loert onder water RADIO Wij lazen voor U "bakkertje: Papier uit aardappelloof Zij'n schoonmoeder beroofd Oorzaak van den Zwolschen brand „Meer bals dan valscb' ï.«<^ïï^rw*ku"r terdag 25 November 1939 Derde blad Zeemijnen vroeger een unfair wapen geacht DE UITVINDER WERD UITGELACHEN» (Door onzen Londenschen correspondent.) Het gro°t*te gevaar voor den zeeman, iic aich thans op de Oceanen waagt, vor- iaen niet de duikbooten, doch de verrader- ijke mijnen. Menigmaal rijst de vraag: wie heeft het terst de onzalige gedachte gehad, dit helschc gerktuig te bezigen? De geschiedenis heeft den naam van den tjtvinder %oor het nageslacht bewaard. De pan, die dezen vloek «Ier menschheid heeft tftgevonden, is niemand minder dan degeen, Ue zich eveneens onsterfelijk verdienstelijk leeft gemaakt door de uitvinding van het andere voortbrengsel van menschelijk var» puft. dut er thans d.«indijk* 0OOT wordt ver nietigd: het stoomschip. Het is de Ameri kaan Itobert Fulton, wiens eerste uitvinding door zijn tweede uitvinding wordt te niet feda n. Itijnu anderhalve eeuw geleden, om- itreeks 1800, slaagde Fulton er in. zijn denk- beeld te verwezenlijken om den ingang van bepaalde havens te verspenen voor ong«- «renschta schepen, door middel van zeemij- ten. Frankrijk wilde ze niet hebben. •Hij verkeerde in de vaste overtuiging, dat elke grootc zeevarende mogendheid zich met Igrtagte on dit aanval»- zoowel als verdedi- Ulgsmidael zou werpen, zoodra het haar Srd aangeboden. Anderhalve eeuw geleden gaf men er evenwel de voorkeur aan, den rijand met open vizier te bestrijden, zooals Fulton ondervond, toen bij zijn uitvinding f aan de Frnnsche marine voorlegde. De Frnn I sche admiraal Dacres. wlen hij zijn uitvin ding het eerste aanbood, bestudeerde zijn plannen nauwkeurig en sprak er zijn bcwon dering voor uit. Doch hij wees. Fulton's voorstel van de hand inet de woorden, dat een dergelijk middel „alleen goed was voor zeeroovers en zeeschuimers, doch dat het niet in aanmerking kwam voor de Fransche marine." De admiraal Uet hem onvcrrichterzake heengaan. Welke eerlijke zeeman zou zich willen be dienen van een zoo verraderlijk wapen als de termijn' Daartegen komt het gevoel van ridderlijkheid op. Niemand zal er aan wil len Onderhandelingen met Engeland. Fulton moet wal gedacht hebben: „Goed als de Kranscben er niets van willen we ten, zal ik wel slagen in Engeland!" Doch hoe groot was niet zijn teleurstelling, toen niet alleen <lr Britsche admiraals, doch ook de Londensch# kranten zich vroolijk maakten over zijn uitvinding. To< h gaf hij tien moed niet op. In December 17W gelukte het hen» in contact te komen niet een groep Kngelsche kapitalisten, die er iets voor gevoelen, om het geheim van de zeemijn voor hun land aan te kooprn, indien d<* detigdeiijkeid van het wapen kan worden bewezen. Ken oud achip wordt aangekocht en middenin de Theems voor anker gelegd. Voor de oogen van een groote menigte kijklustlgen laat de Ameri kaan een van zijn mijnen tegen het schip drijven. Een geweldige ontploffing volgt, de kaden schudden, wrakstukken van het schip worden hoog In de lucht geslingerd; ei» als de rook is opgetrokken, is er geen spoor meer van het vaartuig te bekennen, behal ve masten en planken, die overal ronddrij ven. De proefneming maakt een geweldigen indruk en neemt allen twijfel aan het effect van Fulton'" onderzeesche helschc machine weg. Nauwelijks drie uur daarna wordt Ful ton bij de Admiraliteit ontboden, waar men hem een voorstel doet, dat hem verbaast en verbittert tevens. Wat Ea ga laai den uitvinder voor Dit voorstel hetwelk de menschheid onnoemelijk veel leed zou hebben bespaard. Indien het aangenomen en ook werkelijk na geleefd was luidde als volgt: de uitvin der zou aan de Kngelsclie rrgeering al zijn plannen uitleveren en men zou van helde tljtlen de plechtige gelofte nfleggen. ze strikt geheim te houden, waarbij «Ie Admiraliteit zich tevens verbond. «Ie reemijn nooit ais wapen een zeeoorlog te bezigen. Als be taling van een en ander zou Fulton de som van 20 003 pond sterling ontvangen. Dit *\oh hij af Men trachtte «te besprekingen te rekken, doch ten slotte kreeg Fulton er ge Duitsche mijnenveger bij het uitbrengen van het werktuig, waarmede de mijnen geveegd worden. noeg van m in het voorjaar van 1800 brak hij de onderhandelingen rnet de Admiraliteit af. Thans wendt hij zich tot de Amerikaan sche rrgeering. Deze «-telde zich eveneens op het standpunt dat de „zeemijn moet wor den beschouwd als een unfair wapen". I)e nood dwong de jonge republiek evenwel, haar nobele prinrijte* te laten varen. In 1812 wilde Engeland de Ameriknanschc regeering namelijk noodzaken, haar vriendscliappelijkej houding tegenover Napoleon op te geven en" ging tot dit «joel over tot blokkade der Arne rikaansche havens. Nu besloot Amerika, ge bruik te maken van Fulton's uitvinding en liet voor «Ie vier voornaamste havens mijn versperringen leggen. Dit was dus voor de eerste maal. dat de zeemijn praktisch in g«- bruik werd genomen. Ken werkelijk alge meen gebruik werd er echter pas van ge maakt tijden* den wereldoorlog; en ree«ls tijdens de enkele maanden, «ho de tegen woordige oorlog heeft geduurd, heeft deze onzalige uitvinding rouw gebracht in talloa ze gezinnen, niet alleen hij «le oorlogvoeren den, doch ook bij de neutralen. De vezelt der planten varvangen houtpulp. Het nieuwe papier la geschikt veer krantandruk. Duitschland, dat met gebrek aan ver schillende grondstoffen heeft te kam pen. tracht op verschillende wijzen uit ander materiaal soortgelijke stof fen samen te stellen. Dit is ook het geval met papier, dat men er thans gaat vervaardigen uit aardappelloof. Tot dusverre had nog nooit Iemand aan dacht geschonken aan het bof der aaniap- peljilanten, -lat achterblijft na het rooien. Hoogstens werd het gebruikt als mest, ais hoedanig het evenwel nok hezwarrn opis- verde, «laar het slechts lamizaain rot. waar door liet zich moeilijk liet onderploegen. Meestentijds werd het «ian ook op «ten ak ker verbrand» waarna «Ie as als mest dien de. Juist de omstandigheid, dat liet zoo Inrig weerstand biedt aan het rottingsproces, maakt het geschikt voor de («aplertahricagr Hierdoor wordt het nAineiijk mogelijk, het grootste deel vnn het noodzakelijke remi gingsproees over te laten aan de natuur: den regen en den winti. Alleeu moet verme den worden, om het te veel op te staj>e!en. aangezien dan een rotting plaats vindt. Is dit eerste stadium achter den rug. dan wordt het loof. dat nog water bevat. In ha len geperst, evenals stroo. Hierna wordt het fijngehakt» -n tot een soort briketten ge perst; uit deze briketten wordt dan de ve zelstof gewonnen, welke geschikt is voor de bereiding van («spier. Natuurlijk wordt het ruwe product nog aan lal van bewerkingen onderworpen, welke ons evenwel op te tech nisch terrein zouden Arnhemmer meldt iteh bi/ de politie. Donderdagmiddag heeft zich aan het commissariaat van l'olilte te Maastricht een 31-jarige monteur uit Arnhem aangemeld. Hij deelde mede ten nadeele van zijn in Den Haag wonende schoomnoeiicr "Oii be drag van vijfhonderd gulden te hebben ver duisterd. De man. die van het geheele verduisterde bedrag vrijwel niets meer over had. is door de oolitie op transport naar Arnhem «ge steld. Het ligt echter voor de hand. dat pa pier. hetwelk vervaardigd kan wor den uit een product, dat tot dusverre als vrijwel waardeloos werd be schouwd en dat telken jare In zoo enorme hoeveelheid terugkeert, een groote hout- en kostenbesparing be teeken L De praktijk heeft reeds bewezeo, dat het Op -leze wijze vervaardigde papier zeer goed bruikbaar is; zoo verscheen volgens Duit sche medcdeelingen op Augustus van dit jaar de „Thörbche Gauzeitungvoor de eer ste maal op papier, dat was gefabriceerd uit aanlapjielloof. Ongetwijfeld is voor «leze nieuwe vinding een groote toekomst weg gelegd. Ongeluk met klutffiaehtne. Met betrekking tot de ooratak van den brand te Zwolle, waarvan wij gisteren mel ding maakten, vernemen wij. dat een jeug dige arbeider van de schoriupakersfouniitu rrnfabrick der firma Vecht en co.. Bezig was met een z g. klutsiwachlne. een mengsel «artien te stelkn van Para en benzol. Tij dens deze werkzaamheden is een stop van de machine losgeraakt, waardoor onge veer tien liter van het mengsel zich over den vloer kon verspreiden. Toen de iongen hei goeuje met een schop weer in de ma chine wilde scheppen, schijnt er een vonk. ontstaan door «le wrtivlng mot den beton nen v loer. in de brandende stof terecht te I zijn gekomen, hetgeen den brand veroor- I zaakt beeft. Achter de kluUmachine etond een vat met twee honderd liter benzine en een vat met twintig liter solutie, die testond vlam vatten. Brandende tehoenen uitgetrokken De kleeren van den jongen, die de kluts machine had bedtend. moesten met een achuiiuhluschapparaat worden gedoofd. An dere arbeider* heblwu in allerijl hun bran dende schoenen uitgetrokken, om zich op deze wijze iri veiligheid te hrvugeu voor het vuur. De brandweer i* den geiteden nacht met het nabiutsciien bezig geweest Zij heeft, oru tiet gevaar van instorten te voorkomen, den voorgevel van «Ie fabriek der firma Vecht en Co. omver gehaald. PROGRAMMA ZwoUehe onfraaier leefde raa gemeentegelden. Voor de Zwolscbe r<- htbank heeft te» recht gestaan de oud gemeenteontvanger Siaptiorst. E. B. de R„ «lie ervan Iteschul- digd wonlt. ruim negenduizend gulden «an gemeentegelden ten eigen bate te hebben aangewend. Verdachte had zijn privé middelen en de geine-niegelden in een pot en leefde daar uit. Er bestond, ais het ware. een rekening- oourant tuwdlf da gemeente en h«m zelf zegt verdachte. Wanneer er echter kascon trole inu komen, nam verdachte geld van de bank en bracht dit er weer op, zoodra de controle geschied was. Voor het overige blijkt, dat hil .meer hals dan valschwas. zooals het politierap port ter snede opmerkte. De officier van Justitie, nam echter niet uitsluitend slordigheid aan. maar wel de gelijk ook opzet, omdat verdachte op deze wijze van zi|u eigen geld rente trok en van de gemeentegelden kon leven. Spreker laakte de houding van de ambtenaren, die het aanzien en prestige van het ambtenarencorps den lattsten tijd zoo In het gedrang brengt. II i) elschte negen maanden gevanjrenlsstraf. Uitspraak over veertien dagen. Oud-Indisch militair veroordeeld Nif ttak lifn vrouw dood. De Amsterdams- he rechtbank veroordeel de een oud-Indisch militair wegen» docF •lag gepleegd op x»in vrouw tot een geven gcniMtmt van vier Jaar met aftrek tan vier maanden voorarrest.' liet O.M. had vijf jaar gevangenisstraf ge requlreerd. Op flctueisvaarUdag. 18 Mei J.L. wa» ver dachte de vrouw, van wie hij gescheiden leefde, tegengekomen op straat.. Na een kort twistgesprek trok hil ren pad» indersme», waanne.tc hij baar ccnlge steken in hals en borst toebracht, tengevolge waarvan zij enkele oogenblikken later overleed. Migraine DE „ONBEKENDE" SOLDAAT/ De heer dr. Sniit. rector van liet Hervormd Lyceum in Amsterdam, die geestelijke artikelen schrijft In de Zon dagseditie* van «le Telegraaf, wijdde Zondag j.L een medi tatie aan een soldatenkoor, dat hij door de radio gehoord heeft. Het artikel i» één en thousiaste verheerlijking van dit koor.en vooral van den geest dien het zou uitstralen. De rector schrijft ojil „Die jonge mannen (be doeld woriten de zanger*) zijn geen heidenen. Zij heb ben een eenvoudig kinderlijk, maar diep geloof tn een Voor zienigheid, die eerlijke arbeid regent. Wat weten zij af van de geschillen «ter vijf en der tig gekwven. die elkaar in Nederlaml de tijd en de eeu- wigheid betwisten? Heidenen? t Mocht wat. Ze gelooven in God. hebben een strenge mo raal en een geliefd vaderland Neem ze dat kwalijk, maar afnemen kunt ge het hun niet." „Hoor. hoe er één in spon tane zangdrift boven «te me lodie uitzingt. Hij blijft in de barmonlée rende boventonen zweven als een leeuwerik in de zonneschijn. Die jongen zingt niet meer. hij jubelt? Beste onbekende soldaat, ik weet niet. wie je bent en waar je bent. Misschien ben je een Nederlander, of een F ra nee h man of een Engvlsch- nun, of misschien wel een Duitsrher. Het komt er ook niet op aan. je bent een tnensch. je hebt kostelijk jo lijt In «te jonge kracht en de zon schijnt in ja hart." Het Volk (s.dap) geeft op de onlbor-<emirtg van dr. Smit een uitvoerigen com mentaar. waaraan wij het volgende ootieenen: Maar zóó weg kan de „Niet verrukt, maar beschaamd" schrijver toch niet zijn ge weest. dat hij niet gehoord heeft, dat de zang. die hij be luisterde, in de Duitsche taal werd uitgevoerd. En nadomaal Franschen. En- geNchcn of Nedertandsche soldaten niet In het Duitach plegen te zingen, moet het ook voor den rector niet tnociluk zijn om. in een oognibiik van bezinning, tot de slotsom te koraen. dat het koor. waarnaar hij luisterde, een Duitsch soldatenkoor wa*~ Zooveel onderscheidingsver mogen mng men toch wel verwachten bij «len leider van een inrichting van v oor bereidend hooger onder wijs." Het Volk herinnen zich dan a! een» veel eerder goe den Duitschen soldatenzang te hebben gehoord, n.1. in 1911. toen JK| deze jontfe ker»-!« uit volle borst hun vadrrlandsche liederen en strijdzangen zongen. pre cies a!s men het ook nu wwr kan hooren. met »tra- lende opgewektheid en straf rhvthme. Daarom, toen wij naar de ze Jonge, geestdriftige steen-- men luistTden. beeft zich. zoo vervolgt het blad. an ders dan bij rector Smit geen gevoel van bewondering van ons meester gemaakt. Veeleer was het een «uiiarte- lijke gedachte te bedenken, «lat zooveel zuiver jong ide alisme misvormd was tol een droeve waan. waarin tnenschelhka «aardigheid, zoowel ais Godsbesef gr éoetud Is verstikken. Wij hebben ons den oorlog herinnerd en d« beloften, die velen zich nadien hebben ge daan: dat nooit weert Hn een gevoel van sciuuunte heeft on* bekropen om de generatie, waartoe wtj behoo- ren. Ken gevoel van schuld om onze zwakte, die niet in •taat l« grbteken de belofte in ie loven, waarvoor zoo menig strijder in den werrld oorlog zijn jonge leven liet. de belofte van een betere m menleving. waarin de oorlog zou worden uitgebannen. Het is mede onze zwakheid gewr< »t. rector Smit. die aau de lange menschen. die thans aan de poort des le vens kloppen, een wereld biedt, waarin het blind ge weld opnieuw woedt, waarin de helsetie machten wederoui da heerschappij voeren. ZIJN ER NOG NOMADEN IN ONS LAND? Zooalt men weet waren onze v ooi ouders in oeroude tijden nomaden. Zij hadden geen vaste woonplaatsen. Zoodra op een bepaalde plaats voor grim en vee geen voldoende voedsel meer werd gevonden, werd een andere streek opge zocht waar dat wel aanwezig was. Die tilden zijn reeds lang voorbij, maar bij een deel van onze boeren, zegt ...Ons Platteland'*, het offt rliel orgaan van den CJtr. Boeren en Tuinderabond in Ve«terSand. te dat oeroude in stinrt er nog ntet geheel uit. liet blad tvpeert dit als volgt: t.yh'4 hebben bet oog op een ander trekinstinct. n L van de eene zuivelfabriek naar de andere. Dit nomaden bestaan op het gebied van meikievermg komt nogal een keer voor in streken, waar vroor de boeren de mogelijk heid t«e»taat hun melk aan meerdere fabrieken te leve ren. Meent men dat in het voorjaar particuliere fabriek no. 1 bet meeat e melkgeld geeft, dan gaat de melk naar die fabriek; is liet in den zomer particuliere fabriek no 2, die den boeren uit fi nancieel oogpunt het beate lijkt, dan krijgt die de melk. Tenaloila krijgt tn «ten herfst de coAperatie-,e fabriek of misachten particuliere fa briek no. 3 ook nog wel een beurt." Aan dit .jrenooiadiseer" verbindt het blad een com mentaar. waarmee wi| ons. aldus het orirasn van «len Mg. Ned Zuiveibond geheel kunnen vereeninen. „Beseffen zulke veehouder* echter wel. dat aan het voor hen bh)baar zoo geliefd zwerversbestaan spoedig *n einde zou komen ai* er niet een kern van veehouder» zou zijn, die trouw blijft aan de boe re n fabriek. «Ie coöperatie ve fabriek. Begrijpt men ntet. dat het ten slotte deze coö peratieve fabriek 1». die maakt, dat de zwerver» nog kunnen zwerven, /ouden de ze rw erf vogels, die van het eene takte naar het an<iere vliegen, ntet spoedig in de kooi van het groote Interna tionale zusve.kapitaal lerecht komen, aia niet hun collega's «ioor het blijven steunen van de ctyVperatteve fabriek het streven naar maeht van die groote maatschappijen een halt toeriepen? „Waarlijk, laten die veehou der», dia tot nn toe htm steun aan de coöperatieve fa hriek onthielden, lort» een» bedenken, wat er van «Je boe rrnvrijheid terecht komt. ais at» ui deden!" ZONDAG N Nmr.MItr.lt 1M». Hilversum I. 1373 ew 4144 m. 1M M KV. IJl KRO. 10 M N II.33 KRO. Evangelische Vrmal|k| NC RV, 1.44—11.13 KRO. 430 Morgenwijding 9 30 Greniofoorunuzirk. tooo Nederiandech Hervormde Kerkdienst. 11 30 Cirair.ofuunniuzlek 12 13 Cauorrte: Coöperatief credtetwesea voor voor '.and- en tuinbouw", 12.33 GramofoonmuZiek. 12 43 Berichten ANP. 1 00 Boekbeepreking 1 20 Het Rococo-octet. <1-35—1.43 I muziek). 2 00 Vragen beantwoording. 2 45 Groxnofoonmuztek. 3 00 Pianovoordracht. (3 25—3 35 foomnualek 500 Gewade muziek Igrpt 3 30 Gereformeerde Kerkdienst. Hierna: G* wtjde muziek tgr pi 7 45 Berichten. 7 50 Gramofoonmuziek. *00 Berichten ANP. medMeellngea. *15 KROorkeet ea KRO-Meiodietaa. 9 43 fUdiotonnee: 10 30 Berichten ANP. 10 40 Epiloog -f't 11 00 11 13 Hilversum II. ttlA m. v, ar%. irea ayro. s.aa vfro. ui VARA. IP VPRO U4-12.N AVRO. 333 Gramofoonmuzlek. 9 00 Berichten V os Tuinbouwhalfuurtje, 9 33 Gramofoonmuizek 43 Caumrte: ..Van Staat en Mnatechapptj", 10 00 Berichten; Bach-cantate 10 23 Gramofoonmuate*. 10 40 Declamatie en gramofoownuztek. 1100 VA RA-Kinderkoor .De Merel**. 1130 VARA-Harmonie-orkest. 12 00 CauserieOnze Weermacht". 12 23 Omroeporkest 1245 Berichten ANP, gramofoonmuztek. 1 00 Omroeporkaat. 1 30 Causerie: ..Ceeproken mailbrief uit XndlT* 1 30 Orgelepet. 2 00- 2 77 Boekenhalfuur 230 Concertgebouw-orkest en eollat. (Om 3 30 Schilderij-bespreking). 4.43 Lulatenrinkankoor «opn 4 33 Sportberichten ANP 5 00 Gesprekken met luisteraar». 3 30 Kinderuurtje 4 00 Bportpraatje 13 Sportbrtchlen ANP. gramofoonmuatek. 4 23 Sinterklaas op school" toespraak 30 lyeöng over de lekenspelen van de V.C. J. C 7 00 Nederlandse!» Hervormde Kerkdienst. *00 Berichten ANP. mededeelingen 20 Utrechtsch RskHI orkest en sollaUn. 9 20 Toespraak: .Kruitdamp om een Giro nummer". 9 23 Gramofoonmuatek. 9 30 Ra.Uotonr.ee: 1000 AVRO-Amusementsorkest, de Melodjr Bister» en gramofoonmuziek 1100 Berichten ANP: AVRo Dansorkest ra soliste. 11.40—12 00 Gramofoonmuziek. MAANDAG 27 NOVEVfBER 19» i I. 1S75 ra 4144 m. «00 Berichten ANP. «03 Schrift ezing Meditatie «20 Gramofoonmuziek (9 34-9 43 Geluk- 10 30 Morgendienst 1100 Chrtst lectuur 11 30 Gramofoonmuziek. 11» Gramofoonmuziek <12 00—12 13 Bet). 12-30 QuintoUa ea gramofoonmuatek. «Om 12 43 Berichten ANP). 2 00 Voor «te scholen. 235- 233 Gramofoonmuatek. 3 00 Caoserte: ..Wat «te pot schaft" 3.43 BubeUsatag. 4 43 Gramofoonmuatek. 313 Kinderuur 413 Gramofoonmuziek 10 Vragenuur «7 0*-7 13 Berichten) 7.45 Gramofoonmuziek. 7.35 Toespraak: Met groot# voorrecht van een Chnst Omroep, vooral nu". «00 Berichten ANP. herhaling SOS-berichten. 513 Orgelconcert. 9 00 Lezing Jcsu» ra Augustus als Heiland «ter Wereld" 30 Utrechte gtedelfck orkest Chrtst. orato. rtumvereen Hi.versum ra soüstea iaat) 10 13 Berichten ANP. actueel halfuur. 10 45 Gramofoonmuatek. CA. 1134-12 00 Schriftlezing. Hüvereuae II. MIJ ra R„ - AVRO. 00 Berichten ANP. Gramofoonmuatek 9 00 Verkorte opera ..La bette Kétens" 10 00 Morgenwijding 10 13 Gewade muziek (gr. pl). 10» Voor de vrouw 1035 Ensemble Secco. 11 00 Causerie „Wte en wat Is Mre velt 11 10 Ensemble éeeco 12 00 A VRO- A eotiojvorkaat. 12 45 Berichten ANP. Gramofoonmuatek 1 00 Sylvestre-Trio 1 43 Gramofoonmuatek. 413 Omroeporkest er. mitste (2 04-2» De- 1 55-4 14 Gramofoonmutesk). 3J0 AVRO-Dansorkest ra soüate 00 Orgelspe: 13 AVRO-Amusementsorkest en solist 7 00 Ptsnovoordracht 7.3» Causerie over Einstefn. «00 Berichten ANP medsdeeltngra. 3.13 Otmcerl gebouw-orkest 13 Gremofoonmuatek. 1*1* tv. T- :i,M Kim. MUM Jurlu Tnbuky IUKIM

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1939 | | pagina 9