doch ten cigt-n bate
wend. Ook had hij zijn cliënt in
\un f f 10. berekend voor hol b
opslagplaat* bewaren van meubelen,
geveixle, dat hij er f 10 voor moest l*i
Verd. beeft een reeks beroepen
oefend, hij begon ais diamant werker,
de langen lijd in Beigi*-. kwozn ten»
Nederland, werd steuntrekker. k«wipe
verkooper van huizen, gaf „raad o»
diach gebied en ten slotte vestigde M
ais zaakwaarnemer. Eens won hij f 3
«ie Staatsloterij en hij voelde zich <k
ning te rijk, hij gal %cel te veel gd
en verviel op deze wijze in oneerlijk*
tijken. Eens wist hij geld los te kl
door zich uit te geven voor den nt
een bekenden Amsterdamsciten i;nog<
De verdediger vroeg een ondei
doen instellen naar do geestverm'
den verdachte. Vonnis 13 Novemfc
aron
w Uu.a, i)
Effeetsiunaxkt
Aandeeleii koersen
Bet a U n gs var kaei
Omzet postcheque-
en girodienst
Groothandel
Gmnfhandelsprijzen
Omzet tervnijnmarkt
Amsterdam
Kleinhandel
Omzet winkelbedrijf
Goederenverkeer
Gewerkte teken
11 teak halve ar
held «dag) Haven Am
•ferdam
Bevrachtingen wilde
binnenvaart
rbeidemarkl
Aanvragen van werk
gever»
Aanbiedingen ran
werknemer»
Plaatsingen
155.0
85J
15.7
112.1
48.2
90.7
128.1
898
1251
