*0 II 1*41 II t
Plotseling verhoo
BELGIË
Geen periodieke
verloven meer
Toenemende vorstkansen
RUSLAND toornt tegen
Noorwegen en Zweden
Stalin leidt de
operaties
Zakenverloven blijven
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
verscherpt zijn
waakzaamheid
Het leger
wordt versterkt
BOMMEN OP ZWEDEN
NEDERLAND
Vi/EERBERICHT
Gasverstikking in Alkmaar
J"aan' Schascn, Tei. 414 (2 lijnen). Kengetal 2210.
MAANDAG 15 JANUARI 1940. 84e Jaargang. No. 11085,
Uitgave der N.V. Uitg.-Mij. „Hollands Noorderkwartier"
ALARMBERICHTEN OVER DUITSCHE
SCHENDING VAN HET GRONDGE
BIED WEERSPROKEN.
ZIEKEN UIT HET GRENSGE
BIED GEëVACUEERD.
Uit België komen verscheidene be
richten over versterking van het le
ger, evacuatie, alarmtoestand in het
gebied van Luik, enz., die een zeer
verontrustenden indruk maken. Het
Brusselsche persagentschap Belga
tracht in een uitvoerig telegram de
zen indruk weg te nemen en zegt in
dit telegram o.m.:
De dezer dagen getroffen maatre
gelen toonen aan, dat de waakzaam
heid der regeering niet verflauwt.
Geen enkele gebeurtenis wordt voor
het Belgische publiek verborgen ge
houden. In België en het buitenland
zullen nog meer alarmeerende be
richten verspreid worden. In Enge
land heeft men gistermiddag zelfs ge
publiceerd, dat dê DiiTtsche troepen
de Belgische grenzen hadden over
schreden.
Dergelijke enormiteiten moeten geen be
roering verwekken onder onze landgenooten,
die in hetgeen in het buitenland geschreven
of verspreid wordt, de fantasie zullen weten
te herkennen. België blijft kalm, doch met
het geweer aan den voet.
HET LEGER WORDT VERSTERKT.
De Belgische militaire autoriteiten heb
ben besloten, over tc gaan tot versterking
van het leger.
In verband hiermede zijn overal in Brus
sel op de muren biljetten aangeplakt. De
versterking betreft hier phase „D-" De phase
„D." beteekent het oproepen van een aan
tal reservisten in het kader van het pro
gressieve mobilisatieplan van het leger.
Een aantal militairen, vallende onder pha
se „D." is trouwens reeds vroeger onder de
wapenen geroepen. Verder wordt onder
phase „D" verstaan het formeeren van een
hoofdkwartier.
De militaire verloven zijn ingetrok
ken.
De toestand in het grensgebied.
Havas meldt uit Parijs:
In berichten, die hier gisterochtend uit Bel
gië zijn ontvangen, wordt gezegd, dat in het
Luiksche, waar de troepen in alarmtoestand
zijn de ongerustheid groeit. De fabrieken in
het Maasdal hebben order gekregen haar
voorraden te evacueeren. Het feit, dat dage
lijks Duitsche vliegtuigen op geringe hoogte
hoven deze streek vliegen, draagt ertoe bij,
dat dc bezorgdheid aanhoudt. Het lucht
afweergeschut trad gedurende de laatste
dagen telkens in werking.
Van de grens-kiosk van de A.N.W.B. te
Eysden wordt gemeld, dat, in verband met
militaire maatregelen in het Oosten van
België dc weg Maastricht-Luik tijdelijk voor
het verkeer gesloten is geweest, ook voor
rijwielen en voetgangers.
Belga bericht:
Er. is geenszins sprake van alaraitoc-
stand in het Luiksche.
In den loop van gisteravond zijn twee trei
nen met gcëvacüeerden uit de oostelijke
grensgebieden het noordstation te Brussel ge
passeerd.
Onder de geëvacueerden bevinden zich met
name zekere verpleegden uit de ziekenhuizen
van deze streek.
„HET IS NIET JUIST".
Belga spreekt voorts op de meest besliste
wijze de door een buitenlandsch persbureau
verspreide geruchten, volgens welke de Duit
sche troepen Belgisch grondgebied zouden
hebben geschonden, tegen. Deze geruchten
missen eike fundeering, aldus het Belgische
persbureau, dat tenslotte zegt:
Het is niet juist, dat de algemcene
mobilisatie is afgekondigd. Het is
niet juist, dat voor een bepaalde
streek alarmtoestand is ingesteld. Het
is niet juist, dat men nieuwe maat
regelen voor de evacuatie van bevol
king en fabrieken heeft genomen.
De Duitsche noodlanding.
Volgens den Bmssclschen correspondent
van liet Ilsb. is het niet onmogelijk dat de
bijzondere militaire maatregelen in België
in verband staan met den inhoud van de
documenten, wellke de Duitsche vliegers,
die te Meohelen-aan-de-Maas een noodlan
ding moesten maken, tot twee maal toe,
maar tevergeefs, trachten te verbranden.
Britsche verloven aan het Westfront ingetrokken
Het telegraafagcntschap der Sovjet-Unie meldt:
Onlangs is de aandacht der Sovjet-regeering gevestigd op zekere
feiten, welke zich voordoen in Zweden en Noorwegen.
Persorganen, die in nauwe betrekking staaji met de regeerin
gen der beide landen en zekere officieele personen zijn in geheime
verstandhouding en met steun van de Zweedsclie en Noorsche auto
riteiten een campagne op groote schaal begonnen tegen de Sovjet-
Unie en overgegaan tot daden, welke niet vcreenigbaar zijn met de
politiek van neutraliteit, welke door de regeeringen der beide lan
den werd geproclameerd.
Bommen op Zweden.
In den loop van den dag hebben gisteren
verscheiden vliegtuigen van onbekende na
tionaliteit bommen geworpen ten zuiden van
de in Noord-Zweden gelegen stad Lulea.
De bommen zijn in een onbewoonde streek
terecht gekomen, waar zij negen diepe ga
ten hebben geslagen.
Ook zijn minstens negen bommen bij Kal-
lax uitgeworpen, die allen op een na, op zee
zijn neergekomen. Eén bom, welke niet ont
ploft schijnt te zijn, zal uit zee worden op
gehaald, met dc bedoeling haar tc onderzoe
ken.
De bommen hebben geen schade aange
richt.
•Later- werd. -gemeld dat-acht vliegtuigen
werden waargenomen, die zich om elf uur
van het dorp Almhamn op groote hoogte in
noordelijke richting begaven.
Protesten te Stockholm en Oslo.
Op 5 Januari heeft dc gezante van de
Sovjet-Unie in Zweden, Mevrouw Kolontay,
aan den minister van buitenlandsche za
ken van Zweden Guentcr, namens de Sov
jet-regeering. een verklaring overhandigd.
Hierin wordt gezegd: „Gedurende de ge-
heele maand December hebben kringen en
bladen welke vijandig gezind zijn aan de
Sovjet-Unie, onder leiding van het dagblad
„Social Demokraten", dat in nauwe betrek
king staat met dc rcgecring, een ontoelaat
bare campagne gevoerd tegen dc Sovjet
unie, welke alleen verklaarbaar zou zijn,
ingeval Zweden in staat van oorlog met de
Sovjet-Unie zou zijn bf een oorlog tegen dc
Sovjet-Unie zou voorbereiden".
In dc verklaring van dc gezante werd ver
der te kennen gegeven, dat de Zweedsche
pers ware oproepen tot oorlog tegen de Sov-
jct-Unic richt en een gewapende interven
tie eisclit van Zweden aan de zijde van de
Finsche regeering van Ryli en Tanner in
den oorlog tegen de Sovjet-Unie.
Deze campagne, erop berekend ver
wikkelingen te provoceeren tusschen
de Sovjet-Unie en Zweden, ontmoet
van de zijde der Zweedsche regee
ring geen enkelen tegenstand.
Bovendien hebben zekere officieele
personen openlijk deelgenomen aan
de organisatie van den militairen
tegenstand van de regeering van
Ryti en Tanner.
Op 7 December ongeveer zijn 47 rccrutee-
rings-bureaux geopend in Zweedsche ste
den, onder bescherming van de Zweedsche
autoriteiten. Het aantal door deze bureaux
gerecruteerde „vrijwilligers" loopt in de
duizenden. Volgens zekere gegevens, op 28
December verstrekt, waren 10.0C0 van die
„vrijwilligers" uit Zweden in Finland aan
gekomen. Later werd gemeld, dat twee „vrij-
willigers"-korpsen uit Zuid- cn Midden-
Zweden naar Finland waren vertrokken.
De Zweedsche generaal Ernst Linder heeft
het opperbevel over hen aanvaard.
Bovengenoemde campagne van dc Zweed
sche pers roept op tot militaire acties tegen
Sovjet-Rusland en de openlijke vorming van
„vrijwilligers-detaehementen" met steun
van de Zweedsche autoriteiten. Bovendien
worden van Zweden uit aan de regeering
van Rj-ti en Tanner rechtstreeks wapcnlc-
verantics gedaan en vergunning gegeven
oorlogsmateriaal van allerlei aard door
Zweden naar Finland tc zenden.
HET DREIGEMENT.
De verklaring van de gezante der Sovjet-
Unie in Zweden tegenover den minister van
buitenlandsche zaken besluit als volgt:
De regeering der Sovjet-Unie vestigt
de aandacht der Zweedsche regeering
op bovenstaande feiten en acties der
Zweedsche autoriteiten, die gericht
zijn tegen de Sovjet-Unie. De regee
ring der Sovjet-Unie achtte den tijd
gekomen tegenover de Zweedsche
regeering te verklaren, dat deze ac
ties van Zweedsche autoriteiten niet
alleen in strijd zijn met de Zweed
sche politiek van neutraliteit, DOCH
ZOUDEN KUNNEN LEIDEN TOT
EEN ONGEWENSCHTE COMPLICA
TIE IN DE BETREKKINGEN TUS
SCHEN ZWEDEN EN DE SOVJET
UNIE."
Ook Noorwegen bedreigd.
Een gelijke verklaring met precies hetzelf
de dreigement aan het slot, is eveneens op
5 Januari j.1. door den Sovjet-gezant te Oslo
aan de Noorsehe regeering overhandigd;
Eerste luchtalarm in Zweden.
Gistcrenochlend werd voor den eersten
keer luchtalarm gemaakt in de Zweedsche
stad Haparanda, welke tegenover de Fin
sche stad Tornea is gelegen, waar enkele mi
nuten tevoren eveneens luchtalarm was ge
maakt.
De alarmtocstand heeft anderhalf uur ge
duurd.
Ilct is niet bekend, of op Tornea hommen
zijn geworpen.
Britsche verloven ingetrokken.
Het Britsche ministerie van oorlog
deelt mede, dat de verloven van het
Britsche cxpeditieleger tijdelijk zijn
opgeschort. De maatregel heeft geen
betrekking op mannen, die reeds met-
verlof zijn. Dezen zullen niet worden
teruggeroepen.
Dit nummer bevat 8 pagina's
Kagunowilsj en anderen terecht
gesteld?
De correspondent van het Itali-
aansche blad, dc „Mcssagcro" te Tal
linn meldl, dut volgens daar ont
vangen inlichtingen de Russische
volkscommissaris voor de luchtvaart
industrie, Kaganowitsj cn een aan
tal militaire leiders, die voor den
Russischcn tegenspoed in Finland
verantwoordelijk geacht werden,
na kort proces terechtgesteld zijn.
De „Messagero" noemt in het bijzonder
Zdanof, vroeger militair gouverneur van
Leningrad en een der voornaamste voor
standers van den veldtocht tegen Finland,
generaal Mcreskof, commandant van het
garnizoen van Leningrad, wie men ver
weet de campagne niet te hebben voorbe
reid en Demevianski, oud-gezant te Helsin
ki. die Moskou zeer slecht zou hebben ingc
licht over de Finsche verdedigingsmogclijk-
heden en de doeltreffendheid van de Man-
nerheim-linie.
Hot blad meldt voorts, dat Stalin dage
lijks met dc generaals aan het front tele
foneert en zoo- de operaties leidt. Er is een
aanzienlijk aantal officieren cn commissa
rissen naar het front gezonden.
Carnaval in Brabant
en Limburg afgelast
Een onjuiste
Duitsche beschuldiging
Gistermorgen is de Raad van Mi
nisters bijeen geweest ter bespreking
van den internationalen toestand.
Kort daarop kwam het ofiicieele
bericht, dat onze regeering in ver
band met eenige min-gunstige symp
tomen in de internationale situatie,
had besloten, ten einde ook thans op
alle gebeurlijkheden geheel voorbe
reid te zijn, tijdelijk geen periodieke
verloven te verleenen.
Bij informatie te bevoegder plaatse ver
nemen wij, dat het besluit der regeering tij
delijk geen nieuwe periodieke verloven te
verleenen, geen betrekking heeft op zaken-
verloven (ook al worden zij periodiek geno
ten), op weermachtsindustrieverloven en-op
uitzoudoringsverloven.
Een onjuiste beschuldiging.
In het Duitsche legerbericlit van gister
morgen werd medegedeeld dat een Nedcr-
landsch militair vliegtuig bij Nordhorn de
grens was overgevlogen, en .Jaardoor dc
Duitsche souvcwciniteitsrechten had geschon
den.
Deze Duitsche mededeeling heeft volgens
een officieel bericht uit den Haag geleid tot
een onverwijld ingesteld onderzoek, waaruit
cnomstootelijk de onjuistheid van deze me
dedeeling is gebleken.
De reactie in de groote steden
Teleurstelling wegens den mis
lukten ijszondag.
Dc reactie in de groote steden op het be
richt, dat de. regeering -besloten had tijde-
DE BILT SEINT»
Verwachting: Lichte dooi, be
trokken tot zwaar bewolkt,
eenige regen, later wellicht
natte sneeuw, matige tot
krachtige Westelijke tot
Noordelijke wind.
Onze weerkundige medewerker schrijft:
Het continentale hoogedrukgebied is in
den loop van gisteren belangrijk in betec-
kenis afgenomen, vooral aan haar noord
zijde onder-invloed van depressiekernen
over de randstaten en Midden-Nporwcgen.
De Noorsche depressie trekt thans in Z.Z.O.
lijke richting. Over IJsland cn Groenland,
dc IJszee en Noordscandinavië is de lucht
druk echter sterk stijgende.
Vermoedelijk zal het arctische hoogedruk
gebied daardoor zijn invloed weer naar het
zuiden gaan uitstrekken, zoodat na heden
de vorstkansen weer toenemen.
Rosenberg in ongenade?
Hij zou het niet eens zijn met
Hitler's politiek jegens Rusland.
Volgens den specialcn correspon
dent van de Observer is Alircd Ro
senberg, „de officieele opvoeder van
het nationaal-socialisme", in ver
hand met zijn verzet tegen de poli
tiek van Hitier jegens Rusland in on
genade gevallen.
lijk geen periodieke verloven meer te ver
leenen, was geenszins sterk. Nadat de ra
dio het. bericht gebracht had en de bladen
liet, zij het in beperkte mate en zonder veel
ophef, hadden gebullelineerd, deed het
nieuws zeer spoedig de ronde en wel aan
vankelijk door mondelinge overbrenging nog
al eens in dezen verminkten vorm: „De ver
loven zijn ingetrokken". Talrijk waren dan
ook dc telefoontjes op de dagbladredacties
van militairen, die weten wilden of zij nu
onmiddellijk moesten terugkeeren of niet.
Wanneer dan bleek, dat dc reeds loopende
verloven normaal konden worden geëindigd
en dat het alleen de bedoeling was dat, door
het niet meer verleenen van nieuwe verlo
ven, de verloven langzaam zouden uitster
ven, was de conclusie voor de hand liggend,
dat het wel zoo erg niet zou zijn met den
internationalen toestand.
Als men van een bepaalde stemming kan
spreken, was het die van eenm islukte IJs-
zondag. De bedrukte gezichten, die men
zag, waren van teleurgestelde schaatsenrij
ders. die met bungelende schaatsen mis
troostig door een akelig motregentje, dat
later tot een dikke mist werd, huiswaarts
keerden.
Limburg kalm.
In den loop van den avond hebben wij
in de groote gemeenten van de provincie
Limburg inlichtingen ingewonnen teneinde
na te gaan, hoe de stemming is in verband
met de berichten over den internationalen
toestand, die werden gepubliceerd. Allerwe
gen bestond natuurlijk groote belangstel
ling voor de bulletins, de berichten vormen
het onderwerp van alle gesprekken.
In tegenstelling echter met de spannende
dagen van November, was er gisteravond
niet die angstige spanning, die wij toen
meemaakten. Over het algemeen reageerde
het publiek vrij rustig op de verschillende
mededeelingen en men begreep, dat de regee
ring geen enkel risico wilde nemen.
In enkele plaatsen langs de Belgische
grens maakte men zich iet of wat onge
rust. omdat bij onze Belgische buren
eenigszins omvangijker maatregelen zijn
getroffen.
De reden der maatregelen.
Omtrent de redenen welke tot dc verhoogde
Bejaard man doodgevonden.
MEISJE BEWUSTELOOS.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag is de 65-jarige heer H. Kemps
uit de Bloemstraat slachtoffer ge
worden van gasverstikking. Zijn 12-
jarig kleindochtertje is in ernstigen
toestand naar het ziekenhuis ver
voerd.
Gistermiddag kwam een schoonzoon op
bezoek, doch hij kreeg geen gehoor. Hij
vermoedde onraad, cn forceerde de deur.
Direct kwam hom een sterke gaslucht te
gemoet cn hij vond K. levenloos op zijn
bed. Het kleindochtertje lag bewusteloos.
Dc oorzaak van dit noodlottig ongeval
schijnt ccn klein lek in de toevoerbuis van
het ©.as tc zijn. Natuurlijk was dc conster
natie in het oude Alkmaarsche straatje
groot. De toestand van het meisje is heden
iets verbeterd.
waakzaamheid hebben geleid, tast men nog
eenigszihs in het duister.
Het is waarschijnlijk, dat dc waarschu
wing, welke onze regeering heeft doen be
sluiten de periodieke verloven niet meer te
verleenen, via België is gekomen.
Althans onze Zuiderburen waren ons
met dc militaire maatregelen een slag op
voor.
De voorzorg onzer regeering behoeft ech
ter in geen geval in tc houden ccn werke
lijk gevaar voor oorlog. liet is reeds lang
duidelijk, dat een crisis ip de oorlog nadert
en nu het hoogtepunt schijnt te komen
is het logisch en volkomen begrijpelijk, dat
de Nederlandsche regeering zorgt op alles
tc zijn voorbereid.
Geen carnaval in
Limburg.
Brabant en
Naar wij vernemen ligt het in liet voor
nemen van den commandant van het 3e
legerkorps, ccn verordening uit te vaardi
gen, waarin wordt bepaald, dat ter gelegen
heid van de a.s. carnavalsviering geen
openbare vermakelijkheden als maskerade
en optochten mogen plaats vinden.
De openbare gelegenheden zullen na het
volgens plaatselijke verordening geldende,
gewone sluitingsuur niet geopend mogen
blijven.
Deze verordening zal golden voor dc tot
Het gezagsgebied van genoemden comman
dant bchoorende gedeelten van Brabant
en Limburg.
