eeslag voor de
1
Zuid-Amerikaaiisclie
Kost
Om de „wespentaille"
van FINLAND
Materieels liulp aan
Finland beplnit
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Niet de „Admiral Scheer'
doch de „Admiral Eraf
ren Spee"
Russisch passagiersschip
vergaan
„Admiraal Scheer" te
Montevideo binnengeloopen
30 dooden en
80 gewonden
Tegen mijnenleggende
vliegtuigen
Fransch steunpunt
genomen
Laan. Schaften, Tel. M (2 lijnen). Kenaetal 2210.
DONDERDAG li DEC. 1939. 8ie Jaargang. No. 11061.
émê WV. JMmmó» NeorJe#iww*erM 4
I Uit tot nu toe te Londen ontvan-
en inlichtingen blijkt, dat drie Brit-
che kruisers in contact zijn geweest
iet de „Admiraal Scheer". Dit was
fisteren om 6 uur 's morgens het ge-
lal. De „Admiraal Scheer" werd her-
laalde malen getroffen. Tijdens het
evig gevecht, dat vier uur duurde,
rerd de Britsche kruiser Exeter be-
chadigd en gedwongen zich van ver-
ere actie te onthouden. De andere
ruisers, de Ajax en de Achilles,
lebben de achtervolging voortgezet.
Ook uit Buenos Aires ontvangen wij bo
chten over een ontmoeting ter zee op gis-
'renochtend.
Er zijn, seint Reuter, geen schepen gezoti-
en, doch aan beide zijden werd eenige scha-
e aangericht.
De Achilles gezonken?
Deze mededeeling klopt niet met een an-
er bericht, eveneens uit Buenos Aires, doch
oor Stefani, het Italiaansche persbureau ge-
uiceerd, meldende, dat de Britsche kruiser
chilles in den grond zou zijn geboord.
De „Achilles" is een kleine, maar snelle
iruiser van 7030 ton, uitgerust met 8 zes-
fm'ms kanonnen en een snelheid van 32.5
boop. Hij werd in 1932 te water gelaten.
Engeland ontkent!
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
et bericht dat Zr. M. „Achilles" tot zinken
iu zijn gebracht, ongegrond is.
Geschaduwd.
Nadere telegrammen doen gelooven, dat
i „Admiral Scheer" thans door enkele
elle Britsche kruisers geschaduwd wordt,
meinde, indien zwaardere Engelsche sche-
;n zijn aangekomen, het Duitsche slagschip
ML te vallen.
Deze zelfde tactiek werd tijdens de vorige
ereldoorlog met succes toegepast bij de
üitsche kruiser Embden.
Te Montevideo binnengeloopen.
Havas seint uit Montevideo dat de „Admi-
1 Scheer" hedennacht tot op de reede
n Montevideo achtervolgd door Britsche
uisers, in -deze havenplaats is aangeko
en, waar zij de dooden en gewonden aan
nd hebben gebracht. De autoriteiten van
ruguay hebben zich aan boord van de
jepboot „Lavalleja" naar de „Admiral
heer" begeven. Op de kade was een groo-
menigte bijeengestroomd, om van het
itschepen van de dooden en gewonden ge-
ige te zijn.
Nader wordt gemeld, dat de „Admiral
heer" dertig dooden en tachtig gewon-
n heeft ontscheept.
WAAR BESCHADIGD.
[De laatste berichten zeggen dat het Duit-
the vestzakslagschip „Admiral Scheer"
jwaar beschadigd te Montevideo Is aange
komen.
Te Londen wordt verklaard, dat overeen
komstig de Haagsche overeenkomst no. 13
van 1907 de „Admiral Scheer" thans 24 uur
in een neutrale haven mag blijven, terwijl
illeen die herstellingen mogen worden uit
gevoerd, welke absoluut noodzakelijk zijn
im het schip weer zeewaardig te maken. De
ttrijdmiddelen van het schip mogen niet
lange vul d worden.
De Britsche kruisers „Ajax" en
„Achilles" liggen voor de haven van
Montevideo te wachten. Later werd
gemeld, dat zij de buitenhaven zt]n
binnengevaren Men weet niet in hoe
verre zij beschadigd zijn.
De gewonden van de „Admiral Scheer"
n in het militaire hospitaal van Monte-
deo opgenomen.
De correspondent van de „New York Ti-
les" te Buenos Aires schrijft aan zijn blad,
jat de Britsche kruisers met den „Admiral
Scheer" in contact zijn gekomen en op on
geveer 200 mijl ten oosten van Punte Deles-
•e (de monding van de Rio Plata) Woens
dagochtend omstreeks 6 uur. Het vuur
»erd onmiddellijk geopend De Britsche krui
jer „Exeter" werd zoodanig getroffen, dat
het schip nog slechts met beperkte snelheid
kon varen, zoodat het den strijd moest opge
ven.
'Hoewel dc elfduims kanonnen van de „Ad
miral Scheer" zwaarder zijn dan de zes-
RUSSEN DRINGEN OP NAAR
DE BOTNISCHE GOLF.
Heftige tegenstand
der Finnen
Van de Zweedsche grens wordt vernomen,
dat de meest vooruitgeschoven Spvjet-Rus-
sische gepantserde en gemechaniseerde een
heden nog slechts 100 K.M. van de Botni-
sche golf verwijderd zijn, ongeveer halver
wege het smalste deel van Finland bekend
onder den naam de „wespentaille" van Fin
land.
Men gelooft dit bericht te Helsinki niet,
aangezien zulk een snelle opmarsch in dit
gebied zonder wegen niet mogelijk is.
De Finnen hebben ondertusschen
hun tegenaanval in dit gebied ver
scherpt, de Finsche troepen hebben
versterking gekregen. De Russen
krijgen nergens vasten voet, aange
zien de Finnen bij het terugtrekken
alle huizen vernielen. Het dorp Sa-
lia, waar de Russen hun hoofdkwar
tier hadden willen opslaan, was nog
slechts een smeulende massa ruines.
Door deze tactiek, worden de verbin-
dingslinies van de Russen zeer
kwetsbaar, de Finnen knnnen het
roode léger aan alle zijden bestoken.
Men weet nog niet welke van de twee
Russische afdeelinge, die oprukken naar de
Botnische golf, deze het eerst zal bereiken,
beide afdeelingen ontvangen evenwel ver
sterking en dc Finnen blijven numeriek in
de minderheid. Men veronderstelt, dat de
Russen beide groepen willen vereenigen om
ze samen door te laten sitooten naar Oulu
aan de Botnische golf.
Men verwacht verder, dat de beste Fin
sche troepen uit de provincie Osterbotten,
die bekend staan als de beste schutters van
Finland, binnenkort naar dit front overge
bracht zullen worden.
Vluchtelingen deelen mede, dat de
Russen veel moeilijkheden hebben
met de veroordeelden, die te Moer-
mansk verzameld zijn. Sedert lan
gen tijd werden hier veroordeelde
misdadigers heen gezonden. Men ge
looft, dat reeds gevechten zijn ge
voerd tusschen de soldaten en de ge
deporteerden.
Het legerbericht van gisteravond.
In het Finsche legerbericht van gister
avond wordt nog verklaard, dat de Finnen
bij Tolvajaervi met groot succes hun aan
vallen voortzetten. In de landengte van Ka-
relie wordt over het algemeen plaatselijk
strijd geleverd en is slechts activiteit van
patrouilles te vermelden.
Gemeld wordt, dat de Finnen opnieuw
stellingen gereed maken ten einde den Rus
sen in een grooten slag ten noorden van de
linie Nymes-Uleaborg te bestrijden. Uit het
gebied ten noorden van het Ladogameer
worden verdere Finsche successen gemeld na
een bloedigen slag. doch voor het oogenblik
zijn nog geen bijzonderheden beschikbaar.
Volgens schattingen zouden de verliezen
aan Finsche zijde in geen geval meer dan
een vijfde bedragen van de verliezen der
Russen. Het Roode Leger valt over het al
gemeen en masse aan. Finsche oficieren
zeggen, dat de voorhoeden der Russische
troepen over het algemeen door machinege
weervuur volledig worden weggevaagd.
Heroveren de Finnen een sleutel
positie?
Een niet bevestigd bericht verklaart, dat
de Finnen Salla, een sleutelpositie aan het
noordelijk front, heroverd hebben. De Russen
trachtten hier naar de zee door te breken.
Wanneer dit bericht juist is, betcekent dat
een groot succes voor het Finsche tegenoffen
sief, dat den geheelen dag in dezen sector
gewoed heeft, aangezien de Russen het voor
nemen hadden van Salla de basis van hun
hoofdkwartier te maken.
Toen het gros der Finsche troepen gedwon
gen was zich uit Salla terug te trekken, ble
ven mobiele patrouilles op ski's achter om de
achterhoede-gevechten te voeren. Velen van
deze manschappen zijn nooit uit de nabij
heid van Salla vertrokken, zij verborgen zich
en, gecamoufleerd in hun witte jassen, be
rokkenden zij dc Russen veel verliezen.
Alle correspondenten maken gewag van
de militaire kwaliteiten der Finnen en ver
klaren, dat de Russische verliezen die der
Finnen viii maal overtreffen. In twaalf da
gen tijds werden 114 Russische tanks ver
nield.
Voorts melden de correspondenten, dat jn
het roode leger scheurbm'.. heerscht, en dat
deze ziekte zoowel onder de officieren als
de manschappen een groot aantal sterfgeval
len Heeft veroorzaakt.
Voor de autoriteit van den Vol
kenbond.
Het conservatieve blad „Aftenposten" stelt
voor, dat ieder lid van den Volkenbond on
middellijk een legercorps ter beschikking van
Finland stelt, volledig uitgerust, en ter sterk
te van een duizendste van zijn bevolking.
De aanval van de Russen zou hierdoor tot
staan gebracht worden en de autoriteit van
den Volkenbond zou hersteld zijn.
duims van de „Ajax" en de „Achilles", werd
het Duitsche schip door de kanonnen van
acht duim van de „Exeter" beschadigd, waar
na het Duitsche schip naar de kust voer.
Te half zeven in den avond werd het schip
op 20 mijl afstand van Punte Deleste gezien,
varende in zuidelijke richting. Eenige mi
nuten later verschenen de beide Britsche
kruisers aan de horizon. Zij openden het
vuur en binnen tien minuten waren twintig
schoten gewisseld. Een uur later werd de
strijd op 25 mijl ten Zuiden van Punta De-
lesta hervat en de drie schepen vuurdep hef
tig toen zij Punta Balena passeerden.
De „Admiral Scheer" bevond zich toen
minder dan negen mijl uit de kust en het
mondingsvuur van de kanonnen kon van
de kust worden gezien. Toen te half negen
de duisternis viel, lag een dik rookgordijn
over een lengte van verscheidene mijlen op
de zee.
De kleine kruiser „Uruguay" van de vloot
van Uruguay is ooggetuige geweest van den
strijd. Het schip bevond zich bij Punta De-
leste toen de strijdende oorlogsbodems pas
seerden.
De correspondent voegt hieraan toe, dat
in diplomatieke kringen te Buenos Aires
wordt verondersteld, dat het Duitsche schip
„Ussukuma", dat 3 December door Britsche
oorlogsbodems in het zuiden van den At-
lantischen Oceaan werd buitgemaakt, ge
bruikt werd om kleine Britsche oorlogsbo
dems in een gevecht met de „Admiraal
Scheer" te lokken.
Laatste telexbericht
De autoriteiten van Uruguay ver
klaren, volgens Reuter, dat niet het
vestzakslagschip „Admiral Scheer",
doch de „Admiral Graf von Spee"
gisteren slaags is geweest met de
Britsche kruisers en een toevlucht
heeft gezocht in de haven van Mon
tevideo,
ENGELAND STELT „VEILIGHEIDS
PATROUILLES" IN.
Reeds suoccssen boven Helgoland?
Reuter verneemt uit gezaghebben
de bron te Londen, dat de Roval
Airforce „veiligheidspatrouilles" in
stelt als tegenmaatregel tegen het
leggen van mijnen door Duitschland
vanuit vliegtuigen en tegen de bases
van deze vliegtuigen. Deze patrouil
les vormen een volkomen nieuwe
eenheid van de Royal Airforce en
worden uitgevoerd door bombarde
mentsvliegtuigen met machtige be
wapening, die uitgerust zijn voor
lange tochten.
In feite breidt Engeland zijn kustdefen-
sie uit, zoodat daardoor de punten gedekt
worden, vanwaar Duitschland den mijnen
oorlog tegen Engeland heeft uitgevoerd.
Naar verluidt hebben Britsche toestellen
met groot gemak Duitsche vliegtuigen af
geslagen, dietrachtten den aanval op Hel
goland te verhinderen. Men schrijft dit toe
aan de grootere geschutskracht van het
type bombardementsvliegtuig, dat voor de
ze nieuwe patrouilles gebruikt wordt.
Luchtgevecht boven Noordzee.
Het Britsche ministerie van luchtvaart
maakt bekend, dat gisteren. Woensdag, twee
vliegtuigen van de kustwacht twee Dornier
vliegbooten boven de Noordzee hebben aan
gevallen en getroffen. Vóór de beide vijan
delijke vliegbooten in do wolken konden
verdwijnen, waren zij door machinegeweer
vuur getroffen.
De hospita en haar vriend
Zevenhonderd pop verduisterd.
De Amsterdamsche politie heeft gister
nacht in een woning aan de Amstelstraat
49 een daar wonende 25-jarige pensionhoud
ster aangehouden. Zij wordt verdacht van
diefstal van een bedrag van zevenhonderd
gulden, toebehoorend aan een bezoeker. Te
gelijkertijd werd haar 28-jarige vriend, ver
dacht van deze berooving, aangehouden.
Beiden werden in het bureau opgesloten.
Nog 560 personen vermist
Het Japansche departement van bui-
tenlandsche zaken te Tokio heeft be
richt ontvangen, dat het Sovjet-Rus
sische s.s. „Indigirka" (2.336 ton) op
800 meter van Wakkanai op Hokkai-
do is vergaan. Er waren ongeveer
duizend passagiers aan boord en de
bemanning bestond uit 36 koppen.
Tot dusver heeft men 87 lijken gevon
den, terwijl 390 opvarenden door de
Japanneezen zijn gered en naar Wak
kanai gebracht, waar zij verzorgd
worden.
Thans worden nog 560 opvarenden
vermist, doch men gelooft, dat hier
van ongeveer 200 nog in leven zijn.
Bij ontvangst van het bericht heeft het
ministerie van buitenlandsclie zaken den
tweeden secretaris der Sovjet-ambassade,
Genelalof, als volgt ingelicht:
De „Indigirka", welke op 8 December van
Kamsjatka was vertrokken, is vergaan op
een punt 800 meter van Wakkanai met on
geveer duizend passagiers en een beman
ning van 36 personen aan boord. De Japan
sche regeering heeft daarop de Noord-Japan-
sche scheepvaartmaatschappij opgedragen
haar veerboot Karafuto-Maru naar de plek
des onheils te zenden en heeft voorts allen
Japanschen schepen, welke in de nabijheid
varen, opgedragen hulp te vcrleenen. De
hooge zee maakt het reddingswerk voor de
Japanneezen evenwel zeer moeilijk.
VAN HET WESTFRONT.
„De toestand hersteld".
Het Fra'nsche legerbericht van gisteravond
luidt als volgt:
Tijdens een reeks acties op Dinsdag ten
Westen van de Saar is een onzer kleine
posten genomen door den vijand, die een
tiental krijgsgevangenen maakte. De toe
stand is hersteld. Vandaag een kalme dag
aan het geheele front.
De Duitsche lezing.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
In het Westen plaatselijke activiteit van
verkenningsafdeelingen en artillerie. In de
streek ten Zuidoosten van Saarbruecken
heeft een afdeeling verkenners, ter sterkte
van een officier en tien manschappen, een
vijandelijk steunpunt op Fransch gebied ge
nomen. De vijand verloor vijf dooden. Een
officier en zestien manschappen werden ge
vangen genomen. De Duitsche verkennings-
afdeeling keerde zonder eigen verliezen te
rug.
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Verwachting: Meest zwakke, la
ter tot matig toenemende,
Oostelijke tot Zuidelijken
wind, meest betrokken tot
zwaar bewolkt, weinig of
geen sneeuw of regen, tem
peratuur om het vriespunt.
De nieuwe regeering
in Zweden
Geen persoonlijke geschillen tus
schen Hansson en Sandler.
Zooals wij gisteren reeds meldden, heeft
minister-president Hansson van Zweden een
nieuw, nationaal kabinet gevormd. Dit ziet
er, nadat gisteren nog een wijziging was
aangebracht, als volgt uit:
Minister-president Hansson, minister van
buitenlandsche zaken Guenther (tot dusver
gezant in Oslo); justitie Westman; oorlog
Skoeld; sociale zaken Moeller; verkeerswe
zen Andersson; financiën Vigforss, onderwijs
Bagge; landbouw Bramstorp; handel Damo-
moe; volksopvoeding Erikson en ministers
zonder portefeuille: Guensel, Thorwald en
Bergquist.
De Ministers Sandler, Engberg, Strindlund
en de minister zonder portefeuille Haeggleff
zijn dus uit het kabinet verdwenen.
Buitenlandsche politiek blijft on
gewijzigd.
Minister president Hansson heeft een ra
dio-redevoering uitgesproken, waarin .hij er
den nadruk oplegde, dat do nieuwe coalitie-
regeering bijna het totaal der rijksdagleden
tot grondslag heeft De reorganisatie der re
geering beteekent niet dat de buitenlandsche
politiek des lands gewijzigd wordt
Spr. stelde in het licht, dat er gee
nerlei persoonlijke verschillen be
stonden tusschen hem en den afge
treden minister van buitenlandsche
zaken Sandler, wiens arbeid ter ver
sterking en practische verwezenlij
king van de samenwerking der Noor
delijke landen van onschatbare
waarde is geweest
Verschillende bladen hebben bet nieuwe
kabinet een koele ontvangst bereid. De na
druk wordt erop gelegd, dat Sandler vrij
willig is vertrokken en niet onder den druk
der Duitsche perscampagne.
Nederlander schenkt
Finland f 100.000
Een Nederlander, die onbekend wenscht
te blijven, heeft een bedrag van f 100.000 ge
schonken ten behoeve van Finland. De gift
werd afgedragen aan de Finsch-Nederland-
sche vereeniging te Den Haag.
Volkenbondsvergadering
„Rusland plaatst
zichzelf buiten den
Volkerenbond"
De speciale Commissie van Der
tien van de Volkenbondsvergadering
heeft gisterenavond met het aan
nemen van een resolutie haar werk
zaamheden in de kwestie van het
beroep van Finland beëindigd.
De resolutie is krachtiger dan men bier
verwacht had, zegt de corr. van het Hsbl.
Er wordt in gezegd, dat de Volkenbonds-
vergaderine plechtig de handelwijze van
de Sovjet-Unie tegen Finland veroordeelt;
allen leden van den Volkenbond wordt drin
gend verzocht iedere materieele en humani
taire hulp aan Finland te bicden, welke ze
kunnen bieden, en zich te onthouden van
iedere handelwijze, die de weerbaarheid
van Finland zou kunnen schaden.
Dat is de formule, die men reeds voor
het Chincesch7.Tapansche conflict had ge
vonden. Dc resolutie gaat echter verder
waar gezegd wordt dat het den secretaris
generaal van den Volkenbond wordt ver
oorloofd ziin technische diensten ter be
schikking te stellen voor de bovengenoem
de hulp aan Finland, en dat zijn den secre
taris-generaal eveneens zal toestaan de
niet-leden van den Volkenbond (in de eer
ste plaats natuurlijk de met Finland svm-
pathiseerende Vereenigde Staten) te raad
plegen over een eventueele samenwerking
in de hulpverleening. Het ziet er dus naar
uit alsof men toch wil dat de Volkenbond
de hulp aan Finland zelf organiseert en
coördineert.
Het tweede deel der resolutie gaat ver
der dan men van den Volkerenbond ge
wend is.
Er wordt, in betoogd, dat Rusland zich bui
ten het Volkenbondsverdrag heeft gemlaatst
door zijn weigering om voor de Volken
bondsvergadering te verschijnen, welke wei
gering de Sovjet-Unie tracht te rechtvaar
digen met de mededeeling dat ze betrek
kingen met een z.g. regeering bad aange
knoopt, die wettelijk noch daadwerkelijk de
door het Finsche volk erkende regeering is
De speciale Commissie van Dertien be
roept zich tegenover den Raad op art. 16
om de conclusie uit de situatie te trekken;
d.w.z. de Raad moet nu beslissen of, zooals
de Commissie meent, de Sovjet-Unie zich
door haar actie buiten het Volkenbonds
verdrag heeft gesteld. Art. 16 wordt in het
bijzonder genoemd en de Zweedsche en
Noorschc delegaties hebben dan ook ver
klaard, dat ze haar houding nog niet kon
den bepalen en eerst haar regeeringen om
raad moesten vragen.
Men neemt aan. dat de Volkenbondsver
gadering hedenochtend met algemeene
stemmen tot bet uitsluiten van de Sovjet-
Unie zal besluiten.
De gedelegeerde van Iran (Perzië) is
ziek (diplomatiek?) en enkele kleine sta
ten, die aan Rusland grenzen zullen zich
waarschijnlijk onthouden.
Wat Noorwegen en Zweden zullen doen
vraagt de algemeene aandacht. Dat zij ech
ter door tegen te stemmen, de scherpst mo
gelijke vcroordeeling van Rusland, zijn ver
wijdering, zullen tegenhouden, is niet wel-
denkhaar,