IET SCHAAP
DE ZWEVENDE VROUW
„Eén,twee, drie-e...
trekken mannen!"
Ameland nog geïsoleerd
Een nieuwe leus:
„Eet meer
schap envleesch"
Spaarhuisdirccteur
krijgt 2V2jaar
Twee ton voor het kind
Gun muziekiuteursricht
op geluidfilms
Zoo schalt de roep over het IJt-
selmeer, als de ijsvlet van Urk
vastraakt
Men meldt uit Zwolle aan de N.R.Crt:
Nu het IJsselmeer vol ijs is, Urk
is geïsoleerd en een aantal schepen
ingevroren, is de ijsvlet van de Ur-
ker reddingsvereeniging Hulp en
Steun opnieuw een onmisbare scha
kel met den vasten wal geworden.
De reddingsvereeniging is Urk zelf. Heel
het eiland staat er als een man achter en
als de ijsloopers van een tocht terugkeeren,
loopt het dorp uit, om hen te begroeten en
de laatste meters over het ijs in de vlet
voort te sleepen.
Het is ongelooflijk welk een arbeid deze
groep mannen, tien in totaal op hun toch
ten naar Lemmer, naar Kampen, of naar
een ingevroren boot, verzetten.
Over rotsen, door spleten...
Wie hen één dag aan het werk heeft ge
zien, begrijpt wat het zeggen wil in het
barre winterweer er op uit te gaan, een
boot van meer dan 1500 kg. zwaarte voort
sleurend aan sterke zeelen, door sneeuwop-
hoogingen en over ijsrotsen, door spleten,
waaronder verraderlijk het water loert,
over afstanden van soms 30 km. en meer.
Voor dag en dauw trekken zij er op uit
en zij komen soms op de plaats van bestem'
ming aan, als de zon achter den horizon
verdwijnt.
En gedurende den dag gaan ze. soms zig
zaggend, maar altijd in rechten koers over
het ijs.
Zij weten wat gevaren zijn...
Vooraan gaan de stuurlieden. Ste
vige Urkers, op leeftijd, krachtige
open gezichten, die botters op mij
nen hebben zien loopen in den we
reldoorlog en dus weten wat levens
gevaar is.
Afchter loopt de vletschippcr, Albert van
Veen. Hij houdt het kompas in het oog,
spiedt niet zijn oude, sterke oogen den hori
zon af naar vaste punten, die hij meestal
zoekt in opstekende ijsschotsen of, zoo mo
gelijk in het doel van de reis zelf.
Er kan van alles gebeuren
Zichzelf alles ontzeggend, zoolang het
reisdoel nog niet in zicht is gaan ze over
het ijs. Er kan van alles gebeuren op den
tocht. Het ijs kan gaan kruien, er kunnen
breede spleten zijn in den ijsvloer, open
stukken, meters iiooge sneeuwbergen, aller
lei soort van vertraging, waardoor het doel
niet tijdig bereikt kan worden.
En dan is het een prettige gedachte iets
echter de hand te hebben.
Er bestaat ook een speciale ijslooperskost:
roggebrood, een duim dik gesneden, be
legd met een stuk spek van gelijken om
vang. Dat eten ze in geval van nood. Want
voor de reis fl-ordt het gewone rantsoen
brood en koffie meegenomen van huis.
Echt zeemansvolk.
Het is zeemansvolk in den Néderland-
schen zin van het woord. Niet bang voor
gevaar, niet bang voor wat yioeite en wat
zwaar werk. De boot moet maar eens in
een spleet terechtkomen en weinig geneigd
zijn er weer uit te komen. Dan schalt de
stem van den schipper, die zijn mannen
aanspoort met het stereotype: „Eén, twee,
drie-é, trekke mannen" over de onmetelijke
ijsvlakte. Drie, vier keer moeten ze zich
schrap zetten, voor de boot toegeeft. En
soms doet ze dat niet eens, maar breekt het
touw.
Ze herinneren aan de oude Watergeuzen
Zwart, geel en bruin is hun kleeding. Ze
dragen donkere laarzen, met ijzeren sporen
om staande te blijven op glad ijs, leeren
mutsen en grove wanten. Een kleurrijke
groep, achter een roode boot.
Postboot komt ai«t door de ijs
massa.
Woensdagmiddag is de postboot Wadden
zee van Ameland vertrokken, in de hoop,
den vasten wal te bereiken. Halverwege
moest zij echter terugkeeren, omdat er voor
de Friesche kust een compacte ijsmassa
was opgehoopt. Gisterochtend heeft men
opnieuw getracht uit te varen, doch zonder
succes. De Zuidwesten wind heeft het ijs
binnengaats gedreven.
De sneeuwruimers zijn er in geslaagd, de
verbinding tusschcn de dorpen onderling
weer mogelijk te maken.
De postboot naar Harlingen kon gisteren
tengevolge van den ijstoestand op de Wad
denzee niet uitvaren. Men hoopt heden de
.verbinding te kunnen herstellen.
Dieseltrein maakt slachtoffers
Man aangereden en matig ge
wond.
Op de spoorlijn Oldonzaal—Hengelo Is
een man, zekere Haverkotte, die daar ter
hoogte van het viaduct op den spoordijk
liep. door den Dieseltrein, aangereden.
Men vond II. zwaar gewond onder aan
den spoordijk. Een half uur later is het
slachtoffer met den volgenden trein uit
Hengelo, die men op de plaats van het
ongeluk heeft laten stoppen, naar Oldon
zaal vervoerd en naar het r.k. ziekenhuis
overgebracht.
De toestand van H. is zeer ernstig
Wij hebben in het afgeloopen
iaar verschillende aanmoedi
gingen gekend tot een grooter
verbruik van het een of ander
I o.a.: Drink meer melk! Eet meer
j kaas! Eet meer fruit! Eet meer
uosselen! En thans krijgen wij:
Eet meer schapenvleesch! En
wanneer men dit inderdaad
doet, dan zal dit behalve voor
den producent, ook voor den
consument een groot voordeel
hebben. Schapenvleesch is na
melijk goedkoop, voedzaam en
zeer licht verteerbaar.
Op de groote stille heide
„Op de groote, stille heide
Dwaalt de herder eenzaam rond..."
Aldus luiden de eerste regels van
een liedje, dat iedere Nederlander
kent ook ieder Nederlandse!» kind.
Sinds hoeveel jaren dwaalt de herder
met zijn wit-gewolde kudde nu al
rond? Ik weet het niet. Sinds de oer
tijden al. De heide is zonder hem
ondenkbaar. Hij hoort hij haar als de
kudde van de grauw-golvende (want
meestal zijn de schapen niet bepaald
wit-gewold) dierenlichainen.
Het vroegst getemd.
Er is eenmaal een tijd geweest,.dat mensch
en dier in voortdurenden strijd met elkaai
leefden. De dieren waren doorgaans de prooi,
de gewapende mensch de jager. Duizenden
jaren bleef dit zoo, totdat iemand op het
idee moet zijn gekomen, dat liet niet noodza
kelijk was op elk dier jacht Ie maken en liet
te dooden; enkele diersoorten zou men bij
voorbeeld kunnen temmen* bun vertrouwen
zien te winnen en ze voor diensten gebrui
ken. Het schaap behoort tot de vroegst ge
temde dieren; de bakermat ervan is waar-
schijnlijk Mesopotamië geweest, waar men
de eerste beginselen der schapenteelt heeft
gevonden. Het schaap is trouwens ook uit
Ccntraal-Aziö afkomstig in ooi-sprong.
Een standbeeld voor den eersten
herder!
Die eerste herder! De wereld moest voor
hem een standbeeld oprichten! Een mooi,
groot standbeeld, want hij was liet waar
schijnlijk, die den mcnsclum het menschzijn
bracht, hij was de grondlegger van alle be
schaving, de apostel, die de leer van de ver
bondenheid van alle schepsels op aarde ver
kondigde, en den menschen de liefde voor
de dieren in hun hart bracht. Herder en
kudde! Er zijn slechts weinig beelden van
een dergelijke schoonheid; slechts weinig
tafreelen in het landschap, die indrukwek
kender kunnen zijn.
De Schaapskooi in het Gooi.
Vooral Drente, maar ook Gelderland en
Overijsel, stonden bekend om hun schaap
herders of schepers. In den loop der jaren
kwam hier echter verandering in; de kunst
mest verdrong de schapenmest, die voor de
zandboeren zoo noodzakelijk was. Veel hei
degrond veranderde in bouw- en boschgrond.
Het schaap begon zijn eervolle plaats te ver
liezen, en dit geheel ten onrechte. Gelukkig
hebben enkele natuurliefhebbers in de laat
ste jaren blijk gegeven van hun belangstel
ling in herders met schapenkudden. De Ver-
ecniging van Vrienden van het Gooisch Na
tuurreservaat heeft zelfs midden op de groo
te Gooische heide een volmaakte „Schaaps
kooi", bestaande uit schapenweide, schaaps
kooi en herderswoning, doen bouwen en in
richten, zoodat men daar weer volop kan ge
nieten van de romantiek van „herder en
schapen".
Het Texelsche ras.
De schapenfokkerij in Nederland is al heel
oud; Karei de Groote droeg reeds mantels,
van Friesche wol; in de 13de eeuw waren
er lakenfabrieken in Leiden, Delft, Kampen
en Eindhoven; om deze te beschermen werd
in 1323 de wolexport verboden.
In de 18de eeuw begon de schapen
fokkerij op Texel zich te ontwikke
len. Na 1S32 begon men met de in
voer van Engelsche rassen ter be
vordering van de vleeschproductie.
Men onderscheidde de dieren o.a. in
heide- en poldci-schapen.'en verder in
melk- en vleeschschapen.
Vrijwel alle Nederlandsche schapen
zijn kruisingsproducten tusschen En
gelsche en inhecmschc rassen. Men
heeft hierdoor een ras weten te ver
krijgen, dat wel niet zoo vroegrijp
en snelgroeiend is als de Engelsche
schapen, doch veel vruchtbaarder,
minder veeleischend en tóch een uit
muntend vleeschdier.
De kwaliteit van het vleesch.
De vleeschkwaliteit van de Nederlandsche
leeschschapen staat in 't buitenland zeer
boog aangeslagen. Exporteert ons land jaar
lijks niet '2 a 5 millioen kilogram schapen
vleesch? Vooral de Engelschen fijnproe
vers op het gebied van schapenvleesch
prijzen het Nederlandsche schapenvleesch.
Het is dus heelemaal niet verwonderlijk,
wanneer men het aantal Nederlandsche con
sumenten van schapenvleesch tracht te ver
hoogen, vooral, nu er mjssthjes een tekort
aan ander vleesch dreigt te ontstaan in de
zen oorlogstijd. Het is eerder verwonderlij
ker, dat men nog zooveel moeite heeft om
de Nederlanders over te halen, schapen
vleesch te eten. liet vakblad van de „Vee-
en Vleesclihandel" schreef in een zijner laat
ste nummers:
„Ons land levert een prima slachtschaap,
hetwelk zelfs in het op dit gebied verwende
Engeland zeer werd gewaardeerd. Het
schaap is een slachtdier, dat zonder kracht
voer, dus zonder buitenlandsclien invoer,
toch voldoende slachtrijp wordt. Onze wei
den en polders, kwelders en pas ontgonnen
landen leenen zich uitstekend voor de pro
ductie. Het schaap levert naast vleesch, de
wol, waaraan we tekort hebben.
Oorlogvoerende landen stellen alles
in het werk om de schapenfokkerij
te bevorderen en ons land zou dezen
belangrijken tak van veehouderij
steeds meer moeten laten afsterven,
omdat er geen uitvoer van schapen
vleesch is en omdat onze be
volking dit voedzame en lichtst ver
teerbare vleesch over het geheel niet
belieft en te weinig waardeert.
In het buitenland, zooals in Noorwegen,
Zwitserland en Engeland, eten Nederlanders
veelal met smaak het schapenvleesch, omdat
het smakelijk bereid wordt opgediend. Een
economische vleeschpolitiek brengt mee, dat
de slagerij zich gr.at instellen op meer ver
werking van schapenvleesch. Loonend is het
zeker. Het artikel is voor den consument
niet. duur, zelfs goedkoop. Tot voorlichting
van de bereiding moge ook de slager het
zijne doen."
De huisvrouw wantrouwend.
De Nederlander heeft echter niet graag
een nieuw gerecht op zijn tafel, de Neder
landsche huisvrouw koestert een groot
wantrouwen tegen voedsel, dat zij nog nooit
bereid heeft. Van te voren zijn beiden er
van overtuigd, „dat liet wel niets zal zijn,
anders hadden zij het immers al eerder ge
geten". Wanneer dit wantrouwen echter een
maal overwonnen is, waardeert men spoedig
het „nieuwe" gerecht, dat in werkelijkheid
al eeuwen oud is. Enkele maanden geleden
begon Nederland voor het eerst aan de
snoekbaars, die eveneens om de een of an
dere onnaspeurbare reden voordien een on
bekende was aan de etenstnfel; spoedig was
de snoekbaars zeer in trek en er ontstond
groote vraag naar. Wij twijfelen er niet aan,
of dit zal ook met het schapenvleesch het ge
val zijn, wanneer men het maar eenmaal
heeft geproefd. Hopelijk wacht men hier
niet al te langen tijd mee, dan zal er ten
minste weinig kans bestaan op vleesch-
distributie.
Buma, het door zijn straffe acties
bekend gewórden bureau voor mu-
ziekauteursrechten te Amsterdam,
trekt in een proces tegen den bios
coophond voorloopig aan het kortste
eind. Alleen de Hooge Raad zal thans
nog'te beoordeelen hebben of Buma
auteursrechten kan heffen op mu
ziek uit geluidsfilms. Het Gerechts
hof te Amsterdam heeft gisteren
principieel uitgesproken dat Buma
dat recht mist.
Het betreft hier een oude zaak, waardoor
reeds lang verdeeldheid bestaat tusschen
Buma en den bioscoopbond. Oorspronkelijk
had Buma een vordering bij de Utrechtschc
rechtbank ingesteld tegen een bioscoopon
derneming te Amersfoort tot verbod Van ver
tooning van geluidsfilms, waarin muziek
voorkomt van direct of indirect bij het Buma
aangesloten componisten, zonder toestem
ming van Buma op verbeurte eener dwang
som van f 10.000 per dag.
De rechtbank te Utrecht bad aan het Bu
ma deze vordering ontzegd. Het Amstcrdam-
sche Hof heeft thans het vonnis van de
Utrechtsche rechtbank bekrachtigd., zij het
niet op dezelfde gronden, waarop het eerste
vonnis steunde.
„Geen verzamelwerk".
Het Hof kan niet -aannemen^ dat' een ge
luidsfilm onder artikel 5 van de Auteurswet
(verzamelwerk) valt. De geluidsfilm valt on
der artikel 6 van de auteurswet, aangezien
naar het oordeel van 't Hof de geluidsfilm
wordt tot stand gebracht, naar het ontwerp
en onder leiding en toezicht van den ma
ker.
Deze begrippen „naar het ontwerp en on
der leiding en toezicht van den maker" moe
ten ruim worden uitgelegd, daarbij in aan
merking nemende, dat toen de auteurswet
werd geredigeerd, er van een geluidsfilm
nog geen sprake was.
De geluidsfilm is een kunstwerk in
zijn geheel en vormt een ondeelbare
eenheid. De muziek daarin is niet
een op zich zelf staand accompag
nement, maar onafscheidelijk met
het spel verbonden. Alle medewer
kers werken volgens het ontwerp
van den maker en worden als het
ware geïnspireerd om met elkaar
het ondeelbare kunstwerk, zooals
de maker dit ontworpen heeft, tot
stand te brengen.
Het auteursrecht op de geluidsfilm komt
dan ook toe aan den maker en sluit een af
zónderlijk auteursrecht van den componist
op de muziek in de film uit.
liet Hof laat daar, of de componist nog
een afzonderlijk auteursrecht heeft op de
muziek, als deze buiten dc film om ge
speeld wordt.
De „Mees" naar de Wadden
Ook Urk krijgt weer bezoek van
de K.L.M.
Gisteren hééft de K.L.M. weer vluchten
gemaakt naar Urk, Schiermonnikoog en
Ameland.
Om half negen vertrok Parmentier met
de „Mees" van Schiphol naar het hooge
noorden van ons land. Behalve post werden
ook eenige passagiers medegenomen. Piloot
Kooper was de bestuurder van het Fokker
toestel, dat om tien uur naar Urk is ge
gaan voor het overbrengen van de post.
1183.000 verduisterd
De rechtbank te Haarlem heeft gisteren
uitspraak gedaan in de zaak tegen den 67-
jarigen ex-directeur van de Verzekerings
maatschappij N.V. „Het Spaarhuis", die ge
durende verscheidene jaren en op groote
schaal gelden van deze instellingen had
verduisterd.
In Juli 1939 kwamen de malversaties aan
het licht en aanvankelijk werd het bedrag,
dat. verduisterd was, geschat op f 55.000.—.
Na een minutieus onderzoek, door deskun
digen ingesteld, bleek echter, dat de ver
duisteringen waren opgeloopen tot f 183.000.
Rekening houdende met verdachte's leef
tijd en wankele gezondheid, had de offi
cier een gevangenisstraf voor den tijd van
twee-en-een-half jaar geëischt.
De rechtbank veroordeelde den man even
eens .tot 2Vz jaar gevangenisstraf, met af
trek van de voorloopige hechtenis.
Brandstolfenbijslag verhoogd
Vorst houdt te lang aan.
Wegens het lange aanhouden van de stren
ge vorst, heeft de minister van Sociale Zaken
besloten goed te keuren, dat voor hen, die
in de steunregeling zijn opgenomen, voor
deze week de brandstof bijslag wordt ver
hoogd van f 1.30 tot f 1.70.
De verivachte opbrengst ruinv
schools binnen.
De Centrale propaganda-commissie voor
de Wieldadigheidspostzegelr schrijft ons,
dat de voorloopige opbrengst der kinderze
gels f 175.300,baar tot groote dankbaar
heid stemt.
Daar de opbrengst van de prentbriefkaar
ten, samen met de overige baten uit prijs
vraag enz. ongeveer f 50.000.zal bedragen
zijn dus voor den derden keer, dank zij de
groote offervaardigheid van heel Neder
land, de twee ton voor het kind ruimschoots
bijeengebracht.
Blijkens de ingekomen berichten dringt
overal in den lande hoe langer hoe meer
het gebruik van de kinderzegels voor de
correspondentie door. Een verheugend feit
voor de kinderbescherming.
Boozc biggenfokker
vrijgesproken
Valsche aanklacht tegen veld
wachter ingediend.
Een biggenfokker uit Wanneperveen had
sedert de invoering van de crisismaatrege
len talrijke moeilijkheden ondervonden met1
de gemeentelijke autoriteiten. Dit had den
man dermate opgewonden, dat hij een val
sche aanklacht tegen den gemeenteveld
wachter had ingediend.
Hiervoor moest hij zich voor de recht
bank te Zwolle verantwoorden.
De Officier van Justitie had tegen hem
een gevangenisstraf voor den tijd van zes
maanden geëischt.
Gisteren heeft de rechtbank den man
echter vrijgesproken.
De Japansche vrouw emancipeert: Steeds
meer gebieden, die eerst alleen des mans
waren, verovert zij. Zoo kan Japan ook op
een groep enthousiaste zweefvliegsters bo
gen. Hieronder ziet men, hoe het zweefvlieg
tuig door de sportieve Japanneesjes naar de
Buma verliest in tweede instan
tie proces tegen den bioscoop
bond.
hangar wordt gereden. Rechts een opna
me na den start, links een foto van twee
meisjes, die den mond vol hebben, niet
over jurken en hoeden, maar over de mo
gelijkheden van de schoone zweef vliegsport.
WAAR HET HART VOL VAN IS
ÉU JvMfilfk
i
