De onzichtbare oorlog der spionnen
Wij lazen voor U
Scherpe commentaren
op Molotoff's lede
r~conomische I
Mijnramp in België
Baas in eigen huis
Luxemburg
„Er moest iets goed gemaakt"
Duitscbland tevreden
over Molotoff's rede
Spaarbankboekje
met f 2600-. gestolc
(Jaromt
GEHEIME DIENST MAAKT ON VERBID
DELIJK JACHT OP HEN.
HOE BERICHTEN IN GEHEIMSCHRIFT
WORDEN OVERGEBRACHT.
(Van onzen Pa rij sc hen correspondent).
PARIJS, Octobar 1930.
D«*n ..onzichtbare»» oorlog" noemt
men den stillen, gchcimzinnigen
strijd op leven en dood, die wordt
gestreden tusschen spionnnge cn
contra-apionnage. De ontcijfering
van dn sleutels, die gebruikt wor
den voor het geheimschrift, waar
van men zich van weerszijden be
dient, is van het grootde i>e!nng
voor den geheimen dienst van alle
oorlogvoerende mogendheden.
De heldendaden van sluwe mannelijke en
vrouwelijke spionnen, die hun leven dage
lijks op het spel zetten, zooals ons die
worden opgodischt in l>oekcn en films, ge
ven in den regel een sterk romantisch ge
tinto voorstelling van den werkelijken
staat, van zaken. Dit neemt evenwel niet
weg, dat epionnnge en contra wplonnage
ten allen tijde, en ook in den tegenwoordi
ge n oorlog, een lwlnngrijkc rol spelen. Ach
ter dn hermetisch gesloten deuren der ge
heime diensten worden dagelijks veldsla
gen geleverd, welke niet minder belangrijk
zijn dan die, welke aan het front worden
gestreden. !)e jnrht op spionnen vormt een
onderdeel van eiken oorlog, waarvan het
pronte publiek weinig gewaar wordt, om
dat daarbij uiteraard de slip-te geheim
houding wordt betracht. Het komt er niet
alleen on aan, dergelijke tegenstanders on
schadelijk te maken, maar <v>k, om den vij
and hiervan onkundig te laten, ten einde
latere eventueel aan deze lieden gerichte
mededeelingen te kunnen onderscheppen.
Overigens gehikt he niet zoo licht, om een
spion te ontmaskeren. Het beste bewijs
daarvoor is wel. dat men In den wereld
oorloc slechts weinigen hunner on 't spoor
is gekomen, hoewel hun aantal legio moet
zijn ge woest.
HET RAADSEL DER
GEHEIME CODES.
Men gaat hij de opsporing uit van de
eenvoudige, zeer begrijpelijke theoretische
stelling, dat het voor een spion niet de
groofe kunst Is. om bepaalde bijzonderhe
den te weten te komen, doch om dest* be
richten In handen te spelen aan zijn op
drachtgevers.
Alle naar het buitenland verronden brie
ven. drukwerken, pakketten, enz. genlet«n
derhalve de bijzonder* aandacht van den
geheimen dienst. Natuurlijk doet men zijn
voordeel met de in den vorigen oorlog op
gedane ervaringen.
Bladen muziekpapier. bedekt met
notenschrift, konden een tijdlang
aan de aandacht ontsnaitpen, tot een
muzikaal aangelegde beambte het
wijsje trachtte te spelen, hetgeen
tot zonderlinge resultaten leidde.
De achterzijde van een postzegel,
hleek vaak den sleutel te bevatten
tot een geheime code. Of er wa
ren, bijna onmerkbaar, bepaalde
tandjes uit de tanding van den post
zegel verwijderd, waardoor een
sleutel ontstond.
Het gemakkelijkste geheimschrift, dat
Ieder kan toepassen, doch dat ook het vlug
ste kan worden ontraadseld, ontstaat door
opschuiving der letter». Bijvoorbeeld: a
wordt b, h wordt c. enz. Men kan natmir-
lijk ook twee of meer letters regelmatig In
ten verspringen. Dit geheimschrift ver
raadt zieh door het veelvuldig voorkomen
van zekeie letters, in de meeste Ktiro
peesehe talen de letter e, In het Russisch
de o. en In de meeste Oostersche talen do
a Dergelijke code* zijn aan de hand van
zulke bijzonderheden vrij spoedig te ontcij
feren. wanneer men er voor gaat zitten.
ONTCTjrEFEN VAN GEHEIM
SCHRIFT IS EEN GEDULD
WERKJE. DOCH STEEDS MO
OELIJK.
De raak wordt echter veel Ingewikkelder,
wanneer schrijver en geadrcaseerde een
afgesproken woord als sleutel bezigen.
ONTPLOrrEND MIJ NO AS MAAKT
VELE SLACHTOFFERS.
ln den nacht van Dinsdag op Woensdag
heeft zich tegen half vier een ontploffing
van mljngas voorgedaan in een mijn ln Iji
Bouverie bij Bergen (België), niet ver van
de plaats, waar ook In 1930 een ongeluk la
gebeurd.
Tijden» het ongeluk waren een vijftigtal
arl«eiders aan het werk. Een der arbeider*
heeft alarm kunnen maken. De reddingeen
trnlc heeft direct oen hulpactie ingezet. Om
zeven uur bevond zich reeds een reddings
ploeg In de mijn lnturaehen had een tien
tal mijnwerker*. die dreigden door het ga*
bedwelmd te raken, kans geilen uit de
mifn te komen. In het ziekenhui» van Fra
meries zijn deze mensehen verzorgd. F.r
bestnnt voor hen veen levensgevaar. Kr Is
een Italiaan hij. IV overigen zijn Belgen.
Pa* om elf uur konden de eerste drie lij
ken worden hoven gebracht. Tot de slacht
offer- behoort de ban* van de nachtploeg.
pr tonden twaalf arbeider* zijn gedood,
om een Tsjech, «én ernstig gewonde en
tien arbeiders zouden gaavcrgiftlglngen heb
ben opgeloopen
bijvoorbeeld KAISER. Nu wordt uit de vijf
cn twintig letters van het alfabet (de let
ters 1 en j worden voor één geteld) en vier
kant gevormd van vijf maal vijf lettors.
De b komt onder de a van KAISER te
staan cn verder wordt het alfabet gewoon
voortgezet, zooals hieronder aangegeven.
KAISP.
BRCDF
GHI.MN
OPOTU
VWXYZ
De letters, die in het overeengekomen
woord voorkomen, worden natuurlijk niet
herhaald. Nu kan men verschillende af
spraken maken. Men kan. om een voor
I»eeld te noemen, elke letter vervangen
door de daaronder staande, zoodat „Papa"
wordt W'BWB, ..groot": OGVVY. enz. IV
laatste letter van een regel kan worden
vervangen door de eerste letter van dien
zelfden regel; i>n zoo zijn er natuurlijk
ontelbare combinaties te maken. Men ka»;
ook voor lederen dag of iedere week een
ander woord overeenkomen, zoodat, als een
woord is ontcijferd, dit In het geheel niet
meer toepasselijk is op de mededeeling
van de volgende week. Het Is «lus hiinn
onmogelijk, zou de buitenstaander «lon
ken, om het systeem op het spoor te ko
men; maar toch heeft «Ie ondervinding ge
leerd. dat de geheime dienst slechts zel
den een geval als hopelooa opgeeft. De ont-
rijferaar heeft Mecds twee feilen, waaraan
hij houvast heeft ln een geval als het ix>-
venstannde; den tekst cn het alfabet, dat
hij telkens opnieuw In rijen van vijf letters
kan verdeden. Kr zijn natuurlijk ontelbare
variaties denkbaar, doch met behulp van
een groot aantal deskundigen als tanlkun
digorr. wiskundigen, taalkenners, enr... die
z.ich allen aan don arbeid zetten, gelukt
het bijna altijd, hel gewenschte resultaat
te bereiken.
DE WENSCH VAN SPANJE:
Dins«lagavon«l is de nieuwgevormde poli
tieke commissie van de Phalunx ln Span ie
bijeengekomen, onder voorzitterschap van
den minister van binnenlandache zaken,
Serrano Sttner.
In een ra«liore«|e heeft «Ie minister gespro
ken over «Ie politiek van het nieuwe Spanje.
Hij wekt alle Spanjaarden op het belang van
«Ie natie hoven alles te stellen om de oecono-
mlsche schade als gevolg \an «ten burger-
oorl«>g zoo sjMwdfg mogelijk te hoven te ko
men
Spanje zal bewijzen, dat het ook onder de
ioor «ten P.uro|M*c*rhen oorlog ingetreden on
gunstige omstandigheden, dunk zij de een
heid der natie den Ophouw zal kunnen ten
uitvoer leggen. De wen «cl» van Spanje is ge
reohtigheid in «te samenleving der volken,
daar geen ware vrede kan bestaan, zoo lang
«leze toestand niet bereikt Is Overigens wil
Spanje haas in eigen huls zijn en wijst het
alle vreemde invloeden van de hand.
De bladen Ingekrompen.
Met het oog op do papierschaarsclite zul
len «Ie hinden in Spanje met ingang van van
daag worden Ingekrompen.
let op zijn grenzen
Teneinde het werk van de g«*ndannes en
vrijwilliger* te verlichten «lle sinds verschei
dene weken «ie grenzen bewaken, 1* een tuin-
tal douanebeambten ,o1 dusver dienst de
den hij de centrale ndmlnlsratie. naar «lo
grens gezonden, met name ter versterking
van de controle hing* de Sure. Zij hebben
tot tank terstond eiken inbreuk op «le neu
traliteit van Luxemburg te signnleeren.
VADERLANDSCH SILHOUET.
DE ZELFVERZEKERDHEID VAN
EEN VERWARD BREIN, DAT
OP PLECHTIOEN TOON ONZIN
VERKONDIGT.
Natuurlijk besteden de Britsche cn do
Franse lip bladen veel aandacht aan de rede
van Molotoff. welke op opvallende wijze
wordt gepubliceerd.
Wat do Fransche commentaren betref#
zegt «Ie Ordre bijvoorbeeld:
Do Duitacho dictator hoeft Moskou go
h«x»rd en zich afgevraagd of Molntof zijn
belofte zou houden. Thans is Hitier Inge
licht. Sovjet Rusland blijft neutraal.
Duitschland kan slechte eelegcnheldshulp
verwachten, en dan n«>g beperkt, «tnnr de
redevoering van «len Russisrhen volkscom
missaris van bulfenlandsehe zaken In drie
punten kan worden samengevat:
t. «le handen vrij houden;
2. de neutraliteit In acht nemen, en
3. nües doen om een elndé te mnken aan
«Ie vijandelijkheden.
Mevrouw Tabouis schrijft in Oeuvre; De
redevoering werd niet gehouden om Berlijn
tevreden te «tellen, dat ln verschillende
hoofdsteden had betoogd, «Int de Russische
redevoering een buitengewone gebeurtenis
zou zijn.
Berlijn dacht, dat e.-n betoog van Duitsch-
Russische solidariteit een meer gespeciali
seerd cn met name meer offensief karakter
zou aannemen. Kr kan worden gezegd, dat
«le rodevoering van Molotof absoluut niets
nieuws heeft gebracht hij de tegenwoor
dige gegevens van do internationale poli
tiek.
Journal. Jour en Pctit Journal zijn van
meening, dat Molotof de rol van advocaat
heeft gesjtecld van een beschuldigde wiens
naam Hitier is. aldus Fernand Lautcnt in
de Jour. Hij schrijft verder, «lat Molotof
geen woord heeft gezegd over Oostenrijk.
Tsjecho Slowakije en Polen. In zijn pleidooi
voor Hitier dringt Molotof aan op een tege
moetkomende houding.
BRITSCHE COMMENTAREN.
„Daily Telegraph" zegt, dat de Russische
bedoeling de neutraliteitspolitiek voort te
zetten den kern vormt van de redevoering,
welke zoo luid werd aangekondigd. Berlijn
had «Ie wereld verrassingen beloofd met
een beslissende uitwerking op «len gehee-
len loop van den oorlog. Molotof heeft zeer
zeker voor verrassingen gezorgd, doch niet
van dien aard. welke voorspeld was. Do
wereld is gewoon aan verrassende wendin
gen ln de Sovjet Rasnlsohe politiek en
verklaringen, doch zij kan thnn* bekennen,
versteld le staan van de verklaringen van
Molotof, welke in ernst waren aangekon
digd en bij verstandige mensehen een gevoel
doen opkomen, alsof de wereld plotseling op
den kop staat. Al wat duidelijk en onbe
twistbaar geleek, is door Molotof in tegen
spraak met zichzelf gebracht, met een zelf
verzekerdheid van een verward brein, dat
op plechtige toon onrin verkondigt.
Sovjet- Rusland is oen zoo groote cn mach
tige factor In dc aan gelegen heden der we
reld. «Int het onmogelijk is de uitlatingen
te negeeren van degenen, die zijn meenin-
gen en bedoelingen uitspreken, anders zou
hot onmojttHjk zijn Molotof heelemanl
ernstig te nemen. Zijn geheel* redeneering
ts hef voorspel on en dc rechtvaardiging
van een politieke lijn. Zijn conclusie is de
proclamatie van een andere politiek, wel
ke geen logisch verlmnd houdt met zijn
eerste en n! hetgeen hij vroeger heeft ge-
zegd te niet «loet De eenige zorg van
Molotof i« voordeel voor Rusland, niet voor
Dutlschland.
DE STEM DER HOOOERE
AMBTENAREN.
„Het Correspondentieblad",
orgaan dor Centrales van
Hoogere Rijks- en Gemeente
ambtenaren, schrijft, «lat «Ie
onlangs verschenen minlste-
riéele circulaire* inzak* over
werk-vergoeding tot her
nleuwd optreden van het Cen
traal Overlegorgaan hebben
geleid.
We weten niet zeker, «loeit
betwijfelen, aldus het blad. o!
het Btjks Georganiseerd Over
leg is en zal worden gehoord
over gelijksoortige Minister!
eele circulaire*, welke xoor de
Rijksdiensten zijn of worden
uitgevaardigd In verband met
«Ie huidige bijzondere omsluit
digheden.
We kunnen de Juistheid
vAn zoodanig voorafgaand
Overleg Iteamen, zoolang de
betreffende ambtenarenbelan-
gen niet ovorheeracht worden
«Ioor «tle van het dienstvak.
Ten aanzien van overwerk hij
het nijk ligt «le regelingahe
voegdheld hiervan hij dc
Dienstvakken.
Ofschoon we ons afvragen
of bij «le Gemeentebesturen
pnrtleele regelingen naar «ten
e|*rh van dienst en omstun
dlghe«len In deze niet oven
zeer aanbeveling verdienen
boven algemeene uniforme,
kunnen we slechts toejuichen.
«Int een in 't leven geroepen
Overlegorgaan tusschen «le
belanghehhende gemeenten,
hierover In n«-;le moet komen
«•n zoo mogelijk vooraf word»
geconsulteerd.
Maar andermaal moet on*
dc ernstige grief van "t hart,
dat onze Centrale ln dat Cen*
traal Overleg ontbreekt on op
de stem van «le hoogere amb
tenaren de verantwoordelij
ke leider* en hoofden van
openbare diensten, bedrijven
en ondonleelan blijkbaar
niet wordt prijageddd. In
«•«•li particuliere onderneming
zou t als bespottelijk en er
ger gcqualfflceerd worden.
Dut «Ie Minister van Rin
nenlandach* Zaken «leze uit
schakeling laat bestendigen.
ons onbegrijpelijk.
WERKLOOZENKASSEN.
l'lt bet Volk (sda.p.):
De publicatie van do clj-
'or* over den stand der werk
loomheid, uitgaande van «len
ri|ks<ti«'P*t der werkloosheid*
verzekering, zijn waard, no«ler
beschouwd te worden.
Dezen keer vinden wij hij
het staatje van den dienst een
overzicht van het percentage
werklooMn hij de vakbonden,
•lle een werkloozenka* hebben,
cn «lat staatje vermeldt een
sterke daling van dit cijfer ln
«te taaiste zeven jaar. Terwijl
in 1036 20.6 pet. van de leden
werkloos was en in 1936 zelfs
30.3 petbedraagt bet percen
tage op het oogenblik 16. Dat
«clikint een zen* verheugende
teruggang te zijn ln werke
lijkheid i* het niet zoo mooi
als het lijkt. Natuurlijk is het
percentage gedaald, toen «Ie
werkloosheid over de heele
lijn afnam.
Muur «iunniuast wordt het
Itcinvloed door «le om
standigheid, dat werk-
loozenkassen niet tot in
het oneindige kunnen ult-
keeren en genoodzaakt
zijn om 'eden, die een
bepaald aantal jaren
werkloos zijn, af te voe
ren.
Daarbij komt. «Int alleen ar
beiders. die werk hebben, mo
gen worden aangenomen al*
lid. Kr vindt dus een soort ge-
dwongen selectie plaat*, waar
door de arbeider, die tot «te
permanent werkloozrn is gunt»
behooren, geen kastid kan blij-
ven en «1" nieuwe toevoer van
|e«ten, «lle juist In het afgeloo
pet» propaganda inar stevig
geweest Is, uitsluitend uit
werkenden bestaat. Daarom i*
het percentage werkloozen hij
de werkloozenknssen geen ge
gaven, waaruit algeineone
conclusie* getrokken kunnen
worden.
NOG GEEN GOED BEGRIP.
Het orgaan van den Alg.
Ne«t. Zuivelbond schrijft:
Het iteuit ongetwijfeld tot
voldoening, dat «ie lamlhoiiw
met zijn vrijwel eensgezinil
gevoerde actie tot hoogere
prijzen, succes heeft gchn<l:
aan «len anderen kant stemt
het toch we«*r lot nadenken
«lat «Ic/o actie noodig was om
Iets te hereiken. Dit boieekent.
«Int er in de regoeringshureaux
en ook hij den Minister zelve
nog geen goe«l begrip heeracht
van hetgeen de landl>oiivv noo
dig heeft en waarop hij recht
heeft.
En stel u een* voor, dat
er in «Ie toekomst telken»
zoo n actie noodig is oin
tot ecnigariet verbetering
In de prijsverhoudingen
te komen! Dat l»eteekent
dan teven* «lat we steeds
achteraan komen hij do
andere bevolkingsgroepen,
maar ook dal we In do
oogen van anderen steeds
«Ie „mopperaars" zijn, on»
geen erger woord te ge
bruiken.
Zoo ging het nu ook. Kr was
weken lang In «ie regeerings-
burenux met allerlei argumen
ten betoogd, «lat «ie lan«ll>ouw
nog geen recht op ho<»gerc
prUun had cn «iat dit In
strijd zou zijn met het alge-
rnecna standpunt der regee
ring ten aanzien van prijsver
hoogingen.
Blijkbaar i* men toen toch
«en beetje geschrokken van
«Ie reactie welke «Ut ging ver
wekken en men heeft het roer
omgegooid. De rede van den
Minister kreeg daardoor
eenigsztn* hel karakter, „dat
er iet* goe«l gemaakt moest
worden" en dat moet nl«t
noodig zijn.
IN POLITIEKE KRINGEN
UITSTEKEND ONTVANGEN.
Het Duits* he Nieuw.si,urcau meldt:
De ochtendbladen publiceeren «i0 r^«„
ring van Molotof, \<*»r zoover zij dêi»«
tijdig ontvingen, in zeer grooten op#
cn zeer uitvoerig. Commentaren onüw
nog.
ln politieke kringen heeft dc rede
den Sovjet-Rusaischen volk«>coimnUi
van buitenlandsche zaken cen uitstek*
indruk gemaakt. Na den eersten indng
dc eerste opmerking die men maakt,
ztj zoo/eer voor zich zelf spreekt, dm
nauwelijks opheldering behoeft, ln het
zon«lcr wordt de nadruk gelegd op de
ledige overeenstemming in de doelstel!
der buitenlandsche politiek tiJS(K]
Duitscbland en do Sovjetunie, voort» 6»
meenscbappelijkc afwijzing van den
stand ontstaan door Vcrsailtas, en de
oordeeling van oen Idooiogischen
welken Molotof als, misdadig kcnfichtuir
Ongeluk met een bru
Smid wegens veroorzaken t,
letsel door schuld veroordeel
Ken smid tc Monnikendam, die tijda»
reparatie van een klapbrug in die g^
te verzuimd had, do noodig*- voorzorgS
regelen te nemen, waardoor van een tv*
inrlg meisje de voet verbrijzeld werd, it
do Amsterdamschi' rechtbank veroor
tot een voorwaardelijke hcchteni&straf
veertien dngen en tot c«n geldboete
f 25.—.
De man had «ion toegang tot de brt,
den* zijn re parat ievver kraambeden ni«
gesloten. Toen plotseling «le balans vu
brug naar beneden schoot, bevond i
twaalfjarig meisje zich juist daaronder,
het bekende noodlottige gevolg.
Nog steeds inbraken in Au
damZuid.
De zolderkamers van de. flatwoning*
Amsterdam Zuid moeten het horhaatj
ontgelden. Do dieven sluipen het traj
huis binnen en weten zich dan* toegat
verschaffen tot de zolderkamers, welke
wijls niet afgesloten zijn.
Zoo werd thans weer een bezoek gel*
aan de zolderkamertjes van de huizoo
nervalaan 73 en 87 en Buhcnstraat fi'2.
In dc Bul>enstrant werd cen goede
geslagen. Ken spaarbankboekje met
drag van 2(300 gulden een doublé
haiidhorlogp. In de Minervalann
slechts in één der kamertjes zeven kul
gevonden.
Twaalf ambachten,
dertien ongelukk
Zaakwaarnemer die tot
lijke praotijken verviel, voer
rechtbank.
De officier van justitie der Am-
stcrdnmsche rechtbank, vorderde
gisteren een jaar gevangenisstraf te-
gen een zaakwaarnemer, die te
recht stond wc gons «-rdui.stering ca
oplichting ten nadeele van een zij
ner cliënten.
Dc man zou voor cen zijner cliënten!
omzetbelastingschuld regelen. Hij ontl
cen bedrag van f 208, terwijl in wérkt
beid slechts ruim honderd gulden a
belasting moest worden betaald.
De rest bad verd. niet aan zijn ciii
rug betaald, doch ton eigen halo i
wend. Ook had hij zijn cliënt in
van f 5.f 10.-— berekend voor het Wj
opslagplaats bewaren van meubelen,
gevende, dat hij er f 10 voor moest
Verd. heeft een reeks berocjM?n
oefend, hij begon als diamantwerker, wt
dc langen tijd in België, kwam terug
Nederland, werd steuntrekker, koopcr
verkooper van huizen, gaf ,.rnn<!' op
diech gebied en ten slotte vestigde luj
als zaakwaarnemer. Eens won hij f 29
«lo Staatsloterij en hij voelde zich
ning te rijk, bij gaf veel te veel gcM
en verviel op deze wijze in oneerlijke i
tijken. Eens wist hij geld los te krij
door zich uit te geven voor den neef
een bekenden Anistcnlamsclion hooglet
De verdediger vroeg een onderzoek
doen instellen naar «le geestvermogen*
den verdachte. Vonnis 13 November.
n
Mk UH>«
2)P»t IM
3} O
KOM. SH
*2*0
Cffscteranarkt
Aandeden koersen
74.8
Betalingsverkeer
Omzet postcheque-
en gtrcvtlenet
153.0
IK
Groothandel
85.8
Groofhanddsprijzen
Omzet termijnmarkt
187
Amsterdam
Kleinhandel
1I2J
Omzet winkelbedrijf
Goederenverkeer
Gewerkte taken
(1 taak halve ar
bddsdag) Haven Am
487
sterdam
Bevrachtingen wilde
binnenvaart
907
arbeidsmarkt
Aanvragen van werk
gevers
128.1
Aanbiedingen een
99 8
werknemer*
v
Plaatsingen
I2SJ
i'i*