Nieuwjaarsrede van den Voorzitter Ons volk zij in veriiouwen waakzaam Kamer van Koophandel Ons bedrijfsleven in oorlogstijd Koning George wenscht Frankrijk ge'uk Onderwijzer is onderwijzer „Geen regeeriogskliek in Polen" In de gistermiddag te Alkmaar ge houden vergadering der Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Hol lands Noorderkwartier, heeft de Voorzitter, de heer S. W. Arntz, de traditioneele nieuwjaarsrede uitge sproken. Spr. begint met te zeggen, dat hij er zich toe zal bepalen, een korte beschrijving te geven van onze economische positie, na Au gustus 1939. daar er voor hetgeen vóór Sep tember j.1. in het bedrijfsleven voorviel, weinig belangstelling meer zal bestaan. Men zal zich herinneren, dat vóór het uit breken van het conflict de meeste goederen markten een kalm aspect boden, welke loo- me stemming, na het uitbreken van den oorlog, aanstonds in een „willige" omsloeg. Het Nederlandsche bedrijfsleven, dat zich ind en laatsten tijd door allerlei crisismaat regelen al min of meer gehandicapt waan de, ervoer ras, dat al die oude narigheid verre werd overschaduwd door de vérstrek kende binnen- en buitenlandsche Overheids maatregelen, die zoowel in het belang van de militaire als van de economische defen sie, werden getroffen. Geleerd door de ervaringen van 1914 1918 was het echter ook voor ons land een gebiedende eisch om aanstonds de noodige maatregelen te treffen tot het goed blijven functionneeren van de Nederlandsche volks huishouding. Zoodra op 3 September J.1. de oorlog was uitgebroken, bleek de internationale handel immers totaal ontwricht. Het verkeer stag neerde en de door verschillende Rijken ge troffen beperkende maatregelen (als in- en uitvoerverboden, deviezencontróle, prijsvast stellingen, enz.) leidden tot een verdere be perking van den toen toch al zoo beknotten vrijen goederenruil. Van een internationale markt kan na Augustus 1939 bezwaarlijk meer gesproken worden. De toonaangeven de marktplaatsen hadden haar positie vrij wel verloren. Dat ook de Nederlandsche markten den terugslag in hevige mate zijn gaan gevoelen, is begrijpelijk. Eveneens is het duidelijk, dat de zoo bij uitstek kwets bare exporlhandel van ons district, zijnde die van zuivelproducten, visch, bloembollen en grove tuinbouwproducten, in een uiterst moeilijke positie is geraakt. Ook zij, die hun goederen uit het buitenland plegen te be trekken, ja zelfs zij, die gewend zijn in het binnenland te koopen, zagen zich alras voor allerlei problemen gesteld. Al acht ik, aldus spr., bij vergelij king van den toestand in het win kelbedrijf gedurende de periode '14— 1918 met dien. welke wij sinds ein de Augustus 1939 kennen, den hul digen toestand in vele opzichten te prefereeren, toch moet verklaard worden, dat ook deze bedrijfstak door de nieuwe situatie met tal van moeilijkheden o.a. tengevolge van de wijze van toepassing der Prijsopdrijvingswet te kampen heeft gekregen. Aan een voorspelling van hetgeen, zelfs de allernaaste toekomst, brengen zal, waagt spr. zich niet. Spr. geeft vervolgens een overzicht van den gang van zaken in eenige bedrijfstak ken van ons Gewest: ZUIVELPRODUCTEN. Wat den'kaashandel betreft, staat het Jaar 1939 geheel in mineur-stemming. Tot aan het uitbreken van dpn oorlog was de handel - evenals in 1938 sleepend. Eenigszins redelijke prijzen bleven onbe reikbaar. De regeeringssteun. die nog steeds onmis baar wordt geacht, werd. nadat de kaas- - prijzen 50 pet. waren gestegen, tot de helft teruggebracht. Het is evenwel gewenscht, dat, nu de prijzen weer zoo laag zijn ge worden, de steun op het oude hoogere ni veau hersteld zal worden. De uitvoer van 40 plus Edammer kaas bedroeg in: Jan.—Nov. 1938: 14.912 tons, ter waarde van f 7.580.000— en in: Jan.—Nov. 1939: 13.750 tons, ter waarde van f 6.608.000 De aanvoer ter Alkmaarsche kaasmarkt bedroeg in: 1938 3506 stapels, wegende 4.267.752 Kg. en in 1939: 3246 stapels, we gende 4.101.758 Kg. Slechts één fabriek bleef In 1939 zijn product ter beurs te Alkmaar op monster aanbieden, waarop 312.914 Kg. verkocht werden. ZUIVELBEREIDING EN LANDBOUW. Het jaar 1939 was voor de zuivelbereiders geen gunstig jaar. Toen de oorlog uitbrak, trad een belangrijke prijsverhooging in. Ten onrechte werd door enkele speculanten verwacht, dat deze verhooging zou door gaan, zoodat met deze speculatie veel geld werd verloren. Maatregelen tegen kaasmelkpas- teurisatie bleven achterwege, zoodat de nadeelige gevolgen voor de kwaliteit van de kaas niet afna men. Kwaliteitsverbetering van de kaas, met hulp van de regeering, blijft voor ons nationaal product de kaas van veel belang. Voor de verbetering van de kwaliteit der boter wordt gelukkig krachti ger gewerkt en naar verwacht wordt op de buitenlandsche markt met goed succes. Door een lange droogte-periode was de grasgroei niet gunstig en bleef de hooi-op- brengst beneden het gemiddelde. Tenge volge van de stijging der veevoederprijzen werden de uitkomsten van het zuivelberei- dersbedrijf ook nadeelig beïnvloed. De prij zen van het vee, bestemd voor den afzet, werden door het mindere veevoeder ook gedrukt. Het vanwege de Regeering aan- koopen van vee uit de markt kwam voor een groot deel helaas te laat. De opbrengsten van de varkenshouderij waren mede tengevolge van den oorlogstoe stand gunstiger dan in 1938. De uitkomsten van de schapenhouderij waren beter dan die van het vorige jaar, waarmede niet gezegd mag worden, dat dg Uitkomsten goed waren. De resultaten van de landbouwbedrijven waren gunstiger dan in het vorige jaar. GRAANHANDEL. De markten voor binnenlhndsch graan in Hollands Noorderkwartier behielden tot aan de afkondiging der mobilisatie ten- volle haar beteekenis. Door haar uitsteken de hoedanigheid blijven verschillende graansoorten, in ons Gewest geteeld, in binnen- en buitenland gezocht. De export van gerst en haver was voor onze streek niet zonder belang. Te dien opzichte waren de vooruitzichten voor het nieuwe seizoen zeker niet ongunstig. Na het uitbreken van den oorlog heeft het beeld van den graanhandel in Neder land zich echter grondig gewijzigd. Aan het einde van het jaar zag de graanhan del zich tegenover vele moeilijkheden ge plaatst. Naast, de'algemeene bezwaren, die iedereen, "én ieder bedrijf in oorlogstijd on dervinden, staat de graanhandel tegenover de zeer ingrijpende overhèids-maatregelen, die alles overtreffen, wat reeds op dit ge bied is geschied en die volgens het be grip van den graanhandelaar-van-den-ou- den-stempel vaak wel heel ver gaan. In het jaar 1939 vernietigde de oorlog den graanhandel in zijn oude functie. Er is veel optimisme noodig oni te durven hopen, dat de vrede dezen handel weer op zijn oude plaats zal oprichten. GROVE TUINBOUWPRODUCTEN. De oorlog heeft tot nu toe weinig invloed op den Noordhollandschen handel gehad De roode-kool-export naar Engeland stagneer-, de. in den aanvang. Vanuit Zwitserland kwam méér vraag. Het binnenland was vrij goed aan de markt. Daar de clearingpositie met Duitschland aanzienlijk verbeterd is, wordt algemeen op grootere uitvoermogelijkheden naar' dat land gehoopt. GROENTENCONSERVEN. Gedurende het geheele jaar was de han del zeer levendig. Indien er zich geen on voorziene belemmeringen gaan voordoen, zullen land- en tuinbouw van de opleving in deze industrie zeker voordeel kunnen trekken. BLOEMBOLLEN. In verband met de politieke positie van Europa, is het moeilijk een juist beeld van den toestand in het bloembollenvak te geven. De oogst van alle bolgewassen was dit jaar buitengewoon goed, met uitzonde ring van crocussen, waarvan het gewas be neden het middelmatige bleef. De prijzen van tulpen en hyacinthen liepen dan ook terug tot de door de regeering vastgestelde minimumprijzen. Tengevolge van het uitbreken van den oorlog werden de grenzen van Engeland, Frankrijk en Finland voor bloembollen ge sloten verklaard. Dit bracht groote versla genheid in de bloembollenstreek teweeg. Men hoopt, dat regeeringssteun 'n débacle in het bloembollenvak zal voorkomen. De navolgende hoeveelheden bloembollen (incl. knolsiergewassen etc.) werden naar het buitenland verzonden: Jan.Nov. 1939 40.343 tons, ter waarde van c.a. f 23.155.000. Jan.Nov. 1938: 50.903 tons, ter waarde van c.a. f 30.600.000. EIEREN. De pluimveehouderij gaf in 1939, ondanks de strubbelingen, ontstaan ten gevolge van den oorlogstoestand, bevredigende uitkom sten, althans voor hen, die het bedrijf op vakkundige wijze weten te beheeren. De uitkomsten van het speciaal voor Noordholland nogal belangrijke „pieipkui- kenbedrijf" waren dit voorjaar (in het eigenlijke seizoen dus) niet onbevredigend. Het na-seizoen was echter slecht- Na Mei zijn er dan ook belangrijk minder slacht- kuikens gefolft. Dit najaar was er vrijwel heelemaal geen vraag voor de produc ten van dit bedrijf. Dit betreft, zoowel de broedeieren en de ééndagskuikens. als de slachtdieren. De vooruitzichten lijken dus voor de piepkuikenfokkers verre van gun stig. VISSCHERIJ EN VISCHHANDEL TE DEN HELDER. De achteruitgang in de vis- scherij en den vischhandel te Den Helder is nog niet tot staan geko men. Integendeel, dit jaar is de aanvoer van nagenoeg alle soorten verminderd, waardoor de totaal opbrengst op nog geen 130.000 gul den tot slechts circa 2/3 van de voorafgegane reeds zeer ongunstige jaren is gedaald. Haring en ansjovis, de voornaamste soor ten, zijn vrijwel niet meer aangevoerd, De aanvoer van alle soorten platvisch en ook van sardijn was veel minder, ter wijl de aanvoer van garnalen ongeveer ge lijk bleef. Daarentegen is de aanvoer van ondcrmaatsche visch, de zoogenaamde ,puf' tot circa W* millioen kilo gestegen. Dit belooft weinig goeds voor de aanstaande vangsten van marktwaardige visch, die voor menschelijk voedsel zal kunnen die nen. De Noordzeevisscherij, die met flinke mo- torkotters wordt uitgeoefend, heeft over het algemeen bevredigende resultaten geboekt. Deze vaartuigen markten grootendeels el ders. Helaas kan Den Helder daarvan der halve geèn vruchten plukken. Door de geringe aanvoeren en de export- moeilijkheden als "gevolg van den huidigen oorlogstoestand verkeeren de vischhandel en zijn nevenbedrijven in een zeer precai- ren toestand. BANKBEDRIJF. Voor het bankwezen was het een jaar van beroeringen,ook wegens eenige on verwachte débacles. Verder golden als on gunstige factoren nog steeds: de geringe vraag naar crediet en de te lage rente voor kort geld. De gewone effectenomzetten waren tijde lijk wel iets beter dan in 1938. Op conversie gebied was er echter veel minder te doen. SCHEEPSBOUW EN BINNEN SCHEEPVAART. De scheepsbouw-nijverheid. die zich In het laatst van 1937 en in het begin van 1938 eenigszins kon herstellen, is gedurende het kalenderjaar 1939 weer aanmerkelijk min der geworden. De zoogenaamde „particuliere vaart" was vrij goed te noemen. Voor de schepen van 30—80 tons blijft het in normale tijden moeilijk emplooi te vinden'. Hoewel de beurt vaart aanvankelijk iets scheen op te leven, zijn na September veel diensten ernstig ge dupeerd door het gewijzigde goederenver voer. In de maanden Januari—November 1939 werden in het district der Bevrachtings commissie „U" 1161 schepen bevracht/ met een totaal van 113.782 tons goederen. De ge maakte vracht bedroeg f 189.383. Boven dien werd een aantal schepen voor. onbe- paalden tijd gecharteerd. Dit aantal bevrachtingen is ruim 200 hoo ger dan dat van dezelfde periode in het vorige jaar. Hoofdzakelijk als gevolg van het toegenomen vervoer van suikerbieten en vlas uit den Wieringermeerpolder. WIERINGERMEERPOLDER. Naarmate de nog jonge polder „ouder" wordt, consolideert zich het leven in dit nieuwe land: Op het oogenblilc zijn in pacht uitgegeven 307 bedrijven met een ge zamerilijke oppervlakte van ongeveer 11.650 ha., terwijl pl.m. 1000 ha. blijvend als Staatsbedrijven zullen worden geëxploi teerd. Het afgeloopen jaar bracht over het algemeen bevredigende uitkomsten voor den landbouw in de Wioringermeer. De door vestigingsvoorwaarden bescherm de middenstand in dé 3' dorpen, Sloot- doi*jf, .Middenmeer en Wjeringerwerf, weet in gunstigep' zin voordeel' té' trekken' van de toenemende vestiging der pachfer'sgézinrièn evenwel moet rekening worden gehouden met concurreerende handeldi'ijvenden, wel ke vanuit de randgemeenten op 't „oude land" hun relaties in de Wieringermeer pogen te behouden, of uit te breiden. Een groot aantal telefoonaansluitingen, op de boerderijen kwam tot stand. Het be zoek aan de wekelijksche graan- en zaken- beurs nam belangrijk toe, zoodat de dit jaar in gebruik genomen nieuwe beurszaal te Middenmeer in een behoefte voorziet. Een compliment voor den middenstand in de Wieringermeer moet spr. nog van het hart. Bij de jongste stemming voor de Kamer van Koophandel werden bij elk stem district tal van onjuist ingevulde stembil jetten ingediend, behalve in de Wieringer meer, waar alle middenstanders zonder on derscheid feilloos gestemd hebben. MIDDENSTAND IN HOLLANDS NOORDERKWARTIER. Ook nadat de eerste koopwoede in Sep tember geluwd was. bleef het in vele za ken drukker. Met uitzondering van de uitgesproken luxezaken, was de St. Nico- laasverkoop goed te noemen Wél is de nog steeds slechte gang van zaken in land- en tuinbouw duidelijk merkbaar in het Mid- denstandsbedrijf. Door de oorlogstoestand is het cadeau stelsel blijkbaar over zijn hoogtepunt heen gekomen. Misschien is nu de tijd rijp om tot een algeheele afschaffing ervan te ge raken?" Naast een zeer groot aantal inlichtingen, dat omtrent de toepassing van de Vesti gingswet Kleinbedrijf werd verstrekt, wer den 33 aanvragen tot het vestigen, of voort zetten. van bedrijven in behandeling geno men. Na zorgvuldig onderzoek werd op 29 aanvragen gunstig beschikt. In het slot van-zijn rede brengt spr; dank aan zijn. nicdewerkers voor den ondervon den steun en spreekt hij de beste wenschen uit voor het jaar 1940. „Schatgravers" krijgen zware straffen HU had millioenen in Duitsch land De Amsterdamsche rechtbank heeft drie recidivisten wegens een brutale en geraffineerde oplichting elk tot anderhalf jaar gevangenisstraf met aftrek van de voorloopige hechte nis, veroordeeld. Het drietal had een Amsterdammer, ze keren K., voorgespiegeld, dat zij een groote schat, sieraden ter waarde van twee milli oen, uit Duitschland moesten smokkelen voor een van hen, die voor emigrant speel de. Als K. deze smokkelpartij wilde finan cieren zou hij twee ton aan sieraden krij gen. De man liet zich overhalen, gaf f250 en later f 1000. I ruil daarvoor ontving hij een pakje met waardelooze rommel en na gemaakte sieraden, RADIOREDE VAN ONZEN MINISTER-PRESIDENT. ALLEN HEBBEN WIJ EEN TAAK VAN REDDING. De Jaarswisseling bestormt ons dit maal meer dan ooit met vragen, aldus zeide gistermiddag minister president, jhr mr. de Geer, in een radiorede, na goede wenschen te hebben geuit namens de regeering, vragen, waarop wij graag een ant woord willen hebben, doch het niet ontvangen. Zal de duisternis, die over de wereld gevallen is, zich ver dichten en straks ondraaglijk wor den? Wij rekenen met de mogelijk heid daarvan. Maar tegelijk klem men wij ons vast aan ieder symp toom dat van betere dingen spreekt en houden brandende de hoop op een nabij zijnde redding. MINISTER DE GEER. De oorlog is een zichzelf voorttelend kwaad. Hij laat ruïnes achter, ook in de gezindheid der menschen, die geen vrucht baren bodem vormen voor het opbloeien van een waarachtigen vrede. Een vrede, als alle belligerenten oprechtelijlc en vurig na streven, kan niet een kind zijn van den oorlog, maar slechts de vrucht van goeden wil en begrijpend overleg. Laat ons hopen, dat, voordat het te laat is, dit zal worden ingezien. Dè minister zeide, dat wanneer de volke ren zich thans aan de conferentietafel zou den zetten, met het vaste besluit om elkaar te vinden, er dan een veel grootere kans bestaat op een duurzamen vrede, dan wan neer straks een zieltogende overwinnaar, bloedend uit duizend wonden, zijn zooge- Nieuwjaarswensch van Engelschen koning aan president van Frankrijk. Beide landen zien de toekomst met optimisme tegemoet. Ter gelegenheid van het nieuwe jaar heeft de president der Fransche republiek van den koning van Engeland een telegram ontvangen, waarin koning George zijn bes te wenschen uitspreekt voor het welzijn van de president en van het Fransche volk. „Met het grootste vertrouwen, zegt de koninv o.m. in zijn telegram, verwacht ik het bereiken van een gemeenschappelijke overwinning, die onze respectieve landen in staat zal stellen, te genieten van de zeseningen van een vrede, die niet meer verstoord zal worden door herhaalde bedreigingen met geweld van de zijde van hen. die hun buren zoo duidelijk blijk heb ben gegeven van hun afkeer van iederen anderen vrede dan dien van onderwerping en verdrukking." Pesident Lebrun heeft geantwoord met een telegram, waarin hij aan zijn nieuw- jaarswcnschen o.a. het volgende toevoegt: „Tot den strijd geroepen door hun ge lijke onvatlmg van eer en menscheliike waardigheid, hun ga'iikcn eerbied voor het "eveven woord rn hun o-elijke liefde voor de vrijhei, zijn Frankrijk en het verbon den Engeland met ziin dominions van °onze!fde vastbeslotenheid, een einde te ma ken aan de misdadige agressies, die zooveel onschuldige volken in rouw en slavernij gedomneld hebben en ik heb de vaste over tuigine, dat hun pogingen, onvermoeid voortgezet tot de gemeenschappelijke over winning, Europa een vreedzame en vrije toekomst zullen verzekeren." naamden „vrede" aan den overwonnene opi legt. Als het intredende - jaar ons binnenkoïj dat oogenblik van bevrijding brengt, dan zal 1940 het begin kunnen worden van een vernieuwd Europa. Bezinning Het is daarom, dat verschillende stem men. zoowel uit Europa als uit Amerika, opgaan die tot bezinning roepen. Wij mo gen onderstellen, dat die stemmen ook in de belligerente landen niet zonder weer klank blijven, al moet men daar, om een indruk van zwakte te vermijden, zich er voor hoeden hiervan ontijdig 'te doen blij ken. Wat ons land aangaat, wij mogen met dankbaarheid gedenken, dat het tot dusver voor de oorlogsramp be waard is gebleven en dat het van de omringende belligerente mogend heden de verzekering heeft ontvan gen, dat ook verder onze neutrali teit zal worden ontzien, indien wij haar zelf zullen handhaven. Dat omtrent dit laatste alle twijfel uit gesloten is, daarvoor staat de on wrikbare wil van regeerijig en volk borg. Waakzaamheid en vertrouwen, De algemeene houding, die aan ons neu trale volk te midden van de heerschende onzekerheden past, is in twee woorden sa men te vatten: waakzaamheid en vertrouwen. Wij moeten, zoowel economisch als politiek, van dag tot dag op alle eventualiteiten voorbereid ziin. maar tegelijk een kaïmen en opgewekien geest bewaren. Een tegenstelling bestaat hiertusschcn niet. De zelfde Schrift, die ons maant: „Weest in geen ding bezorgd" en de vraag stelt: „Wie uwer kan met be zorgd te zijn één el tot zijn lengte toe doen?" leert ons óók, „voorzichtiglijk te wandelen, niet als onwijzen maar als wij zen, den tijd uitkoopende, dewijl'de dagen boos zijn". De bedrijvigheid van een Martha willen wij naren aan de stilte overgave van een Maria. Deze paraatheid en gemoedsrust zijn zóó weinig tegenstellingen, dat zij integendeel elkander stutten. De ervaring immers leert, dat wie in bange uren tot de zwaarste taak geroepen, het gemakkelijkst zij'n even wicht pleegt te bewaren. Indien een schip in nood is, zijn het niet de kapitein en het scheepsvolk gespannen op het red dingswerk die het meest vatbaar zijn voor een paniekstemming. Allen een taak van redding. In den nood van deze dagen hebben wij allen een taak van redding. In kleinen of in grooten kring. Tegenover eigen omge ving of tegenover het volksgeheel. Wie zich het ijverigst daaraan wijdt, zal het minst gevaar loopen zijn kalmte te verlie zen. Ik wensch u allen toe, den zegen hier van te ervaren. Devbeste weg daartoe is, u te stellen onder de hoede van onzen He- melschen Vader, aldus besloot jhr. de Geer, die op wonderlijke wijze beproevingen tot zegeningen maakt en cjje hetzij het dan oorlog is of vrede ook in dit jaar bereid is ons te schenken Z ij n vrede, die, naar het Paulinische woox*d, alle verstand te boven gaat. Jeruza'em heeft weer een Ghetto Betere verstandhouding tusschen Joden en Arabieren. De Jodenwijk van Jeruzalem, welke in de laatste jaren in Verband met de ongere geldheden verlaten was, heeft het oude schilderachtige aanzien herkregen. Men ziet weer de bevolking met de bekende groote hoeden en kaftans op straat. Dit is een sprekend bewijs voor de verbetering van de betrekkingen tusschen Joden en Arabie ren, Voor de uitsluiting van het raads lidmaatschap van een onderwijzer is het niet noodzakelijk, dat de be trokkene een hoofdfunctie als zoo danig vervult. Bij Kon. Besluit is een beslissing gegeven op het beroep ingesteld door mr. E. J. H. A. Jansen, advocaat en procureur te Venlo, tegen het besluit van Ged. Staten van LimJ burg, waarhij gehandhaafd is de beslissing van den raad der gemeente Venlo, dat de appellant een betrekking vervult, welke met het raadslidmaatschap onvereenigbaar is De raad heeft daarbij overwogen dat de appellant tevens onderwijzer bij het middel baar onderwijs is. Ged. Staten, bij welk col lege mr. J. in beroep ging, verklaarde dat beroep ongegrond uit hoofde dat de heer J. 5 uren per week les geeft aan een R.K. Hoogere Burgerschool. De appellant ging in beroep bij de Kroon en stelde van meening te zijn, dat het woord „onderwijzer" in de betreffende wets bepaling niet moet worden opgevat in den zin van „iemand, die een ander onder wijst", doch in den zin van „iemand, wriena beroep is het geven van onderwijs". Voorts betoogde hij, dat zijn beroep advocaat is en hij tal van nevenfuncties bekleedt. De Kroon heeft nu appellants beroep on gegrond verklaard. o.m. op grond, dat de meening, dat de wetgever in het betreffende wetsvoorschrift slechts zou hebben ge doeld op leerkrachten, die als zoodanig een hoofdbetrekking vervullen, daarin geen vol doenden steun vindt. Goede voornemens van de PooL sche regeering in Frankrijk. De Poolsche minister-president, gene raal Sikorskl, heeft door middel van de Fransche radio medegedeeld, dat de poli tiek van de Poolsche regeering in de toe komst zal rusten op de volgende beginse len: Volledig breken met het denkbeeld van een regeering, welke geen acht slaat op de openbare meening en de regeeringsfuncties moeten worden vervuld door de personen die het best geschikt zijn, een regeering^ kliek wordt niet langer geduld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1940 | | pagina 6