Grootste Röntgen-installatie ter wereld
Deze week
Elfsteden
tocht?
Strenge censuur
Beneden is 't beter
dan boven!
Koude=record van
1891 geslagen
De spanning in de
tweede Januariweek
Noordhollaod kan weer
schaatsenrijden
Zwendel met advertenties
Telegraaf- en telefoon
verkeer met schepen
De Paus wacht op
gunstige gelegenheid
g
Duitschland en
de neutralen
MEN HOOPT
Er moet heel wat sneeuw ge-
ruimd
De voortdurende sneeuwval wordt een
ernstige belemmering voor den Elfsteden
tocht.
Zaterdag was men op de hoofdroute druk
bezig, de sneeuw te ruimen en de baan in
orde te brengen. De verwachting was, dat
er Zondag druk gereden Zou worden, maar
toen brachten de Zaterdagnacht en Zondag
morgen zooveel nieuwe sneeuw, dat alle ba
nen weer vol lagen, zoodat men Zondag
bijna geen schaatsenrijder zag.
Onder deze omstandigheden viel er voor
het centrale bestuur van de Frieschc Elf
steden vereeniging gistermorgen nog niet
te beslissen, wanneer de tocht gereden kon
worden. Van de meeste centrale posten wa
ren in'don loop van dit weekeinde goede
berichten binnengekomen. Het ijs schijnt nu
betrouwbaar, maar aangezien de sneeuwval
het er op uittrekken veel moeilijker maakt
en het dus voor de controleurs in de elf
steden haast niet doenlijk is om op korten
termijn zich te orienteeren omtrent het
hun toegewezen haangedeelte, heeft het cen
trale bestuur den burgemeesters van de
elf steden en van de veertien plattelandsge
meenten, waardoor de Elfstedentocht loopt,
telegrafisch verzocht, per omgaande mede
te deelen, hoe de ijsbaan in hun gemeente
is, speciaal ook wat betreft het sneeuwbe-
zwaar.
Men hoopt, dat deze inlichtingen
zoodanig zijn, dat in den loop van
deze week de tocht gereden zal kun
nen worden.
Op welken dag de Elfstedentocht gehou
den kan worden, valt nog niet te zeggen. De
veertien plattelandsgemeenten hebben te
zamen ongev. tweehonderd kilometer baan
te verzorgen, d.i. gemiddeld per gemeente
vijftien kilometer en op vele plaatsen moet
de sneeuw niet slechts geveegd, maar met
schoppen en mechanische middelen wegge
werkt worden. Daarom is er nu nog niets
definitiefs te melden.
OP DE BERICHTEN DER BUI-
TENLANDSCHE CORRESPON
DENTEN IN NEDERLAND.
Naar wij vernemen heeft de chef van den
Regeeringspersdienst een circulaire aan de
correspondenten van buitenlandsche bladen
in ons land gezonden, waarin wordt medege
deeld, dat onverminderd de bepalingen ten
aanzien van de toegelaten talen en van ge
heimschrift, niet voor verzending zijn toe
gelaten:
Mededcelingen, plannen, vermoe
dens. geruchten, enz. over de Neder-
landsche defensie.
Mededeelingen, enz., welke gevaar
kunnen opleveren voor de handha
ving van Nederlands onzijdigheid,
dan wel omtrent deze onzijdigheid
twijfel kunnen opwekken.
Mededeelingen enz., welke in het
buitenland vijandige gevoelens ten
opzichte van Nederland kunnen op
wekken.
Mededeelingen, enz., welke beleedigend
zijn voor een met Nederland bevriende mo
gendheid.
Mededeelingen over daden, maatregelen
en plannen van de Nederlandschc regeering,
dan wel van een andere mogendheid jegens
Nederland, wanneer deze niet vanwege de
Nederlandsche regcering officieel zijn beves
tigd.
Het bovengrondsche werk aan
den Maastunnel door de vorst
vertraagd.
De aanhoudende vorst maakt, dat de
voortgang der werkzaamheden aan den
bouw van de Maastunnel in do afgeloopen
maand belangrijk is gestagneerd.
Alleen daar waar de tunnel gesloten is en
diep onder den grond in een constante tem
peratuur kan worden gewerkt, loopt de ar
beid door, In hoofdzaak is dit wel het ge
val op den rechter oever in den gesloten
Jandtunnel, die nabij het portaal van een
houten afsluiting is voorzien en waarin ten
opzichte van buiten een behoorlijk zachte
atmosfeer aanwezig is. De tegelbekleeding
gaat daar normaal door en ook de hekken
voor de inspectiepaden zijn daar reeds groo-
tendeels gemonteerd.
Bestand tenen geweldigen grond
druk.
Nabij het ventilatiegebouw is men bezig
den wand van het ventilatiegebouw, die
de afscheiding tusschen de landtunnei en
het gedeelte tunnel in het ventilatiegebouw
vormde, weg te breken. Men zal zich her
inneren. dat deze wand hol is uitgevoerd
om het breekwerk niet al te bezwaarlijk te
maken, zij moest echter sterk genoeg zijn
om den geweldigen gronddruk, die tijdens
het „afzinken" van het ventilatiegebouw op
dezen wand komt te drukken, weerstand te
bieden. Men is begonnen in de grootc ma
chinekamer verschillende loopkranen te
monteeren, die noodig zijn voor hot op zijn
plaats brengen der zestien schroefventilato-
ren voor het ventilatiesysteem aan den
rechter oever. Voordat de vorst en daarme
de de ijsgang op de rivier zoodanige vor
men hadden aangenomen, dat varen op de
rivier onmogelijk was, is het gelukt verre
weg het grootste gedeelte van de hulpwerk
tuigen en machines, welke noodig zijn voor
het zinken in de rivier, weg te nemen van
het eerste reeds gezonken stuk en te bren
gen naar het tweede, tot zinken gereedlig
gende stuk in de Waalhaven.
Met bijna drie graden.
Gistermorgen om 9.30 uur heeft men
op den toren van de filiaal-inrichting
te Amsterdam van het K.N.M.I. op
een hoogte van 22 meter een laagste
temperatuur van 16.2 gr. vorst waar
genomen. Het record van 1 Jan. 1891
is, naar het Hsbl. meldt, hiermede
met bijna 3 gr. geslagen.
Vragen van den heer de Visser.
I-Ict lid der Tweede Kamer, de heer de
Visser, heeft aan de ministers van Buiten
landsche Zaken, van Defensie en van Justi
tie de volgende schriftelijke vragen ge
steld:
1. Is de regeering bereid de kamer in te
lichten omtrent de oorzaken die hebben ge
leid tot den gespannen toestand in de twee
de week van Januari en mede te deelen, om
welke reden toen is besloten tot het voorloo-
pig niet meer verleencn van periodieke ver
loven aan militairen?
2. Is het waar, dat in Nederland vertoe
vende Engelsche en Fransche journalisten
berichten hebben verbreid waarin de voor
stelling werd gewekt als zou er sprake
zijn van een gezamenlijk militair optreden
van België en Nederland en steunen deze
berichten op eventueele maatregelen, door
de regecring genomen?
3. Indien het laatste deel der voorgaande
vraag ontkennend moet worden beantwoord
heeft de regcering dan overwogen, of het
noodig is, tegen dergelijke berichtgeving
van in Nederland vertoevende buitenland
sche journalisten afdoende' maatregelen te
treffen?
4. Heeft de regeering mede de wcnsche-
lijkheid overwogen van het geven, ter ge
ruststelling van het Nederlandsche volk
van volledige openbaarheid omtrent de be
trekkingen die er onder de huidige interna
tionale verhoudingen tusschen België en
Nederland bestaan?
5. Indien de vragen 3 en 4 in bevestigen
den zin moeten worden beantwoord, was is
dan het resultaat van die overwegir--
Banen sneeuwvrij gemaakt.
De IJsbond Hollands Noorderkwartier
deelt mede, dat op de Gouwzee tusschen
Monnikendam en Marken voor schaatsenrij
ders twee banen sneeuwvrij zijn gemaakt.
Ook voor auto's zijn twee banen aangelegd.
De ijsbanen over Zunderdorp, Broek in
Waterland, via de Broeker Vaart en Mon
nikendam zijn sneeuwvrij gemaakt en voor
schaatsenrijders geopend. Ook de banen van
Monnikendam naar Edam en van Edain
naar Oost huizen en van Oosthuizen in de
richting Hoorn zijn sneeuwvrij gemaakt.
Thans twaalf verdachten in de
Amsterdamsche affaire.
De centrale recherche, die langen tijd
bezig is geweest mot het onderzoek in de
zaken van Cats Uitgeversmaatschappij te
Amsterdam, welke een periodiek uitgeeft en
voorts de advertentie-acquisitie van een an
der orgaan verzorgt, heeft gisteren de
twaalfde verdachte in deze zaak, S. L. C„
aangehouden.
Deze is de ecnige commissaris in de N.V.,
welke deze uitgeversmaatschappij beheert.
De andere verdachten zijn allen adverten
tie-reizigers, die voor deze zaak hebben ge
werkt. Men sloot contracten af voor het
„Alg. Politieweckblad" en „De Joodsche
Middenstander"
S. L. C. intimideerde de adspirant-adver-
teerders bijv.< met do woorden: „Als U niet
in het „Politieweckblad" adverteert, krijgt
U last met de politie" of: „Als U niet in
„De Joodsche Middenstander" adverteert,
zal ik iedereen vertellen, dat U anti-semiet
bent", enz.
Oproep tot Wit-Russen
id Amerika
Om tegen de Sovjets te strijden.
De beroemde vlieger uit den vorigen oor
log, Boris Sergeviesky, heeft de vorming van
een wit-Russisch leger voorgesteld om de
Sovjets in Finland te bestrijden. Serge vies
ky deed het voorstel tijdens een anti-com
munistische betooging, en wekte de in de
Vereenigde Staten wonende Wit-Russen.
wier aantal geraamd wordt op 60.000, op, de
sinds 22 jaren verbeide gelegenheid aan te
grijpen om het bolsjewisme te bestrijden.
Schorsing voor Nederlandsche
schepen opgeheven.
De Staatscourant bevat een alge-
meene bekendmaking (no. 19) van
den opperbevelhebber van land- en
zeemacht, waarbij wordt bepaald, dat
de Telegraaf- en Telefoonregeling
van den Oppelbevelhebber niet geldt
voor schepen, waar ook zich bevin
dende binnen de territoriale wate
ren des Rijks, noch voor de Neder
landsche schepen, waar ook zich be
vindende buiten die territoriale wa
teren.
Voor deze schepen stelt de opperbevelheb
ber o.m. de volgende regelen vast:
Behoudens het bepaalde in de navolgende
artikelen verleent het militair gezag, voor
zoover het niet nader anders zal beslissen,
ontheffing van de schorsing van het ver
keer door middel van radiotelegrafen en
-telefoon, al dan niet voor het openbaar ver
keer bestemd, en van de schorsing van het
gebruik van de inrichtingen in art. 3 ter
van de telegraaf- en telefoonwet 1904.
Geen ontheffing van de telegraaf- en tele
foonregeling wordt verleend, voor zoover bet
militair gezag niet nader anders zal beslis
sen, voor wat betreft de telegrafische en te
lefonische uitzending vanaf schepen bin
nen de territoriale wateren.
Voor wat betreft de telegrafische en tele
fonische uitzending vanaf schepen buiten de
territoriale wateren, alsmede voor wat be
treft de telegrafische en telefonische ont
vangst. aan boord van schepen, waar ook
zich bevindende, wordt, voor zoover het mi
litair gezag niet nader anders zal beslissen,
geen ontheffing verleend vpor:
telegrammen, gesteld in geheimschrift; te
legrammen en telefoongesprekken zonder
inhoud; telegrammen of gesprekken in een
andere taal dan Nedcrlandsch, Duitsch En-
gelsch of Fransch; telegrammen, welke ge
heel of gedeeltelijk zijn gesteld in cijfer- en
lettergroepen zonder geheime beteekenis; te
legrammen, bij welker aanbieding niet wor
den opgegeven de volledige naam en het
adres van den afzender; telegrammen en te
lefoongesprekken, welker inhoud in strijd
moet worden geacht met de belangen van
den staat of de openbare orde.
Deze regeling treedt in werking op 1 Fe
bruari 1940.
HET VREDESVERLANGEN
TEN VATICANE.
Ward Price door den H. Vader
ontvangen.
Ward Price, de speciale correspondent
van de „Daily Mail" is door den Paus in
audiëntie ontvangen. Price maakt in een
artikel melding van een verklaring over
de houding van het Vaticaan ten aanzien
van de mogelijkheid eener vredesbemidde
ling en zegt daarin deze verklaring uit de
meest gezaghebbende bron te -hebben ge
kregen. De Paus, aldus Ward Price, is
zeer bewogen door de verwoestingen in Po
len en Finland en de dagelijksche rampen
op zee.
Hij is steeds bereid van een gun
stige gelegenheid gebruik te maken
om een verzoeningsactie, gebaseerd
op een rechtvaardigen vrede, te
ondernemen. Voor het oogenblik
zou slechts een Inleidende arbeid
mogelijk zijn, welke een kalmeeren
den invloed zou moeten uitoefe
nen.
Daardoor alleen zou een duurzame rege
ling bereikt kunnen worden. De onderhan
delaars moeten niet de fout van hun voor
gangers van 1918 maken, dië geen rekening
met den raad van het Vaticaan hielden,
's Pausen hoop op de mogelijkheid van eep
verzoeningsactie wordt verstrekt door de
politiek van Roosevelt die een persoonlijk
vertegenwoordiger bij den Paus benoemd
heeft.
Ward Price voegt hieraan toe, dat de
Paus bij den tegenwoordigen stand van
zaken een bemiddelling niet mogelijk acht.
Hij zou echter bereid zijn een bemidde-
lingstaak te aanvaarden, wanneer de gele
genheid zich zou voordoen.
Sneeuw over Europa
In Roemenië twee meter hoog.
In alle deelen van Europa heeft het de
laatste dagen hevig gesneeuwd, terwijl de
koude onverminderd blijft voortduren.
In Zuid-Zweden zijn de sneeuwstormen
nog in hevigheid toegenomen. Voor de
Zwccdsche kusten liggen verscheidene sche
pen in het ijs vast.
De sneeuwjachten, die in Denemarken
aanvankelijk alleen boven Jutland woedden,
hebben zich thans tot het geheele land uit
gebreid. Jutland ligt diep onder de sneeuw.
In een der noordelijke districten is men er
ondanks alle maatregelen niet in geslaagd,
een voldoende verbinding tot stand te bren
gen.
In verschillende deelen Van Roemenië, in
het bijzonder in de Karpathen en in het
noorden des lands, hebben gisteren weder
sneeuwstormen gewoed, die vooral in 'het
N.O. van Roemenië gepaard gingen met een
sterk toenemende koudegolf. Het spoorweg
verkeer moest op sommige plaatsen worden
onderbroken. In de Boekwina ligt de sneeuw
tot twee meter hoog. Twee menschen zijn om
het leven gekomen.
WERKT MET SPANNING VAN
1.200.000 VOLT.
HOOFDZAKELIJK BESTEMD VOOR
KANKERONDERZOEK en -BESTRIJ
DING.
(Van onzen Berlijnschen correspondent.)
BERLIJN.
Hamburg kan zich er thans op be
roemen, dat het de grootste Röntgen-
therapié-inrichting ter wereld bezit,
ter bestrijding van den kanker. Zij
werkt met een spanning van een mil-
lioen volt en werd te Berlijn vervaar
digd.
Er bestonden te Hamburg reedslang plan
nen voor een groote Rontgen-therapie-inrich-
ting, ter bestrijding en bestudeering van den
kanker en kankerverschijnselen. De groo
te beteekenis ontleent de thans gereed ge
komen apparatuur aan het. feit, 'dat zij in
continubedrijf een onveranderlijke spanning
van een millioen volt kan bereiken, waar
bij stroomen in de Röntgenbuizen kunnen
optreden tot vijf milliampère. Daarbij dient
nog te worden opgemerkt, dat zij geen sto
ring te weeg brengt in de radio-ontvangst.
Een zeven meter hooge transforma
tor, op het gewone kabelnet
Alle passagiers van de
Orazio gered
Enkele machinisten omgekomen.
Ook Nederlanders aan boord.
NEDERLANDERS KRUIPEN DOOR
HET OOG VAN EEN NAALD.
Omtrent den brand op het Italiaanschc
mailschip Orazio, dat, zooals wij gisteren
reeds berichten, op 60 mijl van Barcelona
buiten de Fransche haven Toulon in vlam
men gehuld was, zijn nog de volgende bij
zonderheden bekend geworden:
Alle passagiers schijnen gered te zijn. Het
waren er 417. Nog enkele machinisten wor
den vermist De passagiers waren voor het
óvergroote deel emigranten uit Duitschland.
Ook bevond zich o.a. de Italiaansche gezant
in een der Zuid Amerikaansche republieken
aan boord; het mailschip moe.t als verloren
beschouwd worden. Hot mat 11.600 ton.
Ook Nederlanders aan boord.
De Nederlandsche passagiers van de Ora
zio de heeren J. W. Garschagen en Gcorgc
Witmondt, beiden uit Amsterdam, zijn ge
red. Zij bevinden zich beiden aan boord van
de „Conté Vianchamano", welk schip heden
ochtend te Genua wordt verwacht.
Eenige landgenooten kunnen van geluk
spreken, n.1. mevrouw Donkersloot, de echt-
genoote van prof. dr. N. A. Donkersloot en
mevrouw Spek, die passage op de Orazio
hadden geboekt, doch na één nacht verblijf
aan boord van het schip, dit voor het ver
trek van Genua hadden verlaten en daar
zijn achtergebleven. Er was zelfs geen tijd
meer de grootc bagage der dames te ont
schepen, zoodat deze is verloren gegaan.
Ook de familie Benno Frank uit Doetin-
chem is door het oog van een naald gekro
pen. Door onvoorziene omstandigheden kon
deze de reis naar Zuid Amerika niet met de
Orazio maken. Zij was gedwongen voor liet
eerstvolgende schip te Genua achter te blij
ven.
Door een ontploffing.
Een der geredde officieren heeft verteld,
dat Zondagmorgen tegen 7 uur een hevige
ontploffing het schip deed schudden. In kor
ten tijd stond het vaartuig in vlammen. Er
ontstond geen paniek en de passagiers na
men ordelijk in de sloepen plaats.
HET KAPITOOL EERT SENATOR BORAH.
Het Kapitool heeft gisteren de laatste eer
bewezen aan Senator Borah, die 33 jaar lang
den staat ïdaho heeft vertegenwoordigd. De
plechtigheid, die in de zittingszaal plaats
vond, werd bijgewoond door president Roose
velt, de leden van het hooggerechtshof, het
parlement en het diplomatieke corps.
Het stoffelijk overschot werd gisteravond
naar den staat Idaho overgebracht
De zeven nieter hooge transformator
in de Röntgen-installatie te Hamburg.
sloten, levert een spanning van
100.000 volt, welke door een systeem
van hoogspanningscondensators enz.
in zes phasen tot het twaalfvoudige
kan worden opgevoerd.
Het effect der bestralingen ver-
beterd.
Hierdoor wordt een aanmerkelijke verbe*
tering bereikt in het effect der bestralingen.
Het groote nut van deze nieuwe inrichting
blijkt wel het beste hieruit, dat men, om
met radium een gelijk effect te bereiken, niet
minder dan 10 kilogram radium zou noodig
hebben. De kosten daarvan zouden indien
men er in kon slagen, een zoo reusachtige
hoeveelheid bijeen te krijgen ongeveer een
milliard rijksmark bedragen, d.w.z. enkele
duizenden - malen zooveel als deze geheele
inrichting. Deze laatste zal worden onderge
bracht in een speciaal hijgebouw van het
Röntgeninstituut, dat deel 'uitmaakt van het
Barmbecker Ziekenhuis te Hamburg. De ei
genlijke bestralingsinrichting ligt vier meter
onder den grond. Ter vergelijking diene nog,
dat men in Duitschland voor medische doel
einden wel reeds 600.000 volt en in Amerika
800.000 volt heeft toegepast; doch het millioen
volt is nog nooit bereikt of overschreden op
dit terrein, zoodat de thans te Hamburg haar
voltooiing naderende installatie, welke met
1.200.000 volt kan werken, de grootste ter we
reld is.
HET DERDE RIJK WIL HEN NOCH OPEN
LIJK, NOCH VERKAPT IN 'T VERDERP
STORTEN, ALDUS DE DIPLO.
De Zaterdagavond door den Britschen mi
nister van marine, Churchill, gehouden ra
diorede, wordt door de Deutsche Diploma
tisch Politische Korrespondenz beoordeeld
als „een ondubbelzinnige poging, de neu
tralen met alle middelen aan de zijde van
Engeland in den oorlog te brengen."
De Diplo schrijft o.a.:
De Engelsche poging, nog andere landen
voor zich in dezen oorlog te betrekken, is
tot dusver nog nauwelijks met zoo groote
duidelijkheid in het licht getreden als de
laatste dagen. Eerst werden van Engelsche
zijde, in nauwe samenwerking met Fran
sche propagandabüreaux, stelselmatig fan
tastische berichten uitgestrooid, die tot doel
hadden de buiten het conflict staande lan
den te verontrusten.
Op dezen goed gemestcn grond moest eeni
ge dagen later de rede van Churchill haar
vruchten dragen.
De suggestieve werking van de „canards"
der vorige dagen achtte Churchill blijkbaar
zoo sterk, dat hij aannam, dat sprookjes van
de „verontruste Balkan- en Donauvolkeren
en de vrees van het Noorden voor een Duit-
schen aanval" door aan den oorlog niet-
deelhebbende landen geloofd zou worden.
Daar elkeen weet, dat Duitschland
het tegendeel wenscht, n.1. de neu
tralen noch openlijk, noch verkapt
bij dezen oorlog te betrekken, kun
nen, aldus de Diplo, de uiteenzettin
gen van Churchill slechts beschouwd
worden als teeken van naïviteit of
verlegenheid, in elk geval echter als
teeken van kwade voornemens. Elk
een moet heden weten, dat het in de
Engelsche politiek geen groote stap
is tusschen praten over het goede en
dwanguitoefening.
Duitschland echter, zoo besluit het or
gaan, daar kan de wereld zeker van zijn,
zal heel zorgvuldig letten, reeds om rede
nen van eigen veiligheid, op dit weerzin
wekkende spel, vreemden voor zijn doelein
den in het verderf te storten.
Circus artiste verongelukt
Stalen mast brak doormidden.
De artiste Camilla Mayer is tijdens een
voorstelling in de Deutschland Halle te Ber
lijn doodelijk verongelukt, toen een twintig
meter hooge stalen mast doormidden brak
en zij op den houten rand van de manege
neerviel. Kort daarop is zij in het ziekenhuis
overleden.
