Kunstmatig drogen van gr» w«r een
Jan Zeedijk in Amerika
„Grondstoffen
als geldeenheid"
uniform-mysterie
De Avonturen van
Steun aan
de visschersvloot
verleden
PLEIDOOI VAN PROr. OOUDRIAAN.
WEQ MET HET CRISISSPOOKI
De president der Ned. Spoorwegen, prof.
Ar. Ir. J- Goudriaan. heeft gisteren voor het
departement Amsterdam \an de Ned. Mij.
voor Nijverheid en Handel een voordracht
gehouden, getiteld „Verantwoordelijkheden"
Spr. betoogde, dat de oorzaak van den
fcuidigen oorlog niet gelegen is aan het
gebrek aan goeden wil bij de tnenzchen,
maar aan een gebrek aan zuiver
scherp inzicht in de werkelijkheid. De
©vergroote meerderheid der menachen is
piet moorddadig, niet abnormaal of leugen
- achtig. maar wel ontbreekt het den meea
ten aan critischen zin.
De ergste blunders.
Vol van goede bedoelingen heeft men
de ergste blunders begaan, waarvan wij
thans de kwade gevolgen te dragen heb
ben. Spr. noemt den Volkenbond en de
collectieve veiligheid.
Spr. herinnert aan de deflatie politiek
in Duitschland en Frankrijk, aan de mis
lukking der economische wereldconferentie
un 1933, en aan zijn eigen pleidooi in
U81. onmiddellijk na den val van het
Engelsche pond. dat een valorisatie van
de 12 of 15 belangrijkste grondstoffen en
bet kiezen van die grondstoffen als geld
eenheid, de deflatie lawine onmlddelllijk
tot stilstand kon brengen. In wezen niet
ander* dan het toepassen van eenzelfde
reehtstreeksche arbitrage in de markt,
welke men jarenlnng heeft toegepast op
het goud en dat thans nog door ieder land
toegepast wordt bij de werking van zijn
egalisatiefonds voor de wisselkoersen. Hier
mede wordt tevens de meest ratïoneele
grondslag van het geld als waardemeter
.Terk regen.
Goud en zilver vormen tezamen nog
geen 0.3 pet. van de geheel© w ereld produc
tie en hebben voor de mrnsehelijke con
fumptie practisch geen befsskeniz. De 12
belangrijke grondstoffen daarentegen ver
tegenwoordige»! 18 of 20 pet. van de waar
de der jnAriijksche productie en vormen
den grondslag van alle menscheüjke ver
bruik.
Nog aterker dan toen is spr. thans over
tuigd van de onmisbaarheid van dezen
maatregel onmiddellijk bij het Intreden van
de naoorlogsche crisis. Aan den prijsxal
die dan te wachten staat, zal dan niemand
twijfelen en de prijsval der grondstoffen be-
teekent met onvermijdelijkheid daling van
de koopkracht der grondstof f en producenten
«n dus werkloosheid In de eindproductie.
Hoe komt het. dat deze gedachte zoo wei
nig de aandacht heeft getrokken en nim
mer het onderwerp is geweest van conatruc
lieve critiek? vraagt spr. Van de al dan
niet juistheid van ons economisch inzicht
hangt toch de welvaart af, de zielsrust, ja
bet leven zelf van mlUioenen menachen?
Maar wij beschikken niet over een econo
mische wetenschap en als wij op den inge
slagen weg voortgaan, zullen wii er nog in
geen tientallen jaren over beschikken.
Prof. Goudriaan betoogt tensotte, dat een
gerkelijke verbetering in ons economisch
licht alleen mogelijk is door een veel
grootere plaats in te ruimen aan bedrijfs
leer en bedrijfservaring.
„Zijn of niet te zijn".
Hoe deze oorlog ook moge afloopen, het
lijkt niet onwaarsehijnijk. dat het bolsje
wisme er aanzienlijk versterkt uit te voor
schijn komt. Veel crisis kan onze maat
schappij niet meer verdragen. Het komt er
niet op aan. of autoriteit X of Prof. Y ge
lijk krijgt. Het gaat er. zoo zegt spr. ten
slotte. of wij er eindelijk in zullen slagen
deze maatschappij van het crisisspook te
bevrijden. Dit wordt in den meest letterlij
ken zin een vraag van „zijn" of „niet te
zijn."
FEUILLETON
van
het
Proeven leverden bevredigende
resultaten Mogelijkheid tot
levering van een aantal dro
gers rersekerd.
van officieel© zijde het
W|j vernemen
volgende:
In de jaren 1938 en 1039 zijn met
eteun van de regeering proeven ge
nomen met het kunstmatig drogen
van gras. De resultaten van deze
proeven rechtvaardigen de ziens
wijze. dat deze methode van conser-
veeren kan bijdragen lot venneer-
dering van de eigen voederproduc
tie. terwijl het bedrijf minder af
hankelijk wordt van den aankoop
van krachtvoer.
De bijzondere omstandigheden zijn voor
den minister van economische zaken aan
leiding geweest maatregelen t© nemen,
waardoor voor het komende seizoen de mo
gelijkheid tot levering van een aantal dro
gers verzekerd ia. Bovendien kunnen onder
bepaalde vorwaarden aan gegadigden ze
kere faciliteiten worden verleend.
Deze voorwaarden hebben betrekking op
den opzet en de financieele regelingen.
Daar het aantal drogers, dat voor het
komende seizoen beschikbaar zal zijn. uit
den aard der zaak bgperkt is. bestaat de
mogelijkheid, dat eeu toewijzing moet plaats
vinden, waarbij de volgorde van de aanvra
gen in aanmerking zal worden genomen.
Zwendelende commissionoair
veroordeeld
Het Hof verhoogt de straf voor
den directeur van Petra Prima.
Het Amsterdamsche gerechtshof
wees gisteren arrest in de strafzaak
tegen den 39-jarigen comniissionnair
in effecten, tevens directeur van de
N.V. Petra Prima en veroordeelde
hem wegens verduistering, wegens
het pitblicceren van valsche balans
en winst- en verliesrekeningen en
wegens hel verspreiden van on
juiste mededeelingen in prospectus
sen over de N.V. tot een gevange
nisstraf van drie jaar met aftrek
van zes maanden voorarrest.
Het Hof heeft de straf dus verhoogd. De
rechtbank had hem twee en een half jaar
gevangenisstraf met aftrek van te maan
den voorarrest opgelegd. De comniissionnair
had. zooals men weet, het geld der N.V.
eenvoudig als hel zijne beschouwd Hij had
op grond van de statuten geld der N. V.
uitgeleend aan zich zelf en dit zeil ver
speculeerd. deels gestoken in een cabaret
Brussel. Bovendien leefde hij op groo-
ten voet. zoodat hij aanzienlijke bedragen
in korjen tijd heeft gebruikt.
De N.V. Petra Prima is evenals verdachte
zelve in staat van faillissement verklaard.
In hooger beroep had de procureur-gene
raai eveneens verhooging van straf gerequi-
reerd. n.L tot 3 jaar gevangenisstraf, zon
der altrek van de voorioopige hechtenis.
trer broers te Kerkrade gear
resteerd.
Dinsdag heeft da poitie van Kerk
rade de gebroeders H. R. en W.
R. naar Maastricht overgebracht en
daar in het Huis van Bewaring op
gesloten. Naar verluidt moet de
aanhouding en insluiting ver
band houden met door hen gedane
pogingen om zich in het bezit te
stellen van onderdeelen van mili
taire uniformen bij een Inwoner
van een gemeente in de buurt van
Sittard.
H. R. die stateniooa is, werd eenige ja
ren geleden, toen hij nog in Kerkrade woon
achtig was, in het belang van de openbare
orde uit het land gezet. Hij vertrok toen
naar een naburige Duitsche grenagemeen
te.
W. R. die de NederlandseUt nationaliteit
bezit, woonde op het oogenbiik van zijn ar
reetalie te Kerkrade.
H^eds aan het einde der vorige week ar
resteerde de politie H. R. in een café op het
gebied van Kerkrade. vlak bij de Duitsche
grens. Later werd ook zijn broer gear
resteerd.
door R. J. VAN NEERVOORT
Nnnt 'I EngcUck van A. W. Marckzaoa t
28.
HU liet zich echter niet uit het veld slaan.
,Jk meen het goed met je Deaate. Heuach.
Dat heb lk je al zoo dikwijls gezegd, maar je
wilt het niet gelooven. Ik wil allea doen om je
te heipen. Ik weet de oorsaak van je moeilijk
heden. zooals je bekend la. Ik ben hier geko
men om je nog eens te zeggen, dat ik van je
houd. Je bent alleen, je staat heelemaal alleen.
Niet voor de eerste maal tn je leven sta je op
een tweesprong... Maar Ik heb alleen jouw ge
luk op het oog. Trouw met mU. Desele. dan
komt er een eind aan alle ellende Met Chertton
kun je toch nooit trouwen, dat moet Je zelf
inzien. En zóó voort te leven houd Je ook niet
vol. je ziet er nu aJ uit sis een geels. Ik beo
rtjk genoeg om je een verrukkelUk leven te
geven. Toe. zeg Ja".
Ze had hem met een koud. strak gezicht aan
gehoord zonder hem In de rede te vallen. Nu
vroeg ze op korten, harden toon:
„Hebt u nog tets anders te zeggen?"
..Alleen dat lk van je houd zooals ik nog
nooit van Je gehouden heb!"
..Nu. dat ia dit mijn antwoord. Ik sou nog
niet met u trouwen al moest lk mijn heele ver
dere leven tn de dlepete armoede aiUten. Meer
heb lk niet te zeggen".
En ze opende de deur voor den landjonker
als een onmiskenbaar teeken dat se bet ge
sprek als geëindigd beschouwde.
Haar onvermurwbare tegenstand maakte
hem razend.
.4k zal Je er we! toe dwingen Ik heb je
In mjjn macht", viel hU uit, met een gemeen*
grgna
.Ja. dAt is uw liefde, dat wist lk". aal se met
een wrangen.
Het H AC O.-proces
Dagvaarding nietig verklaard.
De Haagsch© kantonrechter heeft den di~
recteur tan de Haugsche Assurantie en Cre
diet Onderneming (HACO) veroordeeld tot
f 3000.— boete, omdat deze onderneming
bij de uitvoering van haar prcinioleenin-
gen in 1937 niet overeenkomstig haar pros
pectus. welke in 1926 gepubliceerd werd,
was te werk gegaan.
Hierdoor zou de H.A.CO. ds loterij wet
overtreden hebben.
In hooger beroep heeft de rechtbank 'e
Den Haag het vonnis van den kantonrech
ter bevestigd.
Na cassatie-beroep heeft de Hooge Raad
ds zaak naar het gerechtshof teruggewezen,
welk college gisteren arrest wees.
Het Hsagsche gerechtshof heeft het von
nis van den kantorechter vernietigd en de
tegen verdachte uitgebrachte dagvaarding
nietig verklaard, daar hierin, naar 's hof*
meening. het ten hult gelegds met duide
lijk is gesteld.
Regeling tot 1 Jan. aj. verlengd.
Naar wij van officieels zijd© vernemen,
heeft de minister van Economischs Zaken
aan de organisaties in het visaeherijbodrijf
medegedeeld, dat de regeling betreffende
het uitvaren van de visschersvloot, behou
dens enkele wijzigingrn^tot 1 Januari 19*0
is verlengd. Gelijk bektnd. hield deze rege
ling ojn. in. dat tegemoetkomingen zouden
worden verleend in de hoogere bedrijfslas
ten, zooals h.v. de premie van de caseomo-
lest verzekering en de aanvullende uit kee
ringen bij zee ongevallen. De beperking van
het aantal uit te varen schepen ts in de
nieuwe regeling vervallen.
Betert haringvangsten.
In de haringvisscherij is dezs week ver
betering getreden. Te Scheveningeo kwamen
gisterochtend vijf haringschepen binnen
met flinke vangsten en tevens ook versebe
haring. De veracht haring deed hier gister
ochtend f 8.— tot f 9.50 per kist van *0 kg.
Te IJmuideo zijn drie Scheveiuugsche mo-
torlogger» aan de markt gekomen met te
samen 77 last haring in de tonnen en 1630
kUten vereche haring. De laatste deed gis
teren te IJinutdcn Dim. f 10. per kist.
Met de ku*tvi*scl*rij schijnt het deze
week niet erg te vlotten.
Rijksambtenaar zwaar
beboet
Zondag toch aal© gereden.
De politierechter te Assen heeft gisteren
uitspraak gedaan in de zaak tegen den rijks-
pluimveeconaulent te Meppel, die op Zondag
8 Octolwr j.l. ondank* het verliod met zijn
auto van Ga.uelternijveen naar Borger was
gereden om daar in een hotel te eten. Zijn
auto was in beslag genomen, waarop hij zich
met den burgemeester van Borger in verbin
ding had gesteld, aan wicn hij verklaarde,
«lat hij meende w«i ts mogen rijden en dat
het verbod op 1 October slechts een proef
was geweest. Nadat het diner was afgeloo-
pen. was de njkspluimveeconsulent weer in
zijn auto gestapt en naar Gaseelternijveen te
ruggereden.
De politie te Borger stelde zich. zoodra dB
feit bekend was geworden, met den officier
van justitie f Assen in verbinding, dis en
kele politiemannen opdracht gaf den man ts
bevelen den auto onmiddellijk naar Borger
terug te brengen.
Tijdens de zitting op 9 November J.l. werd
veitL op niet zachtzinnige wijze door den po
lilierechter onderhouden over zijn gedrag als
rijksambtenaar.
De officier van justitie eischts een geld
boete van 1250— subs. een heclitenisstraf
voor den >ijd van zes maanden.
Ds politierechter veroordeelde hem gute
ren tot honderd gulden boete, subs. vijftig
lagen hechtenis.
Even later was hg la de lucht *n vloog
weg om z£n wahoplg» onderneming uit te
voeren. Op het eiland was bet nog steeds
feest, ut trots waren de bandieten op hetgeen
rij gedaan hadden. Plotseling verscheen er
een vliegtuig aan de horizon. ..Dat Is een
aanval! De vyand is in aantocht riep eer.
van de leden der bende
Dangioao keek naar het tn zicht komend©
vliegtuig Ach. dat is Lola.", riep hg vro-
igk .Lola komt terug van ds Staten! Ho-hof
Ik zou haar haast vergeten zgn!"
Nu herkenden al de anderen het vliegtuig.
Of dachten.
Zoals gewoonlyk wachtten sa allen tot het
vliegtuig om het eiland cirkelde en dan lang
zaam op het vliegveld landde Doch nu
wachtte de bandieten een verrassing Terwgi
rij dachten Lola te zien verschenen,
ten zs de grote gestalte van Jan
wiens gezicht verborgen was achter een gas
masker. Hij sprong uit het vliegtuig er.
rende naar de hangar ..Hè. Houdt hem tegen'
Houdt hem tegen!'' brulde Dangloaa.
Middenstanders door
vreemdelingen becoocureerd
Ben adres van den RJi. Midden
standsbond.
Hst hoofdbestuur van den Ned. R.K. Mid
denstandsbond heeft aan den minister van
Economischs Zaken een adres gezonden,
waarin er op wordt gewezen, dat herhaal
delijk de organisatie klachten bereiken, wel
ks hierop neerkomen, dat. met name in de
groots steden, middenstandsbedrijven la
diverse branche© een zware, vaak unfair©,
concurrentie moeten ondervinden vsn hier
Is lande gevestigds vreemdelingen. Het
moet ten zeerste onjuist worden geacht,
dat vreemdelingen, die zijn vrijgesteld van
alle directe lasten dis de landsverdediging
oplegt, er niet in worden verhinderd van
den door de mobilisatie geschapen toestand
profijt te trekken doordat zij bun positie
kunnen versterken ten kost© vsn gemobili
seerde middenstanders, dis voor aller be
lang op de bres staan.
Op grond van ©en en ander verzoekt het
hoofdbestuur den minister te willen bevor
deren. dat een verruiming vsn de toepas
singsmogelijkheid vsn de wet vsn 22 April
1937 tot regeling vsn het zelfstandig uitoe
fenen vsn beroepen en bednjven door vgeem
delingen, worde tot stand gebracht.
Eer twaalftal bendeleden rende Jan Zee*
dyk achterna Maar eenmaal btnnsn de hangar
wachtte de jonge aee-offtcier totdat zgn ach
tervolgers slechts enkele stappen van hem
verwgderü waren. Toen wierp hy een traangas,
bom In hun midden Woedende uitroepen be
reikten zgn oor. toen de mannen door het
traangas tot de terugtocht werden gedwongen.
Zeedgk snelde op het bestuurbare luchtschip
Noodlottige mijnontploffing
in België
Drie soldaten om het leven go-
komen.
Drie soldaten. dis srgens in Belgisch Lim
burg een mijn moesten plaatsen, tijn ten
gevolge van een ontploffing ora het leven
gekomen.
De oorzaak van hst ongeluk is onbekend.
De militaire overheid heeft ©en onderzoek
ingesteld.
enfin zgn heele. suggestieve, ehsrmeereade
te krggen wat u begeert ontziet u zich niet
samen te spannen met een sujet als de
Montalt".
En ze keek hem aan met fonkelende oog en
tot hg als een geslagen hond <le kamer uitging
Maar ds deur was nog niet achter hem dicht
of de angst golfde in haar omhoog, in het ver
nieuwde besef. dat. als de Montalt en deze
karakter!ooze slappeling zich tegen haar ver-
eenigd hadden, een huwelijk met Landale wel
een van de voorwaarden voor bet stilzwygrn
van den Frenachman kon zgn. Neen. besloot ze
triest haar overdenkingen, ze kon onder deze
omstandigheden wel alle hoop laten varen...
Ze kon Tom niet ln vertrouwen nemen: ze
was gedwongen haar vriendin op ts offeren en
een huweigk met een man. dien ze uit den
grond van baar hart verachtte, scheen een on
ontkoombaar noodlot, als zs Daphne van de
beklaagdenbank en erger wilde redden
Ze voelde zich nameloos wanhopig en ver
laten. toen er plotseling aan baar deur werd
geklopt. Rn onbeschrgflgk was haar verbazing
bg het zien van het meisje op den drempel. Ze
herkende haar bezoekster onmiddellijk, hoewel
se hasr maar eenmaal vluchtig ontmoet had
en dat nog wel ruim vgf jaar geleden
Het was het jonge meisje, dat in het gesel
deze op bet station in Birmingham gearresteerd
werd! Desaie was zf>ó verbtyfl dat ze niet in
staat waa ts vragen waaraan se het bezoek te
danken had.
Doch de ander scheen dis vraag ts radsn.
zs stak Deaate de hand toe en fluisterde.
„U bent natuurigk erg verwonderd. Maar u
hoeft niet te schrikken ik kom van mr
spotlach; „en om Chenton uw Tom
HOOFDSTUK XIX.
Het duurde gerulraefl tgd eer Desste zich
van den schok der verrassing herstelde Toen
ze zich belden in een gemakkeigken stoel
hadden gezet bleef ze haar bezoekster spra
keloos aankgken. terwijl een chaos van ge
dachten door haar brein woelde.
Wat beteekrr.de dit bezoek? Kwam bet
meisje wrrkelyk ven Tom Of was dit een
nieuwe list van Montalt om haar tn nog meer
verwikkelingen te verstrikken? Dit was de
vraag, die zich uit haar denken loamaakte
..Het is vgf )AMr geleden sinds we eikaar
ontmoetten," verbrak zs elndeigk de lange
stilte.
.Ja. en lk zal dien dag nooit vergstsn."
was het bescheid ..Als u een beetje van uw
verbazing bent bekomen, zal ik u vertellen,
wat mQ vandaag hierheen bracht."
Deasie zei niets, maar hoopvolle verwach
ting lag in haar gelaatstrekken toen zs het
andere meisje aankeek.
Ik heb een treinreis achter den rug." ver
volgde de bezoekster opgewekt; ..mag lk mgn
mantel uittrekken?" Ze wierp hem op den
divan en Desstes vlugge hUk merkte direct
vp. dat ze smaakvol en duur gekleed was
Toen as weer ging zitten nam ae Passies
hanen vroeg, haar recht in de oogrn kQkeod:
..Wil je mg geen kus geven, Desele* En
lk hoop dat je evenveel vertrouwen la mg hebt
als Tom.
Deaate kuste hasr; zs «ras getroffen door
dat haar bezoekster haar bg den naam
voalde ss weer
zelfde intuïtieve sympathie voor haar ais bg
bun eerste ontmoeting.
.Zoo. laat ik dan maar eens beginnen met
mgn verhaal." hernam het meisje geani
meerd- ..Zooals ik al zei. Tom heeft me hier
heen gestuurd en ik zal je vertellen wat nooit
eerder over mgn lippen Is gekomenZe
zweeg even en vervolgde toen: ..Torna o
heet. sooals Je weet. Robert Ravenant; hg
had een broer. John Davenant. dat was a
vader en nog een zurier. Terne moeder, ik
ben Constance Davenant
.Dus u bent een nicht van Tom?" r
Ja asker. een voile nicht Mgn ouders Op*
hegje overleden Mgn moeder etierf toen lk
vier jaar was; ik bleef alleen met mgn vader
achter en heb een eenzame jeugd gehad. Ik
werd al vroeg naar kostschool gestuurd en
toen ik als volwassen mei»)* weer thuis
kwam. was mgn vader invalide. Hg leefde
erg teruggetrokken, had behoefte aan Milt*
en rust om zich heen en wild# nooit dat we
gasten hadden Ik was jong en hield zooals
te begrgpen la. van vrooigkheid en vertier
dus voelde me heelemaal niet op mgn plaat»
Maar ik ging af en toa bg mgn koMschooi-
vriendinnen '.ogeeren en toen Ik bg een van
hen een deel van dra zomer doorbracht ont
moette ia den man. met wira je mg tn Bu-
m mg ham hebt getroffen. Ik kende hem onder
naam Jules Caapien: later noemde hg
1 Roland* Lespard Ik waa bgna meerder
jarig. maar dl* man met zgn Don Juan-ma-
nieren bracht mgn hoofd geheel op hoi Zgn
buitengewoon knap uiiexigk, zgn vlotheid.
baren indruk op mg. Later ben ik
tuurlgk la era ander licht gaan
moet nameigk weten dat lk van
een niet onaanzienlijk vermogen hen geérfd,
waar ik toen spoedig zelf de beschikking over
zou krggen en daar had hg bet. zooals ik al
■pocdig begreep, op voorzien Ik waa roman-
tlsch en een beetje geëxalteerd. zooals
jongs meisjes kunnen ryn. vooral als een der-
gotgka charmeur hun pad kruist, en toen hg
mg voorstelde ooi. zonder dat iemand er tets
van wist. ts trouwen en in het buitenland te
m wonen, vond ik dat prachtig! Toen ja
met hem zag. was ik net drie uur onder
weg en alias zou gegaan zgn zooais bg het
zich had voorgesteld, als hg niet op het sta
tion gearresteerd was en JU mg niet dis
waarschuwing had gegeven. Nu zie Je Des
ste. waarvoor jy mg bewaard hebt! lk
schaamde me achteraf zoo dat ik me niet
bekend wild* maken, maar lk heb altgd aan
je gedacht als aan een goeds engel."
„Wat moet het een bitter» ontgoocheling
voor Je geweest zgn." zei Deasie vriendeigk.
„Natuurigk. maar het was alsof ik uit **n
droom wa» wakker geschud Er ia geen ster
veling. behalve jg. die vsn dat avontuur af
weet Je zag er toen niet zoo bleek en ge
drukt uit ais nu. maar sterk en vol zelfver
trouwen. Het was alsof er iets Insplreerends
lag in die frissche kracht, die van je he*!e
persoon uitging, ra dat zwggende contact
was al voldoende om het goede ia mg op t#
wekken. Maar tk*had het gevoel dat lk al
te ver was gegaan ra toen kwam je terug
met je dringende waarschuwing om te vluch
ten. Ik d**d het, vrijwel zonder een woord
tegen je ts zeggen ik schaamde me te diep.
Je hebt me van een verschrikkelijk lot ra
opspraak ra schande gered. Deorie. es
ben lk hier gekomen om op mgn beurt jou
de helpende hand toe te staken Dat ls «ml
het minste wat Ik doen kan Want lk weet
dat je moeUgkhedra hebt. die tot af schuwe-
tgk* consequentie» voor je kunnen lelden ra
Tom heeft me genoeg verteld om me te doen
begrijpen dat dezelfde man dis mg hgna la
het ongeluk beeft gestort, de oorzaak ts van
jouw sileods Tuaschen haakje© Tor» beeft
natuurigk gera Idee, dat we elkaar al eerder
(Wordt vervolgd.)