„HAKENKRUIS- en SOVJETVLAG Oost-Galiciê Olie-politiek als schild DAGBLAD VOOR HOLLAND'S NOORDERKWARTIER Weeshuis op Texel in vlammen 3|( zijn tot één geworden' Een nieuw type gasmijn Weer een Hollandsch schip vernield Rijkswinst op boonen Onlusten in de Sovjet-Unie? sp"J Laan. Schaden, Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240. DINSDAG 30 JANUARI 1940. 84e Jaargang. No. 11099. der N.V. Uftg.-Mjf. „Holl«*4s D a 1 a d i e r doet beroep op zijn volk Wij moeten de menschelijke vrijheid redden' Ministerpresident Daladier Heeft gisteren een radiorede gehouden, waarin hij zeide, dat het meer en meer vast komt te staan, dat Duitsch- land de wereld wil overheerschen op een wijze, die geheel verschilt van die, welke de geschiedenis reeds kende. De Nazi's streven naar de stelselmatige en algeheele vernieti ging der overwonnenen. Temidden van de beklemming der vrijgebleven kleine volken vormt zich een wereld .van heeren en slaven, die de weer spiegeling is van Duitschland zelf. Evenals zijn bondgenoot Engeland, aldu^ Daladier, kent Frankrijk geen angst, want het denkt aan zijn toekomst. Het is zeker pan zijn overwinning. Ik heb reeds hulde ge bracht aan onze strijders, een hulde, die hun toekomt. Ik denk voortdurend aan hen. Doch thans wil ik spreken tot het Frankrijk van achter het front. Ik verzoek onzen strijders naar mij te luisteren. Ik zou hier hun tolk willen zijn. Ik zou openlijk willen zeggen, wat zij wellicht in het verborgen denken, en ieder in naam van het landsbelang willen vragen, wat iedere soldaat 't recht heeft te vragen, in naam van het offer dat hij heeft Willen brengen. Wat de Fransche soldaat van de Franschen verlangt, is zich bewust te zijn van de ernst en de onveiligheid van den toestand, met dezelfde energie als zij, die strijden, en te begrijpen, dat, zoo de totale oorlog nog niet is losgebroken, zij die daar ginds zijn, daarom niet te minder de lasten srvan dragen en iederen dag hun leven in de Waagschaal stellen. Het is noodig, dat zij, die achter zijn ge bleven, en die nóch dezelfde lasten, nóch de zelfde gevaren hebben te dragen, eveneens bereid zijn, hnn leven anders in te richten. Het is vooral noodig, dat zij al hun streven al hun activiteit in dienst stellen van de Fransche gemeenschap, zonder welke zij niets zouden zijn. Het openbare welzijn ver- eischt gelijkheid van offers. De totale oorlog die spoedig zal kunnen uitbreken eischt Communistische militiesoldaten tactloos opgetreden Toch Duitschers in de petroleumgebieden Naar vernomen wordt, hebben zich op Zondag 20 Januari te Lwow ern stige ongeregeldheden voorgedaan, ter gelegenheid van godsdienstplech tigheden die in de kathedraal zouden worden gehouden in verband met de herdenking van den 21sten verjaar dag van de onafhankelijkheidsver klaring der Oekraine, die elk jaar door de Oekrainsche bevolking wordt gevierd. In den ochtend stroomde een groote menigte naar de in het oentrum der stad gelegen kathedraal. Sovjet-Russische politieagenten, die meenden met een politieke betooging te doen te hebben, verspreidden de menigte. Er ontstond een straatge vecht, waarbij van vuurwapens ge bruik werd gemaakt en verscheidene personen werden gewond. Tal van per sonen werden gearresteerd. Toch Duitsche troepen bij Lwow? De alarm van de vorige week voor de zuidoostelijke neutralen tengevolge van de Duitsche penetratie in Oost Galicië is slechts gedeeltelijk opgeheven door de Duitsche en Russische tegenspraken. De publikatie van die tegenspraken kwam laat en desondanks blijven de volgende feiten bestaan: 1. treinen, die soldaten in veldgrijze uni- vormen en officieren der rijksweer vervoer den, zijn gezien op gebied van Oost Galicië. Eén ging in Oostelijke richting, andere re den naar de Hongaarsche grens. 2. In uniform gckleede soldaten en offi cieren van de Rijksweer zijn gezien op ver- échillende plaatsen in Oost Galicië, met na- een geweldige hoeveelheid wapens en muni tie. De activiteit onzer wapenfabrieken, is een onmisbare voorwaarde voor de overwinning. Ook is het noodig, dat het land en de bos- schen datgene produceeren wat voor het leven van het leger en van het land noodig is. Gezien de vastberadenheid onzer legers rekent Duitschland steeds op onze zwakten en eventueele weifelingen om ons te kun nen verslaan. Onze vijanden hadden ge meend, stroomannen te kunnen verzamelen onder de roode hakenkruisvlag en arbeiders onder de roode sikkel- en hamervlag. Doch in September, toen Duitsch land Polen overweldigde, is het mas ker gevallen. De beide vlaggen zijn tot één geworden. Die van den stormloop der barbaren op alle lan den, waar goederen te halen en men- schen te knechten zijn. Deze machiavelistische combinatie is door het bewijs der feiten ineengestort. Ons va derland is niet verdeeld. Mijn regcering is reeds tegen de agenten van het buitenland opgetreden en zal den strijd tegen hen ge nadeloos voortzetten, doch zij wil niet een regeering der wrake of van politieke ten denties zijn, doch onder de huidige omstan digheden zou het een misdaad zijn, zich te blijven richten naar de bevelen van Berlijn en Moskou. De materieele kracht van Duitschland is een der geweldigste van de wereld Alle ont beringen, die het Duitsche volk sedert ver scheidene jaren heeft moeten doorstaan, dienden slechts om het te versterken. Daar verpletterden de dwang en de ontberingen ieder mensch, doch ieder mensch leeft er slechts om de kracht der agressie, die Hit- Ier over de wereld heeft ontketend, te doen toenemen. Wij moeten dezen oorlog winnen en wij zullen hem winnen, doch wij moeten ook een overwinning behalen, die de overwin ning der wapens verre te boven gaat. Te genover de wereld van heeren en slaven, die de dwazen, die te Berlijn regeeren, wil den scheppen, moeten wij de menschelijke vrijheid en waardigheid redden. Wiclas van dieseltrein gebroken Ernstige troinstoring tusschen Russum en Hilversum. Gisteravond is tusschen Bussum en Hilversum een vrij ernstige trein- storing ontstaan ten gevolge van het breken van een wielas van een Die seltrein. Van de uit drie stellen bestaande trein 131, die om 19.18 van Amsterdam C.S. naar Gro ningen vertrekt, geraakte te ruim half acht, nabij Crailoo, het voorstel defect. Door een breuk in een wielas ontspoorde een truck. Binnen een korten afstand stond de trein stil. Op dit drukke baanvak beteekende deze ontsporing een ontwrichting in den dienst. De reizigers van het defecte dicselstel liet men overstappen in het tweede en derde stel, Dit werd naar het station Naarden-Bussum teruggeleid en over verkeerd spoor naar Hil versum gedirigeerd, van waar de trein met groote vertraging de reis voortzette. Tusschen Naarden, Bussum en Hilversum moest voorloopig over enkel spoor de dienst onderhouden worden. Verscheidene treinen liet men uitvallen om ophooping te voorkomen en om de ver traging in te halen. Inmiddels had men aan het defecte Dieselstel een voorloopige voor ziening aangebracht, waardoor deze trein langzaam naar het emplacement Crailoo kon optrekken. Te ruim elf uur had men den trein hier op een zijspoor gebracht, en kon over beide sporen het verkeer worden hervat me in de kazernes in Lwow en in hotel Georges te Lwow. 3. Gedurende verscheidene dagen was de toegang tot zekere wegen en tot de spoor wegen practisch verboden voor civiele trans porten, terwijl Duitsche convooien zich voortbewogen. 4. Wanneer het onmogelijk is te verkla ren, dat belangrijke contingenten geregelde Duitsche troepen de afbakeningslijn hebben overschreden, is het toch volstrekt zeker, dat Duitschers, die zich voordeden als tech nici, instructeurs en als leden van andere formaties van paramilitairen aard, zich ge- installeerd hebben op gebied, dat tot dus verre door Sowjetrussische troepen was be zet. Het is van belang op te merken, dat sinds een week het toezicht op de grenzen van Oostpolen, zoowel aan Hongaarsche als aan Roemeensche zijde, versterkt is. In dien tijd is in Cernauti niet één uit wijkeling, smokkelaar of colporteur aange komen, die inlichtingen zou kunnen geven over den "huidigen stand van zaken in Oost- Galicië. Men weet echter, dat een belangrijk deel van het roode bezettingsleger het land verlaten heeft en dat op het land en in verscheidene steden de plaatselijke militie is ontwapend. Dit laatste feit is door een Sowjetrussischen woordvoerder als vclgt verklaard: de vijanden des volks zijn er in geslaagd troebelen teweeg te brengen, die onze communistische militiesoldaten, welke ter plaatse waren aangeworven, ten onrechte te streng hebben onderdrukt. Veertig wer den te Zbaraz, ten noordoosten van Tarno- pol, terechtgesteld na een poging tot op stand van een deel der bevolking. Drie da gen lang konden de treinen in deze streek niet rijden. Deze feiten zijn gebeurd in be gin Januari. Blijkbaar doelde deze woordvoerder op de in het begin van dit bericht gemelde onge regeldheden. Zoete gaslucht waargenomen. Naar U. P. uit Oslo meldt, heeft het dag blad „Tidens Tegn" een gesprek gehad met opvarenden van het Noorsche stoomschip „Biarritz". Zij vertelden na de ontploffing een zoete gaslucht te hebben waargenomen, velen waren er ziek van geworden. Naar aanleiding hiervan verklaarde professor Samdal, hoogleeraar in de scheikunde te Oslo, desgevraagd het niet uitgesloten te ach ten, dat het schip in aanraking is gekomen met een nieuw type gasiiujn. Mijn maakt van de „Nora" een wrak BEMANNING GERED. Het Nederlandsche stoomschip „No- ra" van de Scheepvaart Maatschap pij Zeeuwsch Vlaanderen, ia gister ochtend vroeg op weg van Harlin- gen naar Londen, aan de Zuidoost kust van Engeland op een mijn ge- loopen, waarbij het achterschip werd vernield. Op het oogenblik, dat de „Nora" snel zonk, nam een redding boot de bemanning, bestaande uit zes koppen, over. Een te hulp go- roepen sleepboot zette 't beschadig de schip op het strand, vanwaar het later weer is weggedreven Bij de ontploffing werden de mannen uit hun kooien geslingerd. Toen de te hulp ge roepen sleepboot bij de „Nora" was geko men, was het schip reeds zoover gezonken, dat slechts de boeg boven water uitstak. De bemanning van de „Nora" slaagde er in een tros aan den boeg vast te maken cn aldus gelukte het de sleepboot een halfge zonken schip naar de kust te brengen en daar aan den grond te zetten. Tijdens hoog water dreeft de „Nora" ech ter af. recht op een pier aan. welke over een afstand van tachtig meter werd ver nield. Het schip ligt nu met de stuurboord zijde op het strand. Een wissen dood ontkomen. Een van de opvarenden, B. Abbas, ontkwam op merkwaardige wijze den verdrinkings dood. De ontploffing slingerde hem in het water. Hij klampte zich vast aan een plank van het gangboord en dreef een half uur rond, voordat hij werd opgepikt. De kok. van Es, werd ernstig gewond, toen de sloep, waarin hij zijn toevlucht had gezocht, ka pot sloeg. Hij werd in ccn ziekenhuis opgenomen, waarheen ook kapitein L. T. Brinkman uit Groningen en stuurman de Vries werden vervoerd om verbonden te worden. Beiden konden hierna huns weegs gaan. De „Nora" die 299 br. ton ineet, werd in 1931 gebouwd en behoorde thuis te Voor burg. Het was een stalen motorschip. Maatregelen gevraagd tegen „ster ke prijsverhooging" van bruine boonen en capucijners. Het Tweede Kamerlid de heer Amellnk, heeft aan den minister van Economische Za ken de volgende vragen gesteld: Is het juist, dat de Nederlandsche Akker- bouwcentrale Zceuwsche bruine boonen cn Mansholt-capucijners van de producenten koopt voor den prijs van respectievelijk f 17 en f 18.50 per 100 kg. en deze beide producten aan den handel levert voor f23.30 per 100 kg., zoodat een bruto winst gemaakt wordt van respectievelijk f 6.30 en f 4.80 per 100 kg.? Is het voorts juist, dat de bruto winst, die de Akkcrbouwcentrale maakt op het artikel witte boonen, f 7.80 per 100 kg. bedraagt? Indien dit juist is, wil de minister dan maat regelen nemen teneinde deze sterke prijs verhooging tegen te gaan? Krijgsgevangenen klappen nlt de school. Volgens mcdedeelingen van Sovjetrussi- sché gevangenen zouden den laatsten tijd herhaaldelijk ongeregeldheden zijn voorgeko men te Moskou en Leningrad. Talrijke hoo- gere officieren zouden zijn doodgeschoten. Verder verklaarden de krijgsgevangenen, dat de menschen het koud hebbeu, zij willen eten en kleeding en geen oorlog. Het is moeilijk na te gaan, in hoeverre de ze verklaringen van krijgsgevangenen waar zijn, want klaarblijkelijk willen zij de Fin nen in het gevlei komen. In Finsche kringen merkt men op, dat de krijgsgevangenen jon ge lieden zijn uit de omgeving van Lenin grad afkomstig, die duidelijk antwoord ge ven op andere vragen, zoodat het mogelijk is, dat hun verklaringen juist zijn* Vader, moeder en kinderen gered HET HISTORISCHE GEBOUW GEDEELTE LIJK VERNIELD. ZWARE BRAND- EN WATERSCHADE. VEEL ANTIEKE MEU BELEN BEHOUDEN. Een ernstige brand heeft gisteravond het eiland Texel bezocht. Te om streeks 6 uur brak brand uit in het bekende Algemeene Weeshuis te Den Burg, waar dien avond een vergadering van de regenten gehou den zou worden. De gehcele boven verdieping brandde finaal uit, ter wijl voorts veel waterschade geboekt moest worden. Dit gebouw gold op het eiland als een der interessantste bezienswaardigheden. Er wordt van gezegd, dat het eeuwen geleden een oud klooster is geweest, waarin Ada van Holland nog gevangen gezeten heeft. De ouderdom wordt geschat op ongeveer 600 jaar. SMEULING IN DEN SCHOORSTEEN? Wat het verloop van den brand betreft, deelt men ons mede. dat des avonds een vergadering der regenten gehouden zou worden. Hiervoor was op de bovenverdie ping de kachel aangemaakt. Vermoedelijk is er op een of andere wijze smeuling in Dit nummer bevat 8 pagina'» DE BILT SEINT» Verwachting: Matige tot krach tige Oostelijke wind, half bewolkt tot betrokken, plaat selijk eenige lichte sneeuw, matige tot lichte vorst. den schoorsteen ontstaan. Hoe dan ook, op een gegeven moment zagen voorbijgangers plotseling rook en vlammen uit de ramen van de bovenverdieping slaan. Terstond werden maatregelen genomen om tot spoedige blussching tc komen. De aanwezige spuit op de Groeneplaats was spoedig ter plaatse en dank zij de medewer king en voortvarendheid van een aantal militairen kon al dra water gegeven wor den. VEEL ANTIEK BEHOUDEN. Men begreep echter dat het vuur niet spoedig beteugeld zou zijn, zoodat de ge meente-secretaris, de heer Jonker, oogen- blikkelijk met een aantal personen begon de antieke meubelen uit het huis te slepen. Hierbij bevond zich o.m. een prachtig schilderij van Ada van Holland. Een groot deel van dit antieke meubilair kon men buiten brengen. BOVENVERDIEPING LEEGGEBRAND. Om half acht, nadat er dus een uur ongeveer met eenige stralen water gegeven was, was men het vuur meester. Het bleek dat de bovenver dieping praktisch leeggebrand was terwijl voorts de andere deelen van het huis ernstige waterschade opgcloopen hadden. Alles is ech ter verzekerd, evenals het huis raad van de inwonende vader en moeder. Van de inwonenden, een vijftiental personen, waaronder elf- verpleegden, verkreeg niemand eenlg letsel. Burgemeester Kamp leidde de blusschings werkzaamheden, terwijl voorts goed werk werd verricht door de militairen die het groote publiek op een behoorlijken afstand hielden. Overal op het eiland betreurt men dezen brand, die zulk een schade heeft toege bracht aan een historisch gebouw, dat zijn plaats op Nêerlands monumentenlijst met zooveel eer droeg. Roemenië nam maatregelen te gen te ver gaande eischen. Er is naar U.P. uit Boekarest meldt, door Rocmenië's onverwacht besluit om een nauw- keurige controle uit te oefenen op de produc tie en de verdeeling van petroleum een ware storm ontketend, welke echter weer snel is afgezakt. Dat zij weer geheel is gaan liggen bleek dc laatste dagen uit de sterke stijging van olic-aandeelen op de cffectenmarkt te Boekarest. Enkele dagen tevoren nog was er een groote aanbodsgolf geweest. Tenslotte hoeft de regeering haar standpunt kenbaar gemankt en medegedeeld, dat indien de pro ducenten bereid zijn met het nieuwe com missariaat samen te werken hun opbrengsten even hoog. zoo niet hoogcr, zullen worden als voordien. Kort samengevat is de nieuwe re- geeringsbcslissing een oorlogsmaat regel, hoofdzakelijk naar voren ge bracht door interne en externe be hoeften. Officieel wordt aangenomen dat het plan is ontstaan tengevolge van een inspectie tocht van den eersten minister in de pro vincie. waarbij hij ontdekte, dat niet slechts in afgelegen dorpen petroleum ontbreekt, maar ook in centra van het leger, tengevol ge van het ontbreken van distributie-facili teiten. Neutrale buitenlands-diplomatieke kringen ineenen dat het leger voor de nieu we maatregel verantwoordelijk is. De toespraak, welke commissaris Netta gisteravond hield hij de officieele vorming van het potrolcumcommissariaat. past ge heel in het kader van deze beschouwingen. Britsche tegenspraak. In dit licht bezien, behoeft hot geen ver wondering te wekken, dat in officieele krin gen te Londen het bericht van een Ameri- kaansch persagentschap, volgens hetwelk de Britsche en Fransche gezanten te Boekarest zouden hebben gedreigd de diplomatieke be trekkingen met Roemenië af te breken, in verband met de petroleumkwestie, geheel verzonnen wordt genoemd. ONDER DUITSC HEN DRUIL Wel Is het te Boekarest een publiek geheim, zegt U. P„ dat Duitschland enkele maanden geleden zware druk heeft uitgeoefend om de oliequota verhoogd te krijgen en dit niet zon der eenig succes. Door het scheppen van een controleerend commissariaat heeft de regeering, naar men aan neemt, een instantie willen scheppen, die als buffer moet dienen tegen Duitschland of elk ander land, dat hevig op verhooging der quota aan dringt, zonder dat dan de regeering aan deze strijd te pas behoeft te ko men. Intusschen staat het nog lang niet vast, dat Duitschland van de controle zal profitee- ren, al moet worden geconstateerd, dat Duit sche experts vasten grond proheeren tc krij gen in de Roemeensche olievelden. Zij heb» ben zich in tweo kleine maatschappijen in gekocht en onderzoeken thans groote stre ken land, welke tot dusverre nog niet ge ëxploiteerd waren. De Engelschen en Franschen echter, dia reeds het leeuwendeel van de industrie be zitten, exploiteeren ook nieuwe landen. Hoe wel de petroleuniprijzen gedurende dc laat ste jaren de exploitatie van nieuwe velden hebben verhinderd zou bij 'n vergrooting v. de productie de vraag onmiddellijk opdoe men of de Duitsche quota al of niet vergroot zouden worden. Indien dit het geval zou zijn, zou het in het voordeel van de geallieerden zijn hun bronnen geheel af te sluiten, daar zij nog toegang hebben tot andere gebieden, in het bijzonder in Amerika. Duitsch rollend materiaal naar Roemenië. De Duitsche spoorwegen hebben dezer da gen 120 locomotieven en 2000 wagons naar Roemenië gezonden, ter bespoediging van het transport van Roemeensche petroleum doordat de Roemeensche spoorwegen niet meer in staat waren spoorwcgmateriaal aan Duitschland voor deze transporten te leenen aangezien het Roemeensche tankwagenpark onvoldoende is om tegelijkertijd te voorzien in de hinnenlandsche transporten cn die naar het buitenland. Het Roemeensche tank- wagenpark pmvat slechts 10.200 wagens.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1940 | | pagina 1