('o HiVml
DUITSCHLAND
Noordsche garantie
voor Finlands grenzen?
stond ACHTER RUSLAND
Metaalinzamelingsaotie
DAGBLAD VOOR HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Italiaansch-Russiscbe
toenadering
Roode Kruis-ambulance
toch naar Finland
Maart roert
zijn staart
Versterking middelen
Leeningfonds
Laan. Schaecn. Tel. 444 (2 lijnen). Kengetal 2240.
VRIJDAG 15 MAART 1940. 84e Jaargang. No. 11138.
Uitfat* óme N.V. Urtg.-Mif. „Hollands Noo#d©«fcw«**er"
Noorsch minister
bijt van zich af
„FRANKRIJK en ENGELAND hebben
geen recht ons iets te verwijten"
De Noorsché minister van buitenlandsche
zaken Koht heeft gisterenavond in een radio-
Iredevoering gezegd, dat Finland in de laat
ste dagen van Februari Zweden had ge
vraagd of het hulp wilde bieden. Dit betcc-
(kende waarschijnlijk, dat Zweden gevraagd
werd den oorlog in te gaan. De Zweedsche
regeering heeft hierop ontkennend geant-,
woord. Aan de Noorsche regccring is nim
mer iets gevraagd, doch zooals de zaken voor
Noorwegen stonden, zou de Noorsche regee
ring dezelfde gedragslijn hebben moeten vol
gen als de Zweedsche regeering. Wij moesten
neutraal blijven, indien wij de hoop wilden
hebben uit den oorlog tusschen de grootc
mogendheden te blijven. Indien wij in den
oorlog betrokken zouden zijii, zouden wij
Finland niet hebben kunnen helpen.
Het is geen oneer de zaken te zien, zooals
zij zijn. Het Storting en de regeering waren
het daarover eens en ik, aldus Koht, heb van
Finland gehoord, dat men daar ons stand
punt heeft begrepen.
Ten aanzien van militairen bij
stand van de Westersche mogendhe
den aan Finland hadden wij tot twee
weken geleden niets gehoord.
Op 2 Maart hebben de gezanten van Groot-
Brittannië en Frankrijk te Oslo mij opge
zocht, om mij de inleidende vraag tp stellen
j of de Noorsche regccring bereid zou zijn aan
ritschc en Fransche strijdkrachten door-
iocht te verlecnen, indien de Finsche rcgcc-
•ing den beiden mogendheden oih militairen
tand zou vragen. De gehcelc aangelegen;
jid Was vertrouwelijk en ér werd verklaard
'dat de formeele vraag later zou komen.
De Zweedsche regcering heeft den volgen
den dag ontkennend geantwoord, terwijl wij
de zaak met de commissie van buitenland
sche zaken van het Storting hebben be
sproken. Wij waren het er allen over eens,
dat wij dezelfde gedragslijn als Zweden
moesten volgen.
Op 4 Maart hebben wij afwijzend geant
woord.
Wij deden dit om politieke rede
nen, omdat wij van betrouwbare
zijde de inlichting verkregen, dat
indien wij den. beiden Westerschen
mogendheden verlof zouden vcr-
leenen Zwecdsch of Noorsch grond
gebied te gebruiken voor oorlogs
daden tegen de Sovjet Unie
Duitschland dit als een vijandige
daad zou beschouwen en direct zou
tusschen beiden komen.
Wij zouden dan dus in den groo
ten oorlog betrokken worden en
het slagveld voor de groote mo
gendheden kunnen worden. Op die
wijze zouden wij Finland groot
nadeel hebben berokkend. Indien
Duitschland den oorlog tegen Fin
land zou zijn ingegaan, zou de
Finsche nederlaag zeker zijn.
Ik zou hieraan willen toevoegen, dat het
geruimen tijd zou hebben vereischt een
strijdmacht van minstèns 100.000 man naar
Finland te sturen. Het zou aan twijfel on
derhevig zijn of hulp doeltreffend zou zijn.
Ik weet, dat van militair standpunt bezien
het een voordeel zou kunnen zijn voor de
Westersche mogendheden den Finschen oor
log gaande te houden en misschien Zweden
en Noorwegen daarbij betrokken te zien.
Maandagavond 11 Maart heeft de Finsche
minister van buitenlandsche zaken den ge
zanten van Zweden en Noorwegen te Hel
sinki gevraagd of do beide mogendheden
aan troepen der Westersche mogendheden
doortocht zouden verlecnen.
Dit was de eerste en eenige keer, dat
Noorwegen een dergelijke vraag van Fin
land kreeg, de Zweedsche regpering heeft
den ochtend van den 12dcn Maart ontken
nend geantwoord en do Noorsche regccring
gaf dienselfden middag een gelijk ant
woord.
Koht zeide dezo zaken duidelijk te wil
len maken, ten einde te bewijzen, dat de
aanvallen teen Noorwegen en Zweden, spe
ciaal in de Fransche pers, ongegrond zijn.
En ik wil eerlijk zeggen, aldus voegde hij
hieraan toe, dat ik het vreemd vindt aanval
len te zien van landen, welke in feite
minder deden dan Noorwegen en vooral
dan Zweden om Finland te helpen.
Zij moeten niet de verantwoorde
lijkheid leggen op kleine militair
zwakke staten, die Finland zooveel
zij konden hebben bijgestaan. I)e
aanvallen in westelijke bladen, hier
op neerkomende dat Noorwegen af
hankelijk zou zijn van Duitschland
zijn zoo zeer in strijd met de waar
heid, dat wij ons hebben afgevraagd
wat zij er mee voor hebben dergeUi
ke dingen te schrijven.
Ten aanzien van de „Altmark" had Noor
wegen gehandeld in overeenstemming met
zijn verplichtingen als neutrale mogendheid
Het had het internationale recht nauwge
zet in acht genomen. Wij zijn blootgesteld
geweest aan Duitsche bedreigingen, doch
hebben niet toegegeven. Er zijn geen bewij
zen voor de beweringen dat Noorwegen
Duitsche duikboot-en gebruik hoeft latebi
maken van de Noorsche wateren. In twee
of drie gevallen bestond die verdenking,
doch het was onmogelijk het bewijs te leve
ren. De bewering, dat Duitschland allerlei
via de Noorsche wateren zou ontvangen,
zijn ongegrond. In Noorwegen geproduceer
de goederen gaan slechts in normale hoe
veelheden naar Duitschland. Wij hebben
daartoe het recht, overeenkomstig het op 11
Maart met Groot Brittannië gesloten ver
drag.
„Het Finsche volk is
niet ondergegaan"
President Callio wekt op tot ge-
zamenlijken opbouw.
In een tot het Finsche volk gerichte ra
dioboodschap zeide Callio, na de hoop te
hebben uitgesproken dat de eenheid tusschen
Finland en zijn buren zich zou versterken,
met ontzetting hebben wij geconstateerd, dat
de plannen van Peter den Groote in de Sov
jetunie zijn herleefd, doch ons verstand zegt
ons. dat wij al onzo krachten moeten verza
melen voor een gemeenschappelijkcn arbeid
van wederopbouw in onzen marsch naar de
toekomst. Ons volk kan er zeker van zijn,
dat de regeering door den vrede heeft willen
verhinderen, dat de levenskracht van de
Finscho natie werd vernietigd. Wij hebben
nog de mogelijkheid, onze toekomst weder op
-te-houwen want het Finsche volk is niet on
dergegaan. Deze korte, doch verwoede oorlog
is voor het Finsche volk zeer rijk geweest
aan ervaringen, die ons in de toekomst van
nut zullen zijn. Wij zullen moeten beden
ken dat deze toekomst in onze eigen handen
ligt. Laten»wij, zoo besloot Callio door onze
daden bewijzen, dat Finland en zijn vo'v
nog steeds in staat zijn, hun historische mis
sie als voorposten van de Westersche bcscha
ving te vervullen.
Ter gelegenheid van Hitiers ver
jaardag.
Generaal-vcldmaarschalk Goering
heeft naar aanleiding van den ver
jaardag van Hitier een oproep ge
richt tot het Duitsche vojk \oor
het houden van een metaalinzame
lingsactie. Opgeroepen wordt tot af
stand van alle voorwerpen die ge
mist kunnen worden en die ver
vaardigd zijn van koper, brons,
messing, tin, lood en nikkel bij
wijze van verjaardagsgeschenk van
de Duitsche natie aan Hitier op 20
April.
Hulp bij den opbouw van
nieuwe verdedigingslinies
Uit Helsinki wordt van oflicieele zij
de vernomen, dat de regeering van
Noorwegen, Zweden en Finland
thans zijn overeengekomen de moge
lijkheid van een verdedigend ver
bond ter verzekering van grenzen
en onafhankelijkheid der drie lan
den te bestudeeren.
Denemarken bleek, hoewel sterk
sympathiseerend met Finland, niet
bereid een dergelijk samengaan te
overwegen.
Rusland geen bezwaar.
Men gelooft te Moskou, dat dc Sovjet-re
geering geen bezwaar heeft tegen het tot
stand komen van een dergelijk zuiver defen
sief verbond. Een- speciaal tegen de Sovjet-
Unic gerichte combinatie zou echter onver-
eenigbaar met het FinschRussische vre
desverdrag geacht worden.
De militaire en diplomatieke besprekingen
tusschen de drie mogendheden Zweden,
Noorwegen en Finland zullen, volgens U. P.,
beginnen zoodra Finland zijn troepen heeft
teruggetrokken op dc nieuwe* grenzen en dc
documenten van het vredesverdrag zijn on-
dertcekend, hetwelk binnen een week wordt
verwacht
Dc staven der verschillende landen
zullen de mogelijkheden der militai
re samenwerking bespreken en voor
bereiden, evenals .den aanleg van
versterkingen en het leveren van
wapen voorraden.
Het blad „Stockholms Tidningen" schrijft,
dat thans vooral ernaar gestreefd moet wor
den, een toekomst te vormen, welke het
Noorden voor nieuwe rampen spaart. Alle
bladen noemen in dit verband de vorming
van een militaire aff&ntie tusschen Zvye
den en Finland. Het "blad besluit met de
woorden: „Er moet nu niet gesproken, maar
snel gehandeld worden."
De Finsche wederopbouw.
In het Storting heeft de conservatieve lei
der Hambro verklaard, dat naar Zijn mee-
ning de natie verwacht, dat de Noorsche en
Zweedsche regeeringen de Finsche regee
ring zullen vragen op welke wijze dc beide
landen kunnen bijstaan in het Finsche
werk van den wederopbouw.
Weer licht.
Dc hoofdstedelijke autoriteiten te Heisin
ki hebben gisteravond de maatregelen inge
trokken, welke bij het begin van den oorlog
waren genomen voor de passieve verdedi
ging. Voor den eersten keer sinds 106 dagen
is de slad weer verlicht. De trams rijden en
ook de auto's hebben de lichten aan. De
étalages der winkels zijn weer ontstoken.
Wel bevinden zich nog stapels zandzakken
langs de huizen en rond monumenten.
HET OUDE ZEGEVIERT! Locomotieven
bewezen goede diensten, toen Donderdag,
tengevolge van de met de plotseling inge
vallen koude gepaard gaande ijzelvorming
het electrlsch treinverkeer ernstige stagnatie
ondervond.
Sluiting van handelsverdrag en
wederom uitwisseling der am
bassadeurs.
DUITSCHLAND BEMIDDELDE.
Naar U. P. meldt is volgens wel
ingelichte kringen te Berlijn het
sluiten van een ItaliaanschRus
sisch handelsverdrag aanstaande.
Als resultaat van de Duitsche
pogingen, Rome en Moskou nader
tot elkaar te brengen, weet men
in genoemde kringen eveneens
mede te deelen, dat Rome en Mos
kou spoedig weer ambassadeurs
zonden uitwisselen.
Het terugroepen van den Italiaanschcn
ambassadeur te Mokou en den Russiscben
ambassadeur te Rome geschiedde bij het
begin van den Russischen inval in Finland.
Ribbcntrop zou deze kwestie te Rome
bobben besproken.
Oll nummer bevat 8 pagina's
Een
Karelische Sovjet
republiek
Met Viborg als hoofdstad.
De Moscousche correspondent van
het Zweedsche blad „Aftonbladet"
meldt, dat Rusland op de thans
door Finland afgestane Landengte
een Karelische republiek wil stich
ten, waarvan Viborg de hoofdstad
zou worden en waarin de leidende
regeeringsposten gegeven zullen wor
den aan thans in Rusland wonende
Finsche communisten.
Het Finsche ministerie van Bevoorrading
beeft alle vrachtauto's en andere vervoer
middelen opgevorderd om de ontruiming
\an goederen en eigendommen te vergemak
kelijken van dc bevolking in de aan Rusland
afgestane gebieden. De bevolking hiervan
omvat ongeveer 250.000 zielen. Drie belang
rijke plaatsen komen aan dc Sowjets, t.w.
Viborg, dc derde stad v. Finland met 80.000
inwoners. Kexholm of Kakisalmi.met 6000 in
woners en Sortavala met 5000 inwoners. Maar
de 50.000 lijken van Russische soldaten, die
in de sneeuw begraven liggen, zullen een
geheele streek ten noorden van het Ladoga-
nieer lot een ongezondv oord maken. Zoodra
het zal beginnen te dooien, zal dit een af
schuwelijk kerkhof zijn, waar geen gras
sprietje meer kan groeien.
Finsche Roode Kruis kan onze
hulp nog best gebruiken.
Het Nedcrlandsclie Roode Kruis heeft
gisteravond van het Finsche Roode Kruis te
Helsinki een telegram ontvangen, waarin
wordt medegedeeld, dat het Finsche Roode
Kruis er zeer dankbaar voor zal zijn, wan
neer de Nedcrlandsclie ambulance ook thans
nog komt. Inlichtingen werden gevraagd
omtrent datum van vertrek en de te volgen
route.
In verband hiermede deelt het Nederland-
scïie Roode Kruis mede, dat de Nederland
se h ambulance eerstdaags naar Finland zal
vertrekken. De juiste datum van vertrek, als
mede de te volgen route worden nog na
der vastgesteld.
DE BILT SEINT t
Verwachting: Eenige stijging
van temperatuur tot boven
het vriespunt, gedeeltelijk
bewolkt, geen neerslag van
beteekenls, meest matige
Noordwestelijke tot Zuid-
Westelijke wind.
Het insneeuw-drama weer be
gonnen. Tal van verkeers
diensten ernstig gestagneerd.
Over een weck is het Lente, dus Ko
ning Winter mag „officieel" nog
maar een dag of wat zijn staf
zwaaien, doch Zijne Majesteit doet
dit op een manier, die de gestreng
heid van zijn regime 1930—1910 dub
bel onderstreeptSneeuw woei,
door een ijzigen wind opgejaagd, tot
hoopen op de wegen, en de automo
bilisten, de bus- en trambestuurders,
de treinmachinisten begonnen op
nieuw hun wanhopigen strijd tegen
het witte obstakel
Het ergste waren wel de Lreinstoringen in
Noord- en Zuid-Holland, door ijzel op de
stroomdraden veroorzaakt Wij geven hier
van elders in dit blad uitvoerig verslag. De
treinen op de lijn AmsterdamAlkmaar-
Den llcidcr kwamen verre van regelmatig
binnen, hoewel zich op dit traject geen en
kele draadbreuk voordeed, doch do gewij
zigde dienstregeling op de lijn Amsterdam-
Haarlem, welke over Uitgeest geleid werd,
deed zich natuurlijk duchtig gevoelen.
Gemiddeld bedroeg dc vertraging een hall
uur, de laatste trein kwam gisteravond met
19 min. vertraging in de Marinestad aan.
He bus- en autoverkeer in ons Noorder
kwartier werd op verschillende plaatsen
vertraagd. Vaak Jag de sneeuw een meter
hoog.
Talrijke auto's sneeuwden weer in en kon
den hun reis niet voortzetten. De Waco-
busdienst van Wervershoof naar Medemblik
moest worden stopgezet. De dienst Medem
blikDen Helder werd eveneens stopgezet.
De overige diensten van de Waco function*
neerden normaal, zij het dan met hier en
daar vertraging.
Waterland weer sneenwlanü.
De lijnen van de N.Z.1I.T.M. in Waterland
waren gisteren in de ochtenduren tengevol
ge \an ijzelvorming op de bovenleiding ge
stoord. De eerste trams kwamen, doordat
contact tusschen beugel en leiding bijna on
mogelijk was, met de grootste vertraging
binnen. De dienst is toen tot een uur stop
gezet, waarna deze geleidelijk kon hervat
worden. Om twee uur was het verkeer weer
normaal. Reizigers van en naar Purmerend
mochten in dien tusschentijd van den trein
gebruik, maken.
Drachter tram ontspoor u.
Tengevolge van den grooten sneeuwval is
gistermiddag tusschen Leek en Tolbert de
locomotief van dc tram van Drachten, welke
om 13.48 uit Groningen was vertrokken, ont
spoord. De beide personenwagens bleven op
de rails. De voorste personenwagen liep
ernstige schade op, doch de passagiers kwa
men met den schrik vrij.
Onmiddellijk werd uit Groningen cei.
hulptrein gerequireerd om de locomotief
weer in de rails te plaatsen. Om vijf uur
was de baan vrij.
Voorstallen in het najaar naar d
Staten-Generaal.
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer nopens het wetsont
werp tot instelling van een Leening
fonds, lezen wij:
Het voornemen bestaat, in het aan
staande najaar ecu versterking van
de jaarlijksche middelen van het lee
ningfonds, boven die welke in het
ingediende ontwerp vervat zijn, aan
het oordeel der Staten-Generaal te
onderwerpen. Van den omvang en
den duur der mobilisatie-uitgaven
zal men dan iets meer weten dan
op dit tijdstip, terwijl men dan te
vens: lo. het beeld, dat de herziene
inkomstenbelasting zal vertoonen en
dat bij de verdere heffingen voor
het Leeningfonds niet buiten aan
merking zal kunnen blijven, bekend
zal zijn, 2o. dc vraag beantwoording
zal hebben gevonden, in hoever het
normale budget voor 1941 versterking
behoeft.