ROOSEVELT'S
Wij lazen voor U
grootste tegenstander
Duitschc volk wil
schoon schip maken
Molland geïsoleerd
Zweedsch eiland
afgezonderd
Romme en van den Tempel
VOORSPELLING
Een deel van
VAN EZELDRIJVER TOT VOORAAN
STAAND POLITICUS.
John L. Lewis, voorzitter der United
Mine Workers of America en van 't
Congres of Industrial Organisation
(de C.I.O.) laakte president Roosevelt
en de Democratische Partij wegens
hun nalatigheid om de groote na
tionale vraagstukken op te lossen.
Na Roosevelt, den koenen president van
de Vcreenigde Staten, is John Llewellyn
Lewis, een der meest besproken mannen in
de Vereenigde Staten, een vroegere kolen-
werker, thans de leider der Amerikaansche
mijnwerkers-vakvereenigingen, populair en
geliefd bij velen, doch gevreesd door even
zoovelen. Gehaat wordt hij echter door
slechts enkelen.
Partijloos.
John L. Lewis is hoo merkwaardig dit
ook moge klinken juist daarom zoo bui
tengewoon populair, omdat hij nooit bij een
politieke partij behoorde. Deze groote, breed
geschouderde man met zijn dikke donkere
haardos, zijn opvallende borstelige wenk
brauwen en energieken mond, die op zijn
58ste jaar nog zoo ficf en levenskrachtig is
als een jonge combov, is noch republikein,
noch democraat, noch socialist, noch com
munist, hij heeft in het geheel geen pro
gramma en geen politieke toekomstplannen.
Hij is uitsluitend en alleen: arbeiders-leider.
Internationaal gaat vóór.
Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat hij zich
hierdoor vele tegenstandei's heeft gemaakt:
een man, die alleen zorgt voor één bepaalde
volksgroep, zal ongetwijfeld met of zonder
opzet de belangen van een of meerdere an
dere volksgroepen benadeolen. Wat betreft
zijn huidige verwijten aan Roosevelt en dc
Democratische Partij bijv., zullen ve
len opmerken, dat het thans niet het juiste
moment is om zich geheel te wijden aan
de oplossing van nationale vraagstukken,
waar Amerika in dezen tijd nauw betrokken
ls bij i n t e mationale kwesties.
Millioenen staan achter hem.
Desniettemin mag een opmerking van Le
wis nooit genegeerd worden. Millioenen men-
schcn immers staan achter dezen grooten
leider der Amerikaansche vakvereonigingen.
Hij is het doorgaans, die beslist of een sta
king in een wereldhedrijf geproclameerd of
opgeheven moet worden ook al werden
enkele staalstakingen buiten zijn interventie
opgelost. Ongeveer vijf jaar geleden was hij
als president der „United Workers'' (de oor
spronkelijke mijn werkers-vak vereenigingh
nog geen figuur, die geheel „au sérieux"
werd genomen. Zijn organisatie telde toen
slechts 175.000 menschen en was bovendien
in verschillende partijen onderverdeeld. Des
te verbazingwekkender is de enorme vlucht,
welke zijn invloed nam, en zijn huidige
macht.
Zijn levensloop.
John Llewellyn Lewis, geboren in Lucas
in den staat Iowa, werkte al, nauwelijks 12
jaar oud met zijn vijf broers in de mijnen
en werd later ezeldrijver, arbeider in een
zilvermijn en goudgraver.
In het jaar 1908 trouwde hij met een on
derwijzeres en vestigde zich in Illinois, waar
hij de aandacht trok van den vakvereeni-
gingsleider Gompers. Zij trokken samen zes
jaar lang door de streken der Amerikaan
sche mijnen, en in 1919 werd Lewis voorzit
ter van de vakverccniging der mijnwerkers.
Een ding merkten de arbeiders duidelijk op:
deze man was er één uit hun eigen midden;
hém konden zij vertrouwen, omdat hij hun
belangen door en door kende.
Lewis' ideaal.
Het succes bleef niet uit. Reeds de eerste
groote staking in 1922, die vijf maanden duur.
de. werd door Lewis gewonnen. Het dagloon
voor een zeven-uren dag werd vastgesteld
op dollar. Maar het ging er bij Lewis niet
alleen om, de levensverhoudingen der Ame
rikaansche arbeiders, die tientallen jaren
uiterst treurig geweest waren, te verbeteren,
zijn doel ging verder. Hij wilde den opbouw
van een geheel nieuwe organisatie, nl. het
bijeenbrengen van alle arbeiders, die in één
industrie werkzaam zijn, onverschillig welk
soort betrekking zij beklecdcn. En dót beteo-
kent voor Amerika in het bijzonder een Her
cules-arbeid! Want nog heden ten dage
vindt men het zonderling, wanneer de onge-
schoolde arbeider van een automobielfabriek
en de specialist, die misschien twintig maal
zooveel verdient, in één vereeniging georga
niseerd zijn.
Geboren redenaar.
Voor alles dankt Lewis zijn enormen in
vloed aan zijn redenaarstalenten. Ook in het
particuliere gesprek schijnt hij altijd op het
platform van den volksredenaar te staan;
zijn stem klinkt nu eens zacht en toegevend,
dan weer geweldig en dreigend als een trom
pet. Lewis houdt van de phrase, maar het
lsd an toch altijd 'n phrase, die de kern van
de zaak raakt en waaraan hij gelooft
Hij heeft nauwelijks schoolonderwijs geno
ten en is desondanks zeer ontwikkeld. Zijn
onbreekbare wil en het heilige vuur van zijn
ijver om de idéé te dienen, welke hij zich
als taak heeft gesteld, hebben hem altijd ge
holpen. Eens wilde hij Spannsch leeren en
reeds na zes weken sprak hij deze voor
Amerikanen bijzonder moeilijke taal ta
melijk gemakkelijk. Zijn denkvermogen ls
verbazingwekkend, zoo goed als zijn kennis
van maatschappelijke problemen, in het bij
zonder natuurlijk die. welke hem veel belang
Inboezemen.
Eenvoudig en goedmoedig.
Als mensch is John Lewis eenvoudig en
goedmoedig. Hij leidt een rustig gezinsle
ven, betrekt een inkomen van 1000 dollar
per maand en houdt van gezelligheid. On
der zijn gasten treft men niet alleen arbei
ders. maar ook tal van politici van naam,
Maar zelf wil hij niets van politiek weten
Hij wil noch een klasse-heerschappij, noch
JOHN L. LEWIS.
de vernietiging van een maatschappelijk
systeem, dat Amerika grootmaakte. En zoo
komt het. dat hij onder vrijwel alle partijen
talrijke vrienden heeft.
Hij droomt er van, in de door hem ge
stichte C.I.O. („Committee for In
dustrial Organisation") dertig mil-
lioen menschen te organisccren. Ge
lukt hem dit slechts voor één der
de deel - wat niet onmogelijk schijnt
dan zou Lewis een tegenstander
zijn, dien Republikeinen en Demo
craten zeer te vreczen hebben.
Zooals reeds gezegd: onmogelijk zal dit
niet zijn. Daarom mag men Lewis' voorspel
ling. dat Roosevelt een „schandelijke neder
laag" zou beleven, wanneer hij zich voor de
derde maal beschikbaar stelde voor de pre
sidentsverkiezing, niet met een schouderop
halen voorbijgaan. Zijn voorspelling heeft
trouwens de groote spanning, die heerscht
rondom de aanstaande verkiezing, zeer ver
hoogd.
Zelfs niet met sleden naar hel
vasteland.
Het Zweedsche eiland Oeland in de Oost
zee njaakt op het oogenblik den zwaarsten
winter door sinds twintig jaar. Als gevolg
van drie sneeuwstormen zijn alle we
gen en paden volkomen ondergesneeuwd,
ook de motorsneeuwploegen kunnen zich
niet meer door de sneeuw heenwerken.
De verbindingen met liet vasteland zijn
gestaakt, de postverbinding uitgezonderd.
Dc Kalmar Sont (tusschen het eiland en
't vasteland) is dichtgevroren, maar de ei-
landbew. kunnen er toch niet m. sleden over
heen, omdat in het midden dc Zweedsche
neutraliteitsvaargeul door ijsbrekers wordt
opengehouden. Daardoor is liet eiland vol
komen geïsoleerd. De brandstofkwestie is
een bijzonder critick punt, want er is op
bet eiland niet voldoende steenkool voor
radig.
HITLERS REDE IN DE PERS.
Frankrijk: „de rede van een man,
die weet, dat hij het spel reeds ver
loren heeft,
Engeland: „nauwelijks commentaar
waard".
De Dinsdagavond door Hitier uitgespro
ken rede vormt uiteraard het hoofdonder
werp van de Duitsche pers.
De „Völkischer Beobachter" schrijft: Het
Duitsche volk is vastbesloten zoodanig
schoon schip te maken, dat deze strijd om
zijn recht in geen omstandigheid binnen
enkele jaren opnieuw kan ontbranden. Elk
woord in de rede van Ilitler was gedragen
en doordrongen van het rotsvaste bewust
zijn in de Duitsche overwinning.
De Berlijnsche correspondent van het
„Hamburger Fremdcnblatt" schrijft o.m.:
Een accoord tusschen Duitschland en do
Westelijke mogendheden zal in de toekomst
slechts mogelijk zijn, wanneer op alle pun
ten volkomen genoegdoening verschaft is
aan het recht van het Duitsche volk. De
Duitsche eischen moeten vervuld worden,
opdat niet over vijf jarar een nieuwe oor
log uitbreekt.
Fransche persstemmen.
De „Petit Parisien" schrijft: De rede ge
tuigde van een groote geprikkeldheid, on
getwijfeld veroorzaakt door het succes der
geallieerde blokkade en het besef van het
steeds grooter wordende gevaar, dat
Duitschland loopt door de machtige militai
re voorbereidingen van Engeland en Frank
rijk.
De „Journal" schrijft uit Zürich „het was
een jammerlijke verfooning. waarbij tien
duizend mannen in bruin hemd. die te
Berlijn worden gehouden om de bevolking
te bewaken en te terroriseeren, applaudi-
seerden. Al te veel werd gesproken over
Chamberlain en zijn bijbel.
Het was de rede van een man, die
weet. dat hij het spel reeds verlo
ren heeft en die voelt, dat het Duit
sche volk begint zich van hem af
te wenden. Om zijn misdaden te
doen vergeten beschuldigt hij zijn
tegenstanders op lage wijze".
Do „Excelsior" zegt: „In zijn peroratie
heeft Hitier verklaard, dat Duitschland. als
het moet. zal ondergaan, doch zich nooit
zal overgeven. Derhalve zal Hitier voor
geen slachting terugdeinzen.
De „Times".
De diplomatieke redacteur van de „Times"
schrijft, dat de rede van Hitier nauwelijks
commentaar waard is. Hitier, aldus vervolgt
hij, heeft het record aan holle frazen en leu
genachtige verklaringen geslagen;
Men zou zich zeer vergissen, als
men geloofde, dat Hitiers aanhan
gers thans een lauwheid jegen6
hem laten blijken. Te oordeelen
naar de reactie van zijn toehoorders
is hij nog steeds de leider en "de
onweersproken profeet van het Duit
sche rijk.
In zijn omgeving bestaat ongetwijfeld
verschil van mecning ten aanzien van het
verbond met Rusland, doch de absolute ge
hoorzaamheid aan den l'ührer, de grond
slag der nationaal-socialistische beweging,
is over het algemeen nog intact.
De wrijving tusschen
Londen en Washington
Kans op beterschap
Met verwijzing naar het artikel
in ons blad van gisteren over de
Amerikaansch-Engelsche verhouding
berichten wij, dat de Amerikaansche
minister van Buitenlandsche Zaken,
Cordell Huil, een langdurig onder
houd heeft .gehad met den Brit-
schen ambassadeur te Washington,
Lord Lothian over de punten van
wrijving tusschen beide landen. Na
deze conferentie sprak Huil de
verwachting uit, dat de betrekkin
gen tusschen de Vcreenigde Staten
en Groot Brittannië zullen verbete
ren.
Brand op vliegtuigmoederschip
Sabotage in het spel?
Volgens „Boston Post" is brand uitgebro
ken aan boord van het nieuwe Amerikaan
sche vliegtuiginoederschip „Wasp", dat ge
meerd lag voor de marinewerven te Quincy
De schade zou 5.000 dollar bedragen.
Het blad voegt er aan toe, dat het niet
de eerste inaal is, dat brand is uitgebroken
op dit vaartuig. liet schip heeft dertig mil-
lioen dollar gekost, en zou binnenkort proef
varen. De autoriteiten hullen zich in stil
zwijgen, maar volgens genoemd blad zou
een onderzoek worden geopend om na te
gaan of hier sabotage in het spel is.
De „Ajax" te Plymouth
Het schip vocht tegen da „Ad-
miral Graf von Spee".
De „Ajax", een der drie Britsche kruisers,
die tegen het Duitsche slagschip „Admiral
Graf von Spee" hebben gestreden, is gis
terochtend te Plymouth aangekomen.
VERKEER OP AMELAND
LIGT STIL
Wegen worden met houweelen
opengehakt.
De felle oostelijke wind, die reeds een
paar dagen woedt, is oorzaak, dat dc ver
binding tusschen de dorpen op het eiland
oncrling verbroken is. Samengestoven
snecwhoopen, door de lage temperatuur in
ijsheuvels herschapen, zijn oorzaak van de
zen toestand. Sneeuwruimers kunnen niets
uitrichten.'De melk kan niet naar de fa
briek worden vervoerd, ofschoon de melkfa
briek slechts weinige minuten van Hollum
verwijderd is.
Als het weer niet verandert, zullen van
daag maatregelen genomen moeten worden
en moeten met houweelen de wegen wor
den vrijgemaakt.
MES IN HET OOG GEKREGEN.
De slager S. wonende te Helmond, kwam
Dinsdagavond achter zijn woning, toen hij
op weg was om een stuk vlcesch te halen
en daarbij een mes in de hand droeog, te
vallen.
Bij den val sloeg het mes in het linker
oog. waardoor dc man zwaar werd gewond.
S. is nog denzelfden avond naar de oogheel
kundige kliniek te Utrecht overgebracht.
Hij zal het oog moeten missen.
EEN VERMOEDEN.
A.s. Woensdag wordt in de
Eerste Kamer de begrooting
van Sociale Zaken behandeld.
De N. Rotterdamsche Crt.
(lib.) hoopt, zoo schrijft hel
blad, bij deze gelegenheid be
spaard te worden voor een de
bat in den stijl van wat dc
parlementaire redacteur van
De Tijd (r.k.) in dc eerste da
gen van Januari over minister
Van den Tempel s nuchter
heid en oud minister Ronnne's
ethischen zin neerschreef. l)c
heer Rommo zou volgens de
zen reductcur zich reeds du-
dclijk een ander mensch heb
ben getoond dan de heer Van
den Tempel bij liet onderken
nen der nooilen. Men moest,
naar deze schrijver opmerk
te, niet alleen op de occono-
mische behoeften en nooden
letton, doch ook op de totali
teit der sociale denkbeelden.
De schrijver spreekt van le
niging van nooden ten kos
te van het g e z i n s 1 e-
v e n, omdat de heer Van den
Tempel er geen bezwaar te
gen heeft, indien de vrouw
werkt, teneinde aldus de ge
zinsinkomsten te verhoogon.
Minister Van den Tempel s
vraag, of het karakter der
werkverschaffing wel veel
verandert door wat de heer
Romme a ls veredeling aan
duidde en waarmede hij be
oogde de arbeiders uit de
werkloosheidssfeer te halen,
wordt in „De Tijd" een nuch
tere kijk genoemd, die den
minister slechts vergunt de
zaak van den stotfelijkcn kant
te zien.
Het behoeft geen betoog,
dat de schrijver in „Dc Tijd"
deze tegenstelling maakt om
tegenover den sociaal-demo
craat Van den Tempel den
ethischen, van godsvrucht
doordrongen heer Romme ton
voorbeeld te stellen. Ons heb
ben, aldus het liberale dag
blad. deze twee artikelen in
„De Tijd" echter met afschuw
vervuld, otndat het in de Nc-
derlandsche politiek al zeer
ver gekomen moet zijn, in
dien men in tijden, als wij
thans beleven, een man, dio
opgegroeid is in de arbeiders
beweging, veroordeelt op een
vermoeden, dat zijn ge
moed voor het lot der werk-
loozen minder bewogen zou
zijn dan dat van zijn iconisch-
katholieke voorganger.
DE KOEK EN DE
WERKLOOZEN.
Het Nationale Dagblad
(N.S.B.) schrijft:
Er was eons oen land,' waar
iedereen hcelcinaal gelukkig
was, want het was een demo
cratisch land.
Dus had niemand er buik-
nijn, honger, griep of iets
dergelijks.
Alen had er alleen een half
uiillioen werkloozen, maar die
hadden het best naar hun zin.
Het noodlot wil. dat het
toen begon te sneeuwen. Eerst
een beetje, daarna nog een
beetje en tenslotte een heele-
boel.
De sneeuw vroor tot een
vaste, gladde, hobbelige koek.
En die koek bleef liggen.
Het blad beschrijft dan de
misère, welke het gevolg is
van dc opgehoopte sneeuw en
vervolgt:
Rondom de koek, die lang
zamerhand heel veel ellende
en leed begon te berokkenen
in liet vroeger zoo volmaakte
land, stonden de half millioen
werkloozen.
Zij wilden de koek stuk
slaan en in dc honderden
grachten gooien. Het publiek
wilde, dut de werkloozen dc
gladde ellende te lijf zouden
gaan en loofde sigaren en
warme koffie uit. Want die
vuile, grauw-bruine massa be
gon een heele hoop geld te
kosten, zoo langzamerhand.
Ja, le schade werd zelfs
min of meer een publick
schandaal.
Maar ja, dc koek kon aan
spraak maken op zekere de
mocratische rechten en be
woog zich niet
Waarom sloegen de half
millioen de koek niet aan
splinters?
Waar iedereen zweeg, gaf
de democratische overheid
zélf antwoord:
„Er waren bezwaren van
steuntechnischen aard".
En dc minister van „So
ciale Zaken" was een so
ciaal-democraat.
Uit klaar opgelost! zoo
besluit de Mussertkrant.
De astrologen hebben weer voorspeld,
Wat ons dit jaar waarschijnlijk gaat
gebeuren,
In meer of minder rose toekoinstkleuren
Komt aan den dag. wat 't leven heeft besteld,
Uit glazen bol, uit koffiedik en ei
Trekt,'t onbekende zichtbaar ons voorbij!
Ook wandelt men aandachtig door 't heelal,
Langs Vcnussen, Saturnus, Jupiterren,
Men is als kind aan huis bij alle sterren.
Die uitkomst geven voor elk grensgeval!
Wilt U privé een eigen levensloop?
Men trekt naar maat een hupsche horoscoop!
Ik heb mij ook eens tot de taak gezet
De toekomst aan mijn geestesoog te binden,
En klaar en helder voor U uit te vinden,
Waarop terdege straks weer dient gelet.
Ziehier na lang gepeins het resultaat,
Dat gratis thans naar de gezinnen gaat!
Het nieuwe jaar wordt een belangrijk Jaar,
De lente zal weer niet op tijd beginnen.
De kachel zal het nog voorloopig winnen,
En eind April dreigt er een groot gevaar,
Dan rijst opnieuw de blauwe envelop
Van de belasting uit den nevel op!
Wc krijgen eiken dag weer niet ons deel,
Het rijwielplaatje blijft nog wel in leven,
En vader Tijd zal iets bizonders geven.
Want Februari brengt een dag te veel!
Vervolgens bloeit voorspoedig „het gerucht"
Dat plukken we geregeld uit de lucht!
De rest is wazig, zekerheid is zoek.
Mars zal voorloopig nog den koers bepalen,
Ilij laat zich voor zijn leiding dik betalen.
En hiermee valt dan ook het groote doek,
En niemand weet, waarop de wereld wijst.
Wanneer dat doek straks in de toekomst
rijst!!
Januari 1940. KROES.
(Nadruk verboden.)
Verschillende dorpen niet
meer bereikbaar
VIER TRAMWAGENS
INGESNEEUWD.
Noordhollandsche
het op.
tiam geeft
In Noordholland zijn gisteren ernstige
verkeersmoeilijkheden ontstaan. Ten noor
den van Amsterdam is een groot deel van
de wegen bedekt met sneeuw, welke door
den feilen oostenwind van de weilanden op
de wegen wordt geblazen, waardoor sneeuw
hoopen en barricades van soms wel oen
meter hoog ontstaan. De N.Z.H. tram heeft
in den loop van den ochtend alle diensten
moeten staken, aangezien ook de tramba
nen grootendeels zijn ondergesneeuwd Vier
tramwagens, zijn onderweg blijven steken,
n.1. twee in Broek in Waterland en twee
tusschen Monnikendam en Edam. De rails
worden op sommige plaatsen over een af
stand van verscheidene kilometers onder
een dikke sneeuwlaag bedolven. Tot oprui-
mingsmaatregelcn kan eerst worden over
gegaan als de wind gaat liggen of draait.
Thans zou het onbegonnen werk zijn de
sneeuw te verwijderen, aangezien in korten
tijd alles opnieuw onder het witte poeder
zou schuil gaan.
De vastgeraakte tramwagens zitten
zoo dik onder den sneeuw, dat zij
zullen moeten worden uitgegraven,
liet is bijna onmogelijk, het verkeer
over de straatwegen gaande te hou
den. Een enkele dienst is gister
ochtend met een autobus onderhou
den, doch ook deze poging heeft
met moeten opgeven. De Noordhol
landsche dorpen zijn derhalve ge
heel van de buitenwereld afgesloten.
De wegen tusschen Schellingwoude en
Ransdorp, tusschen Schellingwoude en Dur-
gerdam, en tusschen Nieuwendam en Zun-
derdam, alsmede de Leeuwardenveg zijn
voor het verkeer totaal onbegaanbaar.
Eergisteren had men het behulp van vrij
willigers deze wegen betrekkelijk begaan
baar gemaakt, doch gisternacht is alles
weer ondergestoven.
Wat het spoorwegverkeer betreft, kwamen
op het Centraal Station de treinen uit het
noorden en oosten met een vertraging van
twintig minuten tot een half uur binnen.
Het gevolg hiervan is, dat de reizigers hun
aansluitingen misten en daardoor aange
wezen waren op latere verbindingen.
Men neemt alle maatregelen om de wis
sels vrij te houden. Het is evenwel niet
mogelijk de spoorbanen zelf schoon te ma
ken.
De spionnage-affaire
Preventieve hechtenis verlengd.
De Haagsche rechtbank heeft in raadka
mer heslist over de verlenging van de ge
vangenhouding van den heer en mevrouw
van. H. en mr. B„ die gearresteerd zijn on
der verdenking van spionnage.
De raadkamer heeft de gevangenhouding
van alle drie personen met dertig dagen
verlengd.
Grijsaard doodgevroren
76-jarige door de koude bezweken.
Dinsdagavond vond men te Wapenveld
een oude man aan don kant van den weg
liggen. Het bleek de 78-jarige J. van Leer-
sum uit Wapenveld te zijn, die door de kou
de was bevangen. Een ter assistentie ontbo
den geneesheer kon slechts den dood con-
tateeren.