Staat van Beleg
B
NEDERLAND
ch
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
in een deel van
De Bilt in den
oorlogsstorm
Benarde hoop bij de Finnen
Ook in Den HelderAnna Paulowna
Callantsoog en Texel
Grootere bevoegdheden aan
het militair gezag
Boodschap van
dr. Schuschnigg
Laan. Schagen. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
jONDERDAG 2 NOV. 193§. Me Jaargang. No. 11025
N VU*g. -M* „Heien- -
!o u i*ii ii I
De Hegeeringspersdicnst meldt:
Op grond van militaire overwegingen is de noodzakelijkheid ge
leken een gedeelte van het Rijk, waarin militaire verdedigingswer-
n zijn of worden aangelegd, onderwater-zettingen zijn of worden
iteld, dan wel militaire bewakingsdiensten moeten worden ver-
:ht, in staat van beleg te verklaren.
Het desbetreffende Koninklijke Besluit is gisteren genomen.
Gisteren 1 November is nl. uitgegeven Staatsblad 189. beslui
in 1 November 1939 tot verklaring in Staat van Beleg van ver
lillende gemeenten.
Hieronder zijn begrepen eenige gemeenten in de provincie Noord-
bant. Gelderland. Zuid-Holland. Noord-Holland, Zeeland, Utrecht
,tric sland en Limburg.
Dit besluit is in werking getreden met ingang van gisteren 1
levember.
lieer
V° 'n. 1 lrtaa® vnB 7tin °-m- v«rklnard
r.ituuw 1 vo,»find« gemeenten of gedeelten
ipi>r na gemeenten in Noord-Holland:
•evolut |jüievoen, An na Paulowna,
„nC M gedeelte van Callanli-
r Ivcgi ll o. Dlemen, 's Oraveland, Den
vinder helder, Hulzen. Kortenhoef,
luiden, Naarden, Nederhorst den
ir(Tiricliilling,Taxil,
gedeelte van Velsen, Vlieland,
'eeep en Wee»perkarspel.
■Iki p
•|<MI
>*Iijk*t<4
van
I
ii «Ie
male
l«*n, *1
«le
i dm
nati<
n i«
l wil j
ijn".
onfl
n ri iet]
toch
irel htjl
nn
nncer
begli
.i ..W
1 do overige provincies van ons land
is in Noord-Brabant een groot aan
itsen in staat van beleg verklaiml,
|in Gelderland. o.a. eén «led van Nij-
in Zuid floilnnd o.a. Gorinchem en
|ll van botterdam', in Zeeland o.a.
Vlieringen, terwij! In Utrecht alle
jilen. niet uit rondo rins van de stad
onder het Koninkrijk Besluit val-
i* venier toepasselijk voor wat de
Friesland aangaat, op Ameland
dte op fa! van I.imburgsche dori>en
Idjes en liovendien op een gedeelte
(bermond.
Watergebieden.
lolgende watergebieden verkeeren o.
lef gisteren In den Staat van Oorlog:
i'! king
rtiion.j
>re tl
ite in
Hik
>o h
gezi
tegei
irige
Het watergebied gelegen binnen
gebied begrensd door de territo-
grem», den meridiaan van 06
18 min. 27 aee. O.L.. de Noord-
van de provincie Groningen
Friesland van af het snijpunt
genoemden meridiaan fot aan
Afsluitdijk, de buitenzijde van
Afsluitdijk, de Noordkust van
ivincie Noord-Holland van den
Itdiik tot de grens der genieen-
d Helder verder de Zuidgrens
gemeente tot een punt op 52
54 min. 10 aec. NB en 04 gr. 42
10 ser.. OI. en verder de rechte
van dit punt tot een nunt op
hnnd<f®tr, min. 42 sec NB en 04 gr. 37
*12 sec. OL.
*llerget»ied begrensd door de terri-
s. de parallellen van "»2 gr. .1?
NB en 52 gr 2S min. 49 sec. NB
|Xfc>r<lr.ccku»t met intiegrip van de
Ruiden tot aan de buitenzijde der
lizen.
ia bied gelegen binnen een ge
kanvt.-i door de territoriale grens.
d»t» lijn getrokken tu--< n pun
gr. 03 min. 4'.» wv. NB 04 gr. <C» min
0L en 52 gr. 01 min. 41 sec. NB 04
min. 41 sec O.L
gedeelten van Zuidholland en
Wat bttNkent „staat van bttof?"
„Staat van Beleg" behelst, dat
ffroüdwettf ke 1-oegdh' den
0 het burgerlijk gezag ten opzlch-
v r,,,. ir en «ie poli
t*ï «wl of ten «Jeele op bet mili-
'«0-41 overgaan, en dat de bur
sS 9k* OVf,rh^den aan de militaire
M^Tgrv-hikt worden.
iet onderscheid maken tus^hen
.ölP^lllkhe.ien;
hrmale toestand van vrede;
van oorlog;
van l<eh
4 mui f.Mi.-lijken o«irlog. waarin
d i% gew ikkeld
.k
Dc Staat van Oorlog is, voor haf geherle
land afgekondigd, spoedig na het begin der
mobilisatie. Ondanks ziin ten onrechte on-
rustwekkenden naam dient hij voor niets
anders, dan bel militaire gezag enkele na
dere bevoegdheden te geven, teg.-nover de
bnrgerli}ke autoriteiten en de burgerbevol
king. In «lezen *vets-te«-hnischen z.in t>e-
schouwd. leven wij dus de laatsie maanden
in N'edetland ree«1< In den Slaat van Oor
log.
Itij de thans voor een aantal gemeenten
afgakondigden Slaat van Beleg worden de
bevoegdbeden voor het militaire gezag nog
sterker uitgebreid Ue hurgrrlUke besturen
en de daarbij In dienst zijnde ambtenaren
z.i|n verplicht te gehoorzamen aan de beve.
len van bet militair cezag. gegeven overeen
komstig de door de Kroon vastgestelde in
structiea. Openbaarmaking dezer instruc
ties zal. zoo mogelijk, geschieden.
Door het militair oezaq
zoo noodig. nieuwe politieverorde
ningen alsmede verordeningen en
keuren van waterschappen, veen-
schappen en veenpolders vastgesteld
de bestaande gewtjziqd of geschoist.
Ook is het militair gezao bevoegd
regelen te stellen betreffende de
verkeersvrtfheid. Bovendien kan
het recht ren vereeniging en verga
dering en zelfs de peravrtlbeid aan
Ministerpresident De Geer heeft echter
aldus het Heb.. Dinsdag In de Tweede Ka
mer te kennen gegeven, dat ook in de ge
meenten. waar thans de Staat van Belg*
is afgekondigd, geen censuur zal worden
ingevoerd.
Wel zal volgens de Wet van 1809 het
militaire gezag bevoegd zijn aan personen,
wier aanwezigheid voor de rust en de al
gemeen# veiligheid wordt geacht gevaarlijk
te zijn. het verblijf binnen het in Staat van
Beleg verklaarde grondgebied te ontxzeg
g«-n en deze daaruit te verwijderen, of. is
dien de mogelijkheid daartoe niet beslaat,
hen in bewaring te stellen. Uitwijzing van
vreemdelingen en van Nederlanden, uit de
in Staat van Beleg verklaarde gemeenten
is dus in principe mogelijk.
Natuurlijk is ten «lotte het militaire ge
zag bevoegd naar eigen goeddunken en
dus niet verplicht van de hem verleen
de buitengewone macht gebruik te maken.
Vele zenders zwijgen Maar
dr. Cannegieter werkt onver
saagd door.
Ter gelegenheid van de ingebruikneming
van een nieuw gebouwtje van het Kon
Ned. Meteorologisch Instituut te De Bilt
heeft de directeur van dit instituut, dr. H.
G. Cannegieter voor ons een en ander ver
teld over de moeilijkheden, waarmede de
weerberichtendienvt door den oorlogstoe
stand te kampen heeft.
Sedert het uitbreken van den oorlog iwjj
gen de meeste zender*, aldus de heer Can
negieter. Parijs geeft niets meer. Berlijn a'
leen nog de weerberichten van de neutrale
landen in zijn rayon, die nog uitzenden:
de Baltische landen, IJsland. Noorwegen en
Denemarken, de Balkanlanden. en Hongn
rije. en vaak noc die bulten 't elzen ravon
van Spnnie en Portugal en DnllA. Duitsche
weerberichten echter zendt Berlijn niet uit.
Het gevaar uit de lucht maakt dat de oor
logvoerende landen omtrent de hij hen heer
schende weersgesteldheid het «liepste stil-
rwijgen bewaren en vele neutrale landen,
die er niet op gevteMfTIn dat hun neutra
liteit In de lucht wordt gesehonden, heb
ben eveneens het uitzenden van wee^be
rlrhten gestaakt. Tot deze landen behoort
ook Nederland,
Hos men thans werkt.
Men heeft zich te De Bilt zoo goed moge
Hik aan de nieuw*e omstandigheden trach
ten aan te pn*«en en men zet het werk
voort, al moet het resultaat ook lijden on
der het gebrek aan gegevens die in het
gunstigste geval met vertraging, maar voor
groote gebieden In en bulten Furona in het
geheel niet meer binnenkomen Al* gerin
ge romn"n«atie heeft m«n het ruintal eigen
waarnemingen zoo goed mogelijk uitgebreid
Normale waarnemingen worden op 10
plaat«en in ons land gedaan eenige malen
per dag
Tusschen de laatste van 2020 uur
en de eerste van 720 uur heeft men
thans in De Bilt en in Den Heider
een extra waarneming ingelascht
des nachts om 420 uur.
Onderhandelingen
met Moskou zeer
bemoeilijkt
Da openbaarmaking door Molotov
van Ruslands alschen jagens Tin-
land heeft aen ontstellende reactie
gehad ln hal land dar dnlzend maren
zelf, maar ook ln de overige Scan
dinavische landen.
Direct nadat het bericht over Molotov's
uitlatingen in Helsinki binnen kwam. werd
bevel geneven, de trein, waarmede de Kin-
sche onderhandelaars naar Moekou onder
weg waren, op te houden, I.ater besloot de
regeenng echter Paasikivi en Tanner toch
tiaar het Kremlin te lalen doorreizen, opdat
althans Finland niet het verwijt kan worden
g«Mnaakt eenzijdig de onderhandelingen te
hebticii afgebroken.
Door de openbaarmaking van de eischen
Is de h«x>p op overeenstemming wel zeer
voel kleiner geworden, hoewel men er In
bevoegde kringen te Helsinki op wijst, dat
het voortzetten van de reis der Finsehe on
«lerhandelaars ongetwijfeld beteekent. dat de
Russische eischen niet waren gegoten in den
vorm van een ultimatum.
l>e Ftnsche minister van buitenlandschr
Zaken. Krkko heeft gisteravond de eerste de
beate gelegenheid (een feestmaaltijd) aange
grepen om thans ook in het openttaar het
standpunt van Finland uiteen te zetten.
Errko relde allereerst het te betreuren, dat
door «ie gisteren uitgesproken rede van Mo
lotof bijzonderheden bekend zijn gemaakt
der Russisch—Finsehe onderhandelingen
Finland ziet in de door Sowjet Rusland
ERKIO.
voorgestelde maatregelen een Russisch Jm
perislisme", vervolgde hij. Finland kan ln
gaan op niets, dat zijn eigen neutraliteit In
gevaar zou brengen. Dat zou echter het ge
val zijn voor iedere dienstbaarheid ten gun
ste van een buitenlandsche mogendlteid op
Finacb gebied. Hierover bestaat naar Krkko
nteening overeenstemming met Rusland. Fin
land's wil tot neutraliteit is tevens een be
scherming voor Rusland.
Finland heeft getoond lot vergaande offers
bereid te zijn. zooals uit de voorstellen blijkt,
welke morgen door de Flneche delegatie tn
Moskou zullen worden overhandigd. Finland
weet. welken we- het heeft U gaan. hoe
zwaar het ook moge worden.
Het is onmogelijk voor Finland om toe is
Ook de hoogtewaarneming geschiedt nog
regelmatig. Vroeger steeg eiken nwrgen
daarvoor een militair vliegtuig van Soester-
berg op tot een boogie van rirca 5000 meter
en werden de door de zelfregistrrervnde
instrumenten opgetzekende gegeven*, als
mede het rapport van «len vlieger door een
motorordennans naar het nabije De Bilt ge
bracht, waar de gegevens werden uitge
werkt. Thans wrvrdt de hoogtevlucht ge
maakt van Schiphol, waar men. met het «*.g
op den afstand ook de gegevens uitwerkt
en deze aan het K.N M I. seint, die ze kan
verwerken Belgie seint niet meer. maar
verstrekt dagelijks zijn gegevens per telex
aan De Bilt
Schepen zwijgen.
Ook de waarnemingen van de vele sche
pen. die zich altijd op den Oceaan bevonden,
waren van groote waarde voor de samen
stelling der weerkaarten, doch begrijpelij
kerwijze maken onder de huidige oorlog*
omstandigheden de schepen zoo rnin moge
lijk of in het geheel niet gebruik van hun
radiodnstallaties. daarbij komt dat Canada
een meteorologisch uiterst belangrijk
waarnemingsgebied in het geheel niet
meer seint en dat de Rus*rn sedert het uit
breken van den oorlog nog wel weerberich
ten setnene maar in een geheime code. die
alleen voor Mnnenlandsch gebruik schijnt
te dienen.
Dr Cannegieter verklaarde tenslotte, dat
De Bilt ondanks de vele moeilijkheden blijft
doorwerk«»n en zijn waardevolle gegeven»
aan Marine. Luchtmacht. I nndbouw rn
Koopvaardij blijft verstrekken.
Havenstaking
wordt doorgezet
Slechts een derde deel der ar
beiders wil het werk weer opoe
men.
Nadat de bij de wilde staking in de Am
sterdamsrhe haven betrekken arbeider*
Dinsdag een vergeefsche hijeenkorn«t had
den gehouden (zie elders in dit blad), kwa
men zij gisteren wederom in ..Bellevue" bij
een, om te stemmen over het al dan niet
hervatten van het werk.
In totaal waren 1172 arbeiders op de bij
eenkomst verschenen. De stemming had tot
resultaat, dat de stAking zal worden doorge
zet. Slechts 374 arl»eider* verklaarden zich
bereid het werk weder «P te nemen, drie
sterfmien waren blanco, terwijl tien waarde
loos waren.
2 Daitscbe vestzak-slagschepen
in den Atl Oceaan
Verklaring van Chnrchfli.
Churrhill heeft in hei lagerhui» medege-
oeeld, dat gemeld wordt, dat twee Duitsche
oorlogsl»odcm* van het type „Deutschland
in den Atlantische Oce»*n opereeren, een in
het noordelijk en een in het zuidelijk deel.
Churrhill voegde hier aan toe. dat men er
zeker van kon zijn. dat althans een Duitsrh
oorlogsschip van het wDeut*ehland"-t)'pe bul-
tengaata verleefde.
In het Lagerhui* werd voort* gevraagd,
wat er gedaan werd om te verhinderen, «lat
Duitsche duikbooten zouden schuilen of zich
weer van brandstof vooriien in inhammen
van de lersche kust. Churrhill verklaarde,
dat dit tot d« verantwoordelijkheid van de
lersche regeering belioorde; in volle sec was
de Kngelache marine echter actief.
stemmen in eenigeriei regeling, die zijn on
afhankelijkheid zou wegnemen, evenals zijn
kansen op zelfverdediging. Finland kan niet
inzien, dat er eenig gevaar bestaat, dat de
Russische veiligheid zou worden bedreigd
uit den Flnsehen staat of van Finseh ge
bied. Mocht een derde mogendheid trachten
Finland te gebruiken als basis voor een aan
val op Rusland, dan zonder wij met de meest
volledige krarht weerstand Meden aan die
poging. Finland heeft zich bereid verklaard
om Rusland bij te staan tot versterking van
Leningrad en ook van de Flnache defensie
Sprekemle over de onthullingen van Mo
lotof. zeide Krkko: Ik heken, dat het besluit
der andere partij om de voorstellen te ont
hullen, zonder raadpleging, een uitzonder
lijke almospheer schept en ern bijzonderen
indruk mankt
De kleine naties schijnen op het oogenblik
pionnen te zijn op het Internationale schaak
bord. Zij moeten den hoogsten pnjs betalen,
ofsrhoon het de groote mogrn«H*eden zijn. die
oorlog maken en «ie krachten toelaten, die de
fundamenten van de wereld schokken, aldus
eindigde F.rkko.
Wij zeiden reed», dat de aanmatigende
rede van Molotof ook vooral in de andere
Scandinavische landen een groote onlatelte
n is heeft teweeggebracht.
De ontkenning van Rusland, dat het ook
het oog op /.we«len en Noorwegen gevestigd
houdt, voor zijn imperialistische plannen,
acht men weinig vertrouwenwekkend, daar
de eisch inzake het Fin*ehe Bybatsje. daar
mede zeker niet in overeenstemming ia
Daarenboven is men er xleh wel duidelijk
van bewust, dat «Ie tegenkracht van Dultsch
land in «ie Oostzee geheel is verdwenen en
«ie Bussen, die inzake FH»len en de Baltische
landen duidelijk hebben laten zien. dat zij
de neutraliteit van zwakkere landen weinig
tellen, moeilijk ernstig zijn te nemen, als zij
zich als vredesapostelen opwerpen.
Er heerscht dan ook een toestand van on
gunstig, bezorgd afwachten, niet alleen In
het direct bedreigde Finland, maar ook bij
de stamverwante Scandinavisch# volkeren.
OM nummer bevat 8 pagina's
EBRBER1CHT
DE BILT SBINTi
Verwachting voor hei Noorden:
betrokken tot zwaarbewolkt,
plaatselijk regen. hier en
daar mist. Iets zachter dan
gisteren, tneest matige Zuid-
Ooetelijke wind.
Vxytl&ol
Neder land-België
le Rotterdam
Op II 1
Naar wij vernemen, staat het thans
vast, dat de wedstrijd Nederland
Belgif doorgaat. Deze zal op Zondag
10 December in het Feijenoordatadi-
oo le Rotterdam w-orden gespeeld.
„Zij suffen mi/ niet veranderen"
Het Fransche persbureau Havas bericht,
dat de voormalige kanselier van Oosten
rijk, dr. Kurt Schuschnigg. die thans de
gevangene is van de Gestapo, zijn eerste
boodschap heeft gericht tot de wereld. Deze
luidt: „Toen Dolfuaa werd vermoord heb
ik In naam van Oostenrijk mijn plicht ge
daan. Zij zullen mij niet veranderen".
SCHUSCHNIGG.
Deze boodschap la gisteravond door dr.
Vernon. oud professor In de g^hiedanls
aan de universiteit van Weenen overge
bracht aan de „Daily Express". Dr. Ver
non is acht dagen na het uitbreken van dan
oorlog uit Weenen vertrokken en heeft via
Boedapest en Rome. Londen bereikt
Brandende koplampen
in het water
Onfortelalljke auterHdars ever
leven een ongeluk.
Gisteravond omstreeks half acht reed een
personenauto ln de nabijheid van het drukke
verkeerspunt ter hoogte van «ie Tolsteegbpig
te l'trecht. Plotseling t>egon de wagen te
slippen, met hel gevolg, dat «Ie bestuurder de
macht over hel stuur verloor. De auto gleed
van «len wrg en storite van gmota hoogte in
het water van «ten Krrvminerijn. welke ter
plaatse uitmondt in het Singel water.
Hulp was spoedig ter plaatse, zoodat de
vier inzittenden, die alleen maar een nat
pak en wat schrammen opliepen, konden
worden overgebracht naar het politiebureau
aan de To|»t«<egbnig en daar van droge klee-
ren voorzien.
Het duurde oog ge rui men tijd. voor
dat de luxe auto uit het water was
opgehaald I>oordat de koplampen
bleven branden, evenals een der rich
tingaanwijzers. was het niet moeilijk
«la plaats te vinden waar de auto on
der water was verdwenen.
In dit vrij drukke stadsdeel trok het onge
luk natuurlijk zeer veel belangstellenden.
