Simon Bolivar"
Noordwestei raas! over Nederland
mijn gcloopen
Praag in staat
van beleg
DAGBLAD VOOR HOLLAHD'S NOORDERKWARTIER
Nog meer schepen in
de Noordzee vergaan
?SSi
op een
Xog 135
H»g honderd
opvarenden vermist
vijf en dertig passagiers en leden der beman-
mg van de Nederlandsche passagiersboot „Simon Bolivar", van
ie K.N.S.M., die Zaterdagmorgen op de uitvaart nabij Engelands
Oostkust op een mijn is geloopen, zijn vermist.
Tot nog toe zijn tweehonderd vijf en zestig geredden in En
geland aan land gebracht.
01 fc"
Ita'ië niet achter
onze onschendbaarheid
Schippersgezin van 5 personen omgekomen
Op een Duitsche
of Engelsche mijn?
Storm over Aotwerpea
Schuren. Te!. 444 f2 lijnen).
INDAG 20 NOVEMBER 1939.
Am kV.
Kengetal 2240.
84e Jaargang. No. 11940.
l>tg.-Miv ^olwA N eoed mk wrttec* 4
KWük.
ntje o
iel. Me
ide we
Nq
Het j
d. r-j.
de win
deken»
Dagt
Komt
oolT e*
I voor
«sou j«
8lnt oor
rinste al
Wat
ewen
)ok al
!k ge-
•r. En
ebt ar
na
bedacht
En hln
li
eeiaaih
«n daar
«tekol
brli
e zu*H
dat hak
en Ui
et m«
andi
fhaald?
JtJU
ia e
krfli
van de ,Simon Bolivar" pen en reven
cmployé's en hun gezinsteden van de Ba-
|Khe Petroleummaatschappij. Voor zoover
den loop van gisteren bekend Is geworden,
daarvan meer dan veertig personen ge
de lijst der geredden vinden wij o.a.
md de heer De Haan uit Den Helder
de heer en mevrouw K. de Jong uit Alk-
wij vernemen, bevonden zich aan
ffy
Kerel,
mindi
kkeUjk
laaa tg
Wil je Tot de geredden zouden o.a. behooren de
Niet ntc officier, de hoofdmachinist, de twee-
stuurman en de tweede pursu. De ge-
poerder is omgekomen.
tr die
tioord.
k van
r dan
il
lang
ook
week
beate
beate
atten.
ETORPEDCCRD?
Uit Londen wordt vernomen, dat
onder de opvarenden vele zijn die
meenen dat het schip niet op een
Ijn ls geloopen, maar Is getorpe
deerd. Officieren hebben echter aan
den Nederlandschen gezant ver
klaard, dat het schip aan staar- en
bakboordzijde werd getroffen, het
geen weer de veronderstelling doet
opkomen, dat de schade door mij
nen ia veroorzaakt Men gelooft dab
het mijnenveld in den loop van den
nacht waa gelagd.
va-
rog
t die
boel
altijd
rdlge
t. Ik
ik.
Een prachtig schip.
De ..Simon Bolivar" is gezonken zonder
t iets van de lading geborgen kon worden,
tt schip, dat 8000 ton meet, ia in 1927 te
Kterdam voor rekening van de K.N.S.M.
bouwd.
an boord bevond zich o.a. de kunstcollec-
van den vroegeren Duilschen metaal fa-
ikant Goeritz, wiens groote verzameling
«voorwerpen en kunslnijverlicidsproduc-
uit de Wiener Werkstactten voor zijn
rtrek naar Chili gedurende veertien dagen
het begin van deze maand geëxposeerd
s in het stedelijk museum ta Amsterdam.
)e „Simon Bolivar" is te Rotterdam bij de
Itterdamsche Droogdok Mij. gebouwd en
kakte op Zaterdag 5 Maart 1927 zijn offt-
lelen proeftocht.
Bet schip was bestemd voor het vervoer
passagiers en lading van Amsterdam
ar West-Indiê en terug.
tek B)e afmetingen waren als volgt: lengte tue-
•n do loodlijnen 410 voet. breedte luiten-
3oft, spanten 58 voet 10 duim en holte tot
l D-dek 39 voet 6 duim. Hot had een wa-
rverplaatsing van 13.900 tons en een draag-
miogen vnn 8290 tons.
De voortstuwingswerktuigen bestonden uit
D Stoommachine van TOOO I. P. K. Behalve
t zeer ruime laadvermogen was het schip
(ericht voor het vervoer van 152 le. 54 2e
32 3e klas passagier» He totaal aantal
r opvarenden, inclusief de bemanning, be-
oeg zoodoende in gewone omstandigheden
personen.
De inrichting van het schip was zeer mo-
Een goed en nog lang niet verouderd
itoagiersschip van de Nederlandsche koop-
lardijvlool is te loor gegaan: n schip, dat
jaar lang de vaderlandsche driekleur
et eere over den Atlantischen Oceaan heeft
Mragcn.
Tragischs momenten.
Hartroerende tafereelen hebben zich afge
teld op de kade van Harwich, waar de
tsche ambulance auto'» wachtten. Onder
gewonden was een kindje van elf maan-
tn. dat schreiend om zijn moeder riep.
[aar moeder was verdronken
Het bleek ai gauw dat reddingspogingen
r moeilijk rotiden zijn. Het schip was na-
tlijk direct na de ontploffing omgeheld
zonk in zeer korten lijd.
Vele menschen liepen naar buiten uit hun
uiten en verdwenen met het snel zinkende
•hip in den maalstroom. Bovendien was de
>e zeer ruw.
>n hofmeester van de Simon Bolivar had
en onderhoud met den verslaggever van hel
M». Onmiddellijk nn de ontploffing, vertel
e de mnn wenlenal onze reddinghooten ge
treken. Zij werden volgepropt met alle pas-
agiers, die er maar in plaats konden ne-
tfps:
har-
:ha-
Ds
xel;
»ar-
B
;en;
itje
na;
lar-
ird;
Ds
ird;
Apen.
dommige menschen waren nauwelijks
ngtktead: anderen waren In pyama. Vrou*
en droegen bolnes In de armen.
..Op het oogent>)ik. dat de sloepen ze«
zouden kiezen, hoorden wij een nieuwe e\
plo«ie. Wij kregen den indruk. (Ui een tooi
de'mijn ons getroffen had.
Anderen sprongen met de weinige
kleeren aan. zoonis zij uit hun hut
ten kwamen, in het water en pro
beerden naar de kust te zwemmen,
maar er was een geweldige golf
slag en het was onmogelijk de kust
te bereiken. Ken groot aantal der
passagiers, waaronder een aantal
vrouwen, die eveneens van boord
waren gesprongen, om zwemmende
te trachten de kust te bereik«-n. en
bovendien eenige leden van de l»e
manning, vonden slechts eenige
oogenblikkcn. nadat de ramp was
geschied, den dood in de golven.
Een dame vertelde nog:
„Ik was in de rookkamer, toen een ge
weldig gekraak aan alle kanten losbrak
was een geweldige paniek aan boord
niemand wist precies wat te doen. F.rn klein
meisje, dat toevallig in de buurt van haar
vader wa». klom angstig op haar vader» arm
en schreeuwde: „Vlug, vader, wee» er vlug
bij, wee» voorzichtig, een onderzeeër!
Het gebeurde nog een raadsel.
Dat het ongeluk onder Harwich is ge
beurd. is niet zoo vreemd als het lijkt. De
gebruikelijke route van IJmuiden naar hel
Engelsch Kanaal is n.1. niet bevaarbaar Vlle
scheepvaart, zoowel van het Noorden als
van het Zuiden wordt voor het meerendeel
tusschen de Engelsche kust en de Goodwin
Sands doorgeleid.
Van de gevaarlijke gebieden worden
kaartjes verstrekt aan zeevarenden. Ook de
kapitein van de „Simon Bolivar" heeft na
tuurlijk nauwkeurig geweten welke gehie
den hij heeft moeten vermijden. Dat hij dit
Er
BRITSCH, ZWEEDSCH EN ITALIAANSCH
SCHIP OP MIJNEN GELOOPEN
EN GEZONKEN.
In de atgeloopen dagen zijn, behalve
de „Simon Bolivar", nog enkele an
dere schepen, naar den bodem der
zaaün verdwenen Zoo ls In den nacht
van Zaterdag oen Letach vrachtschip,
dat tar reede van Zeehregge voor an
ker lag, In aanraking gekomen met
een mijn en binnen eenige minuten
gezonken.
Tengevolge van de ontploffing werd
ten metroos gedood. Do zestien an
dere leden van da bemanning werden
gered.
Een officieel Britsch communiqué
maakt voorts bekend, dat nog dria
schepen gezonken ztio na op Duit-
sche mijnen te rijn geloopen. Het zijn
de Boriessoa, een 1SM ton Zwoedsch
schip, de BiackhiU. een 24t2 ton me
tend Britech schip en de Grazle, een
SIS7 ton metend Itallaaaach schip.
Zij zijn gezonken eveneens buiten de
Engelsche oostkust, naar Engelsche
berichten melden, op Dultsche mij
nen geloopen.
Vnn «le 13 overlevenden van de Bbrjesson.
die gisteravond in een haven aan de oost
kust aan land gebracht werden, waren er
8 gewond. Men gelooft, dat van dit achlp 6
personen omgekomen zijn.
Van «Ie bemanning der Blnckhlil zijn gis
teren 22 leden op de Engelsche kust aan land
gebracht
Bij de ramp vnn de Grazin zijn vijf dooden
te betreuren.
Madrid en Rome ondersteun
den slechts bot aanbod van
ooeds dieasten.
Iiwon* nummer van Zaterdag jl. maakten
wij reed» melding vnn goruchten luidende,
dat Italië en Spanje teramen aar. Berlijn
.hadden te kennen gegtven. dal zij een aan
tasten van ons grondgebied en dat van Bel
git ten zeerste zouden betreuren.
Inmiddels zijn uit Belgische bron berich
ten binnen gekomen, die deze stap zouden
bevestigen. E< u vertrouwelijke uitlating van
Minister Spaak in de KaïnercommiMit voor
inderdaad heeft gedaan, blijkt uit het feit. 1 huitenlandsche zaken, schijnt «looi een in-
dat hij dichtbij Harwich is gej>as»eenl. Hoe discretie van een der leden, ter kennis van
eu waar het ongeluk is gebeurd, is dan ook I Havaa tc zijn gekomen, en «laar gezagheb-
voorloopig niet duidelijk. bende Spaansche kringen desgevraagd de
Verschillende schepen geronken
ol lekgeslagen.
GROOTE STAGNATIE IN
HET TREINVERKEER.
De storm, die gisteren over ons land raas
de, heeft helaas ernstige ongelukken veroor
taakt. Onder Wemeldinge in Zeeland is het
Belgische rijnschip Philligone, met een la
ding betonijzer op w«fr naar Andel gezonken
De vijf opvarenden, schipper de Roeck, zijjn
vrouw, twee kinderen en eeu knecht zijn
verdronken.
De kapitein van de sleepboot Silani. welke
boot reddingspogingen ondernam, i» gewond
geraakt. Op den Rijn nabij Lobith ia een
schipper door een losgeslagen luik getroffen
en gedood. Nabij VUssingen is een 177 ton*
motorschip omhoog gevaren en lekgeslagen.
De bemanning kon het schip verlaten.
Het bergingsvaartuig „Bruinvisch" is uil
Hansweert naar Vlissingen vertrokken ten
einde het schip te lichten en daarna te
trachten het vlot te sleepen. Op de Schelde
zijd twee visachersbooten op drift geraakt.
Tragisch ongeval op de Maas.
Gistermorgen I» op de rivier de Maa»
een tragisch ongeluk gebeurd. De rijna-ik
Schreckborn, van een Zwitschersche maa:
schappij, die op weg was \An Horn (Li
naar Duitschland met een lading eierkolen
aan boord, is plotseling omgeslagen, doord d
«Ie deklast van het «Irrpsrhip aan het vei
schuiven geraakte. I)e twee personen, dw
zich aan boord bevonden, «te 38-jarige schii*
per II van Look uit Antwerpen en rijn
knecht II. de Gelder uit I-ekkerkerke, spron
gen van hoon). De schipper was echter de
zwemkunst niet meester en verdween in «te
«liepte. De knecht wist zich te redden met
behulp van een boei en is door omwonen
den opgenomen.
mededeellng noch bevestigden, noch ont
kenden, meende men. dat de geruchten niet
van eiken grond ontbloot waren.
Uit Rome kwam achter
nacht de positieve medodaaliag. dat
Italil alal aaa da Dultsche rtgw-
ring heeft medegedeeld, belaag ta
hebben bti een eerbiediging van de
territoriale onschendbaarheid vaa
Nederland en Belgil.
Hoewel geen positieve bevestiging ta te
verkrijgen, mat wonden aangenomen dat
zoowel Rome als Madrid afzomlerlijkmaar in
gemeen overleg, het aanbo«i van goede dien
sten door de Nederlandsche en L'elgisehe
monarchen, zoowel te Berlijn ais te Parijs
en Londen hebben gesteund.
Hierdoor rijn waarschijnlijk de geruch
ten over een veel verder gaande stap in
omloop gekomen.
VISSCHERSSCKUIT IN NOOD
OP HET IJSSCLMEER.
Bij «te Mirdumerhoek is gisteroch
tend tejren negen uur de vlsachera-
schuit Lemmer 102 met aan boord
de schipper H. Viseer en diens
broer door storm overvallen. De
zeilen werden stukgeslagen, en «te
schuit kwam hulpeloos rond te drij
ven. De opvarendeo heschen de nood
vlag. doch deze werd eerst om-
streeks half twaalf aan land opge
merkt. Direct voer de reddingboot
Hilda van de Noord- Zuid Holland-
sche redding maatschappij (schipper
J. Kolk) uit. Men slaagde erin een
verbinding tot stand te brengen met
het in nood verkeerende schip, en
tegen 2 uur keerde bet transport te
I-emmer terug.
Stagnatie ta het trteavarkaar.
De zware Noord westerstorm heeft ook 1*
langrijke vertraging gebracht in den trel
Denloop
Eerst geraakte een voadingsdraad van «le
atctrischr bovenleiding in de buurt van
Drift onklaar, zoodat «te treinen tus*chen
Dordrecht en Amsterdam met groote vertra
ging «te hoofdstad bereikten. Toen dit euvel
«as hrr-teld. «teed zich eenzelfde storing
Hor in Amsterdam. Het gevolg was. dat
bet verkeer tusschen Amsterdam en Haar
irni in beide richtingen fUl lag Reiziger»
alt «te richting Den Haag in«vesten Op het
station in Haarlem overstappen in Diesel
rijtuigen. Deze treinstellen werden ook In
Amsterdam ingelegd cn onderhielden den
DE RAMP VAN DE „SIMON
BOLIVAR".
WEDERZUDSCHE B ESC HUL.
DIGINGEN.
Natuurlijk vormt de vraag welkt der oor
logvoerende partijen de mijn heeft gelegd,
die de Simon Bolivar deed vergaan, het
voornaamste onderwerp van commentaar ln
de Duitsche en Engelsche bladen.
Ofschoon het bijna onmogelijk is positief
te verzekeren of de mijn Duitsch dan wel
Britsch was zijn de wederzijdsche beschul
digingen niet van de lucht. Zoo schrijven
„Der Montagen „Der Montagspoet" in vette
koppen „Nederlandsche passagiersschip loopt
op Britsche mijn". Zaterdagavond had ach
ter in een comuniqué. dat in de Dultsche
pers „als ongemeen scherp" wordt gekwa
lificeerd. de Britsche admiraliteit reeds ver
klaard. dat da .Simon Bolivar" zonder twij
fel op een Duitsche mija was geloopen.
Reuter voegt hieraan toe. dat er geen
Britsche mijnen in «te buurt waren en dat
overeenkomstig het internationale recht allr
Britsche mijnen zoo gemaakt zijn, dat zi)
onschadelijk worden, wanneer zi| van haai
ligplaatsen tosslaan. Er werd nog aan toe
gevoegd dat dit met van alle Duitsche mii
nen waar ia. De Duitsche dulkbooten'. al
dua het Pritsch* nieuw «agentschap, „maken
er een gewoonte van. mijnenvelden te leg
gen in de vaarwateren, welke door de koofv
vaardtjschepen gebruikt worden aan de
Westelijke zijde van de Noordzee'. Al» bewij«
voor bet onwettig leggen van mijnen door
Duitschland tn deze vaarwateren wordt het
feit genoemd, dat aan de Britsche Oostkust
vete Duitsche mijnen zijn aangespoeld.
Gezaghebbende Duitsche kringen betitelen
deze bewering al* „een echte propaganda
teugen". De Duitsche admiraliteit heeft een
omterzoek ingesteld, vvaarbt) kon worden
vastgesteld, dat de jSimon Bolivar" gezon
ken is op een punt. waar geen Duitsche
mijnenvelden beslaan. Voorts wordt volgens
United I'ress verklaard, dat Duitsche ma-
rineetpert* de «irtjlnchting hebben kunnen
vaststellen van mijnen die uit «te nnjnenvel
«ten losslaan. Daardoor kon opnieuw bewe
zen worden, dat het onmogelijk ia. dat ren
Duitsche mtjn afgedreven I* oaar de plaats
waar de „Simon Bolivar" gezonken is.
Het woelige Scbeldewatar brengt
vaal ongerief.
In Antwerpen heeft het zwaar gestormd.
De Schelde was bijzonder woelig en de
vrees bestond dat het water de kaden zou
overstroomen Dok In de verschillende ha
vens was de toestand hijzomter hachelijk.
Schepen, graanelevators, pontons et» drtj-
vende kranen braken van de kabels los en
sloegen op drift. Zll lijn later alle weer vast-
gelegd. Twee sleepbooten zt)n gezonken
in d« stad zelf heeft d« storm belangrijke
schade aangericht.
dienst. Tot Haarlem liepen de gewone elee
trlsche treinen. De krachtige pogingen van
het spoorwegpersoneel om den dienst nor
maai te laten functionneeren, konden toch
niet verhinderen, dat vele treinen met btjnA
een uur vertraging ln de hoofdstad aan
kwamen.
op drilt la i
haven.
In de Amsterdamsche haven zijn eenige
groote schepen door knappen der trossen op
drift geraakt
Het havenpersoneel wist ln bijna alle ge
vallen erwr te voorkomen. Echter is een
kleine olieboot «te „Gulf 22". die aan wal
lag voor «Ie GulfoUr opslagplaat* aan «ten
/eeburgerdijk. met kracht op den Zuidelij
ken wal geduwd, dia beschoeid U met een
•leenen taluud.
Door het t»erhaalde «tooten onder den
•Iruk van «ten storm is het scheepje lek ge-
•:<*>trn en gez«»nk<n. Het ligt nog gedeelte
Ujk boven watgr.
Dit nummer beval 8 paglna'e
DE BILT SEINT.
Varwachtinf; Zwaar bewolkt
met opklaringen, enkele
regenbuien, iets kouder,
meest matige Noordelijke
tot Westelijke wind.
Het standrecht afgekondigd
DN.B. meldt dat de regeering van
het protectoraat het standrecht heeft
afgekondigd over de districten
Groot-Praag, Praag-Land, Kladno,
Beraun «jp HorchowiU.
Deza maatregel geldt niet voor
Duitsche staatsburgers.
Wegens aen gewelddadlgen Over
val op een Duitacher werden gis
teren drie Tsjechen doodgeschoten,
onder wie twee bolitiebeambten.
DUITSCHLAND IJVERT VOOR EEN
TSJECHISCHE NAZI REOEEKINO.
Havaa vsrneemt van de Oofltenrijksrhe
grens, dat von Neurath en Frank »ln«ls
eenlgen tijd hrapreklngen voeren met ver
schillende fascistische Tsjechische groepen,
om te komen tot de vorming van eei) nieu
we regeering ln het protectoraat De Dult
sche autoriteiten treden systematisch op te
gen de Tsjechische studenten. Zaterdagmor
gen heelt de SS. een Inval gedaan In twea
colleges en de studenten onder bedreiging
met revolvers weggevoerd. Alle gearre»te*r-
«le studenten zouden worden overgebracht
naar het concentratiekamp Buchenwalde bij
We lm ar. Voorla voeren «te Duitsrhers e*n
zuiveringsectie onder de sokola.
Het totale aantal gearresteerden
wordt geschat op ongev. 'OOOfi
Tot hen rou o«»k behooren gene-
raai Nejtek.
De Duitsehers hebben nieuws onderdruk-
kingsenaatregelcn aangekondigd, teneinde
„elk gevaar van onnist in het protectoraat
we» te nemen". Sedert de sluiting der uni
versiteit worden «te Duitsche regeeringtge-
houwen bewaakt. Gemotoriseerds afdeeiin-
gen «5 met gevechtswagens rijden door- de
straten van Praag.
VERZET IS ZINNELOOS. ZEGT HACHA.
President Hacha heeft een radiotoespraak
tot het Tsjechische volk gehouden Ilij zei-
de. dat zich de laatst* dagen gebeurtenis
sen hebben voorgedaan, die den op li» Maart
door den Führer verleenden status zeer
ernstig in gevaar brengen Het Tsjechische
volk. aldus Hacha. dat door een voorbeel
dige houding sedert het uitbreken van d*n
oorlog getoond heeft zijn positie ts midden
van de gebeurtenissen van we re ld beteeken Is
len volle te hegrijpen, heeft zich helaas
door kleine groepen \«n onverantwoordelij
ke lieden laten verleiden tot daden, dia
«eer betreurenswaardig zijn. Die verblinde
elementen staan onder den invloed van «te
vijandelijke propaganda en de ophitsing der
emigranten, wier inmenging In Tsjechische
aangelegenheden principieel moei wordan
afgewezen.
Het Tsjechische volk Is opgenomen in ie
ievensniimte van het Duitsche volk en
moet begrijpen, wat daaruit voortvloeit. Het
•preekt vanzelf, dat het Duitsche volk. dst
in oorlog is. met alle energie «te voorwaar
den voor zijn overwinning moet scheppen.
Het beschikt over «te daartoe noodlge
machtsmiddelen. Het gebied v«n he| Tsje
chische volk is voor de verschrikking ven
een oorlog gespaerd gebleven, t'it de ver
woestende gevolgen van zulk een oorlog
heeft men na d« nederlaag van Poten lee
ring kunnen trekken, liet Tsjechische volk
la niet, cooale ln het oude Oo*tenrlik ge
beurde. in den strijd gevoerd. Het kan ztln
v reed «amen arbeid voortzetten en bevindt
«irj, veeleer in menig opzicht In een betera
positie dan neutrale volken.
Hacha maande de bevolking aan zich van
aüe ordeverstoring te onthouden, leder vsr
«et tegen de openbare macht en ieder ver
irrijp legen de tn het protectoraat bestaan
de orde zouden groote nodeolen voor den
individu en voor het geheete volk tot ge
volg kunnen hebben Het rou zinneloos
«ijn nieuw* slachtoffers te maken. De be
volking moet zich niet laten misleiden.
