De onzichtbare oorlog der spionnen
Scherpe commentaren
op Molotoffs rede
Wij lazen voor U
Mijnramp in België
Baas in eigen huis
Luxemburg
„Er moest iets goed gemaakt"
Spaarbankboekje
met f 2600-, gestolc
L
OEHEIME DIENST MAAKT ONVERBID
DELIJK JACHT OP HEN.
HOE BERICHTEN IN OEHEIMSCHRITT
WORDEN OVERGEBRACHT.
(Van onzen Parijschen correspondent).
PARIJS, October 1930.
I)en „onzlrhtbaron oorlog" noemt
me» den «tillen, gchcimztnnigen
strijd op leven en dood, die wordt
gestreden tusachcn splonnnge en
contra- spion nagc. I>c ontcijfering
van de sleutel*, die gebruikt wor
den voor het geheimschrift, waar
van men zich \an weerszijden be
dient, is van het grootste belang
voor den geheimen dienst van alle
oorlogvoerende mogendheden.
Do heldendaden van sluwe mannelijke en
vrouwelijke «pionnen, die hun leven dage-
lijk* op hel *»»«<l zetten, zooal» oo* die
worden opgedist-hl in boeken en films, ge
ven In den regel een «terk romantisch ge
tinte voorstelling van den werkelijken
«laat van zaken. Dit neem! evenwel niet
weg, dat apionnnge en contra spionnage
ten allen tijde, en ook in den tegenwoordi-
gen oorlog, een belangrijke rol «pelen. Arh-
ter de hermetisch gesloten deuren der ge
heime diensten worden dagelijks veldsla
gen geleverd. welke niet minder belangrijk
zijn dat» die. welke nnn het front worden
gestreden. De Jaeht op «pionnen vormt een
onderdeel van eiken oorlog, wnnrvnn het
croote publiek weinig gewaar wordt, om
dat daarbij uiteraard de stip«to geheim
houding wordt betracht. Het komt er niet
alleen on aan. <lergolijke tegenstanders on
schadelijk te maken, maar ook. om den vij
and hiervan onkundig te laten, ten einde
latere eventueel aan deze lieden gerichte
mededeelingcn te kunnen onderscheppen.
Overigens gelukt he niet r.OO licht, om een
spion te ontmaskeren. Het beste bewijs
daarvoor is wel. dal men In den wereld
oorlog slechts weinigen hunner on 't spoor
is gekomen, hoewel hun aantal legio moet
zijn geweest.
HET RAADSEL DER
GEHEIME CODES.
Men gaat hij de opsporing uit van de
eenvoudige. ?eer begrijpelijke theoretische
«telling, dal het voor een spion nlel de
groote kunst i*. om bepaalde bijzonderhe
den te weten te komen, doch om deae be
richten In hnnden te spelen aan zijn op
drachtgevers.
Alle naar het buitenland verzonden brie
ven. drukwerken, pakketten, enz. genieten
derhalve de bijzondere aandacht van den
geheimen dienst. Natuurlijk doet men zijn
voordeel met de In den vorigen oorlog op
gedane ervaringen.
Bladen muziekpapier, bedekt met
notenschrift, konden een tijdlang
aan de aandacht ontsnappen, tot een
muzikaal aangelegde beambte het
wijsje trachtte te spelen, hetgeen
tot zonderlinge resultaten leidde.
De achterzijde van een postzegel,
bleek vaak den sleutel te bevatten
lot een geheime code. Of er wa
ren. bijna onmerkbaar, bepaalde
tandjes uit de tanding van den post
zegel verwijderd, waardoor oen
sleutel ontstond.
Het gemakkelijkste geheimschrift, dat
Ieder kan toepassen, doch dat ook het vlug
•te kan worden ontraadseld, ontstaat door
opschuiving der letters. Bijvoorbeeld: a
wordt b. b wordt c. enz. Men kan natuur
lijk ook twee of meer letter* regelmatig la
ten verspringen. Dit geheimschrift ver
raadt zich door het veelvuldig voorkomen
van zekere letters, in de meeste Euro
peescha talen de letter e, in het Russisch
da o, en In de meeste Oosterscbe talen de
a. Dergelijke code* zijn aan de hand van
zulke bijzonderheden vrij spoedig te ontcij
feren, wanneer men er voor gaat zitten.
ONTCIJTEREN VAN GEHEIM
SCHRirT 18 EEN GEDULD
WERKJE, DOCH STEEDS MO
GELIJK.
De zaak wordt echter veel ingewikkelder,
wanneer schrijver en geadres«eerde een
afgesproken woord als sleutel bezigen,
ONTPLOrrEND MIJ NO AS MAAKT
VELE SLACHTOrrERS.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
heeft zich tegen half-yler een ontploffing
van mijngas voorgedaan in een mijn in Ijv
Bouveria hij Bergen (België). niet ver van
de plaats, waar ook in 1936 een ongeluk Is
gebeurd.
Tijdens het ongeluk waren oen vijftigtal
arbeiders aan het werk. Een der arbeiders
heeft alarm kunnen maken. De reddingcen
trale heeft direct ten hulpactie ingezet. Om
zeven uur bevond zich reeds een reddings
ploeg in de mijn. Intusacben had een tien
tal mijnwerkers, die dreigden door het ga*
bedwelmd te raken, kan* gezien uit de
mijn te komen. In het ziekenhui* van Fra
mcrie* zijn deze menséhen verzorgd. F.r
bestaat voor hen ceen levensgevaar F.r t*
een Italiaan ht|. De overigen zijn Belgen
Pas om elf uur konden de perste drie lij
ken worden bovengebracht. Tot de «lacht
offers behoort de hna* van de nachtploeg
F.r zouden twaalf arbeider* fijn gedood,
om. rn Tsjech. éën ernstig gewonde en
tïcn arbeider» zouden gasvergiftigingen heb
ben opgeinope"
bijvoorbeeld KAISER. Nu wordt uit de vijf
en twintig letters van het alfabet (de let
ter* i en J worden voor één geteld) en vier
kant gevormd van vijf maal vijf letters.
De b komt onder de A van KAISER te
staan en verder wordt het alfabet gewoon
voortgezet, zoonis hieronder aangegeven.
KAISB
RBCDF
GHLMN
OPQT1T
VWXYZ
De letters, die in het overeengekomen
woord voorkomen, worden natuurlijk niet
herhaald. Nu kan rncn verschillende af
spraken maken. Men kan. om een voor
beeld te noemen, elke letter vervangen
door «ie daaronder staande, zoodat „Papa"
wordt \VB\VB, ..groot": OGVVY, enz. De
laatste letter van oen regel kan worden
vervangen d«x»r de eerste letter van dirn-
zelfden regel: en zoo zijn er natuurlijk
ontelbare combinaties te maken. Men ka*i
ook voor lederen dag of iedere week «en
ander woord overeenkomen, z.oodnt. al* een
woord is ontcijferd, dit in het geheel niet
meer toepa>*elijk is op de medodeeling
van de volgende week. Het is dus bijna
onmogelijk, zou de bulten*taander den
ken. om het systeem op het spoor te ko
men: maar torh heeft de omlervinding ge
leerd, dat de geheime dienst slecht* zel
den een geval als hopeloos opgeeft. De ont-
cijferaar heeft s»ee«ls twee feiten, waaraan
hii houvast heeft in een geval al* het ixv
venstannde: den tekst en het alfabet, dat
hij telkens opnieuw In rijen van vijf letters
kan verdoelen F.r zlin natuurlijk ontelbare
variaties «lenkhaar. doch met behulp van
een groot aantal deskundigen al» taalkun
digen. wiskundigen, taalkenners, ene., die
z,ich allen aan den arbeid zetien, gehikt
het bijna altijd, het gewcnschte resultaat
to bereiken.
DE WENSCH VAN SPANJE:
Dinadagnvond is de nieuwgevormde poli
tieke commissie van de Phalanx in Spanje
bijeengekomen, onder voorzitterschap van
den minister van binnenlandse*»© zaken.
Serrano Suner.
In een rn«üore«le heeft de minister gespro
ken over de politiek van het nieuwe Spanje.
Hij wekt nlle Spanjonnlen op het belang van
de natie lxwen alles te stellen om de oecono
mische schade al* gevolg van den burger
oorlog zoo spoedig mogelijk te hoven te ko
men.
Spanje zal bewijzen, dat het ook onder de
door den Europeeschen oorlog ingetreden on
gunstige omstandigheden, dank zij de een
heid der natie den opl*>nvv zal kunnen ten
uitvoer leggen. De wensch van Spanje i* ge
rechtigheid in de samenleving der volken,
daar geen ware vrede kan beslaan, zoo lang
deze toestand niet l»ereikt is Overigens wil
Spanje ban* in eigen hui* zijn en wijst het
alle vreemde invloeden vnn de hond.
D« bladen Ingekrompen.
Met het oog op de paplerschnnrschte zul
len de bladen in Spanje met ingang van van
daag worden ingekrompen.
let op ztjn grenzen
Teneinde het werk van de gendarmes en
vrijwilliger* te verlichten die *inds verschei
dene weken «ie grenzen bewaken, is een aan
tal douanebeambten die tot dusver dienst de
den bij de centrale adminisratie. naar de
grens gezonden, met name ter versterking
van de controle langs de Sure. /.ij hebben
tot taak terstond eiken Inbreuk op de neu
traliteit van Luxemburg te slgnnleeren.
iRitffrc
VADERLA.VDSCH SILHOUET.
DE ZELFVERZEKERDHEID VAN
EEN VERWARD BREIN, DAT
OP PLECHTIOEN TOON ONZIN
VERKONDIGT.
Natuurlijk lusteden de Britschc en de
Franscbe bladen veel aandacht aan de rede
van Molotoff. welke op opvallende wijze
wordt gepubliceerd.
Wat de Frnnsche rommentaren betref#,
zegt de Ordre hij voorbeeld:
De Dultscbe dictator heeft Moskou ge
hoord en zich afgevraagd of Molotof zijn
belofte 7,ou houden. Thans Is Hitier Inge
licht. Sovjet Rusland blijft neutraal.
Duitschlnnd kon slechts gelegenheidshulp
verwachten, en dan nog beperkt, daar de
redevoering van den RussUchen volkscom
missaris vnn buitenlandscbe zaken in drie
punten kan worden samengevat:
t. de handen vrij houden;
2. de neutraliteit In acht nemen, en
3. alles doen om een einde te maken aan
de vijandelijkheden.
Mevrouw Tabouis schrijft In Oeuvre: De
redevoering werd niet gehouden om Berlijn
tevreden te «tellen, dat in verschillende
hoofdsteden had betoogd, dat de Russische
redevoering een buitengewone gebeurtenis
zou zijn.
Berlijn dacht, dat een betoog van Duitsch-
Russlsche solidariteit een meer gesociali
seerd en met name meer offensief karakter
zou aannemen. Kr kan worden gezegd, dat
de redevoering van Molotof absoluut niets
nieuws heeft gebracht hij do tegenwoor
dige gegevens van de internationale poli
tiek.
Journal. Jour en Petit Journal zijn van
meening. dat Molotof de rol van advocaat
heeft gespeeld van een beschuldigde wiens
naam liitler is. aldus Kernand I^utent in
de Jour. Hij schrijft verder, dat Molotof
geen woord heeft gezegd over Oostenrijk.
TsJecliO'-Slowakije en Polen. In zijn pleidooi
voor liitler dringt Molotof aan op een tege
moetkomende houding.
BRITSCHE COMMENTAREN.
„Daily Telegraph" zegt, dat de Russische
bedoeling de neutraliteitspolitiek voort te
zetten dén kern vormt van de redevoering,
welke zoo luid werd aangekondigd. Berlijn
had de wereld verrassingen beloofd met
een beslissende uitwerking op den echec-
len loop van den oorlog. Molotof heeft zeer
zeker voor verrassingen gezorgd, doch niet
van dien aard, welke voorspeld was. D«
wereld is gewoon aan verrassende wendin
gen in da Sovjet Russlsohe politiek en
verklaringen, doch rij kan thans bekennen,
versteld te staan van de verklaringen van
Molotof, welke tn ernst waren aangekon
digd en bij verstandige menschen een gevoel
doen opkomen, alsof de wereld plotseling op
den kop staat. AJ wat duidhlijk en onbe
twistbaar oeleek, is door Molotof in tegen
spraak met zichzelf gebracht, met een zelf
verzekerdheid van een verward brein, dat
op plechtige toon onzin verkondigt.
.Sovjet Rusland is een zoo groote en mach
tige factor In de aangelegenheden der we
reld. dat het onmogelijk is de uitlatingen
te negeeren van degenen, die zijn mecnin-
gen en bedoelingen uitspreken, anders zou
hot onmogelijk zijn Molotof hcclemaol
ernstig te nemen. Zijn geheel e redeneering
1s het voorspel on en do rechtvaardiging
vnn een politieke lijn. Zijn conclusie Is de
proclamatie van een andere politiek, wel
ke geen logisch verhand houdt met zijn
eerste en al hetgeen hij vroeger heeft ge
zegd te niet doet. De eenige zorg van
Molotof is voordeel voor Rusland, niet voor
Dutlschland.
DE STEM DER HOOGERE
AMBTENAREN.
„Het Correspondentieblad",
orgaan der Centrales van
Hoogere Rijks- en Gemeente
ambtenaren, schrijft, dat de
onlang* verschenen mlnlsta-
rieele circulaires inzake over
werk vergoeding tot her
nieuwd optreden van het Cen
traal Overlegorgaan hebben
geleid.
We weten niet zeker, doch
betwijfelen, aldus bet blad, of
het Rijks Georganiseerd Over
leg i* en zal worden gehoord
over gelijksoortige Ministeri
eels circulaire*, welke voor de
Rijksdiensten zijn of worden
uitgevaardigd in verband met
de huidige bijzondere omstan
digheden.
We kunnen de Juistheid
van zoodanig voorafgaand
Overleg beamen, zoolang de
betreffende ambtenarenbelan-
gen niet overheerwht worden
door die van bet dienstvak.
Ten aanzien van overwerk bij
het Rijk ligt de regellngsbe
voegdheid hiervan bij de
Dienstvakken.
Ofschoon we on» afvragen,
of bij de Gemeentebesturen
pnrtleele regelingen naar den
elsch van dienst en omstan
digheden in deye niet even
zeer annbevellng verdienen
boven nlgrmeenr uniforme,
kunnen we slecht* toejuichen.
«Int een In "f leven geroepen
Overlegorgaan tus*chen de
belanghebbende gemeenten,
hierover In n«-:i© moet komen
en zoo mogelijk vooraf word'
gernn«ulteerd
Maar andermaal moet on*
ie ern*tige grief van 't Hart,
on»e Centrale In dat Cen-
traal Overleg ontbreekt en op
de stem van de hoogere amb
tenaren -- de verantwoordelij
ke leiders en hoofden v »n
openbare diensten, bedrijven
en onderdeden blijkbaar
niet wordt prijsgesteld. In
een particuliere onderneming
zou 't nl» bespottelijk en er
ger gequaliflreerd worden.
Dat «Ie Minister van Rin-
nenland*cha 7.ak«*n deze uit
schakeling laat bestendigen.
Is on* onbegrijpelijk.
WERKLOOZENKASSEN.
t'it het Volk (s.d.a.p.1:
De publicatie van de cij
fers over den stand der vverk-
Inothfiri. uitgaande van den
rijksdienst der werkloosheids
verzekering. zijn waard, nader
beschouwd te worden.
Dezen keer vinden wij bij
het staatje van «ien dienst een
overzicht van het percentage
werk looien hij de vakbonden,
die ecu werkloozenkns hebben,
rn dat staatje vermeldt een
■terke daling van dit cijfer in
de laatste zeven jaar. Terwijl
in 1936 26.fi pet. van de |e«ien
werkloos was en in 1936 zelfs
.10 3 pet., la-draagt het percen
tage op het oogenhlik IS. Dat
«chiint een zeer verheugende
teruggang te zijn In werke
lijkheid ia het niet zoo mooi
als het lijkt. Natuurlijk Is het
percentage gedaald, toen de
werkloosheid over de heel©
lijn afnam.
Maar daarnaast wordt het
bcinvtoed door de om
standigheid, dat de werk-
loozenkasscn niet tot in
liet oneindige kunnen uit-
keeren en genoodzaakt
zijn om leden, die een
bepaald aantal jaren
werkloos zijn, af te voe
ren.
Daarbij komt. dat alleen ar
beider». die werk hebben, mo
gen worden aangenomen ais
lid. Er vindt dus een soort ge
dwongen selectie plant*, waar
door «Ie arbeider, die tot de
permanent werkloozen i* gaan
hchooren. geen kaslid kan blij
ven rn de nh-uwr toevoer van
leden, die juist in het afgeloo-
pen propaganda jaar stevig
geweest i». uitsluitend uit
werkende»» bestaat Daarom i»
het percentage wcrkloozen bij
de wcrkloozen kassen geen ge-
govcn, waaruit algemeen©
conclusie» getrokken kunnen
worden.
NOG GEEN GOED BEGRIP.
Het orgaan van den Alg.
Ncd. Zulvelbond schrijft:
Het stemt ongetwijfeld tot
voldoening, dat de landbouw
met z.ijn vrijwel eensgezind
gevoerde actie tot hoogere
prijzen, succes heeft gehad:
aan den andoren kant stemt
het toch weer tot nadenken
dat deze nrtie noodlg was om
iets te hareiken. Dit botoekent,
dat er in de regeeringwbureaux
en ook bij den Minister zelve
nog geen goed begrip heerscht
vnn hetgeen de landbouw noo
dlg heeft en waarop hij recht
heeft
En stel u eens voor. dat
er in de toekomst telken*
zoon actie noodig is om
tot cenigerlei verbetering
in do prijsverhoudingen
te komen! Pnt heteekent
dan tevens dat we steeds
achteraan komen bij do
andere bevolkingsgroepen,
maar ook dat we in dc
oogen van «mieren steeds
de „mopperaar»" zijn, on»
gen» erger woord te ge
bruiken.
Zoo ging het nu ook. Er was
weken la»»g in de regeerings-
burenux met allerlei argumen
ten betoogd, dat de landbouw
n«»g geen recht op hoogere
prijzen had en dat dit in
strijd zou zijn «net het alge
mccne standpunt der regee
ring ten aanzien van prijsver
hoogingen.
Blijkbaar is men toen toch
e.»n beetje geschrokken van
de reactie welke dit ging ver
wekken en men heeft het roer
omgegooid. De rede van den
Minister kreeg daardoor
eenlgszlns het karakter, „dat
er iet* goed gemaakt moest
wonten" en dat moet niet
noodig zijn.
Duitschland tevreden
over Molotoffs rede
IN POLITIEKE KRINGEN
UITSTEKEND ONTVANGEN.
Hot Duitschc Nieuwsbureau meldt;
De ochtendbladen publiceercn de rtdt«
ring van Molotof, voor zoover z»j
tijdig ontvingen, in zeer grooten
en z.eer uitvoerig. Commentaren ontön
nog.
In politieke kringen heeft «Ie rede l
den Sovjet RusMM hen volk*ronimk
van buitenlands he zaken een uit telg
indruk gemaakt. Na den eersten indp
de eerste opmerking die men maakt,
zij zoozeer voor zich zelf spreekt, dg
nauwelijks opheldering behoeft. Ir» hef
zonder wordt dc nadruk gelegd op «Ie
ledige overeenstemming in de doel*u
dor buitenlandscbe politiek tn*
Duitschland en" de Sovjetunie, voorts d
mecnschappelijke afwijzing van den
stand ontstaan door Versailles, en d©
oordeeling van een ideologischen <yj
welken Molotof als misdadig kenschcti
Ongeluk met een br
Smid wegens veroorzaken
letsel door schuld veroordeel
Een smid te Monnikendam, die tijdea
reparatie van een klap brug in die gen
te verzuimd had, de noodigc voorzorgsq
regelen te nemen, waardoor van een tw
jarig meisje dc voet verbrijzeld werd. Ui
de Amsterdamsche rechtbank veroord
tot een voorwaardelijke hechten isstrof
veertien dogen en tot een geldboete
f 2b.
I)e man had den toegang tot de bruf
den* zijn reparotiewerkzaamheden niet
gesloten. Toen plotseling de balans vai
brug naar beneden schoot, bevond
twaalfjarig meisje zich juist daaronder,
het bekende noodlottige gevolg.
Nog steed* inbraken in Ajm
dam—Zuid.
De zolderkamers van de flatwoning
Amsterdam Zuid moeten bet herhaald
ontgelden. Do dieven sluipen het trap
huis binnen on weten zich dan tocgag
verschaffen tot de zolderkamers, welke
wij Is niet afgesloten zijn.
Zoo werd thans weer een bezoek gobu
aan de zolderkamertjes van de hui zei
nervalaan 73 en S? en Ruhcnstraat t»-^.
In dc Ruix-nstrant werd een goede
geslagen. Ken spanrlmnkboekjc met ccï
drag van 2600 gulden en ecu doublé
handhorloge. In de Minervalaan \v«
slechts in èèn dor kamertjes zeven kvvi
gevonden.
Twaalf ambachten,
dertien ongelukk
Zaakwaarnemer die tot m
lijke praotijken verviel, vos
rechtbank.
De officier van justitie der .Via
sterdamacho rechtbank, vordert!
gisteren een jaar gevangenisstraf 1
gen een zaakwaarnemer, die
recht stond wegens verduistering
oplichting ten nndcelc van een
ner cliënten.
De man zou voor een zijner cliëntai
omzelbelostingschuld regelen. Hij oo
een bodrag van f 208, terwijl in wordt
beid slechts ruim honderd gulden att
belasting moest worden betaald.
De n*»t had verd. niet aan zijn cliët
rug betaald, doch ten eigen bate
wend. Ook had hij zijn cliënt in
van f 5.f 10. berekend voor het lif
opslagplaats bewaren van meubelen,
gevende, dut hij er f 10 voor moest bi
Yterd. heeft een reeks beroepen
oefend. hij begon als diamantwerker,
do langen tijd in België, kwam teruf
Nederland, werd steuntrekker, koopsr
verkooper van huizen, gaf „raad op
diach gebied en ten slotte votigdo hg
als zaakwaarnemer. Eens won hij f 2
dc Staatsloterij en hij voelde zich de
ning t© rijk, hij gaf veel to vee! gd
en verviel op deze wijze in oneerlijke
tijken. Eens wist hij geld los te k
door zich uit te geven voor den nc<
een bakenden Amsteniamsclicn hoogi
Dc verdediger vroeg een onderzot
doen instellen naar de geestvermogen
den verdachte. Vonnis 13 November,
[Tconomischc I
aronx
W,.fc
EffeeUiunarkt
Aandeeleu koenen
Betalingsverkeer
Omzet postcheque-
en «trodlenst
Groothandel
Gmnthandeleprijzen
OmaM termijnmerkt
Amsterdam
Kleinhandel
Omzet winkelbedrijf
Goederenverkeer
Gewerkte teken
(1 taak helve ar-
heidedag) Heven Am
sterdam
Bevrachtingen wilde
binnenvaart
arbeidsmarkt
Aanvragen ven werk
gevers
Aanbiedingen vin
werknemer»
Plaatsingen
74.8
159.0
89.8
18.7
1I2J
4SJ
90.7
1711
89 8
129-1
