Je
in
DAGBLAD VOOR HOLLAHD'S NOORDERKWARTIER
l,l3
Aankoop van grondstoffen
gecentraliseerd
L
Onvoldoende
Overvolle
klassen
Parapluies
Hoogescholen voor
3 jaar gesloten
Nog sterker band iusschen Engeland en Frankrijk Plt numm*r 12 p*B'n*'*
„Belangrijkste gebeurtenis sedert
het uitbreken van den oorlog"
De „Rotterdam"
nam graan mee
discipline bij de
K.L.M opleiding
ARPAD MOLDOVAN
H. du Crocq
Dc veldwachter
in dameskleeren
>n wfL
Moor
JIS'I
E" •n
uit U
rjf$«
o In
Jv»n.
»»md
ituinn
L»«n. Schum. Tel. U4 (I HJnen). Kencettl SU
UTERDAO tS NOVEMBER 1I3S. Me Jaargang. No. 11131.
UO^ave Jae K.V. NeoeJeeiwwOer*
retld*
■hauffei
5000 S.S -mannen
rukken Praag
binnen
D« onrust in hot Protectoraat Bo-
hemcn en Moravië, speciaal echter in
Praaa. waarvan wtj gisteren reeds
maiding maakten, schijnt zeer ern
stige afmetingen te hebben aanpe-
Aanlciding i» blijkbaar geweest een
ftjechix h fascistische loc» Duitschgoxinde
demonstratie op het Wcnccsinusplein te
Praai.'. tegen het besluit der 'I he re
'"^ffernif. welke liet vormen van d- /e recht*
^ftdrienteerde Kroep had erb<xlcn.
Het kwam tot hevige botsingen tusschon
Keld. on|dexe Tsjechische nazi n en vadertandslic-
»ndc studenten.
Om uur gistermiddag grepen bewaperi-
is Duitschc S.S. mannen en Duitschc jkjIi
lie in. vecRdcn het terrein van den strijd
toon en bezetten het clubgebouw der Tsje-
:he studenten, alsmede de universiteit,
iusschen was reeds in den ochtend de
ht be«onnen van een schier onafge-
en stroom S.S. mannen, in volle uilrus-
dus bewapend met machinegeweren
veldgeschut.
et aantal hinnengcrukte manschappen
t op óOUO koppen geschat.
Negen Tsjechen gefusilleerd.
Officieel meldt D.N B. uit Prang, dat sinds
Miigon tijd een groep Ts|echi»<he intellec-
loeien, in samenwerking toot den gevluch
ton ex-president Benesj. probcrt door klei
ne of grootere daden \«n tegenstand, rust
en orWrn orde In het protectoraat Hohetnen en
n achttt Moravie te verstoren. Daarbij kon worden
iemand geconstateerd. dat de raddraaiers van deze
er door daden van tegenstand vooral ook aan de
makei Tsjechische hoogescholen te vinden zijn.
Daar deze elementen zich op 21
October en 15 November er toe heb
ben laten verleiden handtasteiilk te
gen individueele Dnitschers op te
treden, werden de Tslechische hooge
scholen voor den duur van drie la
ren gesloten, werden negen daders
doodgeschoten en werd een vrij groot
aantal betrokkenen gearresteerd.
ver-
goed
i China
boonen
et- eo
>p ver
haalt
neel ea
ïaceuti-
n soja
uitaten
n ont
cis-1
!ro-
ult-
die
akt
uik
t. m
vol
ging
naar
w.z. de
as hej
ngaap,
naar
Ook in Weenen moeilijkheden?
Politieman vermoord.
••-I
Volgens een In Maribor (Joegoslavië) ont
vangen bericht is gistermorgen een politie-
Imbtenaar te Weenen vennoord. De aanslag
iou verhand houden met talrijke arrestaties,
welke dagelijks in Oostenrijk verricht wor
den sedert den bomaanslag te Muenchen.
Aangezien, naar de Gestapo beweert, de
moordenaar in de richting van de Joegoslavi
sche grens is gevlucht, is deze grens giste
ren den SfehecIon dag hermetisch gesloten
geweest. Te Spiclfeld werd de sneltrein Wee-
Inen—Triest verscheidene uren opgehouden.
De reizigers moesten uitstappen en werden
door de S.S. nauwlettend gefouilleerd.
Kr loopen In de vroegere Oostenrijksche
hoofdstad geruchten, dat de aanslag op Hit-
Ier. het werk zou zijn van een Oostenrijksche
larchistische organisatie. Dit schijnt de
raden te zijn waarom men zoo weinig rneer
hoort van de nosporingen naar de daders.
Men zou in Berlijn vreezen, bij tever door
tasten t« stoot on op g roe pon. die grootcn in
vloed op de Oostenrijksche bevolking heb
ben.
Onrust?
r. i". i
or-
Ml
id
•1
da
Kaar
n en
schea
Roe-
niet
ma.'
mot
De eerste ministers van Engeland en Frankrijk hebben een ge
meenschappelijke verklaring doen publiceeren, waarin gezegd wordt
dat de regelingen, welke reeds door beide regeeringen in toepassing
zijn gebracht, thans zijn versterkt en voltooid ter verzekering van
bet gemeenschappelijke beleid op het gebied van luchtmacht, muni
tie, grondstoffen, petroleum, voedselvoorziening, scheepvaart en oco-
nomischen oorlog.
gemeenschappelijk belang beste gebruik van
lieider hulpbronnen voor grondatoffrn. pro
ductiemiddelen, tonnage enz. Zij voorzien ook
in een gelijke verdeeling van beperkinjren.
indien de omstandigheden 'n vermindering
der invoerprogramma's noodig zouden ma
ken.
IBritsche officicelc kring- n weigeren hun
meening te geven over berichten van onrust
[in Duitsrhlnnd en meeningsverschillen tus-
Isohen Ilitler en de Duitse he legerleiders. In
politieke kringen werd gisteren evenwel ge
[sproken over bepaalde aanduidingen, welke
deze berichten zouden bevestigen.
in veilige haren.
Gisteren zijn dc «Statendam" en „Rot
terdam" van de Holland Amerika Lijn te
Rotterdam aangekomen.
De „Statendam" had 362 pa-vuigiers aan
boord benevens een lading stukgoed, de
„Rotterdam" bracht geen passagiers mee.
doch had een regeeringtladillg in. bestaand
uit graan, meel en machinerieën voor dei
Rijkswaterstaat.
Da controle van schepeu en papieren bij
Duins, ging. naar wij vernemen, zeer vlot.
Hooqe raad van oorlog bijeon.
Do Hooge Raad van Oorlog heeft gisteren
te Londen een vergadering gehouden. De
bijeenkomst werd bijgewoond door Daladier.
generaal Garne|in„ admiraal Darlan en ge
neraal Vuilemin aan Fransche zijde en
door den Minister-President en de minis
ters van buitenlandsche zaken, coördinatie
der defensie en luchtvaart aan Engelsche
zijde.
Deze bijeenkomst van den Hoogcn Rand
van Oorlog de derde sedert lie» uitbreken
van den oorlog, heeft ongeveer drie uur ge
duurd. Daladier. Gainelin en de andere
Fransche leden van den raad waren vroeg
in den ochtend met een vliegtuig uit Frank
rijk gekomen. Een uur na hun aankomst
ontmoetten zij Chamberlain, Kingsloy Wond
en de andere Engelschen. Rilna onopge
merkt kwamen zij bij het gebouw, waar de
vergadering werd gehouden, aan. Niettemin
had zich een groep htV den ingang gevormd.
Daladier en Gamelin werden hartelijk toe
gejuicht. Chamberlain, die op een wandel
stok leunde, had een ovatie in ontvangst
te nemen. Het was voor het eerst sedert zijn
iichtaanval. dat hii zijn woning had ver
laten.
De gemeenschappelijke verklaring van
Chamberlain en Daladier luidt als volgt:
„Teneinde een volkomen gebruik te ma
ken van de liiMchen 1914 en 1018 opgedane
ervaring, hebben de regeeringen van Enge
land en Frankrijk reeds bij het uitbreken
van den oorlog besloten, de eronomische
oorlogsvoering der beide landen op zoo vol
ledig mogelijke wijze te coördineeren. Tot
dit doel zijn bij het begin der vunndHljkhr
den onmiddellijk maatregelen genomen
In overeenstemming met de toesluiten door
Chamberlain en Daladier tijdens de laatste
hlleenkomst van den hoogcn rnad van oor
log genomen. zijn de regelingen, welke reed»
door heide regeeringen in toepassing waren
gebracht, thans versterkt en voltooid ter
verzekering van het gemeenschappelijke
beleid op de volgende terreinen: luchtmacht,
munitie, grondstoffen, petroleum, voedsel
voorziening. scheepvaart en economischen
oorlog.
I)c nieuwe maatregelen, door beide regee-
ringen aanvaard, voorzien in het voor het
Dc beide landen zullen voortjraan,
hun invoerprogramma's gemeen
schappelijk op «e stellen en concur
rentie bij de aarikoojvcn. welke vol
gens die programma's in het buiten
land zullen worden gedaan, vermij
den.
De tenuitvoerlegging dezer werkzaamhe
den is opgedragen aan een permanente
Britsch— Fransche coördinatiecommissie, die
onverwijld zal worden ingesteld.
De bereikte overeenstemming, welke zoo
noodig tot andere terreinen kan worden
uitgebreid, bied*. npuUww het bewija, dat
beide landen vastbesloten zijn, hun kracht*
inspanning voor den oorlog in zoo groot mo
gelijken omvang t« coördineeren. Op deze
wijze zijn de regelingen, ter organisatie van
het gemeenschappelijk beleid, welke in den
vorigen oorlog pas na het derde jaar tot
stand gekomen waren, thans twee maanden
na het uitbreken der vijandelijkheden, in
toepassing gebracht".
Hava» noemt de coördinatie ook van het
economisch beleid der geallieerden de be
langrijkste gebeurtenis sedert het uitbreken
van den oorlog.
/ij heeft natuurlijk in de eerste plaats I*
teekenis voor de eigenlijke Fransch—Brit
se he samenwerking, maar is zeker ook van
groot belang vöor de economische wereMbe-
t rekkingen.
De genomen Insluiten hebben ten doel. den
oorlog in zoo kort rnogelijken tijd te winnen,
niet vermijding van r.-n tcrdeoling van
krachtsinspanning en middelen. Evenals bij
«ie toewijzing van het commando steunt men
op de ervaring van den vorigen oorlog, die
geleerd heeft, dat in een verspreide orde
geen overwinning wordt behaald.
Kr is voorzien in de instelling van zes
commissie», die zich respectievelijk moeten
bezig houden met de luchtvaart. wapening
en grondstoffen, petroleum, voedselvoorzie
ning, scheepvaart en economischen oorlog
Deze commissies zullen niet slecht.» coordl
neerende, doch ook uitvoerende lichamen
zijn.
Na ten balans van da hulpbronnen
en de behoeften van boida landen te
hebben opgesteld, zullen zij de grond
stoffen ter gemeene beschikking moe
ten stellen.
Zij zullen ook haar aandacht aan de aan-
koopen in het buitenland wijden
Voor de economische werrldbctrekkingen
beteekent do gemeenschappelijke verklaring
dat de landen, die grondstoffen, industrie
producten en levensmiddelen hebben, tn le
veren. voortaan zullen hebben te onderhan
delen met een organisme, dat voor rekening
van de twee staten optreedt.
Riymud'i Ideaal nsbtj?
Gisteren publiceerden wij de denkbeelden
van den Franschen minister van hnantien,
Paul Rejrnaud. die in een economische fe
deratie tusschen Groot Brittanniê en Frank
rijk. de eerste stap ziet in de richting van
het stichten der
Vorooalgdt Staten van Europa.
Daartoe zou echter noodig zijn een tolunie.
welke bij bet verschil In levensstandaard der
beide landen groote moeilijkheden zou ge
ven.
Niet te ontkennen valt echter, dat de thans
gezette stap een fiksche schrede voorwaarts
aan beteekenen naar het Reynaud toege
schreven doel.
Immers gezamenlijke Inkoop, samenvoe
gen der scheepvaarttonnage, ter iremeene be
schikking stelling der voorraden, 't zijn alle
maatregelen, welke als vanzelf een steeds
inniger contact ook op monetair gebied zul
len brengen.
Vereemgde Staten van Europa' 't Klinkt
in dere dagen van grooten nood als *n be
spotting.
Of zou Juist deze hoogste nood het goede
baren?
De ramp van het .Krekeltje"
SCHERPE VEROORDEELING DOOR DEN
RAAD VOOR DE LUCHTVAART.
Men zal zich het ongeval met het
K.LM.-vliegtuig type Koolhoven F.
K. 43. „Het Krekeltje" op het Vlls-
•ingsche strand herinneren. Zoowel
de bestuurder als de belde mede in-
zitenden kwamen hierbij om het le
ven.
Dc Raad voor de Luchtvaart is thans tot
de volgende conclusie over de oorzaak van
de ramp gekomen:
Het ongeval is veroorzaakt, doordat de
bestuurder, de 19ajrige vlieger-leerling R.
van Tijen, ern scherpe bocht met te weinig
snelheid heeft gemaakt, waardoor het vlieg
tuig is overtrokken en weggevallen, terwijl
de hoogte te gering was om het vliegtuig te
redresseeren.
Opgemerkt zij hierbij, dat de bestuurder
door het vliegen op geringe hoogte boven
het strandgedeelte het verbod, vervat in ar
tikel flO bis. eerste lid, onder b. van het
luchtverkeersreglement. heeft overtreden
Den raad I" venier gebleken, dat het
vliegtuig achterlijker («eladen was. dan vol
gens het hewijs van luchtwaardigheid was
toegelaten De raad acht de handelwijze
van den monteur de Bruijn. die naliet den
bestuurder hierop te wijzen, ontoelaatbaar.
Ook instructeurs gaan niet rr|| uit.
Overigens meent de raad, dat ook de be
stuurder en da ipitnetiiiri hier niet vril
uit gaan. De bestuurder heeft als gezagvoer
der den plicht, alvorens een vlucht aan te
vangen, zich te overtuigen, dat het vliegtuig
met inltegrip van de («dading In orde is.
terwijl de Instructeurs dienen toe te zien of
door hun leerlingen alle voorschriften wor
den nagekomen.
I»e raad is tevens van meening. dat het
beter ware geweest, indien de instructeurs
van Tijen niet voor bet uitvoeren van 4a
vlucht naar Vlissingen hadden aangewe
zen. Het was hun immers bekend, dat van
Tijen de hem gegeven opdrachten meer
dan eens had overschreden. Door hen» te
laten vliegen naar Vlissingen da woon
plaats van zijn ouders - heeft del nstructeur
hem onnnodig in verleiding gebracht zijn
iftstructle te veronachtzamen.
Zoowel op grond van hetgeen hier
boven omtrent de belading werd op-
gemerkt, als van de omstandigheid,
dat van Tijen noodelooa van zijn
route is afgeweken en boven het
Vlbuingsche strand op lage hoog
te gevlogen heeft, kan de raad zich
niet onttrekken aan den indruk, dat
de discipline M| de door de KXJt
verzorgde Rijksop'» ding tot bestuur
der van verkeersvliegtuigen te wen-
»chen overlaat.
De raad vertrouwt inmiddels, dat vanwe
ge de K l~M. de noodige maatrrgelen zullen
worden genomen om hierin verbetering te
brengen.
Het gebeurd* op Teiel^
De raad herinnert er nog aan. dat de heer
van Tijen op 26 Mei 1999. onreveer 14 da
gen voor de ramp met het Krekeltje, bij een
poging om op het luchtvaartterrein Tezel
te landen een ongeval had met een vlieg
tuig van het zelfde type (Koolhoven FK 43)
waarbij het vliegtuig over den kop sloeg en
vnj ernstig beschadigd werd.
Begroot lag vaa Onderwijs wekt t<
leerstelling. Zijn de resuHat*
vaa bet oaderwt|a onbevredigend?
VRIJGEVINC VAN GEVORDERDE
SCHOOLGEBOUWEN GEVRAAGD.
In het zoo juist verschenen voorioopig
verslag der Tweede Kamer over de begroo
ting van Onderwijs. Kunsten en Weten
schappen wordt natuurlijk weer doof velen
op verbetering van de Ierrilngenachaai aan'
gedrongen.
Niet de laiate weg.
De rcgeeritig wil blijkbaar aan de bezwa
ren tegen de te groote klassen tegemoet
komen docr op grootere schaal dan tot dus
verre In bijzondere gevallen njksvergoe-
<ling te verleenen voor boventallige onder
wijzers. Dit achten de hier aan het woord
zijnde leden niet den goeden weg. Daar
door immers wordt afgeweken van de wet
telijke voorschriften, die het recht op ver
goeding uit 's Rijk» kas aan objectieve
nonnen binden.
Tegenover de in dit verslag geuite teleur
stelling van veten, dat oj> de begrooting 1910
Iteen gelden zijn uitgetrokken voor een ver
laagde leerlimtenschaal. staal de meening
van verscheidene anderen, die meenrn dat de
Defensiekosten zulks onmogelijk maken.
Sommige leden vragen om een billijker
vergoeding voor de zelfstandig optredende
zg. kweekelingrn met akte.
Resultaten onderwijs oabevredl-
Van verschillende zijden werd de
meening uitgesproken, dat de resul
taten van ons onderwijs niet bevrr
digend zijn. Dit zou voor en» groo»
deel moeten worden toegeschreven
aan de inrichting van het vhoolwe
zen. welke dringend herziening J>e-
hoeft.
Aanalaltlag op middelbars
Verschillende leden dringen er op aan.
dat de aansluiting van het lager en het
middelbaar en voorbereidend hooger onder
wijs eerst na het doorloopen van het zeven
de leerjaar der lagere schooi tal geschieden.
Velen achten den tl?d gekomen, om het
vak lichamelijke oefening voor alle lagere
scholen verplichtend te stellen.
Verder wordt om maatregelen
gevraagd tot het vrijgeven van de
door Defensie gevorderde school
gebouw en
Tenslotte dringt men algemeen aan op
een spoedig» en definitieve oplossing van
hst apeUingwraagstuk.
DE BILT SEIN Ti
Verwachting: Geheel bedekt tot
zwaar bewolkt, tijdelijk een!
ge regen, weinig verande
ring in temperatuur, matige
tijdelijk wellicht krachtige
W. tot Z.W. wind.
KIS DERFOTO'S, FAMIUECROEPES
BUSTES. STUDIEOPSAÜES en*,
r trdtr VERG ROOT IS GES naar elke foto tn
de meesf artütlrke utIroering.
Geopend daqtUlki. ook Zondagt lot
't avonds i uur.
Het is teer gewenscht, bestellingen voor
St. SU. ioo vroegtiidie mogelijk te doen.
POTOGR KUNSTATELIER
NIEUWK NIEDORP
veer DAHES ea HEEREN.
Reparatie inrichting
LANOESTRAAT N. TEU >759.
ALKMAAR.
DREIGBRIEF3CHR1JVER KREEG
REVOLVER ONDER ZLVN NEUS IN
PLAATS VAN EEN PAKJE BANK
BILJETTEN.
Ongeveer zee weken geleden kreeg de fa
milie B. te Oegstgeest een dreigbrief, waar»
in B. werd verzocht, een bedrag van f300,
op een bepaalde jdaaU te de poneeren.
Dit bedrag moest vo'gens den schrijver be
staan uit twaalf briefje» van f2S.—welke
bij avond in een couvert op commando van
den schrijver in d» Leidsche Hout moesten
worden neergelegd.
De politie heeft alle moeite gedaan om den
dader in handen te krijgen, doch deze ver
scheen niet op het door hem afgesproken
uur.
Ernige «lagen geleden evenwel ontving da
familie B. opnieuw den dreigbrief, waarin
werd herinnerd aan den eersten brief. Don
derdagavond om R.30 uur moest het bedrag
op dezelfde plaats als In de eerste bnef ge
noemd, worden gedeponeerd.
De politie awam op het idé» om een
veldwachter in kleeren van ern der
dames B. te kleeden en deze den weg
te laten volgen, die door den schrij
ver van de dreigbrief was aange
geven.
De veldwachter was nauwelijks in
de leidsche Hout toen een wielrij
der hem volgde en het commando
gaf het bedrag aan geld te laten val
len.
Inplant» van geld te laten vallen haalde da
veldwachter zijn revolver te voorschijn en
arresteerde den man. die bleek te zijn de
£Ljerige G. O. uit Leiden.
Hij heeft inmiddels een volledige beken
tenis afgelegd.
ONWETEND TAN SOCIALE BEPALINGEN
Het Tweede Kamerlid Hermans heeft den
ininivter van Defensie de volgende vragen
gesteld.
Is het den minister bekend, dat militair»
leiders van Defensiewerken, waarhil burger
arbeiders zijn te werk gesteld, niet op de
hoogte zijn van de voor zulke aritciders
geldende sociale bepalingen, zoodat hel
herhaaldelijk voorkomt, dat zulke «r «eider»,
ook nog nadat zij zich tot den minister heb
ben gewend, vmiii weken-, ja. maandenlang
moeten wachten vóór hun een hun toeko
mende uitkeering btj ziekte wordt uitbe
taald?
Zoo ja. is de minister dan bereid, zoo
danige maatregelen te treffen, dat derge
lijke vertraging, die een arbeidersgezin in
groote moeilijkheden kan brengen. niet
meer voorkomt?
GEHEIME RADIOZENDER.
Door den radtorontrotedienst der PTT is
hl samenwerking met de gemeentepolitie te
Heemstede ten huize van W. K. aldaar e«-n
clandestiene radiozender In beslag genomen.
Procesverbaal U opgemaakt
