ups, Erres
Krite Walin-gom
Barend en Mattje
„It Sloof'
wmmm
Electrisch koken?
Zevenhonderd ..Lucbt-doctoren
Herinnering
Zaterdag 6 Januari
Balans Opruiming,
J. VROEGOP.
SCHAATSEN
P.fflMIM B. HUI
WOL
Cor Lodder
SCHAATSEN
D, Schuitemaker
Nei oftin Dounsjen
•■■IIP»
begint onze groote
Wij hebben voor U nog extra koopjes!
Zooals
DAMESSCHOENEN, bruin en
zwart voor f2.50
DAMESSCHOENEN met steun voor f 4.50
en 10 pCt. korting.
PANTOFFELS vanaf f 0.95 met 10 pCt.
korting.
Alles a contant.
SCH0ENHANDEL. Broek op Langendijk.
RUITER - HOEKSTRA
KUNSTSCHAATSEN, met en zonder schoenen
NOREN.
G, HART OUDKARSPEL
RADIO-CENTRALE
HART KUIJT.
electrische kookinstallatie
Radio-toestel en
G. HART
P. NIEMAN
|J||
LUTJEWINREL
BIJVERDIENSTE.
Seizoen Opruiming!
BIJZONDERE
AANBIEDING
voor slechts 48 cent
WINKEL,
Koopt bij
onze
FA. R. LUIJTING.
Opzienbarende
radio-uitvinding
LUCHTGENEESKUNDE IN AMERIKA.
Het werk van een piloot is in
oorlogstijd nog zwaarder dan
gewoonlijk. Hoeveel reeds in vre
destijd van den piloot wordt ge-
eischt, bewijst onderstaand ar
tikel over de luchtgeneeskunde
in de Vereenigde Staten.
Een statistiek, die gedurende den wereld
oorlog gemaakt is en die thans bewaard
wordt in de archieven van de Britsche
Luchtmacht, toont aan, dat in de eerste elf
maanden van den wereldoorlog ongeveer 100
piloten gedood zijn, waarvan twee door den
vijand, acht het slachtoffer waren van een
motordefect, en 90 het slachtoffer waren van
hun eigen vergissingen. In dien tijd kon
iedereen, die maar dapper was en niet-ziek,
een vliegtuig besturen. Men beweerde, dat
iedereen vliegenier kon worden. Maar de
oorlogsvliegers begrepen weldra, dat er ze
kere physische eigenschappen noodig wa
ren, om bij het vliegen succes te hebben.
,,Zij die niet goed kunnen zien, slagen
nooit", zeiden zij. De vliegtuigen van 20 jaar
geleden eischten van de vliegeniers vele phy
sische kwaliteiten, o.a. ook een zeker even
wichtsgevoel.
Tegenwoordig heeft men zich er reken
schap van gegeven, dat het evenwichtsge
voel niets anders is dan een verzameling
van physische eigenschappen, die noodig
zijn, opdat iemand geschikt is voor piloot.
De piloot moet niet een al te groot vertrou
wen in zijn zintuigen hebben; integendeel,
hij moet volkomen op zijn instrumenten
vertrouwen, zelfs wanneer zijn gevoel hem
het tegendeel zegt. En deze zelfcontrole moet
de toekomstige vliegenier juist bezitten.
Er bestaat ook een ontspannings-
proef. Zij, die zich niet geheel kun
nen ontspannen, zijn ongeschikt.
Strek uw arm uit op de hoogte van
uw schouder, buig vervolgens de el
leboog, totdat de onderarm zich in
verticale positie bevindt, en leg dan
de elleboog in de hand van den exa
minator. Ontspan dan uw arm. Wan
neer de dokter uw arm loslaat, moet
hij onmiddellijk slap neervallen. In
dien dit niet gebeurt, beteekent dit,
dat u zich niet volkomen ontspan
nen hebt. Een piloot moet uitsteken
de zenuwen hebben. Wanneer hij de
arm uitstrekt en de vingers uit
spreidt, moeten de vingers tooh slap
blijven. De hand mag wel een beetje
trillen, maar wanneer ze dat te veel
doet, beteekent dit, dat er organische
storingen zijn, die te weinig of te
sterk functionneeren.
In het geheel zijn er ongeveer twintig
proeven. Van alle jongelui in Amerika tus
schen de 18 en 30 jaar zou zeker de helft niet
met succes dit voorloopige examen afleggen.
Ternauwernood 25 van de honderd zonden
het gemakkelijkste vliegbrevet krijgen: na
melijk het brevet voor een eigen vliegtuig.
En hoogstens tien zouden er toegelaten wor
den als oorlogsvlieger of als piloot op een
regelmatigen luchtdienst.
v Zevenhonderd uitstekende doktoren, uit
gezocht voor den luchtdienst in de Vereenig
de Staten, zorgen er voor, dat de candidaten,
welker physische capaciteiten niet voldoen
de zijn, niet tot den luchtdienst worden toe
gelaten. Deze mannen van de luchtgenees
kunde zijn geheel onbekend bij het groote
publiek, hoewel zij een buitengewoon be
langrijk werk verrichten. Zij vormen een
„Vereeniging voor lucht-geneeskunde",
waarvan het officieele orgaan zich „Medi
sche kroniek voor het Luchtverkeer" noemt.
Deze geneesheeren bestudeeren de speciale
ziekten van de vliegeniers, namelijk die,
welke veroorzaakt worden door de hoogte,
de snelheid en de vermoeienis.
Ooren het meest kwetsbaaf.
De ooren vormen het meest kwetsbare
orgaan van de vliegers. Het lawaai van den
motor, het voortdurende veranderen van
hoogte, veroorzaken vaak een tijdelijke doof
heid, waardoor de piloten verhinderd wor
den, naar de radio te luisteren. Vooral- het
veranderen van hoogte schaadt het oor,
vanwege het verschil in druk buiten en bin
nen dit orgaan. Gewoonlijk wordt dit ver
schil gecompenseerd door de lucht in de
buis van Eustachius, die van het oor naar
de neusholte loopt. Maar slechts door een
kleine ontsteking kan de buis van Eusta
chius zich al sluiten. Men opent hem vaak,
wanneer men hel speeksel .inslikt, maar
niet altijd. De drus in het -oor kan dan
groot genoeg zijn om het trommelvlies te
breken. Dokter Glenn E. Willhelmy uit Kan
sas heeft ontdekt, dat het mogelijk is, om
in dit bezwaar te voorzien, hetzij door de
tanden van den piloot te bedekken met een
tijdelijk gebit, hetzij wanneer de piloot
een slecht gebit heeft, hem een geheel nieuw
kunstgebit te geven.
De luchtzenuwziekte is in het bijzonder
bestudeerd door den militairen arts Harry
G. Armstrong, uit Dayton (Ohio) Deze ze
nuwziekte verschijnt, wanneer de onderbe
wuste schrik van den piloot eindigt door
zijn zelfcontrole. De luchtzenuwziekte ver
schijnt na 5 tot 15 vliegjaren, en zelfs de
beste piloten hebben er last van. De dokter
moet dit op tijd bemerken, opdat deze ziekte
geen ongelukken veroorzaakt. De vliegenier
moet onmiddellijk rust gaan nemen en ver-
slrooiiing zoeken. Dokter Armstrong heeft
in 191S de oorlogsvliegcrs waargenomen.
Van de 163 piloten waren er 10 dood gegaan
in drie jaar tijds. Eén was een natuurlijken
dood gestorven, 9 waren het slachtoffer ge
worden van een ongeluk. 19 Vliegers hadden
hun leven gered door met de parachute
naar. beneden te springen, 7 hadden een
botsing in de lucht gehad, en 77 hadden nog
verschillende andere ongelukken gehad,
waarbij 39 gewond waren.
Voortdurend nerveus".
„Omdat de drift tot zelfbehoud in ons be
staan beslissend is", merkt Armstrong op,
„is het te begrijpen, dat de piloten in een
voortdurende nerveuse toestand verkeeren."
De candidaten, die niet slagen, protesteeren
vaak tegen de „proef met de kalkstreep".
(Hierbij moet de candidaat over een kalk
streep of krijtlijn loopen, eerst gewoon, daar
na langzamer en tenslotte met kleine pasjes,
waarbij de teenen van de eene voet tegen
de hiel van de andere voet gezet moeten
worden. Na dit eenige malen te hebben ge
daan, moet de candidaat de laatste oefening
met gesloten oogen verrichten. Er mag niet
één fout worden gemaakt in de heele oefe
ning). Toch is deze proef absoluut noodza
kelijk, hoe vreemd zij op het eerste gezicht
ook moge schijnen.
Degene, die 's morgens bij het op
staan nog vermoeid is, heeft geen
soliede zenuwen. En wie nagels bijt,
heeft ook zeer moeilijk te controlee-
ren zenuwen.
Diepgaande studie.
De luchtgeneeskunde is in Amerika een
onderwerp van diepgaande studies. Sedert
den oorlog van 1914'18 hebben de labora
toria van Hage Shurst, van Mineola en van
Long Island goed werk verricht. Maar
hoofdzakelijk het laboratorium voor physio-
logisch onderzoek te Dayton, waar Dr. Arm
strong aan het hoofd staat, heeft zeer nut
tige waarnemingen verricht en zich o.a. ook
bezig gehouden met de bestudeering der
physio-psychologische gevolgen van het op
stijgen in de stratospheer. De moed van
dokter Armstrong is buitengewoon groot.
Toen hij niemand kon vinden, die zich wil
de leenen voor enkele zijner experimenten,
aarzelde hij niet, zichzelf daaraan te onder
werpen. Daartoe sprong hij uit een vlieg
tuig in volle vaart en opende zijn parachute
eerst op het laatste oogenblik oni de sen
satie van den val des te beter te kunnen
bestudeeren. Hij ontdekte, dat de ademha
ling regelmatig doorging, dat het bloedva
tenstelsel normaal functioneerde, dat het
visueele vermogen normaal was, en dat hij
noch duizelig noch misselijk werd. Dit be
wees dus, dat sommige vliegers ongelijk
hebben, wanneer ze bang zijn voor een
flauwte, die hen verhinderen zou, de para
chute te openen. Het komt juist zeer dik
wijls voor, dat ze de parachute te vlug ope
nen, voordat ze ver genoeg van het vlieg
tuig af zijn, zoodat de parachute stukscheurt,
waardoor de vlieger doodvalt
Dr. Armstrong's proefnemingen zijn van
het allergrootste belang geweest voor de
luchtvaart.
Om kafit uéJtfiaal:
door ELSA KAISER.
„Ia goed, Cliquot," zeide Eduard tot den
kellner, die, wachtend op de bestelling,
naast hem stond.
Eert oogenblik later bracht hij de cham
pagne in den koelemmer, ontkurkte de
flesch, schonk de beide glazen vol en trok
zich toen bescheiden terug.
Eleonora keek verwonderd, als ontwaak
te zij uit een droom. Haar groote, even
aangezette oogen, gleden over den koel
emmer en daarna over Eduard.
„Champagne?" zeide zij niet haar ietwat
gevoileerde stem. „Verleden jaar dronken
wij ook champagne."
„Ja, lieveling."
Eduard boog zich een weinig naar haar
toe en keek diep in haar oogen. „Het is
vandaag precies een jaar geleden, dat ik
je leerde kennen."
Het zachte, fijne parfum, dat haar altijd
omzweefde, gaf hem een prettig gevoel.
Hij greep haar kleine, blanke hand waar
aan een briljant vonkte. „Dat wij nu .op
onze huwelijksreis zijn, jij en ik," zei hij
zacht. „Ik kan het bijna niet gelooven! Jij
en ik voor altijd samen, man en vrouw!
Mooi is dat nietwaar? Hoe ontstaat zulk
een band tusschen een man en een vrouw,
eerst is er niets, misschien alleen bewon
dering, maar geen enkele bewuste gedach
te en dan opeens weet je op een dag.
dat het die vrouw is en geen ander! Dan
is het er en het groeit, je ziet het niet,
maar weet. dat het er is, liefde heet het,
maar wat is dan liefde en waarom is zij
zoo machtig? Er zijn oogenblikken, dat
zij je geheeie bestaan beheerscht, zij is een
deel van jezelf geworden; je kunt haar
niet meer kwijt, zij is bij je en vergezelt
je overal heen. Mooi, nietwaar?" Eduard
keek vol liefde naar zijn jonge, mooie
vrouw. „Nu ben je van mij," zei hij en
schudde vol verwondering het hoofd. Toen
glimlachte hij en voegde er schertsend
aan toe: „Je moet me overal volgen en in
alles gehoorzamen, zoo zegt het huwelijks
formulier. Wij zijn twee in één."
Eleonora bewoog zich niet, -zij antwoord
de niet, haar groote oogen keken hem on
afgebroken aan.
„Vind jij het ook zoo heerlijk, dat wij
nu bij elkaar behooren, dat wij twee zijn
in één?" vroeg de jonge man teeder.
Zij knikte afwezig én staarde uit het
raam van het restaurant naar de drukke
straat. Achter hen. in de danszaal, klonk
gedempt de melodie van een weemoedige
tango.
„Ik kan mij niet voorstellen, hoe ons le
ven zal worden, als wij over drie weke'i
terug zijn en in ons eigen huis," begon
Eduard opnieuw. „Het liikt mij, alsof dit.
wat wij nu beleven, altijd zoo zal door
gaan, jij en ik samen, ergens in de we
reld, wachtend op het wonder!"
Het jonge vrouwtje zweeg nog steeds
maar nu gleed een vriendelijk lachje over
haar fijn, zeer mooi gezichtje.
Eduard zat verteederd naar haar te kij
ken. „Wat ben je mooi." zei hij en er
klonk verlegenheid in zijn stem. „Je bent
nog veel mooier dan thuis. Kun ie ie voor
stellen, dat ik ooit hard of ongeduldig zou
zijn... na jaren?" vroeg hij.
Eleonora glimlachte. „Ik weet het niet."
fluisterde zij en keek weer naar buiten. De
echtgenoot schonk de glazen opnieuw vol.
„Op ons geluk, liefste," zei hij.
Zwijgend hief de jonge vrouw haar glas
en dronk.een teugje van den prikkelenden
Alle soorten GARNITUREN, HAKLEEREN, RIEMEN, enz.
TELEF. 156, B„ o. L'dtjk.
waarborgt U een uitstekende ontvangst met
onze NIEUWE LUIDSPREKERS,
Vanaf heden krijgt iedere nieuwe abonné
een Plateelen Bonbonbakje cadeau Dit is
tijdelijk, dus vraagt direct een aansluiting
aan bij
OUDKARSPEL. TEL. 15«.
NOORDSCHARWOUDE B 58.
ELECTROTECHNICUS.
De prijzen van alle eletrotechn'ische artike
len stijgen. NU kpnt U nog goedkoop koo-
pen. Later niet meer. Koopt daarom NU uw
WASCHMACHINE, STOFZUIGER. BROOD
ROOSTER, ELECTRISCHE KACHEL.
Aanbevelend,
D. SCHUITEMAKER
NOORDSCHARWOUDE.
WILT U
Vraag dan eerst inlichtingen bij
ZUIDSCHARWOUDE.
OUDKARSPEL,
TeL 156,
ONTVANGEN de nieuwste
Vraagt zonder eenige verplichting demonstratie.
MODERNE VERLICHTINGSARTIKELEN WASCHMACHJ
NES - STOFZUIGERS - RIJWIELEN en ONDERDEELEN.
Ziet de étalages!
OUDKARSPEL.
Tel. 156.
ZUIDSCHAR W OUDE,
SNJEüN 13 JAN. 1940,
jouns 8 üre,
bij K. ZEEMAN,
komt it Lyts Frysk Toaniel
en Dochters, üt Ljouwert.
Opfiering fen:
Toanielstik yn trije bedruwen,
en
*DE BROMBEAR WJUCT",
'n ien-acter.
Net-leden tagong 50 ct. -j- bel.
Op plaatsen waar nog niet
vertegenwoordigd ACTIEVE
AGENTEN gevraagd voor den
verkoop van eerste kwaliteit
Land- en Tuinbouwzaden, door
de Langendijker Zaadteelt en
Zaadhandel C, DE BOER, Wzn.
te Zuidécharwoude (N.H 1.
Meer dan 100 reismonsters*
bijna allemaal 1 knot per kleur.
Zeer geschikt voor Wanten,,
Mutsen, Handschoenen, Cami«
sols, enz enz.
per knot van 100 graan.
Wij hebben nog PRIMA schaatsen „Kampioen" tegen den
prijs van f4.50 p. paar.
Aanbevelend,
TEL. 119. ZUIDSCHARWOUDE,
wijn. Een poosje zaten zij zwijgend tegen
over elkaar doch Eduard scheen die stilte
niet te kunnen verdragen. Hij begon snel
te praten. „Je bent zoo veranderd sedert
wij getrouwd zijn." zei hij. „Je was zoo le
vendig en vroolijk, je babbelde aan een stuk
over hoedjes en japonnen, over kennissen
en de nieuwste dansen. Eens vertelde je
van een skitocht, dien je met kennissen in
Zwitserland hebt gemaakt, herinner je je?
Ik was verschrikkelijk jaloersch, toen ik
ervan hoorde."
De jonge vrouw glimlachte, maar ditmaal
was het een pijnlijk glimlachje en het was
net alsof zij met moeite een paar tranen
terughield. Maar zij zweeg en dronk een
teugje champagne terwijl zij weder naar
de straat staarde.
„En bewegelijk dat je was?" ging Eduard
voort. „Geen oogenblik zat je stil, je sprong
telkens op en haalde weer iets anders, om
mij te laten zien, handwerkjes, snuisterijen
Ik keek er niet naar, ik keek naar jou. Ut
vond je aanbiddelijk, maar ik durfde het
langen tijd niet te zeggen. Telkens als ik
spreken wilde, dacht ik aan je gezicht en
ook aan dien skitocht, waar die knappe
Grémont bij was."
Nu had Eleonora haar gezicht lieelemaal
van hem afgewend. Hij zag niets als een
lok van haar koperrood haar en de zachte
ronding van haar kin.
„Ik vond je verrukkelijk," hoorde zij
EduardV stem. „Ik was een stille, beschei
den jongen en erg verlegen. Hoe zou ik.
met mijn klein salaris en mijn onhandig
optreden met jou durven praten over lief
de en huwelijk? Nu ben ik veranderd, se
dert ik het groote fortuin van mijn tante
erfde, toen opeens voelde ik mij anders, ik
dacht: „Ik kan haar iets aanbieden!" doch
ook jij veranderde, eigenlijk opeens. Den
avond tevoren was ik nog bij jullie op be
zoek geweest. Ik herinner mij dit zoo goed,
omdat je vader plotseling de krant in zijn
zak stak toen jij vroeg of er goed nieuws
in stond. Ik dacht erover, waarom hij die
krant in zijn zak stak! Den anderen ayond
kwam ik terug, ik had moed, ik durfde je
te vragen, want ik wist, dat ik voor je zou
kunnen zorgen. Toen was je zoo veranderd.
Je was heel stil, den geheelen avond zei
je geen woord, je oogen lichtten niet meer,
maar op dat oogenblik werd je mij dier
baar. Ik dacht dat iemand je verdriet had
gedaan en ik was bereid je te wreken. Ein
delijk beloofde je mij, mijn vrouw te zul
len worden, kind, nooit in mijn leven zal ik
dat oogenblik vergeten.' Jij weet niet, wat
dat zeggen wil voor een man, het gevoel
van verantwoording te krijgen voor iets
heel dierbaars, iets dat bijna een deel van
jezelf is geworden. Ik ben zoo blij. zoo
trots, zoo sterk! Ik heb je liefde gekregen,
het geschenk van heel je leven, ik beschei
den jongen, met de onhandige manieren,
mij koos je uit en ik, die dacht, dat je van
Grémont hield!" Hij legde voorzichtig zijn
hand op haar kleine, blanke hand, die stil,
bijna hulpeloos op het tafeltje lag.
Nu keerde de jonge vrouw het gezicht
naar hem toe, de oogen hield zij neergesla
gen toen zij zei: „Ja, jou koos ik."
„Heb je er geen spijt van?" vroeg Eduard
dringend cn hij probeerde haar in de oogen
te kijken.
„Neen," zei zij kort, keerde het hoofd om
en dacht aan de annonce van Grémont^
huwelijk, nu bijna een jaar geleden. „Neen"
fluisterde zij, „neen, ik kon niet anders!"
„Lieveling," zei hij en drukte heftig de
kleine hand, die nog altijd op het tafeltje
tusschen hen lag. „Ik dank je."
Eleonora staarde onafgewend naar de
straat, zij kneep met de vrije hand den
zakdoek, die in haar schoot lag tot een
kleine bal en probeerde krampachtig dien
eenen voor liet oogenblik te vergeten.
Nieuwe Amerikaansche
slagschepen
Millioemenuitgave voor de defensie,
Van welingelichte zijde wordt vernomen,
dat de nieuwe Amerikaansche slagschepen
van 35.000 ton, welke thans op stapel staan,
bewapend zullen worden met negen kanon*
nen van 40 c.M. De kosten van deze sche*
pen worden geraamd op 60 tot 70 millioen
dollar.
Het zusterschip van de „North Caroline",
de „Washington", welke te Philadelphia
wordt gebouwd, zal vermoedelijk in Sep*
tem van dit jaar van stapel loopen.
Demonteerbare lampen voot,
zendinstallaties.
Bij de Zwitsersche raaio heeft men een
nieuw model door de firma Brown Boven
in Baden vervaardigde radio-zendlamp in
gebruik genomen. De nieuwe lamp, een
hoogvaccuumlamp voor de laatste versier-
kertrap is, in tegenstelling met de vroegera
uit het buitenland ingevoerde dichtgesoh
deerde lampen demonteerbaar.
De uitvinding van de nieuwe lamp
beteekent een belangrijke besparing
De oude lampen, die zeer hoog in
prijs waren, moesten na eenige dui
zenden gebruiksuren worden weg
gedaan, omdat de uitgebrande ka
thode niet vervangen kon worden.
Bij de nieuwe lampen kan dit in korten
tijd geschieden. Do levensduur der lampen
ia derhalve vrijwel onbeperkt,