ci'ComMiit
Koninklijk bemiddelingsaanbod
1
I boos op
Nederland oo België
DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER
Op een
tweesprong
Engelsche
arbeiders
Koningin Wilhelmina en Koning
Leopold wenden zich tot
de oorlogvoerenden
Oorlog in de lucht
steeds heviger
Uffn. Schaffen. Tel. 444 (2 lijnen). Kcngelal 2240.
ZOENSDAC 8 NOVEMBER 1838. 83* Jaargang. No. 11838.
i <U' N V IHig- Mö: >1
Olt nummir bovat 8 pagina's
irhtei
Iers traaf
van
het b»
dt
voort
«Is tlMf
iar
pol in#.
<lrn
achter
njn i»
KONING LEOPOLD
dne oo
kad#>
n Ee>
I \«n
ionnli-
il
stemt»
i mo
rt oo«b
(ha tik
van
Haaf
hard
te
II.
trot-
der
van
•raak
Uitat
li©-!
aata
het
(ie-
alen
en
r ini
sre-l
aadj
chl
Hut nevenstaande seinden gisteren H. H.
jM. .M. Koningin Wilhelmina <lcr Ncderlan-
en Koning Lcopoid der Belgen aan dc
Is hoof den van Duitschland. Kngelund en
ikrijk na de bijeenkomst der Souve
nt te Den Haag op li en 7 November,
irvan wij in ons blad van gisteren reeds
agden.
Do r—wring*persdienst voegt aan dit
iltaut der besprekingen toe. dat dit ini-
iet mi nieuw blijk is van liet gemeen
lijk inzicht cn de solidariteit, welke
n Nederland en België besiuan.
De besprekingen welke in den Maandag-
rond aanvingen tusschen de beide Souve-
•inen en liun Ministens van Buitenland-
die zaken, werden gisteren te kwart voor
aen hervat.
Na deze besprekingen, heeft de Belgische
dnister van Buitenlandsche Zaken. de
Spaak, de lun< h gebruikt ten huize
an onzen minister vun Buitenlandsche Za-
mr. E. N. van Kleffeps.
Tc ongeveer twee uur keerden de minis
ters ten jmleizc terug.
Te een uur werd de ti|delijkc zaakgelas
tigde van Belgie, Baron Buzctte, ten jm
leizc ontvangen. Baron Buzctte vei toefde
sngeveer drie kwartier in het palcis
Tegen kwart over twee gingen dc glazen
deuren van het paleis open en waren de
Koningin cn de Koning in de hall zicht-
lar.
Met een handkus nam Koning Lcopoid af
scheid van Hare Maiestcit.
Prins Benihard geleidde den Koning, die
de generaalsuniform droeg n. z'n auto Naast
den Koning nam plaats de Belgische minis
ter van Buitenlandsche Zaken, de hoor
Spaak. Even tevoren was de hagugc van
den Belgischen Koning in de auto geladen.
Kaast Prins Bernhard zngen wij Jhr. Mr.
D. J. de Geer, onzen minister-president die
den Koning eveneens uitgeleide, deed. In
ten tweede auto volgden Konings adju-
int, eveneens in generaalsuniform, en H.
Ma. adjudant Generaal Majoor Tit. Jhr. W.
C M. de Jolige van Ellemeet.
Op het trottoir aan de overkant van het
paleis stonden ecnigc honderden menschen
die den Koning in het voorbijrijden harto-
lijk toejuichten.
Ministerraad in Belgitt. Spaak
wni op zijn departement.
De heer Spaak. Belgisch minister van Bui
tenlandsche Zaken, is gisteravond om kwart
over ze* op zijn departement teruggekeerd.
De kabinetsraad, welke was vastgesteld
op half zes, is terstond na terugkeer van den
heer Spaak liegonnen.
!>e minister van buitenlandsche zaken
heeft verslag uitgebracht over den interna
tionalen toestand.
Op o«n tweesprong?
Waarom thans?
Dit is de vraag, die tiuu zich stelt bij
kennisname van tiet Koninklijk nanlnxl van
goede diensten aan dr oorlogvoerenden.
"n sommige politieke krmg.n hoort men
de meeniiig verkondigen, dat er ©enige zwak
ke. zij het nauwelijks aanwijsbare teekenen
zijn, welke op een zekere vrrrdeageneigdheid
bij de oorlogvoerende mogendheden wijzen.
Het Is bellend, dat !tijk«kansr]ier Hitier
In zijn rr«le van f» Octoher duidelijk heeft te
kennen gegeven, dat hij uitbreiding en voort
zetting van den oorlog, indien mogelijk, wil
voorkomen. Ook de Democraten hrhlien her
haaldelijk €lo. n weten, dat zij een vrede door
overleg in het belang van Europa en onze
beschaving achten
SOLIDARITEIT TUSSCHEN NEDERLAND EN
BELGI8.
In oen uur van angstige spanning voor de wereld, vóór de oor
log in West-Europa met vol geweld begint, hebben Wij de overtui
ging dat het Onze plicht is. Onze stem opnieuw te verheffen.
De oorlogvoerende partijen hebben reeds eenfgeti tijd geleder
verklaard dat zij niet weigerachtig staan tegenover een onderzoek
naar redelijke en vaste grondslagen voor een billijken vrede. Het
komt Ons voor dat. in dc tegenwoordige omstandigheden, het voor
haar moeilijk is met elkander In verbinding te treilen, teneinde haar
standpunten te preciseeren en dichter bij elkaar te brengen.
Als Souvereinen van twee onzijdige staten die goede betrekkin
gen onderhouden met al hunne naburen, zijn Wij bereid hun Onze
goede diensten aan te bieden. Mocht hun zulks aangenaam zijn. dan
zijn Wij bereid hun, mot aanwending van alle middelen die zij Ons
in overweging zouden willen geven en waarover Wij beschikken, en.
in een geest van vriendschappelijk begrip, het vinden van factoren
voor een te treffen accoord te vergemakkelijken.
Dit schijnt Ons de taak te zijn die Wij te vervullen hebben voor
het welzijn onzer volkeren en in het belang van dc gchcele wereld.
Wij hopen dat Ons aanbod zal worden aangenomen en dat aldus
een eerste schrede zal worden gedaan op den weg naar de vestiging
van een duurzamen vrede.
Is het een toeval, dat Lord Halifax ui-te
ren Engeland* oorlogsdoeleind- n piteematte
en Attiee, de leider van Labour. over den
toestand n* een eventueél© vrrdr -prak. wel
ke ook van Engeland groote cooemiM zou
vragen!
Aan den anderen kant staat het niet te
miskennen feit, dat dc «temming in Duitsch-
land jegens Belgie en Nederland er in den
laatste dagen nu niet bepaald vriendelijker
op wordt.
Men zie daaromtrent het artikel elders in
dit nummer.
In Brussel zelf is men dan ook volgens L'.
P., vrij sceptisch gestemd over het aanbod
van goede diensten.
Men wijst er op. dat het officieele agent
schap „Belga" tevoren de mogelijkheid van
een l>emiddeling*aanl>od had uitgesloten en
acht het niet uitgesloten, dat dc vorstelijke
personen en hun raadgevers na bestndeering
van de internationale «ituati© een uiteinde
lijke oplossing zoowel voor hun landen als
voor de wereld zagen in een «tap hij de oor
logvoerenden.
Men gelooft In sommige politieke kringen
aldaar, dat Duitachlands houding ten op
zichte van het gedrag der neutralen tegen
over Engeland tot de bijeenkomst van Ko
ningin VVilhelcuina en Koning lcopoid aan
leiding is geweest.
In diazalfda kringen gelooft men, dat bat
nlat gepubliceerde gedeelte der besprekin
gen deze situatie tot onderwerp had, en dat
pas achtaraf da oplossing bestudeerd is, die
alle moeilijkbeden uit den weg kan mimen:
yroda.
Deze tnecninp acht men grond te vinden
in het feit. dat eergisteren vrijwel overal
in Belgie plotseling de autobussen zijn g«'
requireerd en dal alle militairen mèi verlof
plotseling naar hun troepen zijn terugge
roepen.
Het initiatief der beid© vorsten heeft in
tusschan in de V S. groote voldoening g«>
wekt. hoewel men de kans van slagen niet
groot acht.
Parijs ia teer gereserveerd, evenals Lon
den. Men verwacht, dat Ghamberlain reed*
heden een verklaring zal afleggen in nnt
WOOni op het aanbod van goede dien«ten
Uit Berlijn komen berichten, dat rtijk«
kanselier Hitier het telegram kMMéHfi
Commentaar wordt vertier niet gegeven.
Strooper bij moordzaak
betrokken?
WEER EEN ARRESTATIE.
Naar wij thans vernemen, is Zon
lagavond te Leidsrhendam zekeren
van R. gearresteerd, die in deze om
geving als strooper bekend staat.
Of dexe arrestatie in verband staat
met den moord op den veekoopman
van der Horst, kon men ons t© be
voerder plaatse niet mededeelen.
,.«uii onderwerping aan de Brit-
scha blokkade ia aan aanval op
den vrodo."
Er is een geduchte omzwaai gekomen in de
lioudiug der Duitsche pers ten aanzien van
ons land en België.
Tot dusver was de toon vrij vriendschap
pelijk, doch de Duitsche avondbladen van
gisteren hielden alle oen felle aanval in op
de neutraliteitspolitiek van Nederland en
Belui*.
Ben dergelijke gelijktijdig verschijnende
critlek heteekent in een autoritair geregeerd
land, dat deze beschouwingen ran hooger-
hand zijn geïnspireerd en beduidt dan ook
een onmiskenbaar ongunstige wending voor
ons land cn Itelgie.
De Duitsche per» wijst er op dat er geen
kans bestaat, dat de beide kleine Westerscho
democratieën zich vermannen en Engeland bij
zijn pogingen tot wurging van Duitschland,
waarbij de neutraliteit der onzijdigen steeds
weer wordt verkracht, een halt toeroepen,
desnoods met de wapenen in de vuist.
In alle geval stelt men te Berlijn vast, dat
de beide landen niet hebben kunnen beslui
ten tot een vastberaden en werkzamen stap
ter verdediging van de plichten van hun neu
traliteit. Hnn praktische onderwerping aan
den wil van Engeland is een aanval op dan
vrede, die voor de klelno neutrale landen van
nog moor gewicht is dan voor de groot* ata-
ten", zeggen d© Duitsche bladen
Bezwaren
tegen hooivordering
KAN DE REGEERING HET NIET BETER
OP DE VRIJE MARKT KOOPEN?
De Nationale Bond „Landbouw en Maat
schappij" heeft in een adres aan den mi
nister van Defensie geweten op misstanden
welke volgen* adressant zouden zijn ont
staan bij de hooivordering.
De Iioml verzoekt den minister te willen
bevorderen dat dc met hooivordering belaste
militairen meer rekening gaan houden met
«ie adviezen der betrfefrnde commissies en
met «Ie aanvankelijke plannen om ven ie
der bedrijf. dat daarvoor in aanmerking
komt een klein kwantum per H A. t© vor
deren.
De voor dit hooi te betalen prijzen zouden
voort* meer in overeenstemming moeten
zijn met die. waarvoor op «Ie vrije markt
hooi wordt gekocht.
Tenslotte wordt gevraagd of het niet mo
gelijk i«. om in plaats van hooi te «orde
ren, hooi op de vrije markt te koopen. ge
lijk zulks bijvoorbeeld met v
het leger geschiedt.
Gevechten boven
de Noordzee
Volkomen volgens de verwachting
ontwikkelt zich da sec lag in da Incht
In steeds snsller Ismpe. Iteeds haftl
gar worden de aanvallen an staeds
maar materiaal neemt er aan deel.
Gisteren meldden wij reeds aan an
ander ovar bat groots luchtgevecht
boven NoordTrankrijk. waarvan wij
hieronder nog eenige bijzonderheden
geven. Ook boven de Noordzee is oen
aantal luchtgevechten geveerd. Vel
gen» de Engelse he communiqué'»
zonden de Daitscbers er in geen en
kel opzicht in zijn geslaagd hnn doel
te bereiken, terwijl zij zware ver-
Merkwaardig ia het bericht uit Hamburg,
dat een Duitscii vliegtuig, dat uit «ie koer»
geraakt was en bij vergissing in het lucht-
afweerdistrict van Hamburg gekomen was,
door het luchtdoelgeschut ts neergehaaht.
Belde inzittenden konden zich met hun val
scherm redden en bleven ongedeerd
HET LUCHTGEVECHT BOVEN
TRANKRUK.
De strijd «peelde zich af In twee phasen.
Allereerst een vrij verward door elkaar
vliegen, naiiat de negen Kransch© jager» op
de zeven en twintig Duitsche toestellen ai
gevlogen waren. Vervolgen» een reek» lucht
gevechten, waarbij elk Kransch toestel of el
ke groep Kransche toestellen Duitsche vlieg
tuigen achtervolgde.
Verder* luchtgevechten volgden met suc
ces voor de Kransrlien, van wie alle toestel
len veilig hun ham» bereikten.
De Kransche |echttoe«te||en. aldus lieve*,
hadden tot tank de bescherming van een
verkenning**lucht, die zooal* gebruikelijk
was toevertrouwd aan kleine, lirhte bon»
menwerpers
Na dere ontmoeting weren de Kransche
machine» practivch meesier In de lucht aan
bet middendeel van het Lotanngache front.
Gisteren hebben zich, ccn aantel loe ven
elkaar staande ontmoetingen voorgedaan
tusxiien Hrilschc luchutrijdkrarhten cn
Duitechr. Medegedeeld wordt. «lat do ge
vechten Putschen de afzonderlijke machi
ne» geleverd werden op geringe hoogten in
zware bewolking* buiten «Ie Oostkust van
Engeland en Schotland en buitrji «ie Duit
sche kust. Er werden machinegeweer*©
vechten geleverd, doch die waren voor het
meerendeel van korten duur In ieder ge
val trokken de Dult«cher» zich terug En
gelschen leden geen verlieten.
Duitsche vliegtuigen zijn gezien op groote
hoogte vliegende in een streek In Noord
Schotland. Luchtafweergeschut opende het
vuur. maar de toestellen verdwenen in den
mi*t. liet waren lleinkel machines. Zij vit»
gen over de Shetlamloilanden.
EERBERICHT
DE BILT SBINTi
Verwachting; Betrokken tot
zwaar bewolkt, nu en dan
regen, tijdelijk opklarend,
eenige stijging van tempera
tuur, krachtige, tijdelijk ma
tige. Z.O. tot Z.W. wind.
doch Zich op Duitsch gebied bevond. Duit
sche machine* achtervolgden «Ie Kransch-
man. doch deze wist ongedeerd de Kran
sche grens te hereiken.
Voort* wordt vernomen, «lat Duitsche ka
belballons pamfletten blijven uitwerpen,
welke voor «Ie Kransche l«evolklng bestemd
zijn, doch die overwaaien naar Zwitsersch
gebied.
Van de fronten i* al» sleed* geen nieuws.
Zoowel het Duitsche al* het Kransche 1©-
gerbericht spreken van plaatselijke activi
teit. In Bazel i* hevig kanongebulder ge
hoord uil de richting van de Meginotlinie
Uit Ha/ei wordt vernomen, dat gistermor
gen om «e» uur weer groote activiteit in «te
lucht boven den Rijn wer*J waargenomen
Kr werd een Kransch vliegtuig gezien, dat
uit de richting van Schaffhausea kwam.
willen alle koloniën
onder gemeenschap
pelijk toezicht
De oortogsdoelatalllagen der Brit-
scha arbeiders geformuleerd.
Attlee heeft in Londen een redevoe
ring uitgesproken over de oorlog»-
doelstellingen der Labour pari ij. Hij
telde: .H ij willen, dat bet Duitsch#
volk weet, dat 't thans een eervolle
vrede ban krijgen
Verder verklaarde hij. dat geen en
kele partij een beteren staat heeft
voor de zaak des vredes van de aan
hangers van Labour. Het Briteche
Volk iz den oorlog niet ingetreden
met de stemming van een lichtvaar
dig avontuur, maar het I» gedwon
gen de wapens op te nemen om vi
tale beginselen te verdedigen en over
al ia er oen grimmige vastberaden
heid om tot het einde door te zetten
en tevens een vastberadenheid om
er zorg voor te dragen, dat de zaak
waar het om gaal, niet bedolven
wordt in de hartstochten welke de
oorlog opwekt.
De «lorlogsdoelstcllingen formuleerde Att
lee als volgt:
1. Terwijl den slachtoffer» schadeloosstel-
hng moet worden gegeven, moet iedere go-
dacht© aan wraak en straf uitgesloten wor
den.
2. Alle naties, groote en kleine, en van
welke kleur of geloof ook. moeten het recht
hebben om te leven en om haar eigen ken
merkende trokken tot ontwikkeling te bren
gen. mits zij geen inbreuk maken op do
rechten van anderen. Duitschland moet er
kennen. dat de Pool, de Tsjech en do Jood
hetzelfde recht hebben als de Dultscher op
een plaat.» in «Ie wereld
De Kngelschman m«>el eveneens een zelfde
recht toestaan aan den Indiër, en aan de
amlere inwoner* van het Rrlt*ch© Rijk.
3. De oorlog moet buiten de wet worden
gesteld en geschillen moeten zoo noodig
onderworpen worden aan de beslissing van
belangeloos* arbiter».
4. Erkenning van de rechten der natio
nale. religieuze en ra»*enmtnd©rh©d©n moet
worden gewaarborgd door het gezag van
een internationaal lichaam
Erkenning van ©en international© auto
riteit, staande boven de Individueel© staten
en voorzien van d© rechten en bevoegdhe
den om Zich te doen gelden zoowel op poli
tiek aL* economisch gebied. „Europa moet
grfe«lereerd worden of onrWgaan"
6 Men moet het imperialisme laten va
ren en het beginsel aanvaarden, dat hij het
tiestuur over koloniën, waar zelfbestuur nog
niet kan worden toegestaan, het belang der
inboorlingen doondaggev-nd moet zijn.
Ilerverdeeiing ven koloniaal gebied tti«*ehen
rivaliseerende imperiallsmec. vormt geen op-
liMdng. Aanvaarding van deze beginselen
zal de oprichting met zich meebrengrn
'n internationale machinerie om ze te «loen
gelden. Kr moet een internationale strtjd-
macht komen, welke over voldoende kracht
beochikt om een eventueelen agr©*onr af
te schrlkkeh. Een internationale luchtmacht
ia hel meest geschikte instrument, terwijl
afschaffing van de nationale luchtmachten
de ongerustheid zou wegnemen welke he
den ten dage de men*chheid lerugdrilft
naar de gewoonten ven den holbewoner'