Duitschland vreest een oorlog in Klein-Azië Voorspoed in één land is niet mogelijk Geteisterd Turkije DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER Bemoedigende rede van President Roosevelt Wereld moet worden bevrijd van geweld Zweedsche schepen getorpedeerd Rome en Moskou steeds scherper tegenover elkaar Stilte voorden storm Vaticaan krijgt eigen brandweer Geheime distilleerderijen ontdekt lijnen). Kengetal 2240. DONDERDAG 4 JAN. 1940. 84e Jaargang. No. 11076. tfi*göve der N.V. l>rtg.-M^". JHo(lo»»ds Nooededtwertrer" 4 AMERIKA KAN NIET DOOR ISOLE MENT WELVAREND EN GELUK KIG ZIJN. President Roosevelt heeft gistermid dag ter gelegenheid van de opening van het congres een zeer belangrijke rede gehouden. Hij betoogde dat Ame rika niet door isolement gelukkig en welvarend kan zijn, dat de Ver. Sta ten wel buiten oorlog willen blijven, doch da* democratie, vrijheid en re de ook Amerikaansche zaak is. Roo sevelt waarschuwde tegen handels- egoisme en verklaarde dat geen voor spoed in één land mogelijk is. De re de van Roosevelt werd door de radio uitgezonden in 't Engelsch, Fransch, Duitsch, Portugeesch en Spaansch. De sociale en economische omstandighe den, zoo verklaarde Roosevelt, die in het buitenland verkeerd geleid zijn, totdat zij uitliepen op revolutie en dictatuur, zijn het zelfde als die, waarmede wij hier worstelen om ze vreedzaam in het binnenland te re- Picn. Roosevelt herinnerde aan de waarschu wing, die vervat was in vroegere boodschap pen aan het congres, en volgens welke de Amerikaansche burgers in hun dagelijksch leven den schok zouden voelen van gebeur tenissen op andere continenten, en hij sprak een waarschuwing uit tegen degenen, die er op aandrongen, dat de Vereenigde Staten als 'n eigen behoeften voorziend een heid gelukkig en welvarend konden leven met een veilige toekomst binnen een hoo- gen muur van isolatie, terwijl daarbuiten de rest der beschaving en de handel cn cul tuur der mensohheid vernield werden. „Ik kan de gevoelens begrijpen van degenen, die de natie waarschuwen, dat zij nooit weer toestemming zullen geven tot het zen den van Amerikaansche jongelieden naar Europeeschen bodem. Maar niemand heeft hun gevraagd die toestemming te verlee- nen, want niemand verwacht een dergelij ke onderneming'. Wij behoeven niet met andere naties ten oorlog te trekken, maar op zijn minst kun nen wij met andere naties er naar streven aanmoediging te geven aan de soort van vrede, die de moeilijkheden der wereld zal verlichten en daardoor ook onze eigen na tie zal helpen. Wij moeten voor ons uitkij ken en de mogelijkheden voor onze kinde ren zien, wanneer de rest der wereld mocht worden overheerscht door geconcentreerd geweld alleen. Wij moeten voor ons uitkijken om de gevolgen te zien voor onze eigen toekomst, wanneer alle kleine lan den in de geheele wereld zich hun onafhankelijkheid zien ontnomen of louter aanhangsels worden van betrekkelijk uitgestrekte machtige militaire systemen. Wij moeten ech ter voor ons uitkijken om te zien, wat voor leven onze kinderen zou den moeten leiden, wanneer een groot deel van de rest van de we reld gedwongen werd den God te aanbidden, die opgelegd werd door een militairen heerscher of wel ver boden werd, een God te aanbidden". De volkeren van andere landen heb ben het recht een eigen regeerings- vorm te kiezen, maar wij in dit land gelooven nog steeds, dat een derge lijke kenze gebaseerd behoort te zijn op zekere voorwaarden, welke wij overal essentieel achten. Wij weten, dat wijzc4f nooit geheel veilig in ons land zullen zijn, tenzij andere regee ringen die vrijheden erkennen. Amerikaansche als voorbeeld. handelsmethoden De president drong er op aan, dat de hui dige methode der Amerikaansche handels overeenkomsten zou worden uitgebreid als onontbeerlijk deel der fundeering van ie- deren stabielen, duurzamen vrede. „De ou de voorwaarden van den wereldhandel heb ben geen duurzamen vrede gegeven. Wan neer de tijd komt, moeten de Vereenigde Staten hun invloed gebruiken om de han delskanalen in de wereld te openen, opdat geen enkele natie zich in latere dagen ge dwongen zal voelen met wapengeweld na te streven, wat zij door vreedzaam overleg zeer wel verkrijgen kan. Dei invloed zal ten zeerste verzwakt worden, wanneer deze regeering zich schul dig zou maken aan handelsegoismc. De vlam brandend houden. Sprekende over de werkloosheid verwierp Roosevelt de „Europeesche oplossing, die er in bestaat werkloozen te gebruiken voor den opbouw van buitengewone bewapenin gen,^ welke tenslotte uitloopen op, dictatu ren." De president is voorstander van de Amerikaansche manier door verhooging van het nationale inkomen. „Als een eens gezind volk moeten wij op dit vasteland de vlammen brandende houden van de menschelijke vrijheid, rede, en democratie en eerlijkheid als levende zaken, die be houden moeten worden voor de betere we reld, welke zal komen. Mogen onze kinde ren op het jaar 1940 wijzen.aldus besloot Roosevelt", als op een ander tijdperk, toen de democratie haar bestaan rechtvaardigde als het beste regeeringsinstrument, dat nog door de menschheid uitgedacht is." De president zeide nog met het oog op de onzekerheid in de wereld het congres te vragen om uitbreiding van leger cn vloot, niet gebaseerd op paniek maar op gezond verstand. Verder vroeg hij heffing van vol doende aanvullende belastingen. Tenslotte is het Congres verzocht onmid dellijk 271.999.523 dollar te voteeren voor de bescherming van de Amerikaansche neutraliteit en ter versterking van de nati onale verdediging. DOOR DUITSCHE DUIKBOOTEN. Gisteren zijn twee Zweedsche sche pen getorpedeerd door Duitsche duikbooten, tengevolge waarvan zij zijn gezonken. Verschillende opva renden worden vermist. Het stoomschip Svarton (2475 ton) werd getorpedeerd buiten de Noord kust van Schotland. Het schip zonk in anderhalve minuut. Twintig leden der bemanning worden vermist, elf overlevenden begaven zich op een vloot en werden gered door een red dingboot. Macchay radio heeft een S.O.S.be- richt opgevangen van het Zweedsche schip Kiruna (5400 ton), dat mede deelde, langzaam te zinken, tenge volge van een aanval door een Duit sche duikboot op 500 mijl ten noor den van de Azoren. PRESIDENT ROOSEVELT. Temperatuur om het vriespunt Het storingsfront van de depressie over de randstaten passeerde gisteren ons land. Het bracht in het Noorden hier en daar lichte regen en'motregen en veroorzaakte tijdelijke lichte dooi. Groningen meldde een maximum temperatuur van 1, Den Helder van 3 graden boven het vriespunt In het Zuiden van het land gaf het alleen zware bewolking. Na het passeeren van dit front klaarde de lucht weer op. Thans bevindt ons land zich onder invloed van een vlak gebied van hoogen luchtdruk, dat zich over het Noordzeegebied, Denemarken en Zuid-Scandinavië uitbreidt De depressie over de Golf van Biscaye vult geleidelijk op en dringt slechts langzaam in noordelijke richting door. Den oppervlakkigen toeschouwer schijnt het alsof de strijdende partijen in het Wes ten zijn vastgeloopen en behoudens enkele bravourstukjes ter zee of in de lucht van een werkelijkcn strijd geen sprake is. Zóóver ging onlangs zelfs een overzicht schrijver met uit te roepen: „de meest vei lige ep rustige plaats op deez' wereld is aan het front in de krachtig bepantserde, goed verwarmde en geventileerde stellin gen". Zeer oppervlakkig is deze beschouwing zeker, want niet alleen kan elk oogen'blik de oorlogshel in volle omvang losbarsten, maar daarnaast is er geen sprake van. dat er van rust en vastloopen reeds thans kan worden gesproken. Nu de machtige, defensieve stellingen elke aanval tot een hachelijke onderne ming maken, werpen de tegenstanders zich op die contactpunten waar mogelijk een beslissing kan worden geforceerd, of den tegenstander nadeel kan worden berokkend Allereerst is dit Finland, waar de nieuwe vriend van Duitschland zulk een harde noot te kraken krijgt. Hulp, vooral in de vorm van oorlogstuig, is reeds van geallieerde zijde onderweg. Als de Finnen nog enkele weken, kunnen stand houden beschikken zij in ruime mate over de meest geperfectioneerde wapenen. Aarde nog steeds niet tot rust gekomen NA DE VELE RAMPEN ZIJN HET THANS DE WOLVEN, DIE IN GROOTE TROEPEN NAAR DE BE WOONDE STREKEN TREKKEN. BEVOLKING VERKEERT IN DOODSANGST. In Turkije is de aarde nog steeds niet tot rust gekomen. Om 2.45 gistermiddag werd te Josgat en in de streek ten Westen van Er- zindjan een nieuwe aardschok gevoeld, om 4.20 werd hetzelfde waargenomen te Tsjan- kere. Te Yozgad en omgeving zijn 184 huizen ingestort. Tot nu toe is nog geen melding gemaakt van verliezen aan menschenle- vens. De overstroomingen te Balikesir, Ismidt en Adabazar hebben 336 huizen doen instor ten, 300 werden door het water meegesleurd en 662 zijn onbewoonbaar geworden. Talrijke bruggen zijn ingestort. De verliescijfers der stad Erzindjan zijn nog niet volledig. Men raamt ze op 14.000 De berging is nog niet geëindigd, het ver voer der daklooze bevolking is aan den gang. Zij worden over het geheele land ver deeld, aangezien de getroffen steden en dorpen in den winter onbewoonbaar zijn geworden. President Inoenoe is gister uit DE OVERSTROOMINGS- RAMP IN TURKIJE Hierbij een situatie-kaartje van Noord West Turkije waarin het geteisterd gebied gelegen is dat door den overstroomingsramp ge troffen werd. Binnen de dikke zwarte lijn overziet men hoe het water zich in enkele dagen heeft uitgestrekt het aardbevingsgebied in Ankara terugge keerd. Bovendien heeft zich een vierde plaag aangekondigd. Na de aardbe ving, de sneeuwstormen en de over stroomingen, zijn het thans de wol ven, die de Turksche bevolking teis teren. Door het noodweer uit de bos- schen gedreven, trekken de wolven in troepen van honderden naar de bewoonde streken, waar de honge rige dieren reeds menschen aange vallen hebben. De bevolking ver keert in doodsangst, daar zij zich tegen de wolven niet kan bescher men, de meeste huizen zijn ver- ja men mag zelfs aannemen, dat de Rus sische overmacht in de lucht dan ten einde zal zijn. Liefde voor Finland? Zeker, de heldhaftige verdediging heeft er veel toe bijgedragen het de sympathie te doen winnen. Maar landen in oorlog als Engeland en Frankrijk rekenen voor alles met het einddoel, de overwinning. En men reali seert in Londen en Parijs zéér goed, dat een Russisch échec in Finland de toegezeg de hulp der Sovjets aan Duitschland, in de vorm van tal van gron'dstofleverinsen tot een illusie moet maken. Moskou heeft dan zijn petroleum en ertsen zelf noodig. Daarnaast legt Engeland een zekbre po litieke en militaire druk op het zuiden van het onmetelijke Sovjet rijk. Turkije staat reeds aan den kant der ge allieerden, terwijl de aanwezigheid der ge neraals Ironside en Weygaud in het nabije Oosten er op wijst, dat Brittanniö naar an dere fronten zoekt om zijn -tegenstander te treffen. De schijnbare stilstand der krijgsbedrijven in het Westen verbergt ongetwijfeld groo- te activiteit elders. In bevoegde Duitsche kringen gaat men steeds grooter bezorgdheid tooncn voor de loop, welke de gebeurtenissen dreigen te nemen. Men ziet de kloof tusschen Rome en Mos kou steeds breeder worden. Practisch zijn de diplomatieke betrekkingen reeds verbro ken en er is zeer weinig toe noodig om Italië tot daden te doen overgaan. Wat dit voor de as RomeBerlijn zou beteekenen, is duidelijk. Ook vreest men, dat Engeland niet zal terugdeinzen voor maatregelen, welke een oorlog met de Sovjets onvermijdelijk zal maken. Het vertrek van Seeds, den Brit- schen ambassaduer, uit Moskou ziet men als een teeken, dat Londen eerstdaags tot handelen zal overgaan. Een gecombineerde TurkschBritsche op- marsch vanuit Klein-Azië, met als doel de verovering der Russiche petroleumgebieden acht men niet uitgesloten, ja zelfs waar schijnlijk en te Berlijn heeft men werke lijkheidszin genoeg om te begrijpen, dat dan Duitsche soldaten de Russen zullen moeten helpen. Dit zou echter een groot gevaar van bot sing met Italië meebrengen en een uitbrei ding van den strijd, welke men in Duitsch land, waar de spanningen steeds grooter worden, zeker niet wenscht. Met talrijke brandweerlieden. In de Vaticaansche stad zullen zoo spoe dig mogelijk een brandweerkazerne en tal rijke brandweerlieden worden overgebracht, teneinde een doeltreffende beveiliging der Pauselijke paleizen bij evcntueele branden te verzekeren. Dit besluit is genomen naar aanleiding van den brand, die de pauselijke kanselarij gedeeltelijk heeft verwoest. Verder is besloten, dat de pauselijke pa leizen, die het voorrecht van exterritoriali teit genieten, voortaan onder permanente bewaking zullen staan van de pauselijke gendarmerie. meld, of geven geen voldoende be schatting, elders wonen de menschen in primitieve tenten, die ook al wei nig afweer bieden. Hulp voor de slachtoffers. De Britsche regeering heeft de Turksche regeering aangeboden een hospitaalschip te harer beschikking te stellen. De regeering te Ankara heeft haar dank betuigd en ver klaard van het aanbod gebruik te zullen maken, indien dat noodig zal zijn. Rusland zal 10.000 dollar schenken ten behoeve van de hulpverleening aan de slachtoffers. Dit nummer bevat 8 pagina's DE BILT SEINT. Verwachting: Des ochtends hier en daar matige vorst, overi gens lichte vorst tot tempe ratuur om het vriespunt, nevelig tot gedeeltelijk be- wolkt, plaatselijk mist, vooral in 't Noorden, droog weer, zwakken tot matige, in het Z.W. tijdelijk wel licht krachtige, meest Oos telijke wind. Steuntrekkers hielden er brande rijen op na. - Het prodnet was prima Geheimzinnig koffertje brengt ambtenaar op het spoor Gisteravond heeft de recherche van den dienst der invoerrechten en accijnzen te Amsterdam twee clan destiene distilleerderijen in beslag genomen. Reeds eenigc weken geloden hadden amb tenaren van genoemden dienst op straat een man aangehouden, die op 'n rijwiel ge zeten, een koffertje vervoerde. De uiterst voorzichtige wijze, waarop hij met dit kof fertje reed, had hun bevreemding gewekt. Bij onderzoek bleek, dat het koffertje een blikken bus bevatte, welke de reuk van ge distilleerd verspreidde. De ambtenaren be grepen wat hun te doen stond en lieten den man zijn weegs gaan, waarbij zij hom in de gaten hielden. Gedurende eenige weken werd hij op zijn tochten door de stad ge schaduwd, waardoor men een overzicht kreeg van de adressen, waar hij vermoede lijk sterken drank afleverde. Totdat eindelijk Woensdag kon worden ontdekt, waar hem het verboden artikel werd verstrekt. Dit was in een woning aan den Ringweg in den IJpolder en in een perceel aan de Jasper Lynsenstraat in Amsterdam West. De ambtenaren deden gisteravond om zes uur een inval in het huis aan den Ringweg, waar zij in de keuken 'n zich in volle werking bevindend distil leertoestel aantroffen. De installatie en de vloeistof werden in beslag geno men en de bewoner werd voor het afnemen van een verhoor medegeno men. Later op den avond werd een inval gedaan in het andere perceel, waar eveneens een goeden slag werd geslagen. In een badcel trof men een volledige branderij aan, welke even wel niet in werking was. Deze appa ratuur werd eveneens in beslag geno men en ook de bewoner van dit huis moest de ambtenaren naar hun bu- reau volgen voor het afleggen van een verklaring. Steuntrekkers. In beide gevallen bleek men te doen te hebben met lieden, die van steun leefden en die, door het op wederrechtelijke wijze vervaardigen van gedistilleerd, trachtten zich een bijverdienste te verschaffen. Beiden waren in dit opzicht als \aklieden te beschouwen, die over eerste klas distil latie-inrichtingen beschikten. De spiritus, welke zij produceerden, had een gehalte van 96 pet. en reeds eerder in het bezit van de douane-recherche gekomen monsters, bloken bij laboratorium onderzoek niet te onderscheiden van het fabrieksproduct. Een ton voor Finsche Roode Kruis Geldinzameling met kracht voortgezet. Wij vernemen, dat de geldinzameling, uit gaande van de Finsch-Nederlandsche ver- eeniging in samenwerking met het Neder- landsche Roode Kruis, ten behoeve van het Finsche Roode Kruis, thans een totaal be drag van f 100.000 heeft bereikt. De geldin zameling wordt met kracht voortgezet. Binnen enkele dagen zal onder auspiciën van de Finsch-Nederlandsche vereeniging een.geschrift verschijnen, getiteld: Finlands lotj

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1940 | | pagina 1